Στην τοποθέτησή της, με θέμα «Οι δράσεις του ΥΠΕΚΑ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση», η Νάντια Γιαννακοπούλου αναφέρθηκε αναλυτικά στις πολιτικές του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής σε σχέση με τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

«Γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά ότι ο τόπος μας περνάει μια κρίσιμη καμπή, και το κίνημά μας ίσως τη δυσκολότερη πολιτική καμπή στην ιστορία του. Είναι όμως μια εποχή όπου το Κίνημά μας επιτελεί μια μεγάλη εθνική αποστολή. Που αγωνίζεται με αυταπάρνηση και με κόστος να κρατηθεί η χώρα όρθια. Που συμβάλλει στη σταθερότητα, αλλά και στην ανάκαμψη της πατρίδας μας. Και που καταφέρνει, με όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα, να πετυχαίνει το στόχο της.
Δεν είμαστε μακριά από την έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια. Είμαστε έτοιμοι να αλλάξουμε σελίδα, να αντιστρέψουμε το αρνητικό κλίμα. Αυτό φαίνεται κι από τον Προϋπολογισμό 2015. Ένας προϋπολογισμός που παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα και θετικό ρυθμό ανάπτυξης μετά από επτά χρόνια ύφεσης. Αυτός ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης θα μας φέρει ξανά στη θέση που μας αξίζει και θα δώσει ξανά ελπίδα στον έλληνα πολίτη, την οικογένεια, την επιχείρηση.

Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζεται σκληρή δουλειά. Αυτή η νέα σελίδα δεν πρέπει επ’ ουδενί να σημάνει επανάπαυση. Κι αυτό είναι κάτι που τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η κυβέρνηση το έχει καταλάβει καλά. Χρειάζεται όμως η συστράτευση όλων μας, κεντρικής κυβέρνησης και τοπικής αυτοδιοίκησης, για τη διαμόρφωση αναπτυξιακών πολιτικών.

Στο πλαίσιο αυτής της κοινής προσπάθειας, το Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κάνει πράξη αυτές τις πολιτικές. Πολιτικές ουσίας, που θα πυροδοτήσουν την ανάπτυξη και θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Δεν είναι υπερβολή να πω ότι το ΥΠΕΚΑ είναι ένα από τα πιο αναπτυξιακά υπουργεία αυτή τη στιγμή στη χώρα. Τόσο το περιβάλλον όσο και η ενέργεια αποτελούν μοχλούς ανάπτυξης που μπορούν να συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάκαμψη της χώρας. Με μια σειρά εξωστρεφών δράσεων, το ΥΠΕΚΑ τονώνει την περιβαλλοντική, καθώς και την κοινωνική διάσταση της ανάπτυξης, με άμεσα οφέλη για τους Δήμους και τις τοπικές κοινωνίες.

Μία από τις σημαντικότερες πολιτικές μας είναι οι βαθιές διοικητικές μεταρρυθμίσεις σε μια δημόσια διοίκηση που μέχρι πρόσφατα μόνο ταλαιπωρούσε τον πολίτη.

Με τη μεταρρύθμιση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, απλοποιήθηκαν και επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες ωρίμανσης για μεγάλο μέρος των έργων που υλοποιούνται υπ' ευθύνη των Δήμων. Έργα μικρού συνήθως μεγέθους, για τα οποία προηγουμένως χρειαζόταν μια χρονοβόρα διαδικασία αδειοδότησης. Πλέον είτε δεν απαιτούν καθόλου περιβαλλοντική έγκριση είτε υπάγονται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις, δηλαδή τυποποιημένους περιβαλλοντικούς όρους που χορηγούνται μαζί με την άδεια εγκατάστασης ή λειτουργίας. Με τον τρόπο αυτό επιταχύνεται η τοπική ανάπτυξη και παράλληλα ενισχύεται τόσο η προστασία του περιβάλλοντος όσο και ο ισότιμος ανταγωνισμός.

Δημιουργήσαμε το πιο σύγχρονο αδειοδοτικό καθεστώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο. Το ΗΠΜ θα διασφαλίζει εύκολη και ελεύθερη πρόσβαση σε κάθε ενδιαφερόμενο, προκειμένου ανά πάσα στιγμή να ενημερώνεται για την πορεία αξιολόγησης της μελέτης, λειτουργώντας ως «Περιβαλλοντική Διαύγεια». Μέσω του ΗΠΜ θα υλοποιούνται πλέον ηλεκτρονικά όλες οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, διευκολύνοντας έτσι τόσο τον πολίτη και τον επενδυτή, όσο και τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης που υλοποιούν έργα και ως τώρα ταλαιπωρούνταν από τη γραφειοκρατία και τις πολύπλοκες διαδικασίες. 

Με το νομοσχέδιο για την ενίσχυση της ανακύκλωσης, που θα κατατεθεί στη Βουλή εντός των προσεχών ημερών, προχωράμε σε ριζικές αλλαγές στη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων. Καθιερώνουμε υποχρεωτική διαλογή στην πηγή 4 ρευμάτων αποβλήτων συσκευασίας (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο) και για πρώτη φορά ορίζουμε ρητά ότι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών οφείλουν να καλύπτουν το σύνολο του σχετικού κόστους συλλογής και μεταφοράς, απαλλάσσοντας έτσι τους δήμους από ένα σημαντικό κόστος.

Ταυτόχρονα, προβλέπουμε ότι όσοι δήμοι κάνουν χωριστή συλλογή 4 ρευμάτων αποβλήτων συσκευασίας και ταυτόχρονα κάνουν και χωριστή συλλογή των βιο-αποβλήτων απαλλάσσονται από το τέλος ταφής για τα υπόλοιπα δημοτικά απόβλητα. Τέλος, απαλλάσσονται οι Δήμοι από την υποχρέωση έκδοσης άδειας συλλογής και μεταφοράς  για τα δημοτικά απορριμματοφόρα.
Κυρίαρχο ρόλο μπορεί επίσης να διαδραματίσει η τοπική αυτοδιοίκηση στον τομέα της προστασίας της φύσης και της βιοποικιλότητας, που μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης και αποτελεί κεντρικό πυλώνα της πολιτικής του ΥΠΕΚΑ.
Προχωράμε σε ριζική αναδιάρθρωση του θεσμού των Φορέων Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών της χώρας, με έναν εθνικό διάλογο που ξεκίνησε τον Απρίλιο με τη συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Χρηματοδοτούμε προγράμματα για τη χαρτογράφηση και αξιολόγηση των υπηρεσιών που μπορούν να προσφέρουν τα οικοσυστήματα της χώρας. Προωθούμε πιλοτικές δράσεις που θα συνδυάζουν τα φυσικά με τα πολιτιστικά στοιχεία περιοχών της χώρας, με στόχο τη δημιουργία θεματικών τουριστικών – και όχι μόνο – προϊόντων στην επαρχία. Όλες αυτές οι δράσεις μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, και δεν μπορούν να γίνουν χωρίς τη συνέργεια με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Μία ακόμα σημαντική διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί η τεράστια προσπάθεια που έχει γίνει στους τομείς της Χωροταξίας και της Πολεοδομίας, με συγκροτημένες δράσεις που αφορούν άμεσα τους φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Πρώτον, με το νομικό πλαίσιο για τη νέα χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση.
Δεύτερον, με το Εθνικό Κτηματολόγιο, που θα έχει ολοκληρωθεί έως το 2020. Ξεκαθαρίζεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων της χώρας και αποτυπώνεται για πρώτη φορά η δημόσια περιουσία, ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη αξιοποίηση και προστασία της.
Τρίτον, έχουν ολοκληρωθεί 12 Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια. Οι Περιφέρειες της χώρας έχουν πια οδικό χάρτη ανάπτυξης.
Επίσης, έχουμε Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας. Η Αττική, μετά από τριάντα χρόνια, έχει νόμο που της δίνει αναπτυξιακές προοπτικές, μιας βιώσιμης ανάπτυξης.
Προχωράμε στην Ανάπλαση της Πανεπιστημίου και του Φαληρικού Δέλτα και στην υλοποίηση του Μητροπολιτικού Ποδηλατόδρομου Κηφισιά-Φάληρο.
Ειδικά για τα μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας, δρομολογήσαμε τις διαδικασίες για την ολοκλήρωση Σχεδίων  Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων - ΣΧΟΑΠ για την Αθήνα, τη Δυτική Αθήνα, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη.

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η κοινή προσπάθεια με το Δήμο Αθήνας, να αντιμετωπίσουμε τόσο νομικά - ρυθμιστικά, όσο και οικονομικά - επιχειρησιακά, το μεγάλο θέμα των περίπου 1800 εγκαταλειμμένων κτιρίων στο Κέντρο της Αθήνας.

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής είναι ο βασικός χρηματοδότης των δράσεων των Δήμων στα θέματα περιβαλλοντικής προστασίας και ενεργειακής πολιτικής μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) 2007 – 2013, που αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, στην προσπάθεια για υιοθέτηση ενός νέου μοντέλου αειφόρου ανάπτυξης. 

Οι κυριότερες παρεμβάσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του ΕΠΠΕΡΑΑ 2007-2013 και αφορούν άμεσα τους Δήμους είναι:

Παρεμβάσεις για την προστασία και διαχείριση υδατικών πόρων, με έργα αποχέτευσης, εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων σε οικισμούς, έργα ύδρευσης και αποθήκευσης νερού, αφαλατώσεις, κατασκευή διυλιστηρίων, αντικατάσταση δικτύων ύδρευσης, υποδομές και εξοπλισμός ελέγχου διαρροών των δικτύων,

Παρεμβάσεις για την ορθολογική διαχείριση στερεών αποβλήτων και προστασία εδαφικών συστημάτων, με την ολοκλήρωση του προγράμματος αποκατάστασης των χώρων ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων, τη δημιουργία νέων υποδομών μεταφόρτωσης, διάθεσης και ανάκτησης αστικών αποβλήτων και τη δημιουργία εργαλείων για το σχεδιασμό και καλύτερη λειτουργία των υποδομών διαχείρισης αποβλήτων.

Παρεμβάσεις για την προστασία της ατμόσφαιρας και την εξοικονόμηση ενέργειας, με βιοκλιματικές αναβαθμίσεις σε κοινόχρηστους και δημόσιους χώρους σε αστικές περιοχές καθώς και σε δημόσια και δημοτικά κτίρια, προώθηση ΑΠΕ μέσω προγραμμάτων τηλεθέρμανσης πόλεων, καθώς και προγράμματα παρακολούθησης και καταγραφής της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και θορύβου στα μεγάλα αστικά κέντρα.

Πρόληψη και Αντιμετώπιση Περιβαλλοντικού Κινδύνου με έργα αντιπλημμυρικής προστασίας και ενίσχυση υποδομών πολιτικής προστασίας.

Στον τομέα της ενέργειας, βασική παρέμβαση με τεράστιο όφελος για τους δήμους αποτελούν τα προγράμματα Εξοικονομώ Ι και ΙΙ για τους ΟΤΑ, με την εφαρμογή δράσεων για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης στο αστικό περιβάλλον, με έμφαση στον κτιριακό τομέα (δημοτικά κτίρια) και την αναβάθμιση των κοινόχρηστων χώρων.
 
Στο πρόγραμμα Εξοικονομώ Ι εντάχθηκαν 104 έργα συνολικού προϋπολογισμού 81,7 εκ. ευρώ, ενώ στο Εξοικονομώ ΟΤΑ ΙΙ, μέσω των οποίων πραγματοποιείται 100% χρηματοδότηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενα δημοτικά κτίρια και υποδομές των ΟΤΑ Α’ Βαθμού, συμπεριλαμβανομένων των ανοικτών κτιριακών υποδομών, έχουν ενταχθεί 54 έργα συνολικού προϋπολογισμού περίπου 22 εκ. €.
Οι παρεμβάσεις αυτές αφορούν κυρίως παρεμβάσεις σε κτίρια και υποδομές, δηλαδή ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού κελύφους, ενεργειακή αναβάθμιση των ηλεκτρομηχανικών εγκαταστάσεων, αναβάθμιση του συστήματος φυσικού τεχνητού φωτισμού και εγκατάσταση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης, καθώς επίσης και υποστηρικτικές δράσεις όπως  μελέτες ενεργειακής απόδοσης και ενεργειακές επιθεωρήσεις.
Με το σύνολο των δράσεων αυτών μιλάμε για πάνω από 1500 μεγάλες δημόσιες ενεργειακές παρεμβάσεις σε περισσότερους από 130 Δήμους της χώρας. Με συνολικό προϋπολογισμό στο ΕΠΠΕΡΑΑ για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο άνω των 210.000.000 ευρώ, στοχεύουμε στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των Δήμων και του δημοσίου, στη μείωση του ενεργειακού κόστους, στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ήδη εργαζόμαστε πάνω στο πλέγμα εναλλακτικών λύσεων που θα εξασφαλίσουν χρηματοδότηση για την υλοποίηση έργων που παράγουν μακροχρόνιο αποτέλεσμα εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια και τις υποδομές του δημοσίου τομέα.
Από τη χρηματοδότηση που προβλέπεται στο νέο ΣΕΣ, έχουν προβλεφθεί 25 εκατομμύρια για τη διεύρυνση της χρήσης της τηλεθέρμανσης, 4,7 εκατομμύρια για τις ενεργειακές αναβαθμίσεις δημόσιων κτηρίων, 43,6 εκατομμύρια για την παραγωγή ενέργειας από μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού ή ΑΠΕ σε Νοσοκομεία. Επιπλέον, προβλέπονται 44 εκατομμύρια για την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας και επισκεψιμότητας σε υποβαθμισμένες περιοχές σε δήμους της Αττικής, 69,5 εκατομμύρια για αντιπλημμυρικά και άλλα έργα πρόληψης φυσικών καταστροφών και πολλά ακόμα. Δεν θα σας κουράσω άλλο με αριθμούς. Τα στοιχεία που παρέθεσα νομίζω μιλούν από μόνα τους.
Κυρίες και κύριοι,
Γενική κατεύθυνση της πολιτικής του ΥΠΕΚΑ είναι η προστασία των φυσικών πόρων μέσα από την ανάδειξη της αναπτυξιακής διάστασης. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, οι πράξεις μας μιλάνε από μόνες τους.
Χρειαζόμαστε όμως συμμάχους. Χρειαζόμαστε τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης στο πλευρό μας, για να προωθούμε από κοινού πολιτικές με στόχο της βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών της χώρας. Είμαστε δίπλα στους ΟΤΑ για να τους ενισχύουμε και να τους υποστηρίζουμε, για να κάνουμε μαζί αυτά τα δύσκολα βήματα μπροστά. Βήματα προς την ανάπτυξη και την ευημερία. Βήματα για να βγούμε από την κρίση και να σταθούμε ξανά στα πόδια μας.
Τόσο το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όσο και το ΠΑΣΟΚ, η μεγάλης Δημοκρατική Παράταξη, αυτήν την δέσμευση την έχουμε αναλάβει και την τιμούμε. Απέναντι στον πολίτη, τον Δήμο, την Περιφέρεια.
Μπορούμε και πρέπει να το καταφέρουμε. Όλοι μαζί, για να ανυψώσουμε την Ελλάδα και να τη φέρουμε ξανά στη θέση που της αξίζει.»