“Χθες την πρωίαν συνεκροτήθη το παμμεσσηνιακόν συλλαλητήριον των παγετοπλήκτων. Από των πρώτων πρωινών ωρών η πόλις των Καλαμών παρουσίαζεν όψιν πολιορκουμένης από το στρατό πόλεως. Τα καταστήματα, αι Τράπεζαι και ιδιαιτέρως το Ταχυδρομείον εφρουρούντο υπό μεγάλου αριθμού χωροφυλάκων. Εις όλα τα σημεία της πόλεως είχον τοποθετηθή χωροφύλακες. Πυκναί εξ άλλου περίπολοι στρατού διέτρεχον την πόλιν. Η υπόλοιπος δύναμις του ενταύθα συντάγματος είχε κατανεμηθή από του τόπου όπου θα συνεκροτείτο το συλλαλητήριον μέχρι του χωρίου Ασπρόχωμα του οποίου ο σταθμός είχεν ορισθή ως τόπος συγκεντρώσεως των σταφιδοπαραγωγών.
Από της 7ης πρωινής ήρχισαν να καταφθάνουν αι πρώται ομάδες των σταφιδοπαραγωγών με μαύρας σημαίας. Με ολίγον ο χώρος του σταθμού είχε μεταβληθεί εις πραγματικόν στρατόπεδον. Ολόκληραι κωμοπόλεις είχον ερημωθεί. Οι κάτοικοι συνοδευόμενοι από τς γυναίκας και τα παιδιά των είχον εγκαταλείψει τας οικίας των και εβάδισαν προς το Ασπρόχωμα. Χιλιάδες χωρικών εξεκίνησαν από του μεσονυκτίου του Σαββάτου και πεζοπορούντες δι' όλης της νυκτός κατέφθασαν εις Ασπρόχωμα.
Μετά δύο ώρας το χωρίον Ασπρόχωμα έδιδε την εικόνα αληθούς ανθρωποθαλάσσης. Και εν τω μεταξύ δεν έπαυσαν να προστίθενται και νέαι ομάδες χωρικών, αι οποία ηνούντο με τας άλλας.
Την 9.30 διακρίνονται προς την οδόν Μεσσήνης σύννεφα σκόνης. Ησαν τριακόσιοι και πλέον έφιπποι αγρόται της Πυλίας με επί κεφαλής τον κ. Λούλην Τσικλητήραν.
Τα αστυνομικά όργανα κατόπιν οδηγιών των αξιωματικών παρέμενον μακράν και δεν επενέβαινον εις τας εκδηλώσεις των σταφιδοπαραγωγών και συκοπαραγωγών.
Οι συγκεντρωθέντες συνετάχθησαν κατά τετράδας και προπορευομένης της οργανωτικής επιτροπής εξεκίνησαν διά τας Καλάμας. Οι πλείστοι έφερον μαύρας σημαίας, επί των οποίων υπήρχον αι επιγραφαί “Πεινάμε-πεινάμε”, “Ζήτω το Αγροτικόν Κόμμα” κλπ.
Ηκολούθουν οι τριακόσιοι έφιπποι φέροντες επίσης μαύρας σημαίας. Τα γυναικόπαιδα διετάχθησαν παρά των ιδίων χωρικών να μην ακολουθήσουν.
Αι πρώται τετράδες των σταφιδοπαραγωγών είχον ήδη φθάσει εις τας Καλάμας, ενώ ακόμη δεν είχον εκκινήσει από Ασπρόχωμα, απέχον μιαν ώραν των Καλαμών, χιλιάδες χωρικών. Εν τω μεταξύ η πόλις των Καλαμών είχεν και αυτή τον συναγερμόν της. Χιλιάδες άνθρωποι πάσης τάξεως, έμποροι, επαγγελματίαι και εργάται είχον συρρεύσει και παραταχθέντες ένθεν και ένθεν στης οδού Ασπρόχωμα-Καλαμών υπεδέχοντο με ζητωκραυγάς και συγκινητικάς εκδηλώσεις τους σκλάβους της γης.
Περί τις 10.30 το απέραντον γήπεδον του Απόλλωνος είχον κατακλύσει πλέον των δέκα πέντε χιλιάδων σταφιδοπαραγωγών. Ολόκληρος αυτή η μάζα απετέλει το πλέον συγκινητικότερον θέαμα. Τα πρόσωπά των ήταν κατάμαυρα από τον ήλιον και ρυτιδωμένα από την σκληράν εργασίαν της γης, που τόσον συχνά δεν τους δίδει ούτε τον άρτον τους.
Ωμίλησαν δι' ολίγων τρεις κατά σειράν εκ των μελών της οργανωτικής επιτροπής. Πρώτος ο δικηγόρος κ. Νινιός, έπειτα ο κ. Δεληγιάννης επίσης δικηγόρος τελευταίος ο κ. Π. Βενιζέλος διευθυντής της Ενώσεως των συνεταιρισμών.
Και οι τρεις κατέκρινον την τακτικήν του κράτους. Ετόνισαν ότι με την στάσιν του παρασκευάζει αυτό το ίδιον τον όλεθρόν του. Ζητεί είπαν, από το εν τρίτον του πληθυσμού του, από τους αγρότας μόνον, να διαθρέψη τους υπολοίπους πολίτας του και να κινήση και το ίδιον την μηχανήν του χωρίς να εξασφαλίζη ούτε το ψωμί των δούλων αγροτών.
Οταν ετελείωσεν ο τρίτος των ομιλητών και πριν αναγνωσθή το ψήφισμα πολλοί αγρόται εζήτησαν να ομιλήση ο κ. Τσικλητήρας. Η οργανωτική εν τούτοις επιτροπή δεν επέτρεψε τούτο ίνα μείνη, ως ετόνισον τα μέλη της, το συλλαλητήριον ξένον προς κάθε ιδεολογίαν και προς οιονδήποτε κόμμα.
Αμέσως μετά ενεκρίθη το κάτωθι ψήφισμα:
Παγετόπληκτοι απάσης περιφερείας Μεσσηνίας συνελθόντες σήμερον εν Καλάμαις εις παμμεσσηνιακόν συλλαλητήριον και διατρανώσαντες την τραγικήν οικονομικήν κατάστασιν, ετοίμην να οδηγήση εις πραγματικήν πείναν. Μόνην ικανήν ν αγνοήση νόμους και συνθήκας, να διαταράξη την κοινωνικήν ισορροπίαν και να μεταβάλη τον παν εις ερείπια
Ψηφίζουν
Αξιούν από την κυβέρνησιν ευκόλως δυναμένην με υποδειχθέντας δια των επανειλημμένως υποβληθέντων αιτημάτων μας να επουλώσει τας ανάγκας της πληγείσης σταφιδικής τάξεως: 1) Να καθορισθεί η αποζημίωσις των παγετοπλήκτων εις 2000 δραχμών κατά χιλιόλιτρον και εις 4 δραχμάς κατ' οκάν διά τα σύκα. Η πληρωμή της αποζημιώσεως να διαταχθή το ταχύτερον. 2) Να διαταχθή άμεσος διακοπή πάσης περαιτέρω ασκόπου εκτιμήσεως εκ της οποίας μόνον δαπάναι δημιουργούνται που δεν αποσκοπούν παρά εις τον εμπαιγμόν δυστυχούντων ανθρώπων. Και 3) Να ανασταλούν αι εκτελέσεις επί ενυποθήκων δανείων και να καθορισθή η πληρωμή των χρεών εις δόσεις”.
Επιτροπή εξελέγη η ιδία οργανωτική επιτροπή του συλλαλητηρίου με την κατηγορηματικήν εντολήν ίνα επιδώση το ψήφισμα εις την Κυβέρνησιν και τον Νομάρχην Μεσσηνίας, προς ους να γνωρίση ότι το συλλαλητήριον τούτο είνε και η τελευταία ειρηνική και νομοταγής εκδήλωσις των Μεσσηνίων παγετοπλήκτων. Η επιτροπή έλαβεν επί πλέον την εντολήν να παρακολουθήσει αγρύπνως την τύχην των αιτημάτων τους.
Ακολούθως ολόκληρος η ανθρωπομάζα διασχίζοντας τας κεντρικάς οδούς της πόλεως έφθασε προ της Νομαρχίας. Τα μέλη της επιτροπής επέδωσαν το ψήφισμα εις τον κ. Νομάρχην, ο οποίος έχων εκ των προτέρων ετοιμάσει λόγον επιχείρησε να τον εκφωνήση από χειρογράφου.
Εν μια φωνή οι κάτωθι της Νομαρχίας, οίτινες απετέλουν πρωτοπορίαν της πρωτοφανούς εις τα χρονικά της Μεσσηνίας διαδηλώσεως, προέβησαν εις ζωηροτάτας κατά της κυβερνήσεως αποδοκιμασίας. Εις το σημείον τούτο εδημιουργήθη αιφνιδίως θόρυβος. Εδόθη το σύνθημα να βαδίσουν προς το Τηλεγραφείον και να ζητήσουν εκεί να ίδουν τον κ. Πρωθυπουργόν. Κατόπιν εν τούτοις επιμονής των μελών της επιτροπής υπεχώρησαν.
Μέγας αριθμός αγροτών συνώδευσε τον κ. Τσικλητήραν εις το ξενοδοχείον του ξαθ προέβη εις ενθουσιώδεις υπέρ του Αγροτικού Κόμματος εκδηλώσεις.
Ο κ. Νομάρχης παραλαβών το ψήφισμα εδήλωσεν ότι αναγνωρίζει το δίκαιον των αιτημάτων ανθρώπων, των οποίων έχει άμεσον αντίληψιν της δυστυχίας των. Προσέθεσε δε ότι θα προσπαθήση, συνοδεύων εν ανάγκη τα μέλη της επιτροπής του συλλαλητηρίου, ίνα πείση και την κυβέρνησιν περί της καταστάσεως και περί της δικαίας λύσεως που πρέπει να δοθεί εις τα αιτήματά των”.
(636) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 12/10/1931 – Πρόκειται για ανταπόκριση του Νίκου Ηλιόπουλου, η εφημερίδα ήταν φιλικά διακείμενη προς το Αγροτικό Κόμμα και έπαιζε ρόλο στις διεργασίες σε αυτό το χώρο. Σε άλλη ανταπόκριση του Γιώργου Περσόπουλου στην “Ακρόπολη” γίνεται αναφορά για συγκέντρωση περισστέρων από 15.000 ανθρώπων, και προσέλευση “υπεριχιλίων εφίππων” της Πυλίας με επικεφαλής τον Τσικλητήρα.
