Δευτέρα, 27 Νοεμβρίου 2017 14:28

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 105ο)

"Ελεύθερος Ανθρωπος" 11/7/1932 - Οι κινητοποιήσεις των σταφιδοπαραγωγών ξεκινούν στη Μεσσηνία από τους Γαργαλιάνους ενώ γίνονται παράλληλες κινήσεις στην Ηλεία

"Ελεύθερος Ανθρωπος" 11/7/1932 - Οι κινητοποιήσεις των σταφιδοπαραγωγών ξεκινούν στη Μεσσηνία από τους Γαργαλιάνους ενώ γίνονται παράλληλες κινήσεις στην Ηλεία

Στην Καλαμάτα φθάνει ο νέος υπουργός Εθνικής Οικονομίας Σταύρος Κωστόπουλος, ο οποίος δέχεται εκπροσώπους των παραγωγών. Επιτροπή από την περιφέρεια που καλύπτει η Ενωση Μπάστα (Πλατύ) διατυπώνει ένα πλαίσιο αιτημάτων που εκφράζει το σύνολο των παραγωγών όπως αποδεικνύεται και στη συνέχεια, ενώ επιτροπή αντιπροσώπων στον ΑΣΟ του παραδίδει το ψήφισμα της γενικής συνέλευσης.

Ο υπουργός δηλώνει ότι δεν μπορεί να καταργηθεί το συναλλαγματικό παρακράτημα αλλά θα ασκήσει την επιρροή του για να μειωθεί: 

«Επιτροπή των σταφιδοπαραγωγών Μπάστα εκ των κ. κ. Γκίζα, Γεωργ. Φωτόπουλο, Δημοσθ. Σγουμπόπουλου, Αθ. Σγούρου, Γεωργ. Ξενογιάννη και Περ. Βενιζέλου προυσιασθείσα ενώπιον του κ. Κωστόπουλου επέδωσε προς αυτόν ψήφισμα εις το οποίον διατυπώνει τα εξής αιτήματα:

Κατάργησιν του παρακρατουμένου συναλλάγματος σταφίδος και σύκων.

Να απαγορευθή η οινοπνευματοποίησις μελάσσης και χαρουπιών καθώς και η εισαγωγή εκ του εξωτερικού οινοπνεύματος αναμίξεως

Να αυξηθή η τιμή οινοπνευματοποιούμενης σταφίδος προς ενίσχυσιν των πόρων του ΑΣΟ.

Τροποποίησιν του νόμου περί ΑΣΟ, επιτρεπομένης εις αυτόν της εξαγωγής σταφίδος κι οίνων εις νέας αγοράς

Ανάμιξιν οινοπνεύματος και βενζίνης

Καθορισμόν παρακρτήματος 60%

Αγοράν των πλεονασμάτων προς 3.500-4.000

Επίσης επιτροπή εκ των κ. κ. Μαράκα και Παναγώτου Σταυρόπουλου, εκπροσώπων των Ενώσεων Προμηθευτικής και Πωλήσεως Ζευγολατιού και Κεντρικής Ενώσεως Μεσσήνης επεσκέφθη τον κ. υπουργόν προς τον οποίον ανέπτυξε τα αιτήματα της σταφιδικής συνελεύσεως Πατρών υποστηρίξασα ότι η κυβέρνησις είναι υποχρεωμένη να ικανοποιήση ταύτα καθόσον και δίκαια είναι και μόνον ούτως εξασφαλίζεται η δυνατότης εκ μέρους του Οργανισμού να καθορίση τιμάς ικανοποιητικάς και αναλόγους προς τας σημερινάς συνθήκας.

Ο κ. Κωστόπουλος ομιλών προς τους σταφιδοπαραγωγούς επί του αιτήματός των περί καταργήσεως του σταφιδικού συναλλάγματος είπε ότι πλήρης κατάργησις αυτού είναι αδύνατος. Το μόνον το οποίον ημπορεί να γίνη είναι η μείωσις αυτού. Και μέχρι τούδε επετεύχθη να μειωθεί εις 20%. Ο κ. Κωστόπουλος προσέθεσεν ότι επιστρέφων εις Αθήνας θα ασκήση όλην του την επιρροήν προς έτι μεγαλυτέραν μείωσιν. Ανεκοίνωσε προσέτι ότι θ' αυξηθή η τιμή του οινοπνεύματος και θα πραγματοποιηθή η ανάμιξις οινοπνεύματος και βενζίνης διά να καταστή δυνατόν να καθορισθούν ικανοποητικαί τιμαί σταφίδος» (705).

Ο Σταύρος Κωστόπουλος δίνει νέες υποσχέσεις σε δηλώσεις του αναφέροντας ότι: 

«Δύο είναι εκείνα τα σημεία προς τα οποία έχομεν στρέψει την προσοχήν μας τόσον εγώ, ως αρμόδιος επί της Εθνικής Οικονομίας υπουργός, όσον και οι διοικούντες τον αυτόνομον σταφιδικόν οργανισμόν. Το εν εξ αυτών είναι το άνοιγμα όσον το δυνατόν περισσότερων αγορών εις το εξωτερικόν διά την διάθεσιν του πολυτίμου αυτού προϊόντος μας και το έτερον είναι η εξεύρεσις του χρηματικού εκείνου κεφαλαίου, το οποίον θα απαιτηθή διά την εξαγοράν των πλεονασμάτων της εφετεινής εσοδείας, τα οποία προβλέπεται ότι θα είναι αρκετά μεγάλα δεδομένης της υπερπαραγωγής του είδους» (706). 

Στη συνέντευξη ο υπουργός αναφέρεται και στις διαπραγματεύσεις με την Εθνική Τράπεζα για τη χρηματοδότηση του ΑΣΟ η οποία «έχει τας αντιρρήσεις της, δεδικαιολογημένα ίσως από ιδικής της πλευράς».

Οι παραγωγοί όμως ετοιμάζουν συλλαλητήρια διεκδικώντας λύσεις: 

«Καλαμάτα 7 Ιουλίου – Μεταξύ των σταφιδοπαραγωγών της περιφερείας μας διεξάγονται από ημερών σύντονοι συνεννοήσεις διά την διοργάνωσιν ενός παμεσσηνιακού συλλαλητηρίου, προς τον σκοπόν όπως εξαναγκασθή το κράτος να χορηγήση εις τον ΑΣΟ την προς σταφιδοπαραγωγήν οφειλήν της Τραπέζης Αθηνών ανερχομένην εις 127 χιλιάδας λίρας. Της κινήσεως αυτής ηγούνται οι αγροτικοί παράγοντες της επαρχίας Μεσσήνης» (707).

Οι κινητοποιήσεις όμως ξεσπούν ενωρίτερα με πρωταγωνιστές τον Τσικλητήρα και άλλους αγροτιστές: 

«Γαργαλιάνοι 10 Ιουλίου - Ο λαός των Γαργαλιάνων και των περιχώρων συνελθών σήμερον εις συλλαλητήριον πρωτοβουλία του Αγροτοπροοδευτικού Συλλόγου, ακούσας τους λόγους των ρητόρων κ. κ. Κρεκούκια και Τσικλητήρα, ζητεί την άμεσον ολοκληρωτικήν κατάργησιν του παρακρατήματος συναλλάγματος, την ευρείαν εφαρμογήν της ανταλλαγής προϊόντων, την ανεύρεσιν τρόπου αυξήσεως της καταναλώσεως εν συνδυασμώ προς την καλλιτέρευσιν της ποιότητος, την εξεύρεσιν συνδυασμού συνολομογήσεως δανείων επί ενεχύρω με ευθηνά επιτόκια, τον καθαρισμόν επαρκούς ποσού κατά χιλιόλιτρον προς αποφυγήν της αθρόας προσφοράς διά την εκπλήρωσιν των υποχρεώσεων των σταφιδοπαραγωγών, την αύξησιν της τιμής της σταφίδος προς οινοπνευματοποίσιν, την πραγματικήν απαγόρευσιν εισαγωγής άλλων πρώτων υλών εκ του εξωτερικού και της εισαγωγής οινοπνεύματος προς ανάμιξιν, την μετατροπή του δανείου των παγοπλήκτων εις μακροπρόθεσμον και τον καθορισμόν της τμής των πλεονασμάτων εις ποσόν ουχί έλαττον των 4.500 δραχμών. Διά την επιτροπήν: Δ. Μαραβέλας, Πυθ. Κριθαράς, Δημ. Παπαχριστοφίλου» (708).

Το συλλαλητήριο που είχε προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στη Μεσσήνη στις 18 Ιουλίου αναβάλλεται για λίγες ημέρες (709) και ο Τσικλητήρας αρθρογραφεί εναντίον του παρακρατήματος ενώ παράλληλα καλεί στη δημιουργία πολιτικών αγροτικών οργανώσεων και ματαίωση των σχεδίων επιβολής δικτατορίας, κάτι που συζητιόταν ευρύτατα εκείνη την περίοδο: 

«Εις ένα κεφαλαιώδες ζήτημα πρέπει να στρέψει την προσοχήν της η αγροτική τάξις. Εις την κατάργησιν της αυτοχρήμα δημευτικής φορολογίας του παρακρατήματος επί του συναλλάγματος των εξαγομένων γωργικών προϊόντων, 25% διά την σταφίδα, 20% διά τον καπνόν, 10% διά το έλαιον κλπ.

Ο διακηρύττον urbi et orbi ότι κρατεί καλώς το πηδάλιον “μέγας πηδαλιούχος” ο καθαριζόμενος ήδη από τον [δυσανάγνωστη λέξη] των ανομημάτων του εις Μπανιόλ πρωθυπουργός, είχε δηλώσει προ των εκλογών ότι δεν θα προσέθετε νέους φόρους και δεν θα ηύξανε εκείνους που παρέλαβεν από την Οικουμενικήν, απαρτιζομένην – είναι ανάγκη να τους ονομάσωμεν – εκ των κ Τσαλδάρη, Καφαντάρη, Μιχαλακόπουλου, Παπαναστασίου, και η οποία Οικουμενική επέβαλε – είναι ανάγκη να το υπενθυμίσωμεν νέους φόρους 1.800 εκατομμυρίων.

Και διατυμπάνιζεν ο μέγας πηδαλιούχος ότι θα προτίμα να παραιτηθή παρά να επιβάλη νέας φορολογίας. Και εψεύσθη κατά τον χονδοειδέστερον τρόπον.

Ηρχισεν από την αύξησιν της φορολογίας της σταφίδος την οποίαν ανεβίβασεν από 25 εκ. εις 50 εκ. δραχμών (εισφορά ΑΣΟ). Την φορολογίαν αυτήν ο πολυμήχανος πρώην υπουργός της Εθνικής Οικονομίας κ. Βουρλούμης, δικαιολογούμενος εχαρακτήρισεν ως φαλκίδευσιν των κερδών, ως να επρόκειτο περί κερδοσκοπικής εταιρείας. Ανοητώτερον επιχείρημα δεν ήτο δυνατόν να λεχθή εις την Βουλήν των 225 ανδρεικέλων.

Και κατέληξεν η κυβέρνησις του μεγάλου λουτροθεραπευομένου του Μπανιόλ εις την αφαίμαξιν εκατοντάδων εκατομμυρίων εκ της τιμής των γεωργικών προϊόντων, διά της μανούβρας του παρακρατήματος του συναλλάγματος. Και ναι μεν “λέγεται” ότι διατίθεται το παρακρατούμενον συνάλλαγμα με μικράν τιμήν διά τον σίτον και άλλα είδη πρώτης ανάγκης αλλά η κυβέρνησις όφειλε να εξεύρει συνάλλαγμα προς τον σκοπόν αυτόν από τας κεφαλαιοκρατικάς τάξεις κι όχι από τους πτωχούς και πεινασμένους αγρότας. Αυτός ούτος ο κεφαλαιοκράτης και αστός οικονομολόγος κ. Γ. Πεσματζόγλου εχαρακτήρισε την φορολογίαν του παρακρατήματος ως τρομακτικήν, είχε δε υποδείξει μίαν λύσιν, την παρακράτησιν 10% -αν δεν απατώμεθα- επί πάσης συναλλαγματικής πράξεως. Εννοείται ότι και αυτό δεν αποτελεί λύσιν. Μόνον η εξεύρεσις ολόκληρου του αναγκαιούντος συναλλάγματος από τας κεφαλαιοκρατικάς τάξεις, μόνον αυτή αποτελεί λύσιν του ζητήματος, είναι δε έργον της κυβερνήσεως να εύρη τον τρόπον εφαρμογής της.

Η πλήρης κατάργησις της τρομακτικής αυτής φορολογίας πρέπει να αποτελέση σήμερον το σύνθημα των αγώνων της αγροτικής τάξεως. Οσον αφορά τους σταφιδοπαραγωγούς, ουδέ συμφέρον είχον να ζητήσουν ενωρίτερον την κατάργησιν του παρακρατήματος. Διότι, απλούστατα, δεν είχον ούτε σπυρί σταφίδος για πούλημα. Αλλά θα είνε αργά εάν το παρακράτημα καταργηθή μετά τον Σεπτέμβριον, διότι τότε θα έχουν πλέον διαθέσει το προϊόν τους οι σταφιδοπαραγωγοί.

Ενα άλλο σύνθημα των αγροτών θα πρέπει να είναι σήμερον η σύμπηξις, σε κάθε χωριό, αγροτικών οργανώσεων διά την αντιμετώπισιν πάσης προσπαθείας εκ μέρους των στρατοκρατικών στοιχείων προς εγκαθίδρυσιν δικτατορίας. Η οργάνωσις αύτη πρέπει να λάβη πανελλήνιον χαρακτήρα. Οι αγρόται οφείλουν να εξορκίσουν τα τέκνα των, που υπηρετούν εις τον στρατόν, όπως με την πρώτην εκδήλωσιν οιασδήποτε κινήσεως εκ μέρους των “παραγόντων” τους συλλάβουν και αφού τους δέσουν πισθάγκωνα τους παραδώσουν εις την λαϊκήν δικαιοσύνην.

Το σύνθημα ειδικώς αυτό πρέπει να γίνη άλλως τε σύνθημα ολοκλήρου του ελληνικού λαού με συγκρότησιν πυρήνων και μέσα εις το στράτευμα» (710).

 

(705) “Θάρρος” 2/7/1932

(706) “Θάρρος” 8/7/1932

(707) “Ακρόπολις” 8/7/1932 – Το ποσό αυτό εκτιμούσαν οι αγροτικοί παράγοντες ότι οφείλει η Τράπεζα Αθηνών στους σταφιδοπαραγωγούς από την εποχή που είχε μέσω της “Ενιαίας” τη διαχείριση της σταφίδας (1905-1924).

(708) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 11/7/1932

(709) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 18/7/1932

(710) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 18/7/1932