Δευτέρα, 16 Νοεμβρίου 2020 12:16

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (Μέρος 257ο)

Γράφτηκε από τον
Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (Μέρος 257ο)


Οι μεγάλες κινητοποιήσεις αντιμετωπίζονται με διαφορετικό τρόπο από τις αθηναϊκές εφημερίδες. Με συμπάθεια αντιμετωπίζει τους παραγωγούς και τις κινητοποιήσεις τους η “Ακρόπολις”, η οποία παρά τη λογοκρισία που έχει επιβληθεί αποδομεί τις κυβερνητικές ανακοινώσεις που αποτελούν και τη μοναδική πηγή πληροφοριών.

Ο ανταποκριτής της στην Καλαμάτα Γιώργος Αποστολόπουλος, από την Πύλο φθάνει στην... Ηλεία για να στείλει ανταπόκριση: «Νέους συγκλονισμούς δοκιμάζει ο πληθυσμός των ακαμάτων παραγωγών της σταφίδος του Μεσσηνιακού και Πυλιακού κάμπου και το Κράτος. Το πνεύμα της Μπαρμπάσαινας που ολίγου δειν να συντρίψει το παλαιόν ελληνικόν κράτος ανέζησε πάλιν. Ενοπλα συλλαλητήρια, έφιπποι παραγωγοί με μαύρες σημαίες, συμπλοκαί και αιματοκυλίσματα, καταλήψεις δημοσίων μεγάρων, απειλαί και εντεύθεν και εκείθεν και πορείαι προς τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Η εκ των εν εξεγέρσει μερών φωνή είνε, ότι η κυβέρνησις και ο ΑΣΟ έχουν άδικον. Διότι λέγουν ότι η ορισθείσα τιμή αγοράς σταφίδος της περιοχής 2.900 δρχ. κατά χιλιόλιτρον δεν τους ικανοποιεί, μόλις τους καλύπτει τα έξοδα. Και προσθέτουν, ότι αν ο ΑΣΟ ευρίσκεται εν αδυναμία να διαθέση 10.000.000 δρχ. περίπου όσα χρειάζονται διά να ικανοποιηθούν, τούτο οφείλεται εις ατασθαλίας που η κυβέρνησις επέτρεψε να κάμη ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός. Ετσι εφθάσαμεν εις την εξέγερσιν της περασμένης Κυριακής, με πρωτοπόρους εις ζωηρότητα τους Πυλίους παραγωγούς κατ’ αυθόρμητον ένταξιν εις τας στρατιάς των εξαφθέντων κατοίκων των γύρω περιοχών.
Κατωτέρω δίδεται λεπτομερέστερον τι συνέβη. Θα δώσωμεν όμως πρώτον την εξιστόρησιν των δραματικών γεγονότων, ως την έκαμαν χθες το βράδυ οι αρμόδιοι υπουργοί, κατά τας τηλεφωνικάς και τηλεγραφικάς αναφοράς, αι οποίαι τους υπεβλήθησαν.
Κατά τας αφηγήσεις αυτάς, ολίγον προ της μεσημβρίας της παρελθούσης Κυριακής συνεκεντρώθησαν υπερδισχίλιοι παραγωγοί εκ Πυλίας και της γειτονικής της περιοχής εις την πλατείαν της Πύλου διά να διαμαρτυρηθούν διά την προαναφερθείσαν απόφασιν του ΑΣΟ, ν’ αξιώσουν μεταβολήν αυτής και την ενοποίησιν των αγροτικών χρεών αφ’ ενός και την αμβυκοποίησιν-οινοπνευματοποίησιν των ξηρών σύκων αφ’ ετέρου.
Αι τοπικαί αρχαί είχον πληροφορίας ότι τα αριστερά στοιχεία αναμιγνυόμενα εις τους συντηρητικούς παραγωγούς θα εδημιούργουν έκτροπα. Δια τούτο είχον φρουρήσει τα δημόσια γραφεία και εκ του μακρόθεν επέβλεπον τας της συγκεντρώσεως, Ιδιαιτέρως εφρουρήθησαν αι φυλακαί Πυλίας διότι “καλώς πληροφορημένοι” είχαν μεταδώσει την πληροφορίαν ότι θα επιχειρείτο βίαιον άνοιγμα των φυλακών και απόλυσις των κρατουμένων. Η τελευταία αυτή πληροφορία απεδείχθη κατά πάντα ανακριβής. Συνέβη όμως μετά τας αγορεύσεις και την έγκριση του σχετικού ψηφίσματος, η μάζα των διαδηλωτών να μεταβή εις το Τηλεγραφείον διά να επιδώση το σχετικόν προς την Κυβέρνησιν τηλεγράφημα. Εκεί εκ παρεξηγήσεως οι σταφιδοπαραγωγοί υπέθεσαν ότι επρόκειτο να ενεργηθή επίθεσις εναντίον των και εξοργισθέντες κατέλαβον το Τηλεγραφείον. Ταυτοχρόνως επυροβόλουν εις τον αέρα.
Κατόπιν και μετά ώραν κατήλθον του Τηλεγραφείου. Κατά την κάθοδόν τους όμως κάποιοι εκ των θερμοαίμων, ως ανακοινούν οι αρμόδιοι υπουργοί, έδειξαν επιθετικές διαθέσεις κατά ων χωροφυλάκων, τινές των οποίων εκτύπησαν. Παραλλήλως ο επικεφαλής της χωροφυλακής τους διέταξε να διαλυθούν, εις άρνησίν των δε, διέταξε βιαίαν διάλυσιν. Τότε αντηλλάγησαν πυροβολισμοί υπερχίλιοι, κατά την σχετικήν τηλεγραφικήν αναφοράν, αποτέλεσμα των οποίων υπήρξε να τραυματισθούν τέσσαρες σταφιδοπαραγωγοί, εις των οποίων υπέκυψε εις τα τραύματά του.
Οι διαδηλωταί διασπασθέντες κατά την ώραν της συμπλοκής, άλλοι υπεχώρησαν και άλλοι επροχώρησαν πυροβολούντες και υβρίζοντες προς την Γιάλοβαν. Ο δρόμος όωμς εφρουρείτο λόγω υπάρξεως εργοστασίων οινοπνευματοποιΐας, διά τα οποία υπήρχον πληροφορίαι, ότι θα κατέστρεφον. Και η πληροφορία αυτή υπήρξεν ασύσαστος. Οι διαδηλωτές πυροβολούντες διεσκόρπισαν τους χωροφύλακες και τους στρατιώτας και εισελθόντες εις Γιάλοβαν συνηνώθησαν με τους εκεί συγκεντρωμένους Γιαλοβίτες σταφιδοπαραγωγούς και εζητοκραύγαζον υπέρ των απόψεών τους.
Την ίδια ώραν ακόμη εις την κωμόπολιν Πήδασος οι παραγωγοί συγκεντρωθέντες αφού διέλυσαν την δύναμιν της χωροφυλακής, κατέστρεψαν τα γραφεία του ΑΣΟ και κατόπιν τα επυρπόλησαν. Νεωτέρα δύναμις, υπό τον υπομοίραρχον κ. Θεοδωρόπουλον, αποπειραθείσα να αντιταχθή, συνελήφθη και εξυλοκοπήθη. Ο υπομοίραρχος κ. Θεοδωρόπουλος και τέσσαρες χωροφύλακες εκρατούντο επί πολλάς ώρας όμηροι αφεθέντες ελεύθεροι τη παροτρύνση των ψυχραιμοτέρων μετά τετράωρον.
Παρόμοιαι συγκεντρώσεις και έκτροπα εσημειώθησαν την ιδίαν ώραν εις Φιλιατρά, Κυπαρισσίαν και Γαργαλιάνους, όπου κατελήφθησαν διά πολλάς ώρας τα Τηλεγραφεία. Ουσιαστικώς όλαι αι εξουσίαι είχον καταλυθή και τυπικώς όλως ευρίσκοντο εις τας θέσεις των οι εκπρόσωποι των αρχών.
Εν γένει καθ’ άπαντα τον νομόν Μεσσηνίας, εσημειούτο από της Κυριακής, εντεινόμενος ολοέν σφοδρός εξερεθισμός των πνευμάτων και οι πυροβολισμοί συνεχίζοντο αδιακόπως. Ανεκοινούτο εν τούτοις την εσπέραν, ότι εις την Πύλον η τάξις έχει αποκατασταθή, ως και εις Φιλιατρά. Πολυάριθμοι ομάδες όμως ενόπλων βαδίζουν κατά της Κυπαρισσίας εξ όλων των πλησιοχώρων, με μαύρας σημαίας κραυγάζοντες κατά του ΑΣΟ και της κυβερνήσεως. Εις Κυπαρισσίαν όμως ήδη έχουν ενεργηθή αθρόαι συλλήψεις και μετακινούνται εκ Πατρών και Ναυπλίου τμήματα στρατού. Εκ Τριπόλεως ανεχώρησε δύναμις εκ 300 ανδρών με 28 πολυβόλα.
Το απόγευμα επίσης απέπλευσε διά τον λιμένα των Καλαμών το αντιτορπιλικό “Πάνθηρ”, πλήρες πεζοναυτών. Διαταγή όμως της Κυβερνήσεως είνε, ναυτικαί και στρατιωτικαί δυνάμεις να τηρήσουν εφεκτικότητα.
Εκ Φιλιατρών αναφέρεται προσέτι, ότι εκτός των πλέον θερμοαίμων, οι οποίοι ένοπλοι πορεύονται προς Κυπαρισσίαν, μέγας είνε ο αναβρασμός εντός αυτής και ομάδες εξοργισμένων σταφιδοπαραγωγών περιφέρονται αποδοκιμάζοντες τον ΑΣΟ και την κυβέρνησιν.
Την εσπέραν εις την ειδικήν αίθουσαν της Βουλής συνήλθε εις σύσκεψιν διαρκέσασα επί τρίωρον, το Υπουργικόν Συμβούλιον, όπερ και έλαβε γνώσιν της διαμορφωθείσης εις τας εν εξεγέρσι περιοχάς καταστάσεως. Ενέκρινον επίσης την κήρυξιν στρατιωτικού νόμου και διέταξε τον μέραρχον Ναυπλίου κ. Νικολαρέαν όπως σπεύση εις Καλάμας και αναλάβη υπ’ ευθύνην του την τήρησιν της τάξεως, συσταθείσης πάντως και εις τούτον εφεκτικότητος.
Εν τω μεταξύ ο εις Πύλον απεσταλμένος της “Ακροπόλεως” κ. Γ. Αποστολόπουλος, κατορθώσας να φθάση δι’ αυτοκινήτου εις τα σύνορα των νομών Μεσσηνίας και Ηλείας, διέβη την μεγάλην σιδηροδρομικήν γέφυραν του Αλφειού και εκείθεν έγραψε βία και απέστειλε διά του μηχανοδηγού της αμαξοστοιχίας προς τον εν Πάτραις ανταποκριτήν της “Ακροπόλεως” τας κατωτέρω σημειώσεις περί της μέχρι της μεσημβρίας καταστάσεως εις τον νομόν Μεσσηνίας, αι εκ του οποίου πληροφορίαι λόγω της επιβληθείσης λογοκρισίας ήσαν χθες μόνον κυβερνητικών πηγών» (1226).
Και γράφει ο Γ. Αποστολόπουλος:
«Από της νυκτός χθες εκοινοποιήθη εις όλην την Μεσσηνίαν, μέχρι και του τελευταίου χωρίου, το διάταγμα περί κηρύξεως του στρατιωτικού νόμου, το οποίον ανεγνώσθη περί την χαραυγήν παρά των ιερέων και των διδασκάλων εις τους σταφιδοπαραγωγούς, οίτινες διενυκτέρευσαν εις την ύπαιθρον, αγρυπνούντες και συζητούντες περί της δημιουργηθείσης καταστάσεως, αναμένοντες διά να φωτίση διά να εκκινήσουν διά τους τόπους συγκεντρώσεως και πραγματοποιήσουν ακολούθως πορείαν πείνης προς Καλάμας.
Η κοινοποίησις του στρατιωτικού νόμου αντί να επιφέρη το επιδιωκόμενον αποτέλεσμα, εξήψε έτι μάλλον τα πνεύματα και εφανάτισε τους σταφιδοπαραγωγούς, οι οποίοι ήρχισαν να ωρκίζονται ότι θα αψηφήσιυν τα όπλα και τα πολυβόλα, και θα κατακαύσουν το παν, εφ’ όσον η κυβέρνησις αντί να μελετήση και να δεχθή τα λογικά και δίκαια αιτήματά των, αντιθέτως στρέφει εναντίον των τα όπλα και απορφανίζει οικογενείας πτωχών αγροτών».


(1226) “Ακρόπολις” 28/8/1935 – Ο Γ. Αποστολόπουλος ήταν εξέχων δημοσιογράφος, σπούδασε νομικά και εργαζόταν εκείνη την εποχή στη “Σημαία”. Πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση και μετά το 1944 εργάσθηκε διαδοχικά ως αρχισυντάκτης στο “Ριζοσπάστη”, το “Φιλελεύθερο”, “Τα Νέα”, “Το Βήμα” ενώ είχε σπουδαίο συγγραφικό έργο.


NEWSLETTER