Η αρχή γίνεται με τον γιατρό Στάθη Κανναβό, μετέπειτα στέλεχος του ΕΑΜ και του ΚΚΕ: «Στην Πυλία, στα Φιλιατρά, στους Γαργαλιάνους, στην Κυπαρισσία δεν ήταν οι αναρχικοί που “εσυκοφάντησαν τους σταφιδοπαραγωγούς”. Ηταν η απογοήτευσις του πνιγμένου που αρπάζεται απ’ τα μαλλιά του. Αλοίμονο αν, όπως αρχίσαμε, κάθε φωνή βγαλμένη απ’ τα κατάβαθα της αδυσώπητης ανάγκης, την αποδίδουμε στερεότυπα στους κομμουνιστές. Αυτή είναι τακτική που προσήκει στους ανίδεους της πραγματικής κατάστασης, στους αγνοούντας την ουσία κάθε πράγματος.
Η ηρωϊκή ψυχραιμία των στρατιωτών της Κυπαρισσίας που αντίκρισαν αναίμακτα τη θύελλα του απογοητευμένου εκεί πάνω πλήθους πρέπει να γίνη παράδειγμα σε εκείνους που απαιτούν τας “αυστηράς και βαρείας κυρώσεις”.
Εδώ δεν πρόκειται να μετρηθή η δύναμις του Κράτους απέναντι στους σταφιδοπαραγωγούς και στην κάθε συλλαλητηριακή επιτροπή. Είναι ανάγκη και την τελευταία τούτη στιγμή να ερευνηθή με φιλανθρωπική διάθεση, να αναψηλαφηθεί με γενναιόδωρο χέρι από τους αρμοδίους το σταφιδικό ζήτημα. Για κάθε ορθολογιζόμενο δεν είναι οι διώξεις και οι φυλακίσεις που θα σώσουν την κατάστασιν.
Επιβάλλεται να αγνοήση το κράτος κάθε έκνομη ενέργεια των ετοιμοθανάτων αυτών της δυτικής Μεσσηνίας που εν πλήρει συγχύσει εσήκωσαν το αδύναμό τους χέρι ενάντια στου παντοδύναμου κράτους τη θέληση.
Γιατί όσο νομιμοφανή κ’ αν βλέπουν οι πληρεξούσιοί μας και ωρισμένοι κύκλοι δημοσιογράφων τα μέτρα “των αυστηρών κυρώσεων”, για μας που είμαστε μέσα στην ψυχή του σταφιδοπαραγωγού τίποτε δεν θα ξεριζώσει ποτέ το πικρό μας παράπονο ότι τη φωνή της απόγνωσής μας δεν την άκουσε πουθενά κανένα αυτί με συμπάθεια.
Στο κάτω κάτω, αν πρέπει να πιστέψουμε στο ψέμα εκείνο το στερεότυπο ότι κ’ εδώ οι αναρχικοί ήταν εκείνοι, που ξεσήκωσαν τόσον κόσμο, πρέπει να είναι υπεύθυνοι οι πληρεξούσιοι της Μεσσηνίας, που στην δύσκολη αυτή στιγμή μας με όλες τις διαμαρτυρίες, με όλες τις εκκλήσεις που είδαν να ξεσηκώνονται από κάθε γωνία του Μεσσηνιακού κάμπου, δεν έσπευσαν να βρεθούν ανάμεσά μας, να μας διαφωτίσουν, να εξηγήσουν τα πράγματα, να μη μας αφήσουν έρμαιους στους αναρχικούς, όπως εβάφτισαν τους υιθετήσαντας την Παμμεσσηνιακή άποψη.
Προσωπικά ο υπογραφόμενος διαμαρτύρεται εναντίον κάθε “κυρώσεως” η οποία μέλλει επιβληθή εις ανθρώπους που ενήργησαν εν πλήρει συγχύσει και καλεί τους πληρεξούσιους της Μεσσηνίας, εις την κρισιμωτέραν περίοδον της επαρχίας των, να προσέλθουν μεσάζοντες μεταξύ κράτους και σταφιδοπαραγωγών, επανερχόμενοι αμέσως ενταύθα διά ν’ αντιληφθούν μιαν κατάστασιν, η οποία δεν είναι ανάγλυφος εις τα Αθηναϊκά πεζοδρόμια και τα ξενοδοχειακά των μέγαρα, οπόθεν νομίζουν ότι μπορούν να την παρακολουθούν.
Αποδοκιμάζω με όλην την ψυχικήν μου αντοχήν τους πεπορωμένους κόλακας που, διαθέτοντες μίαν στήλην, με απάνθρωπον σαδισμόν εζήτησαν να κορέσουν τα αγριώδη των ένστικτα εις βάρος των ετοιμοθανάτων σταφιδοπαραγωγών. Καλώ κάθε τίμιον διανοούμενο να ενώση στην αδύναμη φωνή μου τη διαμαρτυρία που θα του υπαγορεύσει η αντικειμενική ενατένισις της κατάστασης, προτρέποντας την κυβέρνησιν να πάρει μέτρα προστασίας απέναντι στο Μεσσηνιακό κόσμο που, λες, πληρώνει ο ίδιος τη διατυμπανιζόμενη βελτίωσι της παγκόσμιας και πανελλήνιας κρίσης με τη χειροτέρευση της δικής του θέσης» (1252).
Ακολουθεί νέα επιστολή ενός εκ των ηγετών της εξέγερσης, του Χρήστου Κουβελιώτη, μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής του Συνεδρίου Γαργαλιάνων:
«Η τελευταία εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών, αποτέλεσμα της πείνας και της δυστυχίας που δέρνει το σταφιδικό πληθυσμό και της εγκατάλειψης αυτού από το επίσημο κράτος, που τάχθηκε κατά τον πιο σκανδαλώδη και απροκάλυπτο τρόπο τυφλό όργανο και υπερασπιστής των αισχρών συμφερόντων της πλουτοκρατικής κλίκας των Χαριλάων, Ησαΐδων και λογής-λογής εκμεταλλευτών του σταφιδικού ιδρώτα, ήτο επόμενο να παρουσιασθή στα μάτια του κοινού από την κυβέρνηση, το μοναρχοφασιστικό Τύπο και τους διάφορους διεφθαρμένους κονδυλοφόρους, ότι τάχα είχε πολιτικά ελατήρια.
Η αμαρτωλή και κολασμένη κυβέρνηση της κλίκας των μοναρχοφασιστών, ανίκανη να αντιμετωπίση και να λύση τα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν τον εργαζόμενο λαό της χώρας μας, διάλεξε σαν καλλίτερο μέσο αντιμετώπισης των λαόν που αναγκάζεται να ξεσηκώνεται κάτω από την πίεση της αβάστακτης πείνας και οικονομικής εξαθλίωσης, το όπλο και το πολυβόλο.
Ετσι και στο σταφιδικό, αντί να σπεύση ν’ αποδεχθή τα δίκαια και λογικά αιτήματα του Πανσταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων, στο οποίον αντιπροσωπεύτηκε ολόκληρος ο οργανωμένος και μη σταφιδοπαραγωγικός κόσμος της Πελοποννήσου, επέδειξε την πιο περιφρονητική και εμπαιχτική στάση απέναντι των σταφιδοπαραγωγών. Ο σταφιδοπαραγωγός, που πρώτος έτρεξε και πρόταξε τα στήθη του κατά το τελευταίο στασιαστικό κίνημα της 1ης Μαρτίου στον Στρυμώνα, για να κρατήση στην αρχή τη σημερινή κυβέρνηση, με μεγάλη του έκπληξη και με δικαιολογημένη μαζύ αγανάκτηση, έβλεπε να ρίχνεται απ’ αυτή χωρίς οίκτο στα νύχια της πιο άγριας εκμετάλλευσης, στη φοβερώτερη δυστυχία, στον ατιμωτικό από την πείνα θάνατο. Αφού εξάντλησε όλα τα νόμιμα μέσα, αφού έκαψε άφθονο λιβάνι, θυμιατίζοντας και εκλιπαρώντας την φιλεύσπλαχνο και στοργική υπέρ αυτού επέμβαση της κυβέρνησης, η οποία πίστευε ότι μπορούσε να ήθελε να χαλιναγωγήση και να περιορίσει έστω και λίγο, την απληστία των μεγαλόσχημων ληστών της σταφίδος, παραχωρούσα τα ζητούμενα διά τους ψηφίσματος του Συνεδρίου ψυχία – διότι περί ψυχίων πρόκειται – χωρίς να πάρη καμμία απάντηση, ξεσηκώθηκε σαν χείμαρρος, ενάντια στο βάρβαρο και μεσαιωνικό κράτος του Παλαιημερολογητισμού.
Αλλά και πάλι το βάρβαρο κράτος των μοναρχοφασιστών, όχι μόνον δεν συγκινήθηκε, δεν κάμφθηκε από τις απελπιστικές κραυγές τους πόνου και της αλλοφροσύνης των σταφιδοπαραγωγών, μα αντίθετα με την ένοπλο δύναμη που αντλεί από τα σπλάχνα τους, τους κολύμπησε στο αίμα και έπνιξε προσωρινά υπό τον κρότο των όπλων και των πολυβόλων την πονεμένη και οργισμένη τους φωνή.
Και πριν ακόμα προφθάση να στεγνώση το αίμα των τιμίων σταφιδοπαραγωγών, που κοκκίνησε την πλατεία του Ναυαρίνου, από το οποίον προ εκατό ετών εξεπήδησε η ελεύθερη Ελλάδα, εξαπέλυσε εναντίον αυτών την πιο ωμή και λυσσαλέα τρομοκρατία. Πτωχοί σταφιδοπαραγωγοί, τίμιοι δουλευτάδες, οικογενειάρχαι που το μόνο τους έγκλημα είτανε η παληκαρίσσια υπεράσπιση του ψωμιού των παιδιών τους, εσύρθησαν και εξακολουθούν να σύρωνται εις τα αστυνομικά κρατητήρια και εις τα μπουντρούμια των Ελληνικών φυλακών με την γελοίαν κατηγορίαν ότι είναι “αναρχικά στοιχεία”.
Η ιερή εξάταση ξαναζωντάνεψε. Υπό τον κνούτο των εκγενιτσαρισθέντων παιδιών του εργαζόμενους λαού, οι σταφιδοπαραγωγοί ξερνάνε και το υπόλοιπο πικρόχολο αίμα τους που οι στερήσεις και η αξίνα είχανε αφήσει να τρέχει στα πολύμοχθα σώματά τους.
Σε επίμετρο δε όλων αυτών τον φρικαλεοτήτων, όλων αυτών των χιτλερικών βασανιστηρίων, η αντιλαϊκή κυβέρνηση της βασιλοφροσύνης μέσα στους καπνούς των ερειπίων που επεσώρευσε στην αναξιοπαθούσα χώρα μας και μέσα στην άχνη του κοχλάζοντος ακόμη σταφιδοπαραγωγικού αίματος, χορεύει το σαδιστικό χορό της άδοξης και επαίσχυντης νίκης της, ενώ η αγανάκτησις φουντώνει στα στήθη των σταφιδοπαραγωγών.
Εμείς παρακολουθούντες άγρυπνα την κατάστασιν σύμφωνα με την εντολή που πήραμε από το Πανσταφιδικό Συνέδριο Γαργαλιάνων, αδιαφορούντες για τις συκοφαντίες της κλίκας των εκμεταλλευτών και των οργάνων των, προσκαλούμε για τελευταία φορά την κυβέρνηση να παύση τα σαδιστικά γλέντια, να εγκαταλείψη την τακτική της τρομοκρατίας και να σπεύση να υιοθετήση τα δίκαια και δυνατά να γίνουνε αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών γιατί αλλοιώτικα – γιατί να μην το πούμε; – είναι αδύνατο να μην ξεσπάση το ηφαίστειο της λαϊκής αγανάκτησης. Αυτή τη φορά οι σταφιδοπαραγωγοί είναι ασφαλισμένοι και προτιμούνε χίλιες φορές να πεθάνουνε πάνω στον αγώνα για μια ελεύθερη ζωή, παρά να υποστούνε τον ατιμωτικό της πείνας θάνατο» (1253).
(1252) “Θάρρος” 9/9/1935
(1253) “Θάρρος” 19/9/1935
