Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του νεοελληνικού διαφωτισμού και πρωτοπόρος στην έκδοση έργων αρχαίας ελληνικής γραμματείας ήταν ο Αδαμάντιος Κοραής. Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 27 Απριλίου του 1748. Αφού η επιθυμία του πατέρα του ήταν να ασχοληθεί με το εμπόριο, ο Κοραής αρχικά το 1771, πέρασε από το Άμστερνταμ. Όμως, έχοντας ιδιαίτερη έφεση στα γράμματα, το 1782 πήγε στο Montpellier όπου σπούδασε Ιατρική. Αφού έφτασε και στον διδακτορικό τίτλο, έγινε μέλος της Ακαδημίας των επιστημών. Μια διατριβή του για τον Ιπποκράτη αποτέλεσε την αρχή της πορείας του και στην αρχαία ελληνική γραμματεία.
Αφού το 1789 είχε μετακομίσει πια στο Παρίσι, ήταν παρών στη Γαλλική επανάσταση. Ο φιλελευθερισμός και ο ανθρωπισμός κυριάρχησαν στην σκέψη του. Ήταν πολυσχιδής προσωπικότητα και αν και υπέρμαχος της ανεξιθρησκείας ήταν σαφώς θρησκευόμενος. Είχε βέβαια τις επιφυλάξεις του για τον ανώτερο κλήρο αφού πίστευε ότι η εκκλησία είχε ξεφύγει από την αρχική αποστολική αποστολή της, κάτι που δεν δίσταζε να στηλιτεύει. Όταν όμως, το 1815, είδε το πατριωτικό έργο του πατριάρχη Κύριλλου ΣΤ´ δεν δίστασε να το επιβραβεύσει. Ο Κύριλλος ΣΤ´ (1769-1821) ήταν ένας από τους πιο μορφωμένους πατριάρχες. Είχε δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη της παιδείας και ακριβώς σε αυτό αναφέρεται ο Κοραής. Ο πατριάρχης, εκτός από την έκδοση πολλών (κυρίως θρησκευτικών) βιβλίων, ξανάνοιξε το τυπογραφείο του Πατριαρχείου, ίδρυσε μουσική σχολή και επαναλειτούργησε τη Μεγάλη του Γένους Σχολή.
Η θέση του Αδαμάντιου Κοραή περί της θρησκείας και της επανάστασης αντικατοπτρίζεται σε επιστολή του προς τον Μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιο όπου αναφέρει:
«Μόνον τοῦ Εὐαγγελίου ἡ διδαχὴ ἐμπορεῖ νὰ σώσῃ τὴν αὐτονομίαν τοῦ Γένους»
Το έργο του Κοραή είναι τεράστιο. Χίλιες επιστολές και πολλά γραπτά κείμενα το χαρακτηρίζουν. Τα έργα του «Αδελφική διδασκαλία» (1798), «Άσμα πολεμιστήριον» (1800) και «Σάλπισμα πολεμιστήριον» (1801), αν και ανώνυμα έχουν καθαρά πολιτικό χαρακτήρα. Στη συνέχεια, μετά το 1805, αφιερώθηκε στους αρχαίους συγγραφείς με τη σειρά «Ελληνική Βιβλιοθήκη». Πλούταρχος, Αριστοτέλης, Στράβωνας, Ξενοφώντας, Ισοκράτης, Λυκούργος, Πλάτωνας και Ιπποκράτης είναι στα περιεχόμενα του έργου του. Στη συνέχεια από το 1809 μέχρι το 1827 στα «Πάρεργα Ελληνικής Βιβλιοθήκης» παρουσιάζει κείμενα του Αισώπου, του Μάρκου Αυρήλιου, του Επίκτητου κ.α. Ως προλογικά σημειώματα στην «Ελληνική Βιβλιοθήκη» προτάσσει τους «Αυτοσχέδιους Στοχασμούς περί Ελληνικής Παιδείας και Γλώσσης» που ουσιαστικά αποτελούν τις συμβουλές του για τα καίρια ζητήματα που απασχολούσαν τους Έλληνες. Εκτός αυτών, εξέδωσε και άλλα έργα όπως την «Ιλιάδα» αλλά και διηγήματα. Στα προλογικά σημειώματα των ραψωδιών της «Ιλιάδας» εμφανίζει μια «φιγούρα» της φαντασίας του, τον Παπά-Τρέχα. Ένας αγράμματος αλλά φιλοπρόοδος ιερέας από τη Χίο, που «υποστήριζε» την προσπάθεια του Κοραή να εκδώσει τα αρχαία κείμενα που θα διαφώτιζαν τους συμπατριώτες του.
Αρχικά ο Κοραής είχε εκφράσει την αντίθεσή του στην έναρξη της επανάστασης. Στη συνέχεια αφιερώθηκε όμως με ζέση σε αυτήν και στην ιδέα της απελευθέρωσης της πατρίδας. Σκοπός του ήταν να ενισχυθεί με κάθε τρόπο η προσπάθεια του μαχόμενου έθνους για την απελευθέρωσή του. Έτσι έγραφε μαχητικά κείμενα και επιστολές στους Έλληνες στρατιωτικούς και πολιτικούς με νουθεσίες για την κατάπαυση των παθών και των εμφυλίων διενέξεων.
Ακόμα πολλές επιστολές του απευθύνονταν σε ξένους ηγέτες και επιφανείς φιλέλληνες με σκοπό την ενίσχυση των μαχητών συμπατριωτών του. Ακραιφνής φιλελεύθερος εναντιώθηκε ακόμα και στην «αυταρχική» διακυβέρνηση του Ιωάννη Καποδίστρια.
Ταλαιπωρημένος από την κακή υγεία του αλλά και τα γεράματα ο Κοραής προχώρησε στην έκδοση του τελευταίου έργου του υπό τον τίτλο «Άτακτα». Πέθανε στο Παρίσι στις 6 Απριλίου του 1833, σε ηλικία 85 ετών.
