Κυριακή, 04 Ιανουαρίου 2015 09:02

Οδωνυμικά της Μεσσήνης (μέρος 6o)

Γράφτηκε από τον

Μικρές ιστορίες γραμμένες στους δρόμους


ΔΑΣΚΑΡΟΛΗ
ΔΑΣΚΑΡΟΛΗ ΑΔΕΛΦΟΙ
Αδέλφια από τη Μεσσήνη που σκοτώθηκαν στους Βαλκανικούς Πολέμους. Ο Ιωάννης υπηρετούσε ως λοχίας και σκοτώθηκε στις 29 Νοεμβρίου 1912 όταν ο ελληνικός στρατός κατέλαβε τα Πεστά Ιωαννίνων και ήρθε σε επαφή με την κύρια γραμμή αντίστασης των Τούρκων στην Ηπειρο, την οχυρωμένη γραμμή Μπιζανίου. Ο Βασίλειος υπηρετούσε στρατιώτης και σκοτώθηκε στις 13 Ιουλίου 1913 κατά την προέλαση των ελληνικών δυνάμεων στο Σιμιτλί, 5 ημέρες πριν την ανακωχή με τους Βουλγάρους και την λήξη του πολέμου. Τη μάχη στο Σιμιτλί, μικρή πόλη βορείως των στενών της Κρέσνας, ακολούθησε αντεπίθεση των Βουλγάρων και υποχώρηση των ελληνικών δυνάμεων που κινδύνευσαν με καταστροφή.
Σύμφωνα με τον Θεόδ. Τσερπέ, τα δύο αδέλφια είχαν καταστήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες τα οποία έκλεισαν μετά την κήρυξη του πολέμου και ήρθαν στην Ελλάδα για να καταταγούν.

ΔΑΣΚΑΡΟΛΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ
ΔΑΣΚΑΡΟΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Αντιστράτηγος που γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1899 και πέθανε το
1988. Φοίτησε στην Σχολή Ευελπίδων, στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919-1922), στον ελληνοϊταλικό πόλεμο (1940-1941) και στη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Μετά την απελευθέρωση, ως διοικητής τάγματος εθνοφυλακής πήρε μέρος στα Δεκεμβριανά (1944) και χρημάτισε μέλος της Ελληνικής Επιτροπής διασυμμαχικού ελέγχου της Γερμανίας. Διετέλεσε επιτελάρχης, διοικητής μεγάλων στρατιωτικών μονάδων και στρατιωτικός ακόλουθος στο Παρίσι. Από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 1951 ήταν διοικητής του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Κορέα και σύνδεσμος της κυβέρνησης με το Στρατηγείο Απω Ανατολής. Τιμήθηκε με τον Ανώτερο Ταξιάρχη Γεωργίου, του Φοίνικος, πολεμικούς σταυρούς, αριστεία ανδρείας και άλλα παράσημα. Αποστρατεύτηκε το 1958 με το βαθμό του αντιστράτηγου. Δώρισε στο υπουργείο Πολιτισμού τριώροφο σπίτι στη Μεσσήνη, το οποίο με ενέργειες δημοτικών παραγόντων περιήλθε τελικά στο δήμο και λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων (Δασκαρόλειο Πολιτιστικό Κέντρο).

ΔΙΟΣ ΙΘΩΜΑΤΑ
ΔΙΑΣ ΙΘΩΜΑΤΑΣ
Ενα από τα πολλά προσωνύμια του Δία, ο οποίος κατά τη μεσσηνιακή
παραλλαγή της μυθολογίας, μετά την απαγωγή του από τους Κουρήτες και τη διάσωσή του από την οργή του Κρόνου, παραδόθηκε και ανατράφηκε στο όρος Ιθώμη από τις νύμφες Ιθώμη και Νέδα που έδωσαν το όνομά τους αντιστοίχως στο βουνό και το ποτάμι. Κατά την αρχαιότητα στην κορυφή της Ιθώμης υπήρχε ιερό του Διός Ιθωμάτα και τα θεμέλιά του σώζονται ανατολικότερα από την παλιά Μονή του Βουλκάνου. Δομικά στοιχεία του ιερού χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της μονής. Η λατρεία ανάγεται τουλάχιστον στα Γεωμετρικά χρόνια (9ος-8ος π.Χ. αιώνες) καθώς βρέθηκε χάλκινο
πόδι αναθηματικού τρίποδα και βάθρου αναθήματος που φέρει ίχνη για τη στήριξη χάλκινου τρίποδα. Οι τρίποδες συνδέονται με τον πολιούχο της Μεσσήνης Δία Ιθωμάτα και τους αγώνες που τελούνταν προς τιμήν του. Σε νόμισμα της Μεσσήνης του 4ου π.Χ. αιώνα, ο Δίας παριστάνεται με διασκελισμό προς τα δεξιά με κεραυνό στο δεξί χέρι και αετό. Η παράσταση συμπληρώνεται με τρίποδα. Εμμέσως μαρτυρείται από τον Παυσανία ότι το ιερό του Διός Ιθωμάτα λειτουργούσε και κατά τον 6ο π.Χ. αιώνα και προφανώς μέχρι την ίδρυση της Μεσσήνης το 369 π.Χ. Πιστεύεται ότι το λατρευτικό ειδώλιο του Διός-παιδός, έργο του γλύπτη Αγελάδα, επέστρεψε στο ιερό το 369 π.Χ. μαζί με τους Μεσσήνιους της Ναυπάκτου, στην ελεύθερη πατρίδα.

ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑ
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ
Στρατιωτικός και πολιτικός ηγέτης της αρχαίας Θήβας (420 - 362 π.Χ.),
ο οποίος νίκησε τους Σπαρτιάτες και στη συνέχεια ίδρυσε την Ιθώμη το 369 π.Χ. που μετονομάστηκε αργότερα σε Μεσσήνη. Στη μάχη εναντίον των Αρκάδων (385 π.Χ.) δε δίστασε, αν και τραυματισμένος, να σώσει με κίνδυνο της ζωής του το φίλο του Πελοπίδα, που είχε πληγωθεί βαριά και κινδύνευε να πεθάνει. Οταν η Καδμεία καταλήφθηκε από τους Σπαρτιάτες (μετά το 382 π.Χ.), ο Επαμεινώνδας εγκατέλειψε τη δημόσια ζωή και προτίμησε να ζήσει
ως απλός πολίτης. Εργάστηκε μυστικά για την ανεξαρτησία της πατρίδας του και το 371 π.Χ. στη μάχη των Λεύκτρων, νίκησε το βασιλέα των Σπαρτιατών Κλεόμβροτο. Η νίκη οφείλεται στη στρατηγική της «λοξής φάλαγγας», που, για πρώτη φορά, εφάρμοσε. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, η μεγαλύτερη δύναμη συγκεντρωνόταν στο ένα άκρο της παράταξης. Στη μάχη σκοτώθηκε ο Κλεόμβροτος και οι υποδουλωμένες στη Σπάρτη πόλεις ζήτησαν τη βοήθεια των Θηβαίων. Ο Επαμεινώνδας μπήκε στην Πελοπόννησο, έφτασε στη Λακωνία και οργάνωσε τους Μεσσηνίους και τους Αρκάδες.
Οταν ξαναγύρισε στη Θήβα, κατηγορήθηκε πως κράτησε το αξίωμα
τρεις μήνες περισσότερο από όσο έπρεπε. Το αδίκημα αυτό το τιμωρούσαν με θάνατο. Δέχθηκε την εφαρμογή του νόμου, αλλά ζήτησε να γραφτεί στη σχετική απόφαση πως η πέρα από το κανονικό κατακράτηση απ' αυτόν του αξιώματος, οφειλόταν στην προσπάθειά  του να ελευθερώσει την Ελλάδα από την καταπίεση των Σπαρτιατών. Επειτα απ' αυτό απαλλάχθηκε από την κατηγορία κι εκλέχθηκε πάλι βοιωτάρχης. Το 367 π.Χ. στάλθηκε ν' απελευθερώσει τον Πελοπίδα, που τον είχε αιχμαλωτίσει ο Αλέξανδρος των Φερών και το πέτυχε κλείνοντας ειρήνη. Φρόντισε να φτιάξουν οι Θηβαίοι ισχυρό στόλο και κατόρθωσε ν' απομακρύνει τους Αθηναίους από τη Χίο, τη Ρόδο και το Βυζάντιο αναδεικνύοντας έτσι τη Βοιωτία πρώτη δύναμη ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις. Για ν' αντιμετωπίσουν τους Βοιωτούς, συμμάχησαν οι Αθηναίοι, οι Σπαρτιάτες, οι Αχαιοί, οι Ηλείοι και οι Μαντίνειοι. Ο Επαμεινώνδας οργάνωσε εκστρατεία στην Πελοπόννησο. Η μάχη δόθηκε στη Μαντίνεια (362 π.Χ.), όπου νίκησαν οι Θηβαίοι. Ο Επαμεινώνδας όμως πληγώθηκε βαριά από ακόντιο κι όταν έμαθε πως νίκησαν οι Θηβαίοι, έβγαλε από την πληγή του το ακόντιο και ξεψύχησε.

ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΣ
Γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1917 και πέθανε στην Αθήνα το 1997. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, αναγορεύτηκε διδάκτωρ Παθολογίας και εργάστηκε ως γιατρός. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίατρος και τιμήθηκε με το μετάλλιο εξαίρετων πράξεων. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του ΕΑΜ και για τη δράση του αυτή διώχθηκε, εξορίστηκε και φυλακίστηκε για χρόνια. Διετέλεσε αρχηγός της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας και της Σχολής Χημικού Πολέμου. Δημοσίευσε και εξέδωσε ιατρικές και λογοτεχνικές μελέτες, ενώ συνεργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος σε έντυπα όπως η «Ελευθεροτυπία», «Τα Νέα», «Η Βραδυνή» και λογοτεχνικά περιοδικά. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1963 με το ταξιδιωτικό κείμενο «Το οδοιπορικό ενός IX» και ακολούθησε η ποιητική συλλογή «Διέξοδος» (1969).
Ασχολήθηκε επίσης με το διήγημα και με το θέατρο, με πρώτο έργο του τον «Ξένο» (1968) που ανέβηκε από το Πειραματικό Θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη. Τιμήθηκε με το Β' Κρατικό Βραβείο Διηγήματος το 1972 για τη συλλογή «Με γυμνό πρόσωπο». Επίσης με τον έπαινο του Κρατικού Θεατρικού Οργανισμού το 1969 για την «Ομφάλη» και το 1973 για το «Τσίρκο». Πήρε ακόμη το Α' Κρατικό Βραβείο Θεάτρου το 1973 για τη «Δικαίωση» και το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών το 1979 για τη συλλογή διηγημάτων «Ο ένας και ο άλλος». Διακρίσεις πήρε επίσης για το έργο του «Ο χορός και ο Ιουλιανός ο οραματιστής». Εργα του ανέβηκαν από πολλούς θιάσους και μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο. Διετέλεσε μέλος της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, γενικός γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και του Αρματος Θέσπιδος.
Πολυγραφότατος παρουσίασε πλούσιο επιστημονικό έργο. Μεταξύ άλλων εξέδωσε το «Σεξλεξικό», τον «Σύμβουλο σεξουαλικών σχέσεων» και τρία βιβλία για τη νοβοκαΐνη: «Η νοβοκαΐνη και η θεραπευτική της αξία», «Η νοβοκαΐνη ενδοφλεβίως», «Η θεραπευτική αξία της νοβοκαΐνης - Νοσήματα και γήρας». Για το βιβλίο του «Η ανατομική καθαριότητα, η υγεία και η ζωή» βραβεύτηκε από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών. Εγραψε εκλαϊκευμένα επιστημονικά έργα όπως τα πολύτομα «Ο γιατρός της οικογένειας» και «Ο γιατρός στο σπίτι». Στο πλούσιο έργο του περιλαμβάνονται και βιβλία κοινωνικής Ιατρικής όπως «Δήμιοι και άσπρες μπλούζες», «Η πολύπλευρη κοινωνική και επιστημονική κρίση της Ιατρικής» και «Επιχείρησις υγεία - η ιατρική της αθλιότητας».

ΖΑΛΜΑ ΜΙΧ.
ΖΑΛΜΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ
Αγωνιστής του 1821, ένα από τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στο Νησί.
Ως οπλαρχηγός πήρε μέρος σε πολλές μάχες και τιμήθηκε με το αργυρούν αριστείο. Μετά την απελευθέρωση αναγνωρίσθηκε ως αξιωματικός Ζ' τάξεως (αντιστοιχεί στο βαθμό του ανθυπολοχαγού).

Από το βιβλίο του Ηλία Μπιτσάνη
«Το Νησί (Μεσσήνη)
στο χώρο και το χρόνο»

Η συνέχεια το επόμενο Σάββατο