Σκοπός τούτου θέλει είσθαι γενικώς η οικονομική και ηθική ανύψωσις των μελών του και η επιδίωξις εκτελέσεως διαφόρων κοινωφελών έργων της υπαίθρου Μεσσηνίας.
Η Διοικούσα Επιτροπή Λ. Παρασκευόπουλος, Π. Τσιμόγιαννης, Κ. Κανελλόπουλος» (121).
Το ίδιο διάστημα εντείνεται η δραστηριότητα για την ίδρυση σταφιδοαγροτικών σωματείων και σε ανταπόκριση από τη Βρωμόβρυση γίνεται γνωστό ότι «οι ορεινοί δήμοι Αριστομένους και Ιθώμης, οι οποίοι μέχρι τούδε υπελείποντο των άλλων τοιούτων εις την κίνησιν αυτήν, ήρχισαν και ούτοι σημειούντες εσχάτως κάποιαν δράσιν αξιέπαινον. Καθημερινώς καταβάλλονται προσπάθειαι διά την συγκρότησιν σταφιδοαγροτικών σωματείων και πολύ ταχέως θα μας παρουσιάσουν θαυμαστά αποτελέσματα» (122). Στην περιοχή της Ιθώμης στην ίδρυση σωματείων πρωταγωνιστεί ο δικηγόρος Θόδωρος Κορμάς ο οποίος στη συνέχεια εξελίσσεται σε εξέχον στέλεχος του αγροτικού κινήματος, ενώ σημειώνονται διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό της κίνησης με την δραστηριοποίηση αριστερών αγροτιστών.
Στο μεταξύ τον Ιανουάριο του 1928 ξεσπά στην Κρήτη το μεγάλο αντιφορολογικό κίνημα που σάρωσε το νησί και επεκτάθηκε σε πολλές αγροτικές περιοχές της χώρας, διήρκεσε μήνες και ανέτρεψε κυβερνήσεις.
Οι αγροτικές πολιτικές οργανώσεις της Πυλίας πραγματοποιούν συνέλευση στις 15 Φεβρουαρίου, στο ψήφισμα της οποίας εκφράζεται η πλήρης συμπαράσταση στους ξεσηκωμένους Κρητικούς και ζητούνται σοβαρές αλλαγές στη φορολογία, τα δημοσιονομικά και την πολιτική απέναντι στους αγρότες, ενώ ζητούν μια Γεωργική Τράπεζα διαφορετική από αυτή που σχεδιάζεται. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον πολιτικό κείμενο το οποίο παρά τον τηλεγραφικό του χαρακτήρα δίνει σε αδρές γραμμές την αντίληψη των αριστερών αγροτιστών και διαφοροποιείται από τη γενική πολιτική του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας: «Αγροτικαί πολιτικαί οργανώσεις επαρχίας Πυλίας στέλνουν χαιρετισμόν αγωνιζόμενην αγροτιάν Κρήτης κατά φορολογιών. Παγκαλοσωτήρες υπεύθυνοι επίσης καταντήματος. Προτρέπουν οργανωθούν αγροτικάς πολιτικάς οργανώσεις.
Αγροτικός παλμός απέλιπε κάθε κυβέρνησιν. Ζητούν πλήρη κατάργησιν φορολογιών ψωμιού, λαδιού, παλαιών χρεών, ελάττωσιν εμμέσων φορολογιών, και εν καιρώ τρομερών βαρών εξαδράχμου κατ' οκάν σταφίδος αναπληρουμένων ελλειμάτων φορολογίαν εφαρμοζομένην πραγματικώς πλουσίων τάξεων.
Συγκοινωνίες διά τελειοποιήσεως δρόμων κατασκευασθέντων από προσωπικήν εργασίαν αγροτών, κατασκευής νέων ειδικώς Πυλίαν, Νησίου-Πύλου, Πεταλιδίου-Κορώνης, Κορώνης-Πύλου, πύκνωσιν σιδηροδρόμων, ειδικώς προέκτασιν γραμμής Κυπαρισσίας-Πύλου. Εξοικονόμησις δισεκατομμυρίων καταβόθρας πολεμικών υπουργείων, θαρραλέα περικοπή πολυτελεστάτου καθ' ομολογίαν ιδίων αξιωματικών οργανισμού στρατού κυρίως κινηματιών.
Αυστηρώς αναγκαίος αριθμός υπαλλήλων μισθοδοτουμένων ανάλογα τιμάριθμον, πλην αξιούμεν ολιγωτέραν προσήλωσιν κόσμου κολλάρου, μεγαλύτερον σεβασμόν εργατικής περιβολής χειραφέτησίν των από προσωπικά κόμματα. Διοικητική δικαστική αποκέντρωση, πλήρες σχολείο ζωντανό περιοριζομένου κλασσικισμού, επιστημονική καλλιέργεια υπό γεωπόνων διευθυνόντων συγχρόνως αγροτικήν ασφάλειαν.
Ατέλεια χρήσιμων γεωργίαν εργαλείων, λιπασμάτων κλπ. Δημόσια ασφάλεια πολιτισμένων μεθόδων αγνώστων χωρία μέχρι τούδε.
Σοβαρά οργάνωσιν αγροτικής πίστεως χειραφετουμένης από κεφαλαιοκρατίαν, ενισχυμένης από χρήματα οικονομιών και εφαρμογής πόθεν έσχες χωρίς λεπτό νέας φορολογίας. Διοικούν αγρότες χειραφετουμένων συνεταιρισμών δουλοπρεπών επεμβάσεων, φτηνούς τόκους, επαρκών πιστώσεων προθεσμίας ανέτου πληρωμής.
Πύκνωσιν υποκαταστημάτων, αναφέροντες παραδειγματικών Πυλίαν σαράντα χιλιάδων κατοίκων ένα υποκατάστημα, ενώ εις πολιτισμένα κράτη ανά δισχιλίους, ειδικώς ανάγκη υποκαταστήματος Κορώνην. Προϊστορική κατάστασις χωρίων εκτός εσχάτης αγανακτήσεως προκαλεί ρεύμα ουρμπανισμού» (123).
Την ίδια περίοδο με αφορμή και την φορολογική εξέγερση, εκδηλώνεται σε όλη τη χώρα ένα κύμα διώξεων των κομμουνιστών με πρόσχημα τη θέση για "ενιαία και ανεξάρτητη Μακεδονία" που εκφράστηκε στο 3ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Κομμουνιστές αλλά και άλλοι αγωνιστές συλλαμβάνονται σε όλη την Ελλάδα "για το εθνικό", μετάγονται στην Αθήνα και φυλακίζονται με την κατηγορία της "εσχάτης προδοσίας". Η συνέλευση των αγροτικών πολιτικών οργανώσεων της Πυλίας και το βαθιά αντικυβερνητικό ψήφισμα οδηγούν σε σύλληψη του Λούλη Τσικλητήρα και του Χρήστου Κουβελιώτη. Το περιστατικό αναφέρεται σε βιογραφικό του Χρήστου Κουβελιώτη στο οποίο σημειώνεται ότι «το 1928 οργανώνει αγροτικό συνέδριο στον Πήδασο και για πρώτη φορά ακούγονται στην περιοχή τα προβλήματα των αγροτών. Το συνέδριο ζητά να καταργηθεί η μεσαιωνική φορολογία της δεκάτης και άλλα ζητήματα. Αυτό όμως δεν αρέσει στην αντίδραση που σκηνοθετεί κατηγορία για ανατρεπτικές ενέργειες και συλλαμβάνει το Χρήστο Κουβελιώτη και το Λούλη Τσικλητήρα και δέσμιους τους μεταφέρει στο Μεταγωγών Αθηνών» (124).
Η είδηση της σύλληψης του Τσικλητήρα αιφνιδιάζει τον τοπικό Τύπο και το "Θάρρος" ζητεί την άμεση απόλυσή του: «Δεν γνωρίζομεν διά ποίους λόγους συνελήφθη ο αγροτικός πολιτευτής κ. Λούλης Τσικλητήρας. Αν όμως συνελήφθη ως κομμουνιστής, τότε οι έχοντες την πρωτοβουλίαν της συλλήψεως διέπραξαν ογκωδέστατον σφάλμα. Οχι μόνον διότι ως αγροτικός ο κ. Τσικλητήρας δεν είναι δυνατόν να ταυτισθεί προς τους κομμουνιστάς, αλλά ακόμη και με το μέτρον τούτο θα εφανατίσθησαν και δικαιολογημένως οι αγροτικοί. Ελπίζομεν δι' όλους αυτούς τους λόγους ότι θα διαταχθή η άμεσος απόλυσης του κ. Τσικλητήρα» (125).
Ενώ η "Σημαία" από άλλη σκοπιά θεωρεί ότι κακώς συνελήφθη: «Εάν ο κ. Τσικλητήρας είναι κομμουνιστής και ηπείλησε πράγματι την εδαφικήν ακεραιότητα της χώρας, δικαίως συνελήφθη. Αλλά εάν συνελήφθη μόνον και μόνον διότι ειναι κομμουνιστής, τότε οι διατάξαντες την σύλληψίν του ωρισμένως θέλουν να κατασκευάζουν ήρωας. Αλλον λόγον δεν θα είχεν η σύλληψις του καλοκάγαθου αυτού ανθρώπου» (126).
Με παρέμβαση του βουλευτή του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας Σπύρου Χασιώτη (σύμφωνα με το βιογραφικό που προαναφέρθηκε) οι συλληφθέντες αφήνονται ελεύθεροι: "Καθ α ανηγγέλθη εξ Αθηνών απελύθη ο συλληφθείς Λούλης Τσικλητήρας μετά εξέτασιν υπό του ανακριτού" (127).
Λίγες ημέρες αργότερα ο Χρήστος Κουβελιώτης με άρθρο του στη "Σημαία" κάνει πολιτική παρέμβαση, καταγγέλλει τη φορολογική πολιτική της κυβέρνησης, θεωρεί ότι ο κομμουνισμός χρησιμοποιείται ως πρόσχημα εναντίον του αγροτικού κινήματος, αλλά οι αγρότες οργανώνονται κάτω από την πράσινη σημαία έτοιμοι για την τελική νίκη, ενώ μιλάει για "αγροτική" κυβέρνηση προσδιορίζοντας τη θέση του στον πολιτικό χώρο: «Κατέρχομαι εις την δημοσιογραφικήν κονίστραν ουχί εκ των λεγεώνων των καλουμένων πολιτικών, πολλοί γαρ εισίν οι άνδρες τούτοι μεταπολεμικώς, αλλά από τα σπλάχνα του Ελληνικού λαού και προ πάντων του αγροτικού του οποίου αναπόσπαστον αποτελώ μέλος, διά να συμβάλω με τας μικράς μου πνευματικάς δυνάμεις, εις τον όσον ένεστε ταχυτέραν διέξοδον του αγρότου και κατ' ακολουθίαν όλων των κοινωνικών τάξεων από την σημερινήν αφόρητον κατάστασιν ήτις είναι τέκνον της νοσηράς πολιτικής την οποίαν ηκολούθησαν και ακολουθούν μέχρι σήμερον ακόμη τα προσωπικά κόμματα.
Η αχαλίνωτος αύτη πολιτική των προσωπικών κομμάτων, η εγκληματική αύτη πολιτική της ρουσφετολογίας εκτός των άλλων κακών τα οποία επέφερε εις την χώραν μας, περιήγαγεν ταύτην εις τοιούτον οικονομικόν αδιέξοδον εις τρόπον ώστε πάσαι οι υπό των κομμάτων τούτων γενόμεναι τελευταίως απόπειραι προς οικονομικήν ανόρθωσίν της να ναυαγήσουν προ του μεγέθους της οικονομικής αθλιότητος. Και έχομεν την γνώμην ότι ίσως επετυγχάνετο κάποια βελτίωσις εάν προϋπήρχεν πρόθεσις ειλικρινούς εργασίας οικονομικής περισυλλογής. Εχομεν δι' όλον το δικαίωμα να πιστεύωμεν το εναντίον, διότι αιματηραί οικονομίαι ηκούοντο από του βήματος της Βουλής, ταυτοχρόνως παρελαμβάνοντο αργόμισθοι εις τας διαφόρους κρατικάς υπηρεσίας, νομοσχέδια εψηφίζοντο εκ παραλλήλου περί των αυξήσεων των αποδοχών των πατέρων του έθνους και οι λησταί των ορέων αφ' ενός και των πόλεων αφ' ετέρου εξέκανον τα δημόσια ταμεία, ταξιδεύοντες σήμερον χάριν αναψυχής εις την Σερβίαν και διασκεδάζοντες ανενόχλητοι εις τα διάφορα πολυτελή κέντρα της πρωτευούσης.
Και όλα τα σπασμένα, όλα τα σφάλματα της εγκληματικής αυτής πολιτικής των προσωπικών κομμάτων επέπρωτο να πληρώση κατά μέγα μέρος ο αγροτικός πληθυσμός.
Η σημερινή κυβέρνησις ακολουθούσα την ιδίαν πεπατημένην οδόν, την οποίαν επάτησαν και οι προηγηθείσες αυτής κυβερνήσεις, δήλα δη την οδόν της άγριας φορολογικής πολιτικής απεδείχθη μοναδική εις το είδος της τούτο, και άφθαστος εις την επινόησιν διαφόρων φορολογικών συστημάτων, περί πλήρους αφαιμάξεως του ιδρώτος των αγροτών και πτωχών βιοπαλαιστών, την εφαρμογή των οποίων είναι αποφασισμένη να εκτελέσει οπωσδήποτε και καθ' ην στιγμήν μάλιστα οι αγρόται έχουν ανάγκην οικονομικής ενισχύσεως του κράτους μη λαμβάνουσα υπόψιν ουδεμίαν φωνήν διαμαρτυρίας οποθενδήποτε προερχομένην, καταπνίγουσα αυτή ως ήθελεν εκδηλωθή. Με όλα αυτά δεν θέλωμεν να είπωμεν ότι υπό την ιδικήν μας αγροτικήν κυβέρνησιν, δεν θα πληρώνουν οι αγρότες φόρους. Απεναντίας είμεθα πρόθυμοι και τώρα να προσφέρωμεν εις το κράτος αλλά εν τω μέτρω του δικαίου και της ισότητος, εν συγκρίσει προς τας άλλας κοινωνικάς τάξεις. Αλλά ενώ οι αγρότες συμβάλλουν τα μέγιστα εις την εθνικήν οικονομίαν καλύπτοντας τα 3/4 περίπου του προϋπολογισμού, αι άλλοι κοινωνικές τάξεις προσφέρουν το 1/4 της κεφαλαιοκρατικής αύτης ελάχιστα φορολογουμένης. Υπό τοιαύτας λοιπόν ανίσους και αδίκους φορολογικάς συνθήκας, η κυβέρνησις των προσωπικών κομμάτων θέλει να επιβάλη τα φορολογικά της συστήματα, μεταχειριζομένη βίαια και πιεστικά μέτρα εναντίον της δικαίας εξέγερσης των αγροτών.
Εάν κανείς τολμήση να φωνάξη το δίκαιον του πτωχού, συλλαμβάνεται και δέσμιος προσάγεται ενώπιον του Ανακριτού Εφετών Αθηνών επί εσχάτη προδοσία υπό το πρόσχημα ότι είναι κομμουνιστής και επικίνδυνος εις την δημόσιαν ασφάλειαν.
Το πρόσχημα δε αυτό του κομμουνισμού είναι το τελευταίο ατού των προσωπικών κομμάτων εναντίον του αγροτικού κινήματος της χώρας μας. Αλλ' ας μην πλανώνται οι κυβερνώντες. Τα τρομοκρατικά μέτρα τα οποία μετέρχονται προς κατάπνιξιν πάσης κάτωθεν διαμαρτυρίας ουδόλως συντελούν διά την επίτευξιν των σκοτεινών σκοπών των. Αρκετά έπαιξαν εις βάρος των αγροτών. Ηδη οι αγρόται μένουν ατάραχοι προ των τρομοκρατικών αυτών μέτρων και οργανούνται πυρετωδώς εις ιδίους αγροτικούς συλλόγους συσπειρούμενοι κάτω από την πράσινην σημαίαν των, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κάθε βίαν ή να αγωνισθούν διά την τελικήν νίκην του αγροτικού κινήματος. Δεν αποτελούν πλέον εύκολον λείαν των εξ επαγγέλματος πολιτικών κατεργάρηδων. Αποκτούν γεωργικήν συνείδησιν και γνωρίζουν πολύ καλά τον δρόμον που θα ακολουθήσουν, όπως γνωρίζουν και πολύ καλά οι κυβερνώντες και όλοι οι εξ επαγγέλματος πολιτικοί ότι αγροτική πολιτική δεν σημαίνει κομμουνισμός όπως ισχυρίζονται (τα προσωπικά κόμματα) για να θολώνουν τα νερά. Καιρός πλέον ν αφήσουν τα προσχήματα" (128).
(Συνεχίζεται)
(121) "Σημαία" 5/2/1928
- H Αγροτική Ενωσις Μεσσηνίας "έφθασε" μέχρι τις εκλογές της 19ης Αυγούστου 1928 και υποστήριξε την υποψηφιότητα του δικηγόρου Αναστάσιου Σαμπατά ("Θάρρος" 3/8/1928) στην επαρχία Καλαμάτας, ο οποίος πήρε 204 ψήφους εκ των οποίων 20 στη Θουρία και 3 στα Αρφαρά. Τους υπόλοιπους πήρε στην Καλαμάτα όπου είχε την επαγγελματική του δραστηριότητα ("Θάρρος" 21/8/1928).
(122) "Θάρρος 11/1/1928.
(123) "Σημαία" 17/2/1928
- Στην προσπάθεια αποπροσανατολισμού για τις αιτίες αυτού του λαϊκού ξεσπάσματος, πολλοί προσπάθησαν να δώσουν στο ελληνικό κοινό ερμηνείες που βόλευαν: Αλλοι έγραψαν για προσπάθεια της Κρήτης να επιστρέψει στο καθεστώς αυτονομίας, άλλοι ότι οι Κρήτες υποκινήθηκαν από τους Βενιζελικούς κι άλλοι από τους κομμουνιστές. Γράφηκε ακόμη κι ότι πίσω από την κρητική εξέγερση βρίσκονταν οπαδοί του άλλοτε δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου και έτσι εξηγείται η αναφορά στο κείμενο. Στην ακροτελεύτεια παράγραφο του ψηφίσματος γίνεται σύνδεση τη κατάστασης στο χωριό με τον ορατό κίνδυνο αστυφιλίας (ουρμπανισμός).
(124) Το βιογραφικό που έχει γραφτεί από το Φώτη Κουβελιώτη, αδελφό των Χρήστου και Παναγιώτη, έχει παραδοθεί από τη δεκαετία του 1980 στους παλιούς αγωνιστές του Πηδάσου.
(125) "Θάρρος" 1/3/1928.
(126) "Σημαία" 2/3/1928.
(127) "Θάρρος" 3/3/1928.
(128) "Σημαία" 20/3/1928.
