Εν τη προκειμένη περιπτώσει των παγοπλήκτων και ως εξελίχθησαν έστω τα πράγματα, οφείλει το κράτος χωρίς ζημίαν του Κεντρικού Ταμείου μετά την νέαν φορολογίαν μάλιστα των 20 εκατομμυρίων να επέμβη αμέσως και να ικανοποιήση τας απαιτήσεις των καταστραφέντων, αίτινες συνοψίζονται στα εξής: Αποζημίωσιν των σταφιδοπαραγωγών παγοπλήκτων δικαίαν, καταβαλομένου του ποσού υπό του ΑΣΟ μετά μάλιστα την έγκρισιν τούτου και υπό των άλλων σταφιδικών περιφερειών. Χορήγησις δανείων υπό της Γεωργικής Τραπέζης εν Αθήναις υπό των πατραγωγών χρεωλυτικώς διά μίαν πενταετίαν διότι η απόσβεσις τόσης ζημίας δεν είναι δυνατόν να καλυφθή εις εν ή δύο έτη έστω και αν ήτο πολύ εύφορα. Χορήγησις ακόμη δανείων εις τους αμπελουργούς και καταστραφέντας τελευταίως συκοπαραγωγούς. Ισως να λεχθή ότι το Κράτος μελετά και υπεσχέθη την υποστήριξην αυτήν. Τούτο είναι το χειρότερον διότι δεν διακρίνει ότι η βραδύτης των μέτρων εξουδετερεί ή μειώνει και τον σκοπόν και τα αποτελέσματα. Συγκεκριμένως εις το ζήτημα των παγοπλήκτων και των χαλαζοπλήκτων, η βραδύτης επιφέρει ανυπολογίστους ζημίας, διότι διά την τακτοποίησιν των χρεών των και των οικονομικών σχέσεων οι παραγωγοί προβαίνουν εις πωλήσεις και διακανονισμούς και εις υποχωρήσεις που τους στοιχίζουν πολύ περισσότερον από τα ωφέλη ενός άτοκου δανείου που θα έλθη πολύ αργά. Το ζήτημα τούτο ώφειλε να συνδυασθή ακριβώς ολίγας ημέρας προ της συγκομιδής των προϊόντων διά να συγχρονισθή όλη η οικονομική κίνησις των παραγωγών με τον χρόνον καταβολής των δανείων των» (235).
Τα μέτρα του ΑΣΟ για τη σταφίδα και ειδικότερα η δελτιοποίηση των αποθεμάτων προηγούμενης εσοδείας (με τον τρόπο αυτό αυξάνεται η προσφορά και πέφτουν οι τιμές) και διάφορες οργανώσεις του Πύργου ξεσηκώνονται, συγκαλούν συνέδριο και ζητούν όπως: «Ο Οργανισμός άρη προστατευτικά μέτρα εμπορίου και προστατεύσει παραγωγούς δι' ους ιδρύθη. Κληθή αμέσως διοικητικόν συμβούλιον ΑΣΟ και αναθεωρήση ληφθείσας αποφάσεις συντελεσάσας κατρακύλισμα τιμών. Προβή αγοράν παντός προσφερομένου ποσού σταφιδοκάρπου από σήμερον τιμήν 3.000 δραχμών. Μη προβή δελτιοποίησιν αποθεμάτων παρελθούσης χρήσεως και ακυρώσει τυχόν δελτιοποιηθέντα. Λάβη παν μέτρον εξασφαλίζον τιμήν σταφιδοκάρπου δελτίων άνω τριών χιλιάδων δραχμών, άλλως ύπαρξις Οργανισμού σκανδαλωδώς προστατεύοντος εμπόριον επί καταστροφής δημιουργησάσης αυτόν παραγωγής περιττεύει» (236).
Ο Σύνδεσμος Ενώσεων Μεσσηνίας με επιστολή αρνείται να πάρει μέρος στο συνέδριο, ζητεί να αναβληθεί μέχρι να δώσει εξηγήσεις ο ΑΣΟ για τη δελτιοποίηση και άλλα μέτρα και βλέπει θορυβοποιούς: «Ο Σύνδεσμος έλαβεν την απόφαση να συστήση δι' εγκυκλίου του εις τας συμμετεχούσας εν αυτώ Ενώσεις και συνεταιρισμούς τούτων, όπως αντιδράσουν εις κάθε θορυβοποιόν κίνησιν που τυχόν ήθελον προκαλέση οι εχθροί του συνεργατισμού διότι δυνατόν να επιφέρουν βλάβην εις τον Οργανισμόν εις τας πολύ κρισίμους σημερινάς στιγμάς. Διότι αι Ενώσεις συνεταιρισμών μόνον κατόπιν εμβριθούς μελέτης καθ' όλας τας πλευράς του περιβάλλοντος και της καταστάσεως, είναι επιτετραμένον να επιλαμβάνονται ζητημάτων, με πλήρη δηλαδή επίγνωσιν των αντικειμενικών σκοπών και των γενικών κινδύνων» (237).
Το συνέδριο πραγματοποιείται και με την παρουσία αντιπροσώπων από την Μεσσηνία καθώς σε αυτό «παρέστησαν περί τους 8 αντιπρόσωποι Ενώσεων, μεταξύ των οποίων Γαργαλιάνων και Πύλου, 200 περίπου αντιπρόσωποι συνεταιρισμών, ο Κτηματικός Σύλλογος Πύργου και πλείστοι μη συνεταιρισμένοι παραγωγοί», προεδρεύει ο πρόεδρος των Ενώσεων Ηλιδος Σιγαλός ενώ παίρνουν το λόγο: Ο δικηγόρος Μπούρουρας πρόεδρος των Ενώσεων Ηλείας, ο Νικολαΐδης διευθυντής της Συνεργατικής Τραπέζης Πύργου, ο Δρανάς πρόεδρος Σταφιδικής Τραπέζης Πύργου, ο Παπαδημητρόπουλος διοικητικός σύμβουλος του ΑΣΟ από την Αμαλιάδα, ο Χαιρέτης πρόεδρος του Γεωργικού Επιμελητηρίου Πάτρας, ο Σάκος εκπρόσωπος της Ενωσης Αμαλιάδας, ο Δημακόπουλος δικηγόρος και σταφιδοπαραγωγός, ο Αθανασόπουλος πρόεδρος Πιστωτικού Συνεταιρισμού Λαμπετίου, ο Αποστολάκης πρόεδρος του Συνεταιρισμού Βυτινέικων (238).
Οι εκπρόσωποι των συνεταιριστικών οργανώσεων είναι ιδιαιτέρως επικριτικοί εναντίον του ΑΣΟ και στο τέλος εγκρίνεται ψήφισμα που αποστέλλεται στους αρμοδίους με το οποίο ζητούνται τα εξής: «Η μη δελτιοποίησις των περυσινών περισσευμάτων και εν περιπτώσει δελτιοποιήσεως η ακύρωσις των δελτίων. Να χορηγηθή ενέχυρον 2.750 δρχ. κατά χιλιόλιτρον. Να συγκληθεί πρωτοβουλία του ΑΣΟ Πανσταφιδικόν Συνέδριον εντός του τρέχοντος έτους με σκοπόν την τροποποίησιν του καταστατικού του ΑΣΟ χωρίς ουδόλως να μεταβάλλεται η βάσις του θεσμού» (239).
Ο ΑΣΟ στις διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις απαντά με μακροσκελή ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει: «Υπάρχει πλήρης σύγχυσις φημών και διαδόσεων, η οποία άλλωστε καλλιεργείται ίσως και σκοπίμως υπό της κερδοσκοπίας. Ούτω διεδόθη εντελώς ανυποστάτως ότι τα δελτία παλαιάς χρήσεως μετεφέρθησαν δήθεν εις την νέαν χρήσιν σταφιδοκάρπου. Επίσης ότι τα πλεονάσματα τα αγορασθέντα υπό του ΑΣΟ δελτιοποιούνται δήθεν κατά το νέον σταφιδικόν έτος. Ούτε η μια διάδοσις, ούτε η άλλη είναι αληθής». Με την ίδια ανακοίνωση όμως υπερασπίζεται τη δελτιοποίηση των αποθεμάτων από τους βιομήχανους που είχε καταγγελθεί από το δικηγόρο Δημακόπουλο ως παράνομη στο σταφιδικό συνέδριο Πύργου: «Αλλο ζήτημα το οποίον είναι εντελώς κεχωρισμένον από τα ανωτέρω είναι το ζήτημα του σταφιδοκάρπου, του οποίου ευρέθησαν κάτοχοι βιομηχανικαί τινές εταιρείαι. Εις διάφορα τηλεγραφήματα διάφοροι προχειρολόγοι, κοπτόμενοι δήθεν υπέρ των παραγωγών, διαλαλούν ότι η δελτιοποίησις του σταφιδοκάρπου τούτου είναι παράνομος. Εν τούτοις το πράγμα είναι όχι μόνον νόμιμον αλλά και απολύτως εκ της νομικής υποχρεώσεως επιβεβεβλημένον» (240).
Μέσα σε αυτό το κλίμα γίνεται γνωστό ότι κατά τη συνεδρίαση του συμβουλίου της Συνομοσπονδίας Αγροτών Μεσσηνίας «απεφασίσθη η σύγκλησις μεγάλου Αγροτικού Συνεδρίου, το οποίον θα ασχοληθή κατά πληροφορίας μας πάντοτε, περί της εξυγιάνσεως των συνεταιρισμών μας, της φορολογίας της σταφίδος, των φορολογικών νόμων της αγροτικής τάξεως, της μεγαλυτέρας αντιπροσώπευσης της αγροτικής τάξεως εις την Αγροτικήν Τράπεζα, ΑΣΟ κ.λπ.». Ενώ σύμφωνα με το ρεπορτάζ «θα κληθώσιν οι αγροτικοί βουλευταί, γερουσιασταί, ο διευθυντής του ΑΣΟ με το Αγροτικόν Κόμμα Ελλάδος, αντιπρόσωποι του Τύπου κ.λπ.» (241).
Η διαμάχη όμως στους κόλπους των σταφιδοαγροτικών σωματείων συνεχίζεται με αμείωτη ένταση όπως φαίνεται σε νέα ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας η διοίκηση της οποίας συνεδρίασε «ίνα συζητήση και λάβη αποφάσεις επί της διασπαστικής και αυτοχρήμα εγκληματικής στάσεως ωρισμένων αγροτοκαπήλων, οι οποίοι δι' ευνοήτους λόγους καθαρώς ατομικούς, διαδίδουν και προπαγανδίζουν φανατικά διάφορα ψεύδη και συκοφαντίας, αποκυήματα της πονηράς φαντασίας των κατά της Οργανώσεώς μας και των μελών της». Με αναφορές περί αγροτικής ιδεολογίας και κλίκας που έχει ιδιοτελείς επιδιώξεις η ανακοίνωση καταλήγει σε κάλεσμα «συσσωματωθήτε και πειθαρχείστε στο σύμβολό μας Πράσινη Σημαία της Συνομοσπονδίας μας και η νίκη μας, νίκη της αγροτικής τάξεως θα είναι η απάντησίς μας εις τους αγροτοκάπηλους διασπαστάς φεουδάρχας» (242).
Οι αντιδράσεις για τις εκτιμήσεις συνεχίζονται και στο Διαβολίτσι συγκροτείται "ογκώδες" κατά το ρεπορτάζ, συλλαλητήριο παγοπλήκτων του τέως Δήμου Ανδανείας σε ψήφισμα του οποίου προς τους αρμοδίους αναφέρονται τα εξής: «Δημοσιεύσατε αμέσως εκτιμητικούς καταλόγους παγοπαθών τριών επιτροπών αποστέλλοντες αντίγραφα προέδρους Κοινοτήτων. Εγκαλούμεν ΑΣΟ ότι δολίως ίνα σφαιτερισθή ιδρώτα μας, διόρισεν εκτιμητικάς επιτροπάς αρεσκείας του, εις ας συνέστησεν απόκρυψιν εκτιμήσεων. Διαμαρτυρόμεθα δι' ασκουμένην ψυχολογικήν βίαν ην ασκείτε εις πεινασμένον κόσμον και λάβη γλισχράς κανονισθείσας ετσιθελικώς και επιφυλασσόμεθα δικαιωμάτων μας, προς πλήρη αποζημίωσιν ασφαλισθέντος σταφιδοκάρπου μας. Πλείστοι σταφιδοκτηματίαι παγοπλήκτων Κοινοτήτων Δεσύλλα, Διαβολιτσίου, Αγριλόβουνου κ.λπ. δεν συμπεριελήφθησαν εις καταλόγους αποζημιώσεων» (243).
Ο ΑΣΟ με ανακοίνωση ομολογεί ότι απαντά «εξ αφορμής πλείστων τηλεγραφημάτων και αναφορών ενδιαφερομένων Κοινοτήτων, συνεταιρισμών και ιδιωτών σταφιδοπαραγωγών», δίνει εξηγήσεις για τη διαδικασία των εκτιμήσεων, κρίνει ότι ένα μέρος των ζημιών δεν οφείλονται στον πάγο αλλά στην φυσική αφορία, τον όψιμο περονόσπορο, τη σήψη και τα σκουλήκια και γι' αυτό δεν υπολογίζονται από τις εκτιμητικές επιτροπές. Με την ανακοίνωση γίνεται γνωστό ότι μπορεί να έχουν γίνει λάθη στη... μεταγραφή καθώς οι ζημιωθέντες παραγωγοί είναι περισσότεροι από 25.000 άτομα, τα οποία θα διορθωθούν (244).
Με αφορμή εγκύκλιο του υπουργείου Γεωργίας που φαίνεται ότι αφορά τη δίωξη οφειλετών, ο Νίκος Ηλιόπουλος (που είναι αυτή την περίοδο "συντονιστής ύλης" στη "Σημαία") με άρθρο του καλεί τους αγρότες σε συσπείρωση στην Συνομοσπονδία Αγροτών Μεσσηνίας: «Η Σαϋλωκική εγκύκλιος του υπουργείου Γεωργίας η εξαπολυθείσα προχθές εκ των πολυτελεστάτων γραφείων του κ. υπουργού προς τους πτωχούς και πεινώντας παγοπλήκτους πληθυσμούς της Μεσσηνίας, έσχεν, ως ήτο επόμενον, τ' αναμενόμενα αποτελέσματα. Εξήγειρε σύμπαντα τον αγροτικόν κόσμον της Μεσσηνίας, όστις ως εις άνθρωπος διεδήλωσε την ισχυρά και αμετάκλητον θέλησίν των ν' αγωνισθεί υπέρ των καταπατουμένων δικαίων του. Αλλά διά να επιτύχη ο αγών, τον οποίον ανέλαβε ήδη η ΣΑΜ -διότι περί αυτής κυρίως πρόκειται- δεν χρειάζεται μόνον μαχητικότης και θέλησις. Χρειάζεται και πειθαρχία, χρειάζεται τυφλή υπακοή διότι άνευ πειθαρχίας και εμπιστοσύνης τίποτε δεν είναι δυνατόν να γίνη. Δεν υποστηρίζομεν το αντίθετον. Οτι δεν υπάρχει πειθαρχία. Τουναντίον ημπορεί κανείς να ειπή ότι οι αγρόται τρέφουν κάποιαν ιδιαιτέραν εμπιστοσύνην προς την οργάνωσίν των, διότι ηννόησαν, ότι μόνον αυτή θα τους καθοδηγήση εις τον δρόμον τον τίμιον προς διεκδίκησιν των δικαίων απαιτήσεών των ως τάξεως πλέον με ξέχωρα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ιδανικά. Αλλά εις την συγκεκριμένην περίπτωσιν οι αγρόται, οφείλουν, έχουν ιεράν υποχρέωσιν να δείξουν, ότι γνωρίζουν ν' αγωνίζονται κάτω από την σημαίαν της οργανώσεώς των, διότι είναι ο πρώτος αγών τον οποίον αναλαμβάνει αύτη εναντίον της κρατικής αυθαιρεσίας. Οι αγρόται, επαναλαμβάνομεν, δεν πρέπει να δειλιάσουν, διότι σήμερον κρίνεται η αξία και η τύχη των. Αν επιτύχουν, αν αγωνισθούν ηνωμένοι και πειθαρχούντες θα κερδίσουν το παν. Θα δείξουν ότι είναι άξιοι μεγαλυτέρας προσοχής και από το κράτος και από τας άλλας τάξεις. Θα δείξουν ακόμη ότι οι αγρόται δεν πρέπει του λοιπού να χρησιμοποιούνται ως γέφυρα διά την απόκτησιν μεγάλων περιουσιών υπό των κηφήνων και των πάσης φύσεως αγροτοπατέρων οι οποίοι τον θεωρούν ως εύκολον λείαν. Αλλ αν αποτύχη; Αν δεν αγωνισθή ηνωμένος κάτω από την πράσινην σημαίαν της Συνομοσπονδίας του; Ε, τότε είναι άξιος της τύχης του, είναι άξιος περιφρονήσεως, είναι άξιος να υφίσταται καθημερινώς τους εξευτελισμούς τους οποίους και σήμερον υφίσταται διότι δεν έδειξε την δύναμίν του, δεν έκαμε χρήσιν των όπλων τα οποία του παρέχει η οργάνωσίς του, αυτός ούτος ο εαυτός των. Περαίνοντες θέλομεν να ελπίζωμεν ότι ο οργανωμένος αγροτικός κόσμος έχων βαθυτάτην συναίσθησιν των υποχρεώσεών του απέναντι του ευατού του και απέναντι της ιστορίας του αγροτικού κινήματος θ' αγωνισθή τον τίμιον αγώνα ηνωμένος και πειθαρχών εις των ανώτατον οργανισμόν του, την ΣΑΜ» (245).
(Συνεχίζεται)
(235) "Θάρρος" 22/9/1929
(236) "Σημαία" 22/9/1929
(237) "Θάρρος" 22/9/1929
(238) "Νεολόγος" Πατρών 23/9/1929
(239) "Νεολόγος Πατρών 23/9/1929
(240) "Σημαία" 24/9/1929
(241) "Σημαία" 25/9/1929
(242) "Σημαία" 1/10.1929
(243) "Σημαία" 4/10/1929
(244) "Σημαία" 11/10/1929
(245) "Σημαία" 15/10/1929
