Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, έχει καταφέρει να λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ της τοπικής κοινωνίας και της εικαστικής δημιουργίας, αποτελώντας σημείο αναφοράς για τη σύγχρονη ελληνική τέχνη, όχι μόνο για την πόλη, αλλά και για ολόκληρη τη Μεσσηνία και τη νότια Ελλάδα. Η Πινακοθήκη, με την αξιοθαύμαστη συλλογή της, φιλοξενεί έργα σπουδαίων εκπροσώπων της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, παρουσιάζοντας ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών ρευμάτων και τεχνοτροπιών, με τους τοίχους της να αφηγούνται νοητά ιστορίες που ξεπερνούν τα όρια του καμβά.
Η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης Καλαμάτας ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1962 από τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, όντας βασικό της κομμάτι. Είναι η πρώτη Πινακοθήκη που δημιουργήθηκε σε πόλη της ελληνικής περιφέρειας, ενώ κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι το γεγονός πως όσοι ζωγράφοι δίνουν το «καλλιτεχνικό παρών» στην Πινακοθήκη, έχουν αντίστοιχη παρουσία στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΖΩΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟ
Για ένα μεγάλο διάστημα ο συγκεκριμένος χώρος του Πνευματικού Κέντρου ήταν κλειστός λόγω έλλειψης προσωπικού και κάποιων εργασιών που έπρεπε να εκτελεστούν, ωστόσο χάρις στο πείσμα και την αγάπη εθελοντών της Λαϊκής Βιβλιοθήκης και της Πινακοθήκης, από τον Ιανουάριο του 2024, είναι σταθερά επισκέψιμος κάθε Τετάρτη και Πέμπτη από τις 11 π.μ. έως τη 1 μ.μ. και από τις 6 μ.μ. έως τις 8 μ.μ., ενώ κατόπιν ραντεβού μπορούν να γίνουν ξεναγήσεις διαφορετικές ώρες και μέρες για σχολεία, συλλόγους και γκρουπ. Είναι ενδεικτικό πως από τη στιγμή που άνοιξε τις πύλες της, η Πινακοθήκη δέχεται κόσμο από την Ελλάδα, όσο και από χώρες του εξωτερικού, ακόμα και από την μακρινή Ιαπωνία όπως μάθαμε. Αξίζει να σημειωθεί πως η Πινακοθήκη λειτουργεί συνδυαστικά με τη μόνιμη έκθεση του αρχείου της Μ. Κάλλας, έχοντας το ίδιο ωράριο λειτουργίας, έτσι ώστε ο κόσμος που επισκέπτεται τον έναν χώρο να μπορεί να δει και τον άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις, η είσοδος είναι δωρεάν για το κοινό, αποτελώντας αφορμή για μια επίσκεψη το Πνευματικό κάθε εποχή του χρόνου, βάσει του εξαιρετικού υλικού που διαθέτουν.
Η δημιουργία της Πινακοθήκης ήταν αποτέλεσμα μιας οραματικής πρωτοβουλίας που στόχευε στη δημιουργία ενός μόνιμου χώρου συνάντησης και διαλόγου με τη σύγχρονη τέχνη. Παράλληλα, πέρα από τον εκθεσιακό της ρόλο, έχει καταφέρει να εδραιωθεί και ως ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, εκθέσεις και δράσεις που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες. Πρόκειται θα έλεγε κανείς για ένα ανοιχτό σχολείο τέχνης, που προσφέρει στο κοινό τη δυνατότητα να γνωρίσει από κοντά τη δυναμική της ελληνικής εικαστικής σκηνής, αλλά και να συμμετάσχει ενεργά στη διαδικασία του καλλιτεχνικού διαλόγου. Η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης Καλαμάτας δεν είναι απλώς ένας εκθεσιακός χώρος. Είναι ένα ζωντανό πολιτιστικό ορόσημο που ενώνει το παρελθόν με το παρόν και, κυρίως, προσφέρει στην τοπική κοινωνία ένα αίσθημα ευθύνης απέναντι στην τέχνη, μέσα από τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ
Ο πρόεδρος της Λαϊκής Βιβλιοθήκης Πανάγος Φουρναράκης στάθηκε μιλώντας στην “Ε” στη νέα εποχή που πέρασε η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, καθώς μέσα από τη συνεργασία της με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και την εταιρεία Time Heritage παρουσιάζει σε ψηφιοποιημένη μορφή 41 έργα από τη συλλογή της. Όπως εξήγησε, μέσω της εφαρμογής “Gallery of Kalamata” ντόπιοι και επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν εκθέματα σπουδαίων καλλιτεχνών μέσα από ηχητικό και γραπτό υλικό, είτε με φυσική παρουσία στο χώρο της Πινακοθήκης είτε από οπουδήποτε αλλού. Ο ίδιος μάλιστα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ψηφιοποιηθούν και τα υπόλοιπα έργα της Πινακοθήκης μέσω χρηματοδοτικού προγράμματος. Ως προς το σύνολο των έργων που διαθέτει η Π.Σ.Ε.Τ., γνωστοποίησε πως μετά από κάποιες τελευταίες δωρεές ο αριθμός ανέρχεται σε 540, με 100 απ’ αυτά περίπου να εκτίθενται στον 4ο όροφο του Πνευματικού Κέντρου και τα υπόλοιπα να φυλάσσονται.
Το στήσιμο της έκθεσης το οποίο επιμελήθηκε ο πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων Μουσικού Σχολείου “Μαρία Κάλλας” και ένας από τους παλιότερους εθελοντές του χώρου Γιώργος Ηλιόπουλος, βασίστηκε στην έκδοση ενός επιμελημένου και πλούσιου σε υλικό καταλόγου για την Πινακοθήκη με αφορμή τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την ίδρυση της Λαϊκής Βιβλιοθήκης, μέσα από κείμενα της Νάταλη Σάκκουλα.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
Η έφορος της Λαϊκής Βιβλιοθήκης και μέλος του Δ.Σ. Γιώτα Μιχελή σημείωσε στην “Ε” πως αντιπροσωπεύονται όλα τα καλλιτεχνικά ρεύματα, από τη Σχολή του Μονάχου μέχρι τα πιο πρόσφατα, με ένα ξεχωριστό τμήμα της έκθεσης να αφορά Μεσσήνιους καλλιτέχνες (Φωτόπουλος, Αναγνωστοπούλου κ.α.).
Η ίδια ενημέρωσε πως έχουν τεθεί σε χρονολογική σειρά όλα τα έργα, με την επιλογή να έχει εστιάσει σε αντιπροσωπευτικά έργα γνωστών καλλιτεχνών (Γύζης, Βικάτος, Τσόκλης, Κατζουράκης κ.α.), ενώ παράλληλα στάθηκε στην κληροδοσία 55 έργων της αείμνηστης ζωγράφου Δάφνης Σταύρου Κωστοπούλου. «Περιδιαβαίνοντας κάποιος την έκθεση, μπορεί κατά χρονολογική σειρά να αντιληφθεί την κοινωνική και ιστορική εξέλιξη της χώρας» πρόσθεσε, εξηγώντας πως το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων προέρχεται από δωρεές των ίδιων των καλλιτεχνών και ότι κάποια αγοράστηκαν. Η ίδια παρατήρησε αναφορικά με το ενδιαφέρον του κόσμου πως έχει ενεργοποιηθεί ένα μέρος του, κάνοντας κάλεσμα ευρύτερα σε φιλότεχνους και μη της πόλης να δουν από κοντά έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. «Γενικά, στην παρούσα φάση, το ξένο κοινό εμφανίζει ίσως μεγαλύτερη όρεξη από τους ντόπιους ώστε να ανακαλύψει χώρους πολιτισμού όπως τον συγκεκριμένο» σχολίασε.
Η Γιώτα Μιχελή στο πλαίσιο της συζήτησής μας προσφέρθηκε να μας κάνει μια ξενάγηση στα έργα ζωγραφικής αλλά και στα γλυπτά που κοσμούν το χώρο, προκύπτοντας μια μοναδική εμπειρία και ένα ταξίδι στο χρόνο που αξίζει να κάνει κάποιος μέσω της τέχνης. «Είμαι πεπεισμένη πως και η έκθεση του αρχείου της Μ. Κάλλας και η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης ενισχύουν πολύ το τουριστικό προϊόν της πόλης, διευρύνοντας την κουλτούρα του Μεσσηνιακού λαού. Αν αναδειχθούν έτσι περαιτέρω, θα αναδείξουν τη σημασία της πόλης σε ένα ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο» υπογράμμισε η Γιώτα Μιχελή. «Μέσω των έργων, παρατηρούμε πόσοι Μεσσήνιοι καλλιτέχνες από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα πάνε στο εξωτερικό για να σπουδάσουν ζωγραφική, διδάσκοντας στη συνέχεια» υπογράμμισε, τονίζοντας πως ο πολιτισμός έχει πολύ μεγάλο αντίκρισμα στον τόπο. «Δεν είναι απλά ένα ιδανικό και μια αξία, έχει και κοινωνικό αντίκτυπο και οικονομικό αντίκρισμα» συμπλήρωσε. Για την επόμενη μέρα των δύο χώρων στο Πνευματικό Κέντρο, ο Γιώργος Ηλιόπουλος και η Γιώτα Μιχελή στάθηκαν στην προβολή αυτών, μεταξύ άλλων μέσα από τα τουριστικά περίπτερα του Δήμου, όπως πρόσφατα στη Γαλλία, καθώς και στην ανάγκη ενίσχυσής τους με προσωπικό.
Εφόσον άλλωστε η πόλη βασίζεται στον πολιτισμό της, τέτοιου είδους πρωτοβουλίες οφείλει να τις στηρίξει έμπρακτα και να μην επαναπαύεται στον εθελοντισμό, επιβραβεύοντας παράλληλα την προσπάθεια ανθρώπων που δημιουργούν και διατηρούν το δίχως άλλο σημαντικές εστίες πολιτισμού.
