Αμέσως μετά, στη 1:30 μ.μ. , θα ακολουθήσει ανοιχτή συζήτηση με θέμα «Τα Κινήματα στην Ευρώπη».

Ομιλητές θα είναι η σκηνοθέτις Ηρώ Σιαφλιάκη, η μοντέζ Μπονίτα Παπαστάθη και ο δημοσιογράφος Ηλίας Μπιτσάνης.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Τον Νοέμβριο του 2018 αναδύθηκε το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων. Το Steps παρακολουθεί την πιο εφήμερη έκφρασή του —τις πορείες του Σαββάτου— ως μια πιθανή είσοδο σε έναν νέο πολιτικό πειραματισμό. Μια υποκειμενική αποτύπωση της κατάστασης, πολύ διαφορετική από τις αφηγήσεις που πρόβαλαν τα μέσα ενημέρωσης για τα Κίτρινα Γιλέκα, η ταινία εστιάζει στην αναβίωση της αλληλεγγύης μεταξύ σωμάτων και προσώπων που μοιράζονται μια κοινή εμπειρία. Ούτε μυθοπλασία ούτε «άμεσο σινεμά», η ταινία αφομοιώνει τον ρυθμό της ανατροπής μέσα στην καθημερινότητα, τη στιγμή που οι άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι είναι ζωντανοί επειδή, επιτέλους, μπορούν να φανταστούν πως τα πάντα είναι δυνατά.

Συνέντευξη με την Ηρώ Σιαφλιάκη

-Τι σας ώθησε να δημιουργήσετε μια ταινία για το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων και γιατί επιλέξατε τις πορείες του Σαββάτου ως κύριο θέμα;

Ξαφνικά το Σάββατο της 17ης Νοέμβρη του 2018 εμφανίζονται στο πολιτικό προσκήνιο χωρίς αναγγελίες. Μπλοκάρουν ταυτόχρονα τις περιφερειακές οδούς στη Νάντη, την Ρεν και το Μπορντώ, περίπου 2000 κυκλικούς κόμβους σ' όλη τη Γαλλία, κι επίσης εμπορικά κέντρα, πάρκινγκ, διόδια. Ενώ δουλεύουν δεν καταφέρνουν να ζήσουν. Τα επόμενα Σάββατα, που συναντήσαμε τα Κίτρινα γιλέκα στις διαδηλώσεις στο Παρίσι, την αρχική περιέργεια διαδέχθηκε ο ενθουσιασμός μπροστά στην αποφασιστικότητα στα λόγια και στις πράξεις -και παρά τη βιαιότητα της καταστολής- αυτών που, οι περισσότεροι, δεν έχουν εμπειρία αγώνων, που συνήθως δεν διαφωνούν. Κι επαναφέρουν στο προσκήνιο, μετά από πολύ καιρό, το κοινωνικό ζήτημα, με τέτοια ένταση που θέτουν σε κρίση όλα τα σημεία αναφοράς της εξουσίας, τους εμπειρογνώμονες των μέσων ενημέρωσης και των θεσμών κάθε είδους. Και βάζουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο, μετέχουν στην εμπειρία μιας εξέγερσης, αμφισβητούν την τάξη του λόγου και την τάξη του κόσμου. Απολύτως αυτο-οργανωμένο το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων διαμορφώνεται από την πορεία: οι διαφορετικοί άνθρωποι γίνονται πολιτικός σχηματισμός στους κυκλικούς κόμβους (στην επαρχία) και στις πορείες του Σαββάτου (παντού) και οπλίζονται από τη συνάντησή τους. Κινηματογραφούμε συμμετέχοντας και ζώντας αυτό που συμβαίνει ως γεγονός, δηλαδή όταν ξαφνικά εμφανίζονται νέες δυνατότητες ύπαρξης. H διαρκή αναδιαμόρφωση των πορειών είναι ουσιαστικό στοιχείο της αισθητικής που δίνει μορφή στην εμπειρία μας, ενός θέματος σε εξέλιξη, σ΄ένα συλλογικό αυτοσχεδιασμό. Θεωρήσαμε πως αυτή η συνεχής κίνηση βοηθά, στο να μη φθαρεί το βίωμα, να μείνει ενεργό.

-Πώς διαφοροποιείται η αφήγησή σας από αυτήν των mainstream μέσων ενημέρωσης σχετικά με το κίνημα;

Σε αντίθεση με τα mainstream μέσα, δεν επιμείναμε στις θεαματικές σκηνές της αντιπαράθεσης με την αστυνομία, που, μετά τον Ντεμπόρ ξέρουμε, πως έτσι εξαντλούν αυτό που συμβαίνει παρά το φωτίζουν. Δομήσαμε την ταινία με εικόνες που μείνουν ανοιχτές, όχι τυχαίες αλλά ασταθείς, εικόνες που δεν δίνουν προσοχή στις κορυφαίες στιγμές αλλά στο φευγαλέο, στην ίδια την κίνηση, αυθόρμητη, εύθραυστη, ζωντανή όπως το κίνημα των Κίτρινων γιλέκων.

-Με ποιο τρόπο η ταινία αποτυπώνει την αλληλεγγύη και τη συλλογική εμπειρία των συμμετεχόντων;

Ο δρόμος που καταλαμβάνεται κάθε Σάββατο, γίνεται τόπος αναδημιουργίας δεσμών, μια έστω εφήμερη μορφή κοινότητας, κι η αλληλεγγύη είναι φανερή σε πολλές σκηνές, όπως ας πούμε όταν η αστυνομία που έχει περικυκλώσει κάποια Κίτρινα γιλέκα, περικυκλώνεται από άλλα Κίτρινα γιλέκα. Επίσης την σύνθεση των πορειών στην ταινία διακόπτουν οι συνελεύσεις των συνελεύσεων, πέντε σε ενάμιση χρόνο, σε διαφορετικές πόλεις. Εκεί, μέσω συζητήσεων, γευμάτων και γιορτών, φαίνεται η οργάνωση του κινήματος, οριζόντια, μεταξύ ίσων, και γίνεται λόγος η αλληλεγγύη που νιώθουμε στις πορείες, μοιράζεται η συλλογική εμπειρία και δίνει νόημα σε χειρονομίες, εκφράσεις και συνθήματα αυτών που περπατούν. Κι η ταινία δεν εξατομικεύει κανένα χαρακτήρα. Οι άνθρωποι παρουσιάζονται πάντα ως ομάδα που δρα χωρίς αρχηγό και καταλαμβάνει το χώρο. 

-Τι σημαίνει για εσάς η έννοια της «ανατροπής μέσα στην καθημερινότητα» και πώς τη μεταφέρατε οπτικά στην ταινία;

Μια εξέγερση, όπως αυτή των Κίτρινων Γιλέκων, μπορεί να γίνει αντιληπτή ως ένας μεταίωρος χώρος/χρόνος, σε ρήξη με τον χώρο και χρόνο της κανονικότητας, της καθημερινότητας. Αν η καθημερινότητα σε μια ταινία ορίζεται συνήθως ως μια αντιστοίχιση με έναν ρεαλιστικό χωρο-χρόνο αφήγησης, στην ταινία υπάρχει μια δημιουργική ελπίζουμε ασάφεια, κάποιες στιγμές θολά οριοθετημένες. 

-Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε κατά την κινηματογράφηση ενός τόσο δυναμικού και αυθόρμητου πολιτικού κινήματος;

Βασική μέριμνα μας ήταν να μην παγιώσουμε ακριβώς τη δυναμική και το αυθόρμητο των Κίτρινων γιλέκων σε μια ερμηνεία, να μην «τακτοποιηθεί» με κάποιο τρόπο δίπλα σε άλλα κινήματα, μα να συνεχίσει να μας ανησυχεί, ίσως αφήνοντας ανοιχτές κάποιες ερωτήσεις, όπως το γιατί οι άνθρωποι ξεσηκώνονται ή όχι. Κι επίσης να μην περιοριστεί σε μια ιστορικότητα αυστηρά συγκεκριμένη, να δομήσουμε με τέτοιο τρόπο κάποιες στιγμές που κινηματογραφήσαμε ώστε να δημιουργηθεί ένα πεδίο έντασης όπου το παρόν ν αντηχεί κάτι από το παρελθόν άλλων αγώνων, το πραγματικό να μένει ανοιχτό προς το πιθανό/επιθυμητό. Το ζήτημα για μάς ήταν πως αυτή η προαίσθηση ελευθερίας που νιώσαμε να παραμείνει σε εκκρεμότητα.

Τι μήνυμα ή συναίσθημα ελπίζετε να αποκομίσει ο θεατής μετά την παρακολούθηση της ταινίας;

Οταν στους άχαρους ιστορικούς καιρούς που διανύουμε όλα φαίνονται να συνδράμουν, μέσω της έλλειψης κοινών ελπίδων, για να μας υποβιβάσουν στην κατάσταση μονάδων, σε διαδικασία απευαισθητοποίησης απέναντι στη κοινή μας μοίρα, αυτή της ανθρωπότητας, η εμπειρία των Κίτρινων γιλέκων μεταμορφώνει ταυτόχρονα την ορατότητα των πραγμάτων και την αίσθηση του δυνατού. Αυτό θα θέλαμε να μοιραστούμε με τους θεατές αυτής τις ταινίας.

ΟΙ ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΣΗΜΕΡΑ

• "Μην αποστρέφεις το βλέμμα", 85'. Σκηνοθέτης: Λούσι Λόλες, στις 3 μ.μ. • "Σπάζοντας τη γλώσσα" 17'. Σκηνοθέτης: Σοφία Κάστρο, στις 4.30 μ.μ. • "Ο φάρος της μνήμης", 8'. Σκηνοθέτης: Τζορτζ Πελετίδης, στις 4.47 μ.μ. • "Γίνεται πόλεμος εκεί έξω", 54'. Σκηνοθέτης: Τζον Μαλαματίνας, Γιώργος Πουλόπουλος, στις 5 μ.μ. • "Καλαί - Ντόβερ: Ατέλειωτη εξορία", 51'. Σκηνοθέτης: Ζυλιέν Γκουντισώ, στις 6 μ.μ. • "Πρόβατα", 48'. Σκηνοθέτης: Ρούντ Ντε Κάισερ, στις 7 μ.μ. • "Επάνω στη λεβάντα", 74'. Σκηνοθέτης: Μάκης Ευαγγελάτος, Ειρήνη Χατζή, στις 8 μ.μ. • "Ernest Cole, Χαμένος και ανακτημένος", 106'. Σκηνοθέτης: Ραούλ Πεκ, στις 9.30 μ.μ..