Δευτέρα, 14 Νοεμβρίου 2011 23:55

Ο ποιητής Γιάννης Σκληβανιώτης: «Η γλώσσα περιέχει τις βασικές αρχές της μουσικής»

Γράφτηκε από την

Ο ποιητής Γιάννης Σκληβανιώτης θα βρεθεί στην Καλαμάτα αύριο στις 7 μ.μ., για την εκδήλωση ποίησης και μουσικής που διοργανώνουν "Οι φίλοι μου Μεσσηνιακού Κόλπου" με την υποστήριξη της Κοινωφελούς Επιχείρησης "Φάρις" του Δήμου Καλαμάτας. Το μουσικό μέρος της εκδήλωσης θα καλύψει ο συνθέτης Νίκος Πλατύραχος, ενώ θα προλογίσουν η λογοτέχνις Ευαγγελία Κόσσυβα και ο συγγραφέας-δημοσιογράφος Γρηγόρης Χαλιακόπουλος. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη.
Με την ευκαιρία της εκδήλωσης, ο ποιητής μάς μίλησε για την ποίηση, το στοχασμό και τη διέξοδο που αυτά μας παρέχουν απ' τα κοινωνικά αδιέξοδα, αλλά και για την Αριστερά ως "αντίπαλο κάθε συντηρητικής σκέψης".

- Η ποίηση τι αντιπροσωπεύει στη ζωή σας;
«Μια αναγκαιότητα θα μπορούσα να πω, συνομιλίας με τον κόσμο και για τα πράγματα του κόσμου. Με μια πιο αποκαλυπτική αντίληψη και όραση και σε μια γλώσσα κατά το δυνατό αισθητικής αρτιότητας. Αυτή δε η γλώσσα περιέχει και τις βασικές αρχές της μουσικής - δηλαδή εσωτερική αρμονία και ρυθμό. Σ’ αυτό με παρακινεί και το ότι αντιλαμβάνομαι σ’ όλα τα γύρω μου πράγματα, από τα πιο απλά, τα καθημερινά, μέχρι τα πιο σύνθετα, τα οποία προσπερνιούνται χωρίς να γίνεται αντιληπτή μια ποιητικότητα που περιέχουν και με ωθούν να την αποκαλύπτω».

- Μέσα από τα βιβλία σας επιδιώκετε να κάνετε καλύτερο τον κόσμο ή απλώς λυτρώνεστε εκτονωτικά;
«Η ποίηση νομίζω ότι μπορεί να πετύχει μέσα από την αισθητική της αλήθειας, να ευαισθητοποιεί τον αναγνώστη και ίσως να τον κάνει πιο ενεργό άνθρωπο, μέσα σε μια εποχή που επιβάλλει με τρόπους επιστημονικά σχεδιασμένους την εξουδετέρωση της βούλησής του. Οι τρόποι και τα μέσα γνωστά. ΜΜΕ, κυρίως τηλεόραση, υπερκατανάλωση, ατομικισμός. Ετσι μετατρέπεται σε έναν άβουλο μηχανισμό παραγωγής κερδών για τους λίγους που διαμορφώνουν το σύστημα αυτό.
Η ποίηση και οι τέχνες γενικότερα σταλάζουν ευαισθησία, προβληματισμό και μια διαφορετική όραση στους δέκτες τους και βοηθούν στη σωστή σκέψη και αποκατάσταση των πραγματικών αξιών».

- Σήμερα που η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση κατάρρευσης, ποια πιστεύετε πως είναι η συνταγή για να αναβαθμίσουμε τη ζωή μας;
«Ευχόμουνα να μη μου κάνετε αυτή την ερώτηση. Και τούτο για την ντροπή που νιώθω από τα τελευταία πολιτικά γεγονότα. Ανενδοίαστοι και χωρίς ίχνος αξιοπρέπειας πολιτικοί, παζάρευαν τις πολιτικές τους καρέκλες και την κομματική τους επιβίωση, με παχιά λόγια περί πατριωτισμού, δημοκρατίας και ενδιαφέροντος τάχα για το λαό. Τη συνταγή την κρατούν στα χέρια τους οι εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι, τα εκατομμύρια των κάτω από το όριο της φτώχιας και οι μισθοβίωτες οικογένειες των 400 ή 500 ευρώ. Είναι κάποια πράγματα που υπόκεινται σε μαθηματικούς κανόνες. Ενας βασικός είναι ότι η απαίτηση για δικαίωμα στη ζωή ανατρέπει κάθε εμπόδιο. Βρισκόμαστε μπροστά σε θεμελιακές εξελίξεις και ανατροπές, στις οποίες θα συμμετέχουν όλοι οι λαοί της Ευρώπης».

- Σε όλα τα έργα σας υπάρχει και μια φιλοσοφική διάσταση. Είναι εύκολο να συνδυαστεί ο στίχος με το στοχασμό;

«Ο Σεφέρης είχε πει: "Δεν ξέρω να πω περισσότερα. Η δουλειά μου δεν είναι οι αφηρημένες ιδέες, αλλά ν’ ακούω τι μου λένε τα πράγματα του κόσμου, να κοιτάζω πώς συμπλέκονται με την ψυχή μου και το σώμα μου, και να τα εκφράζω". Μα αυτό το άκουσμα σε οδηγεί σε στοχασμό.
Θα μπορούσα εγώ ίσως να προσθέσω κάπως επιγραμματικά ότι η ποίηση είναι η μουσική μιας αδιατύπωτης με φιλοσοφικό λόγο φιλοσοφίας.
Αλλά τι άλλο θα μπορούσε να είχε ο στίχος σαν έμπνευση παρά το στοχασμό πάνω στην πραγματικότητα ή στο όνειρο; Στο αναπάντητο υπαρξιακό ερώτημα; Στην διάσταση μεταξύ ενστίκτου και συνύπαρξης; Στην αποκατάσταση της φύσης στα δικαιώματά της; Στη φενάκη της διαφοράς μεταξύ του έρωτα και της σωματικής του ομιλίας;
Βέβαια εδώ θα πρέπει να διευκρινίσω ότι αυτά δεν αφορούν τους φορμαλιστικούς πειραματισμούς, που και αυτοί έπαιξαν το ρόλο τους στη διαμόρφωση του σύγχρονου ποιητικού λόγου, αλλά πέραν αυτού ουδέν. Γι' αυτό και η επιβίωσή τους υπήρξε βραχυχρόνια».

- Η Αριστερά εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αναφοράς της προσωπικότητάς σας;
«Νομίζω ότι δεν είναι μόνο στοιχείο της προσωπικότητάς μου. Θα ήταν λάθος να το χαρακτηρίσω σαν ένα προσωπικό μου χαρακτηριστικό. Κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα αν το συνειδητοποιεί ή όχι, ακόμα κι αν μάχεται την αριστερή σκέψη, όταν δεν ανήκει στον χώρο των ολίγων που κατέχουν το μεγάλο μερίδιο του παραγόμενου πλούτου, είναι συνειδητά ή χωρίς να το συνειδητοποιεί αριστερός. Αν ανατρέξει κανείς στην Ιστορία από δημιουργίας των κοινωνικών συνόλων, θα διαπιστώσει ότι όλες οι προς το καλύτερο αλλαγές στον κόσμο προέκυψαν από τον διαρκή αγώνα για το δίκαιο μοίρασμα του πλούτου και των ίσων δικαιωμάτων. Τούτα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της Αριστεράς και ταυτόχρονα ο κύριος αντίπαλος κάθε συντηρητικής σκέψης».

-Ο τίτλος της συλλογής σας "Jazz" είναι συμβολικός ή μια αλληγορία του εσώτερου εαυτού σας;
«Η jazz, όπως είναι γνωστό, είναι οι μουσικές παραλλαγές πάνω σε κάποια αρχικά μουσικά θέματα. Από τούτο πήρα αφορμή να ονομάσω έτσι τη συλλογή μου. Τα βασικά θέματα από εμφάνισης μέχρι και τώρα της ποίησης είναι τα ίδια. Το νόημα της ύπαρξης, ο έρωτας, η δημιουργία, η αισθητική ως πληρότητα των αισθήσεων, ο θάνατος. Ετσι και όλα τα γραμμένα μέχρι σήμερα ποιήματα είναι σαν μουσικές παραλλαγές αυτών ή και άλλων που μου διαφεύγουν προβληματισμών της σκέψης. Ετσι και ο τίτλος της συλλογής μου. Βέβαια ας ληφθεί υπόψη ότι λατρεύω τη μουσική, και απόδειξη και η φύση του προσεχούς ρεσιτάλ με τη συμμετοχή του καταξιωμένου και στον ευρωπαϊκό χώρο μουσικοσυνθέτη και φίλου μου Νίκου Πλατύραχου». 

- Λέτε κάπου "τούτο το ποίημα είναι γυμνό". Κυριαρχεί η αισθητική ή η αλήθεια σ' αυτόν το στίχο σας;

«Κυριαρχεί η αλήθεια που αυτονόητα είναι και αισθητική».