Ο ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ ΣΤΗΝ «Ε»



Συνέντευξη στη
Μαρία Τομαρά

«Είμαι κάθε μέρα με τον κόσμο, γι' αυτό και υπάρχω καλλιτεχνικά» επαναλαμβάνει στη διάρκεια της κουβέντας μας ο μεγάλος Ελληνας συνθέτης και στιχουργός Γιάννης Σπανός. Με το πηγαίο του χιούμορ, λέει μεταξύ άλλων ότι στην τέχνη δεν είναι ζητούμενο η κορυφή, αλλά η επαφή με τον «πραγματικό κόσμο». Μιλά ακόμη για τους νέους τραγουδιστές που ξεχωρίζει, αλλά και για την επιλογή του να καλλιεργεί τη γη στην Κορινθία. Προτείνει τρόπους για να ξεπεράσουμε την κρίση... και προτρέπει τους παραστρατημένους του «δήθεν» να γυρίσουν στις περιουσίες που εγκατέλειψαν.
Ο Γιάννης Σπανός την Τρίτη 13 και την Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου θα βρίσκεται στην Καλαμάτα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Κρυφό Σχολειό» του Συλλόγου προς Διάδοση της Μουσικής «Νεανές».


- Εχετε εμφανιστεί ξανά σε εκδήλωση στην Καλαμάτα;
«Εχουν περάσει χρόνια από την προηγούμενη φορά που είχα έρθει, όμως πάντα την Καλαμάτα την έχω στην καρδιά μου. Είναι ένα υπέροχο μέρος, πανέμορφο τοπίο και άνθρωποι που είναι επηρεασμένοι από το τοπίο. Νιώθω σαν να 'ναι σπίτι μου η Καλαμάτα, γιατί κι εγώ Πελοποννήσιος είμαι - παρά το ότι εμείς οι Κορίνθιοι δεν κατεβαίνουμε πολύ προς το νότο. Ας πούμε ότι δεν είμαστε "γνήσιοι" Πελοποννήσιοι γιατί είμαστε πολύ κοντά στην Αθήνα. Ενώ εσείς... και γνήσιοι είστε και στην Αθήνα πάτε όποτε θέλετε! Εχετε επίσης έναν πολιτισμό που κρατάει χρόνια, από όταν είχατε δήμαρχο τον Μπένο. Συνηθίζω να λέω ότι είμαι παντός καιρού και χώρας και προσαρμόζομαι παντού, αλλά όταν κατεβαίνω Καλαμάτα αλλάζει η διάθεσή μου κι αυτό μού είναι αρκετό».

- Είστε 50 χρόνια στην κορυφή. Υπάρχει συνταγή γι' αυτό;
«Γιατί, υπάρχει κορυφή; Ευχαρίστηση υπάρχει, κορυφή όχι. Τι είμαι, ορειβάτης της... τέχνης, όπως κάποιοι που θεωρούν τους εαυτούς τους κορυφές; Οχι, εμένα μ' αρέσουν οι λόφοι, τα μικρά και πιο μεγάλα βουνά και γενικά ό,τι προσφέρει ποικιλία στη ζωή. Τη μοναξιά που έχει η κορυφή δεν τη θέλησα ποτέ. Εχω απλά μια συνεχή παρουσία. Οσο για τη συνταγή... είμαι κάθε μέρα με τον κόσμο, γι' αυτό και υπάρχω. Από τον κόσμο παίρνω - και είναι απλό: Λες καλημέρα, σου λένε. Αγαπάς, σε αγαπάνε. Κι όποιο επάγγελμα και να κάνεις προέχει να συνυπάρχεις με τον διπλανό σου. Μην μπερδεύουμε το επάγγελμα ή το όνομα το γνωστό λόγω επαγγέλματος, με τον χαρακτήρα του ανθρώπου. Εγώ προτιμώ το Γιάννης ως όνομα και το Σπανός σαν επάγγελμα. Και μπορεί να ακούγεται κάπως παράξενο, αλλά δεν νιώθω ότι κάνω τέχνη μόνος μου, γιατί είμαστε μέλη ενός σύμπαντος. Το να κάνω κάτι στη δουλειά μου, λοιπόν, εξαρτάται από το τι θα έχω πάρει από τον διπλανό μου. Δεν σημαίνει ότι είμαι καλλιτέχνης και δεν με ενδιαφέρει τι κάνουν οι άλλοι γύρω μου. Ο,τι κάνω στη δουλειά μου είναι πράγματα που έχουν τη βάση τους στην επαφή με τον πραγματικό κόσμο γύρω μου - και ό,τι κάνω δεν το ελέγχω, έρχεται φιλτραρισμένο από μόνο του. Συμπονώ, χαίρομαι, γελάω πολύ και δεν κακιώνω, ακόμα κι αν κάποιος είναι ανάποδος... θα τον κοιτάξω ανάποδα και θα γίνει όρθιος!».

- Τι έχει αλλάξει στην ελληνική μουσική τα τελευταία χρόνια;
«Ακούμε τη μουσική που προϋπήρχε και δεν υπάρχει μουσική σήμερα, γιατί δεν υπάρχουν εταιρείες δίσκων που να προωθούν τραγούδια, αλλά αυτοσχέδιες καταστάσεις με νέα παιδιά που έχουν το δικό τους στούντιο. Και ενώ υπάρχουν ταλέντα δεν τα φροντίζει κανείς - κι όλες οι εταιρείες αποδείχτηκαν της αρπαχτής, που θησαύρισαν κι αφήσανε τους καλλιτέχνες εκτεθειμένους. Το καινούργιο ελληνικό τραγούδι δεν φροντίζεται πια, και τα ταλέντα θα φανούν μετά από 10 με 15 χρόνια, αλλά υπάρχουν βεβαίως και ταλέντα και καλά τραγούδια».

- Δεν είναι όμως πιο εύκολο σήμερα να γίνουν γνωστοί οι καλλιτέχνες;
«Μα κάνουν πράγματα που δεν μένουν, αφού δεν υπάρχει δισκογραφία πια. Εμείς ήμασταν τυχεροί γιατί ό,τι βγάζαμε υπήρχε η εταιρεία μας που το φρόντιζε, το προωθούσε. Η πρόσβαση βέβαια για τους νέους, ναι, ήταν δύσκολη. Γι' αυτό ήταν και όμορφα όμως. Τώρα είναι πανεύκολα γιατί μόνοι τους σκαρώνουν τραγούδια οι νέοι, αλλά ποιος θα τους βοηθήσει; Ακόμα κι αν έχουν ταλέντο, απλώς είναι εκτεθειμένοι σ' αυτό που θέλει η τηλεόραση και η μόδα».

- Στην τέχνη είναι απαραίτητο το ταλέντο ή η σκληρή δουλειά;
«Χωρίς ταλέντο και με σκληρή δουλειά, θα κάνεις κάποιο δρόμο και μπορεί να γίνεις και πολύ πλούσιος. Οταν έχεις πολύ ταλέντο είσαι τόσο ενθουσιώδης που δεν μπορείς να προσαρμοστείς στη σκληρή δουλειά. Μάλλον είναι αντίθετα αυτά τα δυο, αλληλοσυγκρούονται! Ενας που έχει πολύ ταλέντο πάει πολύ γρήγορα και μετά αφήνει κενά, κι αυτός που δεν έχει κάνει προσπάθειες. Το ταλέντο βέβαια δεν είναι καλό ή κακό... δεν ελέγχεται, γεννιέσαι μ' αυτό, αλλά δεν είναι και ο κανόνας. Πάντως από την πείρα μου θα σας πω ότι δεν έχω συναντήσει άνθρωπο που να έχει ταλέντο πρωτογενές και να είναι και πλήρως οργανωμένος στα πάντα».

- Ποιο είναι το συστατικό και πολλά από τα τραγούδια σας αντέχουν στο χρόνο;
«Δεν ξέρω γιατί έχουν μείνει μέχρι σήμερα, σας το λέω ειλικρινά. Από μόνα τους έμειναν γιατί μπήκαν στην ψυχή του κόσμου. Ισως γιατί έκανα τραγούδια που έβγαιναν από τη δική μου ψυχή για τον κόσμο γύρω μου. Τα τραγούδια είναι ζωή, είναι καθημερινή ανάγκη και δεν είναι τυχαίο ότι ο Ελληνας τραγουδάει από τη στιγμή που γεννιέται. Μεγαλώνει, πάει σχολείο και τραγουδάει, μετά κάνει γκρουπάκια, είναι στο DNA μας να τραγουδάμε - ό,τι τραγούδια και να 'ναι. Εγώ για παράδειγμα λάτρευα και λατρεύω τον Καζαντζίδη και όταν ήμουν στο Παρίσι άκουγα τη "Μαντουβάλα" κι έκλαιγα, ενώ στην Ελλάδα την ίδια περίοδο υπήρχαν ο Χατζιδάκις και ο Θεοδωράκης. Θέλω να πω ότι όλα είναι απαραίτητα, ανάλογα με το πού είμαστε κάθε φορά και πώς νιώθουμε».

- Δίνατε κάθε φορά σημασία στο στίχο που μελοποιούσατε;
«Πάντα! Είχα αρνηθεί πολλές φορές να μελοποιήσω στίχους γιατί απλά... δεν "μιλούσαν" σε μένα κι ας είχαν την υπογραφή ενός σπουδαίου στιχουργού».

- Ποιους νέους ερμηνευτές ξεχωρίζετε;
«Συνήθως ξεχωρίζω τους τραγουδοποιούς. Μ' αρέσει πάρα πολύ ο Φοίβος Δεληβοριάς, οι Κατσιμιχαίοι είναι οι κορυφαίοι, οι άπιαστοι για μένα, και τους θεωρώ την απαρχή του νεοελληνικού τραγουδιού. Εχουμε πολλές φωνές - και για μένα φωνή με "χαρακτήρα" είναι η Γιώτα Νέγκα κι είναι απ' αυτούς που θα μείνουν. Εχω πολλαπλά γούστα, άλλωστε έχω κάνει όλων των ειδών τα τραγούδια και αγαπάω όλα τα είδη».

- Ως άνθρωπος με χιούμορ, τι λέτε για την κρίση; Πώς θα την ξεπεράσουμε;
«Να μη μιλάμε γι' αυτήν, αμάν πια! Να μη βλέπουμε τηλεόραση που όλο κάτι όρους οικονομικούς λένε, όλο κάτι ποσοστά και μας έχουν τρελάνει. Τα παιδιά που παράτησαν τις περιουσίες τους και πήγαν στην Αθήνα, να γυρίσουν να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους. Εγώ ζω εδώ και χρόνια στην επαρχία, έχω κάνει ολόκληρο βοτανικό κήπο εδώ στο Κιάτο, κι αυτοί άφησαν τα χωράφια τους να πάνε να γίνουν δικηγόροι και γιατροί. Αυτή η γενιά όμως που μεγαλώνει τώρα θα είναι καλύτεροι Ελληνες, γιατί είναι απογοητευμένοι - όχι από τη ζωή τους, αλλά από τα όσα τους σερβίρουν από την τηλεόραση. Θα γυρίσουν σε πράγματα που τα έχουμε εγκαταλείψει για το δήθεν».


* Η ώρα προσέλευσης στο «Κρυφό Σχολειό» είναι στις 8.30 μ.μ. ενώ η εκδήλωση θα ξεκινήσει στις 9.30 το βράδυ, στο ξενοδοχείο «Rex» στην Καλαμάτα. Επιτυχίες του Γιάννη Σπανού θα τραγουδήσει η Πένυ Ξενάκη με τη συνοδεία του συνθέτη στο πιάνο. Στην κιθάρα και στο τραγούδι θα είναι ο Κώστας Τζιαγκούλας, ενώ στο μπουζούκι και στο  τραγούδι ο Κοσμάς Κοκόλης. Την εκδήλωση θα παρουσιάσει ο Γιώργος Παπαστεφάνου.