Την εκδήλωση θα συντονίσει η φιλόλογος - συγγραφέας Χαρά Νικολακοπούλου, ενώ για το βιβλίο θα μιλήσουν οι: Μαρίνα Γρηγοροπούλου επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και η ποιήτρια Ελένη Κοφτερού. Η Φωτεινή Βασιλοπούλου μιλάει στην “Ε” για τη συλλογή 

Γιατί μπλε και γιατί αυτή η απόχρωση;

Το μπλε δεν είναι μόνο το χρώμα της ηρεμίας, του ουρανού και της θάλασσας, αλλά στη λογοτεχνία, ιδιαίτερα του ρομαντισμού, συμβολίζει τον έρωτα, το όνειρο, το ανέφικτο των παραμυθιών. Ταυτόχρονα, όμως είναι και διάθεση, ψυχική κατάσταση που υποδηλώνει τη μελαγχολία, την απουσία, τη διάψευση. 

Στη συγκεκριμένη συλλογή η διάθεση βρίσκεται στις παρυφές τού σκούρου μπλε και αμφιταλαντευόμουν ανάμεσα στο μπλε κοβαλτίου, που δόθηκε σε τίτλο ποιήματος, και στο πρωσικό μπλε. Μου άρεσε το σημαίνον, ο ήχος, η μουσική της λέξης, τα σημαινόμενα της οποίας ανακάλυψα αργότερα. Πρόκειται για το πρώτο τεχνητό χρώμα, που συντέλεσε στη διάδοση και πιο εκτεταμένη χρήση του μπλε κι αποδείχτηκε αντίδοτο σε δηλητηριάσεις από βαρέα μέταλλα και ραδιενεργά στοιχεία. Μου φάνηκε προφητική η επιλογή, αφού θεωρώ ότι η ποίηση είναι αντίδοτο στην τοξικότητα που μας περιβάλλει και μας επιτίθεται, ένα φάρμακο για τον πάσχοντα άνθρωπο.

Είναι η πρώτη φορά που εκδίδεις ποίηση; Γιατί επέλεξες ένα σχετικά "δύσκολο" ποίημα, την "Εξορία" για την πρώτη σελίδα;

Όντως. Αν κι έγραφα ποιήματα -σποραδικά έως πολύ σπάνια- από το γυμνάσιο, όπως αρκετοί έφηβοι, δεν τόλμησα να εκτεθώ δημόσια παρά μόνο μετά από την πρώτη πεζογραφική μου απόπειρα. 

Το εναρκτήριο ποίημα της συλλογής, την “Εξορία”, 

Εξορία 

Τη μοναξιά μου μες στο ποίημα/ απόψε εξορίζω. / Αύριο θα της βρω χαρτιά γι’ άλλη πατρίδα.

το θεωρώ περισσότερο σαν ένα μότο, μια δήλωση, μια εξομολόγηση παρά ποίημα. Σε διάφορες φάσεις της ζωής του επιλέγει κανείς ποικίλους τρόπους έκφρασης. Άλλοτε κυριαρχεί η παραίτηση, άλλοτε ο αγώνας, η αντίδραση μέσω της τέχνης. Εδώ το ποίημα αποτελεί προσωρινό καταφύγιο, αντίσταση στη μοναξιά.

Το βιβλίο σχεδόν … μυρίζει θάλασσα. Η γλώσσα θυμίζει το λεξιλόγιο του Καββαδία σε αρκετά σημεία, ενώ τα σχέδια της Μαργαρίτας Βασιλάκου παραπέμπουν σε Μοντιλιανικές φιγούρες. Οι πρωταγωνιστές σου τι είδους … άνθρωποι είναι; 

Το υγρό στοιχείο βρίσκεται παντού. Έξω, στο χρώμα του εξωφύλλου, που παραπέμπει σε φουρτουνιασμένη θάλασσα. Μέσα, στους τίτλους των ποιημάτων, στη θεματολογία. Η θάλασσα κυλά εντός μας. Μας επηρεάζει, μας καθορίζει ως πραγματικότητα αλλά και μνήμη. Η ροϊκότητα, το ρευστό, το ανέφικτο με συναρπάζουν, όπως και ο Καββαδίας, ένας από τους αγαπημένους μου ποιητές. Η γλώσσα του, η μουσικότητα, ο ρυθμός, η ατμόσφαιρά του είναι πηγή απόλαυσης και έμπνευσης.

Οι φιγούρες της Μαργαρίτας Βασιλάκου είναι ξεχωριστές και άμεσα αναγνωρίσιμες. Όταν είδα εικονογραφήσεις της στις Εκδόσεις των Φίλων, ήξερα ότι ήθελα τις σχεδόν εξπρεσιονιστικές μορφές της στο βιβλίο. Κάπως έτσι φανταζόμουν τα πρόσωπα. 

Οι “πρωταγωνιστές” μου δεν είναι ήρωες. Είναι αντιήρωες, απλοί άνθρωποι, που κατατρύχονται από ένα ελεγχόμενο άγχος θνητότητας, από σωματικό ή ψυχικό πόνο, μοναξιά, αυταπάτες. Κάποιοι είναι κομπάρσοι, άλλοι πιόνια. Αλλά όλοι βρίσκονται στη σκηνή του κόσμου τούτου με πείσμα και αγάπη για τη ζωή.

Είναι υπαρκτοί και γήινοι, σχεδόν χωμάτινοι. Όχι ιδανικοί. Με σάρκα και οστά ή μόνο με οστά πια. Ζωντανοί, νεκροί, νεκροί που νομίζουν ότι είναι ζωντανοί. Νεκροί που ποτέ δε θα σβήσουν.

Όταν τελειώνει ένα ποίημα σου, ο θάνατος φεύγει ένα βήμα παραπέρα, ή πλησιάζει εγγύτερα; 

Προφανώς αναφέρεσαι στα ποιήματα της πρώτης από τις τέσσερις ενότητες. Νομίζω ότι από τον τίτλο μέχρι τον καταληκτικό στίχο ο θάνατος είναι εκεί. Παρών. Παρόλο που μας κρύβεται και του κρυβόμαστε, μας παραμονεύει, κάνει αισθητή την παρουσία του ρίχνοντας τη βαριά σκιά του. Πρέπει να συνηθίσουμε την ύπαρξή του, αφού είναι από τις ελάχιστες βεβαιότητες της ζωής. Όσο πιο γρήγορα κατανοήσουμε τη θνητότητά μας, τόσο πιο νωρίς αναθεωρούμε, ιεραρχούμε προτεραιότητες και τοποθετούμε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση.

"Πομφολυγώδεις" απορίες γεννώνται στον αναγνώστη όταν ξεφυλλίσει το βιβλίο σου αυτό. Ποιο θεωρείς πιο σκοτεινό από τα δύο, αυτό, ή το "Για μια χούφτα ζωή" - το οποίο επίσης δεν είναι εύκολο ανάγνωσμα;

Χαίρομαι, αφού οι απορίες είναι επιθυμητές, για να μην πω το ζητούμενο. Τροφή για σκέψη, έρευνα, διάλογο, δημιουργία.

Στο “Για μια χούφτα ζωή” κάποιες ιστορίες ίσως να ήταν ανοιχτού τέλους. Όχι σκοτεινές, αλλά ομιχλώδεις, όσο να προκαλούν μιαν αχλύ, μια δημιουργική ασάφεια και να δίνεις όποια εξήγηση έχεις ανάγκη να δώσεις. 

Στα ποιήματα υπάρχει έντονος υπαρξιακός προβληματισμός, αλλά προσπάθησα -δεν ξέρω αν το κατάφερα- να εκφράσω όχι μόνο την προσωπική, αλλά και τη συλλογική αγωνία. Ελπίζω να διαφαίνονται ακτίδες φωτός αν διαβαστούν προσεχτικά.