Πέμπτη, 19 Ιανουαρίου 2012 16:21

ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΣΑΚΙΡΗ: Δον Κιχώτης με αυτοκίνητο κυνηγάει… ανεμιστήρες

Γράφτηκε από την
ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΣΑΚΙΡΗ: Δον Κιχώτης με αυτοκίνητο κυνηγάει… ανεμιστήρες

Ο Δον Κιχώτης μας έρχεται από την Κύπρο και αντί για άλογο, οδηγεί αυτοκίνητο. Είναι στέλεχος σε μεγάλη τράπεζα και αντί για ανεμόμυλους κυνηγάει ανεμιστήρες.
Ετσι τον δημιούργησε ο σκηνοθέτης Σταύρος Τσακίρης, για τη νέα παραγωγή της Κεντρικής Σκηνής του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου. Τον έντυσε και τον σκηνογράφησε ο Γιάννης Μετζικώφ και τον ενσάρκωσε ο Νίκος Χαραλάμπους.
Ο Σταύρος Τσακίρης μας μίλησε για αυτόν τον διαφορετικό Δον Κιχώτη και για την αναγκαιότητα τα έργα να ανάγονται στο σήμερα, αλλά με ουσία τον δραματουργικό τους πυρήνα και όχι έναν απλό εντυπωσιασμό.

- Ηταν ένα μοντέρνος "Δον Κιχώτης";

«Ηταν μιας άλλης σύλληψης. Μέχρι και τον προηγούμενο "Δον Κιχώτη" που έκανα... ήταν λάθος, γιατί έκανα απλά την ιστορία. Το θέμα είναι όμως ότι κατάλαβα στην πορεία πως οι θεατές δεν καταλαβαίνουν τι εννοεί ο Θερβάντες και αρχίζουν και το βλέπουν σαν μια παραβολή. Αυτό πολλές φορές συμβαίνει και στις τραγωδίες και χωρίς να το καταλάβουμε κάνουμε ένα τρικ στο μυαλό μας το οποίο απομακρύνει στην ουσία την παρακολούθηση του θέματος.
Το να μιλάς στην προκειμένη περίπτωση για τους ιππότες το 1260 απαγορευόταν. Με εγκύκλιο του Πάπα οριζόταν ότι όποιος μιλάει για τους ιππότες θα πηγαίνει στην πυρά. Μετά από 300 χρόνια απαγόρευσης έρχεται ένας που λέει "σκέφτομαι έναν τύπο που να θέλει να συμπεριφέρεται σαν τους ιππότες" και δημιουργεί τον Δον Κιχώτη.
Για να γίνει όμως αυτό σήμερα κατανοητό (καθώς είναι εύκολο να μπερδέψεις τα 300 χρόνια διαβάζοντας το βιβλίο) θέλησα να το φέρω στο σήμερα, να το κάνω κάτι άλλο. Οπότε βρήκα κάτι άλλο, έβαλα έναν τύπο να διαβάζει τον "Δον Κιχώτη" και να "κολλάει" την αρρώστια του Δον Κιχώτη. Ο τύπος είναι υπάλληλος σε μια τράπεζα, ζει στο απόλυτο σήμερα δηλαδή. Η τράπεζα λέγεται "Bank de Santo Spirito" Τράπεζα του Αγίου Πνεύματος. Που έτσι κι αλλιώς ήταν εκείνο που μου έκανε τεράστια εντύπωση όταν πήγα πρώτη φορά στην Ιταλία. Οτι το Βατικανό είχε δική του τράπεζα και την ονόμαζε έτσι ακριβώς. Ο τύπος ζει σε ένα περιβάλλον που όλοι φορούν κοστούμια και όλες ταγιέρ, έχουν λάπτοπ, είναι στελέχη και έχουν τη μανία της δόξας και του χρήματος. Εκείνος θεωρεί ότι δεν είναι ο μοναδικός στόχος η επιτυχία και αρχίζει και φαντασιώνεται σαν τον Δον Κιχώτη και όλα τα πράγματα τα βλέπει διαφορετικά. Βλέπει τους ουρανοξύστες και νομίζει ότι είναι πύργοι και σε κάποια στιγμή βλέπει τους ανεμιστήρες -σαν τους ανεμόμυλους του Δον Κιχώτη- και στρέφεται εναντίον τους».

- Είναι αναγκαίο τα έργα να ανάγονται στο σήμερα;

«Εξαρτάται τι σημαίνει αναγωγή. Δεν φτάνει μόνο να τους αλλάζεις ρούχα ή να προσθέτεις εξυπνάδες. Δηλαδή στο "Δον Κιχώτη" που κάναμε εμείς, αντί για άλογα έχουν αυτοκίνητα. Από μόνο του αυτό είναι απλώς μια εξυπνάδα, αλλά δεν φτάνει. Είναι να βρεις το δραματικό πυρήνα και την εκλεκτική τους συγγένεια και από 'κει και μετά σου έρχονται μόνα τους τα πράγματα.
Αν μιλάμε για παράδειγμα για την "Μήδεια" και το μεταφράσεις ως μια γυναίκα που την παράτησε ο άντρας της κι αυτή για να τον εκδικηθεί σκοτώνει τα παιδιά της και το βάλεις στο σήμερα, θα δεις ότι δεν λειτουργεί γιατί δεν είναι ο δραματικός πυρήνας του έργου αυτός. Είναι μια "εκσυγχρονιστική ανάγνωση" και μόνο. Και τα προηγούμενα χρόνια πολλές φορές οι αναγνώσεις μας ήταν απλώς εκσυγχρονιστικές, κάτι που δεν με βρίσκει σύμφωνο και γι' αυτό προτιμούσα να κάνω τις αναγνώσεις σε έναν ουδέτερο χρόνο, σε μια ουδέτερη μόδα ας πούμε. Ηταν και σήμερα και χθες και προχθές και προτιμούσα τη συνθετική διαδικασία. Ομως καταλαβαίνω ότι σήμερα πιο αναγκαίο από ποτέ είναι να γίνει η τέχνη της αυτόματης ανάγνωσης, του άμεσου συντονισμού με το θεατή και να μην χρειάζεται καμία επεξήγηση, να το προσλαμβάνει κατευθείαν και να καταλαβαίνει την ουσία του πράγματος. Πρέπει λοιπόν χωρίς να αλλάξεις το κείμενο, να αλλάξεις τις διαδικασίες του κειμένου. Σκεφτείτε ότι σήμερα αν κάνουμε έναν Σαίξπηρ που στηρίζεται πολύ στους βασιλιάδες και τους υπηρέτες κλπ δεν μας λέει τίποτα να είναι βασιλιάς ο Κλαύδιος, δεν είναι κατανοητό. Ούτε αρκεί να βάλω απλώς ότι ο Αμλετ φοράει μπλουτζίν και αντί για σπαθί να κρατάει πιστόλι. Δεν είναι αυτή η αλλαγή, αντιθέτως θα μπορούσε να αναχθεί στο σήμερα το "κάτι σάπιο υπάρχει στο Βασίλειο της Δανίας" όπου Δανία σήμερα θα μπορούσε να είναι η κάθε χώρα αντίστοιχα».

- Και μετά το "Δον Κιχώτη", τι;

«Υπάρχουν τρία, τέσσερα διαφορετικά πράγματα που είναι στο σχεδιασμό. Το σίγουρο είναι ότι επιθυμώ να ξανακάνω "Το ημερολόγιο του Νιζίνσκι" γιατί έγινε μια φορά μόνο στο Ηρώδειο και θεωρώ ότι δεν ολοκληρώθηκε. Θέλω όμως να κάνω και κάποιες άλλες παραγωγές και θέλω να τις κάνω έξω, με ξένους ηθοποιούς. Ο "Δον Κιχώτης" είναι μια απ' αυτές τις παραγωγές».

 

Συνέντευξη στη Μαρία Τομαρά


NEWSLETTER