Η ομάδα ρομποτικής της bitLab Πληροφορική, με προπονητή τον Λεωνίδα Φίλο, κατέκτησε την 2η θέση στην κατηγορία ρομποτικού ποδοσφαίρου. Είναι η 3η συνεχόμενη χρονιά που ομάδες της bitLab Πληροφορική παίρνουν την 1η θέση στον τελικό της Ελλάδας, εκπροσωπώντας τη χώρα μας στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής με εξαιρετικές διακρίσεις (Top 16 - Κόστα Ρίκα 2017, Top 8 - Ταϊλάνδη 2018). Την ελληνική αποστολή αποτέλεσαν οι μαθητές: Γιώργος Μπάκας, Νίκος Γιαννόπουλος, Κωνσταντής Καργάκος, Δημήτρης Κουτσιούκος και Ναπολέων Κωστούλας. Η bitLab έχει εισέλθει στο χώρο της Εκπαιδευτικής Ρομποτικής τα τελευταία 5 χρόνια, εκπαιδεύοντας παιδιά όλων των ηλικιών. Οι ομάδες της έχουν πάρει μέρος σε διαγωνισμούς τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό καταλαμβάνοντας υψηλές θέσεις και σημαντικές διακρίσεις. Για το χώρο της ρομποτικής αλλά και για τις βλέψεις της ομάδας στο μέλλον μίλησε στην "Ε" ο προπονητής της “BitBot”, Λεωνίδας Φίλος.
- Τι γνώσεις πρέπει να έχει ένα παιδί ώστε να φτιάξει ένα ρομπότ; Σε ποια μαθήματα πρέπει να εστιάσει;
Δεν υπάρχει κάποια προϋπόθεση σε γνώσεις που θα πρέπει να έχει ένα παιδί ώστε να ξεκινήσει την ενασχόλησή του με τη Ρομποτική. Ολα τα παιδιά μπορούν, ανεξαρτήτως φύλου, μαθησιακών κλίσεων, αγαπημένων μαθημάτων κτλ. Βέβαια, επιθυμητό είναι να ξεκινήσει ένα παιδί από μικρή ηλικία, αλλά όχι υποχρεωτικό. Ολες τις απαραίτητες δεξιότητες για την κατασκευή και τον προγραμματισμό ενός ρομπότ, το παιδί τις αποκτά κατά τη διάρκεια των σπουδών του.
- Η εκπαίδευση είναι εύκολη για το χειρισμό ενός ρομπότ;
Για να μην υπάρχει καμία παρανόηση, θα ήθελα να τονίσω ότι στο διαγωνισμό τα ρομπότ δεν είναι τηλεχειριζόμενα από τα μέλη της ομάδας, αλλά τα έχουν προγραμματίσει τα παιδιά, χρησιμοποιώντας ειδικό λογισμικό, έτσι ώστε να λειτουργούν αυτόνομα μέσα στην πίστα και να ανταποκρίνονται σε οποιαδήποτε αλλαγή θέσης της μπάλας, με απώτερο σκοπό την επίτευξη ενός γκολ.
Ωστόσο, απαντώντας στην ερώτηση, θα πρέπει να διαχωρίσουμε την εκπαίδευση: α) στην εκμάθηση Ρομποτικής και β) στην προετοιμασία για έναν διαγωνισμό Ρομποτικής. Η εκμάθηση είναι η γνωριμία σε δοκιμασμένες ιδέες / πρακτικές Ρομποτικής και γίνεται με τη βοήθεια project, σε διάφορα επίπεδα δυσκολίας. Oσο τα παιδιά ανεβαίνουν επίπεδο, ο καθηγητής θα πρέπει να αλλάζει και τον βαθμό δυσκολίας της κατασκευής αλλά και του προγραμματισμού των ρομπότ, με διασκεδαστικό τρόπο για τα παιδιά, αλλά και συνάμα εκπαιδευτικό. Από την άλλη, η προετοιμασία για ένα διαγωνισμό είναι μία διαφορετική διαδικασία η οποία περιέχει το στοιχείο της εξερεύνησης, της ανακάλυψης και της ομαδικής συνεργασίας.
- Πέρα από γνώσεις, τι είναι αυτό που πρέπει να έχει μια αμάδα ώστε να φτιάξει ένα ρομπότ που θα διακριθεί;
Μια παγκόσμια διάκριση, σε οποιαδήποτε διοργάνωση, απαιτεί συνέπεια και προσήλωση, αλλά και αγάπη γι’ αυτό που κάνεις. Απαιτεί πάρα πολλή δουλειά και θυσίες από όλους. Ολοι μας, συνειδητά, θυσιάζουμε πολύ χρόνο για τις προπονήσεις αλλά γνωρίζουμε πως κάνουμε πρωταθλητισμό. Αν έπρεπε να το συνοψίσω με μία λέξη θα έλεγα “επιμονή”. Χρειάζεται πολύ μεγάλη επιμονή έτσι ώστε να μην τα παρατάς, αλλά να συνεχίζεις να κάνεις τη δουλειά σου.
- Πως είναι η εμπειρία να έρχεστε σε επαφή με ομάδες από όλο τον κόσμο; Μαθαίνετε καινούργια πράγματα μέσα από τις γνωριμίες σας σε διεθνείς διαγωνισμούς;
Νιώθουμε όλοι μας πολύ τυχεροί για τις εμπειρίες που έχουμε αποκομίσει, τα μέρη που έχουμε επισκεφθεί, αλλά και τους ανθρώπους που έχουμε γνωρίσει. Οι αναμνήσεις είναι φανταστικές για όλους και ιδιαίτερα για τα παιδιά, είναι κάτι που θα τα ακολουθεί για πάντα. Στο διαγωνιστικό κομμάτι, ένα από τα οφέλη είναι ότι μας δίνεται η δυνατότητα να παρακολουθήσουμε από κοντά τις καλύτερες ομάδες απ’ όλο τον κόσμο, να δούμε πώς δουλεύουν και να ανακαλύψουμε τι είναι αυτό που τις κάνει επιτυχημένες. Ιδίως οι προπονητές, ανταλλάσσουμε απόψεις επάνω στην Ρομποτική όπως και στοιχεία επικοινωνίας για να μένουμε σε επαφή όλο το χρόνο, μέχρι να τα ξαναπούμε από κοντά στην επόμενη Ολυμπιάδα. Σαφώς το ίδιο γίνεται και με τα παιδιά.
- Υπάρχουν κάποιες χώρες που ξεχωρίζουν γενικότερα στη Ρομποτική;
Η Ταϊβάν, η Ρωσία και η Μαλαισία είναι κάποια παραδείγματα χωρών που ξεχωρίζουν στην Εκπαιδευτική Ρομποτική. Αυτό είναι ξεκάθαρο όχι μόνο από τα καλά δουλεμένα ρομπότ που παρουσιάζουν κάθε χρόνο ή από τα υψηλά πλασαρίσματα που καταφέρνουν, αλλά από τον αριθμό των ομάδων που φέρνουν κάθε χρόνο στην Ολυμπιάδα. Για παράδειγμα, στη κατηγορία Ρομποτικό Ποδόσφαιρο, οι προαναφερθείσες χώρες παίζουν με 3 διαφορετικές ομάδες, ενώ εμείς (Ελλάδα) έχουμε το δικαίωμα συμμετοχής μόνο με 1. Αυτό γίνεται γιατί, πλέον, ο αριθμός των ομάδων που εκπροσωπεί κάθε χώρα σε μία συγκεκριμένη κατηγορία εξαρτάται από το πόσες ομάδες συνολικά έχουν πάρει μέρος στον εγχώριο διαγωνισμό. Από εκεί φαίνεται πόσο διαδεδομένη είναι η Εκπαιδευτική Ρομποτική σε κάθε χώρα. Οι μοναδικές κατηγορίες που η Ελλάδα έχει το δικαίωμα βάσει συμμετοχών να “βγάλει” περισσότερες από 1 ομάδες στην Ολυμπιάδα, είναι οι Regular Δημοτικού και Γυμνασίου που “βγάζουν” 2 ομάδες στην κάθε κατηγορία.
- Τι χρειάζεται για να συμμετάσχει κάποια ομάδα σε έναν διαγωνισμό και πώς οδηγείται στην Ολυμπιάδα;
Δεν μπορείς να δηλώσεις συμμετοχή απευθείας στην παγκόσμια Ολυμπιάδα. Ολες οι ομάδες, ανεξαρτήτως κατηγορίας, θα πρέπει να διαγωνιστούν πρώτα στον εγχώριο διαγωνισμό WRO.
Εδώ θα ήθελα να κάνω μία διευκρίνιση, επειδή συχνά παρατηρώ πως υπάρχει σύγχυση μεταξύ του εγχώριου διαγωνισμού Ολυμπιάδας WRO και άλλων διαγωνισμών Ρομποτικής, οι οποίοι είναι χαμηλότερης δυναμικότητας και τυχόν διάκριση σε αυτούς δεν μπορεί να οδηγήσει στην Ολυμπιάδα. Η Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής WRO είναι ένας ετήσιος διαγωνισμός Ρομποτικής, αυξημένης δυσκολίας, που διεξάγεται σε 74 χώρες σε όλο τον κόσμο. Τα θέματα, οι αλλαγές στους κανόνες, όπως και οι πίστες για την κάθε κατηγορία ανακοινώνονται κάθε χρόνο στις 15 Ιανουαρίου. Μέχρι τώρα στην Ελλάδα, οι προκριματικοί αγώνες διεξάγονται σε επίπεδο Περιφέρειας κάθε Ιούνιο και ο τελικός αρχές Ιουλίου. Τότε, ανάλογα με το πλήθος των συμμετοχών, μόνο ο πρώτος (ίσως και ο δεύτερος) από κάθε κατηγορία παίρνει το εισιτήριο για την παγκόσμια Ολυμπιάδα WRO, που κάθε χρόνο διεξάγεται σε διαφορετική χώρα το Νοέμβρη του ίδιου έτους.
- Υπάρχει στήριξη από τους τοπικούς φορείς στην επίτευξη του έργου σας;
Δυστυχώς, έχουμε λάβει πολλές αρνητικές απαντήσεις για στήριξη από τοπικούς και περιφερειακούς φορείς, αλλά και από επιφανείς επιχειρήσεις και ιδρύματα της πόλης μας, με την συνήθη αιτιολόγηση ότι δεν μπορούν να μας βοηθήσουν επειδή δεν είμαστε δημόσιο σχολείο. Εξαίρεση ήταν το Επιμελητήριο Καλαμάτας και συγκεκριμένα ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου, που στάθηκε δίπλα μας 2 συνεχόμενες χρονιές το 2018 και 2019. Ομως, ευτυχώς υπάρχουν άνθρωποι που αναγνωρίζουν ότι σε μία παγκόσμια διοργάνωση εμείς, ως μία ομάδα από την bitLab Πληροφορική, εκπροσωπούμε την Ελλάδα, παίζουμε με το εθνόσημο στην μπλούζα και σηκώνουμε την ελληνική σημαία σε κάθε νίκη. Μπορεί τοπικά ακόμα να μην έχουμε τύχει ιδιαίτερης στήριξης, αλλά οι διακρίσεις και το έργο μας έχουν αναγνωριστεί και ενισχυθεί οικονομικά από το 2017 έως και σήμερα, από μεγάλους χορηγούς όπως η Cosmote, το Ιδρυμα Ωνάση και το Ιδρυμα Καπετάν Βασίλη.
- Ποιοι είναι οι στόχοι σας για το μέλλον; Θα δοκιμάσετε να διαγωνιστείτε σε κάποια άλλη κατηγορία;
Τα τελευταία 3 χρόνια, ομάδες από τη σχολή μας συμμετέχουν και σε άλλες κατηγορίες στον εγχώριο διαγωνισμό WRO. Ειδικότερα φέτος, στον τελικό του Ιουλίου στην Αθήνα, οι ομάδες μας κατέλαβαν πολύ υψηλές θέσεις ανάμεσα σε ομάδες από όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα κατέλαβαν την 3η και 8η θέση στη κατηγορία Regular Δημοτικού, την 5η και 15η θέση στη κατηγορία Regular Γυμνασίου και την 1η, 2η και 3η θέση στη κατηγορία ρομποτικού ποδοσφαίρου. Πλέον ο στόχος μας για το μέλλον είναι η προετοιμασία και η πρόκριση στην επόμενη παγκόσμια Ολυμπιάδα του 2020 που θα διεξαχθεί στον Καναδά. Θέλουμε να εξελίξουμε το ήδη υψηλό μας επίπεδο, να συνεχίσουμε να “κοιτάμε στα μάτια” όλες τις ομάδες από όποια χώρα και αν έρχονται, και φυσικά να διεκδικήσουμε πάλι ένα ακόμη μετάλλιο.
- Η τρίτη διαδοχική σας διάκριση σας "βαραίνει" ώστε να προχωρήσετε στη νέα σας δημιουργία, βάζοντας τον πήχη πιο ψηλά;
Θεωρώ πως συμβαίνει ακριβώς το ανάποδο. Τα πρώτα χρόνια συμμετοχής μας σε παγκόσμια Ολυμπιάδα, θέλαμε και κυνηγούσαμε την αναγνώριση ανάμεσα σε τόσες ομάδες. Φυσικά, κάναμε μία πολύ καλή πορεία το 2017 στην Κόστα Ρίκα, όπως και το 2018 στη Ταϊλάνδη, αλλά δεν συνοδεύτηκε ποτέ από ένα μετάλλιο. Φέτος αποδείξαμε πως κατασκευαστικά και προγραμματιστικά είμαστε ανάμεσα στις ελίτ ομάδες στον κόσμο. Ετσι, πλέον, δίχως να έχουμε κάτι να αποδείξουμε, μπορούμε δουλέψουμε πιο ελεύθερα και χωρίς άγχος ώστε να ανεβάσουμε τον πήχη ακόμη πιο ψηλά.
Για τη μεγάλη επιτυχία της ομάδας μίλησαν επίσης στην "Ε" τρεις από τους μαθητές της BitBot αναλύοντας τις εμπειρίες τους:
Κωνσταντής Καργάκος
«Για τους περισσότερους η Ρομποτική είναι απλώς γραμμές κώδικα και κινούμενα ρομπότ. Ομως η αλήθεια είναι πως με τη Ρομποτική ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με το μέλλον, την τεχνολογία μας, και μαθαίνει να το χειρίζεται όπως θέλει αυτός. Επίσης με τη Ρομποτική σού δίνονται πολλές μοναδικές ευκαιρίες, όπως συμμετοχή σε διαγωνισμούς και δημιουργία καινοτόμων ιδεών που μπορούν να αλλάξουν τη ζωή μας. Από τη συμμετοχή μου σε όλους τους διαγωνισμούς έχω αποκομίσει πολλές εμπειρίες εντός και εκτός του πλαισίου του ρομποτικού ποδοσφαίρου. Μέσα από τον αγώνα μάς δόθηκε η ευκαιρία να συναναστραφούμε με παιδιά αλλά και κριτές από άλλες χώρες, με διαφορετικές συνήθειες και κουλτούρες, να επικοινωνήσουμε, να ανταλλάξουμε απόψεις και να δημιουργήσουμε φιλικές σχέσεις με αυτούς. Επιπλέον μάθαμε να συνεργαζόμαστε αρμονικά και να ακολουθούμε συγκεκριμένους κανόνες, που είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία σε οποιοδήποτε κοινωνικό σύνολο. Τέλος, μέσα από τη φετινή μας επιτυχία μάθαμε πως η σκληρή δουλειά κάποια στιγμή θα φανεί, και όποιος δούλεψε θα ανταμειφθεί αντίστοιχα με τις πράξεις του. Εκτός από τον ίδιο τον αγώνα, το ταξίδι έχει και τον σκοπό την εξερεύνηση καινούργιων και διαφορετικών χωρών, αποτυπώνοντας μοναδικές εμπειρίες στον εγκέφαλό μας. Ενα παράδειγμα που θα μου μείνει αξέχαστο ήταν η επίσκεψή μας σε έναν ζωολογικό κήπο στην Ταϊλάνδη όπου μας δόθηκε η ευκαιρία να ανέβουμε πάνω σε ελέφαντες».
Γιώργος Μπάκας
«Ασχολούμαι με τη Ρομποτική τα τελευταία τρία χρόνια περίπου κι έχω συμμετάσχει μαζί με την ομάδα μου από το bitLab σε αρκετούς διαγωνισμούς. Από τις εμπειρίες αυτές, πιστεύω πως οι πιο χαρακτηριστικές για εμένα ήταν στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στην οποία έλαβα μέρος τα τελευταία δύο χρόνια. Oντας μαθητής της Γ’ λυκείου δέχτηκα πολλές πιέσεις από γονείς, καθηγητές και από τον εαυτό μου λόγω της ταυτόχρονης με τη Ρομποτική προετοιμασίας μου για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Παρ’ όλα αυτά συνέχισα μέχρι τον τελικό αγώνα κάνοντας κάτι το οποίο μου αρέσει και προσπάθησα πραγματικά γι’ αυτό, προσπερνώντας τις δυσκολίες της καθημερινότητας και παλεύοντας για τη νίκη της ομάδας και για το μέλλον μου. Πιστεύω πως ο τομέας της Εκπαιδευτικής Ρομποτικής είναι ένα πολύ καλό ξεκίνημα για όποιον θέλει να ακολουθήσει ένα επάγγελμα το οποίο έχει σχέση με τις θετικές σπουδές, καθώς οι γνώσεις οι οποίες αποκομίζονται από αυτήν ακολουθούν το άτομο για ολόκληρη τη ζωή του και του χρησιμεύουν στη μελλοντική εργασία και την καθημερινότητά του. Αλλά θέλω να προτρέψω και τα άτομα τα οποία δεν έχουν δείξει ενδιαφέρον για τον συγκεκριμένο τομέα, να το δοκιμάσουν, καθώς θα ζήσουν μοναδικές στιγμές και εμπειρίες με υπέροχους ανθρώπους σε φανταστικά μέρη. Αλλά πάνω απ' όλα θα μάθουν την αξία της ομαδικότητας».
Νίκος Γιαννόπουλος
«Τη φετινή χρονιά, μετά από μια περίοδο σκληρής δουλειάς και προπόνησης, εκπροσωπήσαμε για τρίτη φορά την Ελλάδα στην Παγκόσμια Ολυμπιάδα Ρομποτικής WRO. Αυτή ήταν και η σημαντικότερη χρονιά, καθώς καταφέραμε και κατακτήσαμε την 2η παγκοσμίως. Πιστεύω πως όλοι οι κόποι μας, οι ατελείωτες ώρες προετοιμασίας στις οποίες συνεργαστήκαμε και καταφέραμε να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο, ανταμείφθηκαν με τη συγκεκριμένη διάκριση. Αυτό το γεγονός με ωθεί να συνεχίσω να αγωνίζομαι, κάνοντας κάτι που μου αρέσει, ώστε να πετύχω τους μελλοντικούς μου στόχους. Φυσικά και από τη φετινή χρονιά δεν έλειπαν οι άπειρες γνώσεις και εμπειρίες τις οποίες αποκομίσαμε, όχι μόνο από το ταξίδι και το διαγωνισμό, αλλά και από την προετοιμασία μας για αυτό. Η Ρομποτική για μένα είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου, γιατί εκτός του ότι είναι κάτι το οποίο με ευχαριστεί, μπορεί να δώσει σε κάποιον γνώσεις, αξίες όπως η ομαδικότητα, και άλλα εφόδια τα οποία θα είναι χρήσιμα για όλη τη ζωή του - και ακόμα περισσότερο εάν ακολουθήσει κάποιο σχετικό επάγγελμα. Η Εκπαιδευτική Ρομποτική σού δίνει τη δυνατότητα να μπεις στον κόσμο του μέλλοντος και της τεχνολογίας με έναν συναρπαστικό και δημιουργικό τρόπο».
