Δευτέρα, 22 Ιουνίου 2020 09:40

Ο νέος πρόεδρος του ΣΕΣ Παναγιώτης Παπαντωνίου στην "Ε": “Παράδειγμα κακής συγκοινωνιακής διαχείρισης η υπόθεση της Ναυαρίνου”

Γράφτηκε από τον
Ο νέος πρόεδρος του ΣΕΣ Παναγιώτης Παπαντωνίου στην "Ε": “Παράδειγμα κακής συγκοινωνιακής διαχείρισης η υπόθεση της Ναυαρίνου”

Στα βαθιά με το “καλημέρα” έπεσε ο Καλαματιανός νέος πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, Παναγιώτης Παπαντωνίου, καθώς μεταξύ άλλων κλήθηκε να αξιολογήσει τον Μεγάλο Περίπατο της Αθήνας, που τις πρώτες ημέρες ξεσήκωσε αντιδράσεις ως προς την εφαρμογή του.

Ο κ. Παπαντωνίου μιλώντας στην “Ε” αναφέρθηκε επίσης στην πολυσυζητημένη υπόθεση πεζοδρόμησης της Ναυαρίνου, στο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που εκπονείται στην Καλαμάτα, στις νέες συγκοινωνιακές προκλήσεις για τις πόλεις, αλλά και στον επιδιωκόμενο ρόλο του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, με αφορμή την ανάληψη καθηκόντων του νέου Διοικητικού Συμβουλίου.
Αναλυτικά η συνέντευξη:

- Από την πρώτη ημέρα της εκλογής σας κατευθείαν στα βαθιά, καθώς κληθήκατε να αξιολογήσετε τον Μεγάλο Περίπατο της Αθήνας. Πώς βλέπετε λοιπόν τη φιλόδοξη αυτή παρέμβαση στο κέντρο της πρωτεύουσας;

Το σχέδιο του Μεγάλου Περιπάτου είναι μια μεγάλη παρέμβαση, με φιλοσοφία που κατ' αρχήν εξυπηρετεί τους στόχους της βιώσιμης κινητικότητας και της καλύτερης ποιότητας ζωής στην πόλη, στοχεύοντας να δώσει δημόσιο χώρο στον άνθρωπο και τις ήπιες μορφές μετακίνησης, σε βάρος του ΙΧ. Οπως σε όλες τις μεγάλες κυκλοφοριακές παρεμβάσεις, τις πρώτες μέρες εφαρμογής των μέτρων οι επιπτώσεις στην κυκλοφορία (όπως και οι αντιδράσεις) είναι σημαντικές, αλλά μειώνονται δραστικά τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Τελικό στόχο αποτελεί η ισορροπία του συστήματος μεταφορών της πόλης, όχι με διοχέτευση της κυκλοφορίας σε άλλους άξονες, αλλά με περιορισμό της χρήσης του ΙΧ και την επιλογή άλλων μέσων για τη μετακίνηση προς και από το κέντρο της Αθήνας.
Ο στόχος αυτός δεν επιτυγχάνεται σε διάστημα λίγων ημερών, καθώς προϋποθέτει την επαρκή ενημέρωση των μετακινούμενων για τα νέα μέτρα κινητικότητας και την αλλαγή της συμπεριφοράς και του τρόπου μετακίνησης, η οποία απαιτεί σαφώς μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το σχέδιο του Μεγάλου Περιπάτου χρειάζεται χρόνο, απαιτεί θαρραλέες αποφάσεις και διάθεση συνεργασίας και συνεννόησης από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Αν πετύχει, θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα βήματα σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης της Αθήνας.

- Θα μπορούσαμε να δούμε κάποια στιγμή έναν αντίστοιχο... περίπατο στην Καλαμάτα;

Στην Καλαμάτα απαιτείται μια ολοκληρωμένη στρατηγική αστικής κινητικότητας με ξεκάθαρους στόχους. Οι βασικοί άξονες στους οποίους πρέπει να βασίζεται ένα σχέδιο είναι: Διαχείριση του συγκοινωνιακού συστήματος, αναπλάσεις για ήπιες μορφές μετακίνησης, αναβάθμιση οδικής ασφάλειας και λήψη περιβαλλοντικών μέτρων. Αυτοί οι τέσσερις κρίκοι είναι αλληλένδετοι και ικανοί να αλλάξουν το βιώσιμο χαρακτήρα της πόλης.
Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής και δεδομένων των εξαιρετικών πολεοδομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών που έχει η πόλη, θα έλεγα ότι είναι επιβεβλημένο να δημιουργηθούν περισσότερες παρεμβάσεις ήπιων μορφών μετακίνησης (αντίστοιχες με αυτές του περιπάτου στην Αθήνα), όχι μόνο στο κέντρο της πόλης, αλλά και στην παραλιακή ζώνη.

- Σχετικά με το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που εκπονείται στην Καλαμάτα:

Η συγκυρία εκπόνησης του Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας αυτό το διάστημα είναι πολύ σημαντική για την πόλη, αλλά όχι αρκετή (από μόνη της) για να αλλάξει το επίπεδο βιωσιμότητας. Τα ΣΒΑΚ έχουν αρκετές αδυναμίες στην Ελλάδα, όπως η ελλιπής συμμετοχικότητα φορέων και πολιτών, η ελλιπής χρηματοδότηση και οι καθυστερήσεις πληρωμών, οι μη σαφείς προδιαγραφές των διαγωνισμών, το ασαφές νομοθετικό πλαίσιο κ.α. Ενα από τα σημαντικότερα προβλήματα ωστόσο είναι ότι δε συνοδεύονται από ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για την εφαρμογή των προτεινόμενων μελετών.
Επομένως απαιτείται ισχυρή βούληση από τη δημοτική αρχή και μεγάλη προσπάθεια ώστε, παράλληλα με την υλοποίηση του ΣΒΑΚ, να λειτουργούν διαδικασίες για την εξεύρεση χρηματοδότησης για να υλοποιηθούν οι προτεινόμενες παρεμβάσεις. Διαφορετικά το σχέδιο που θα εκπονηθεί θα μείνει στα χαρτιά.

- Ως συγκοινωνιολόγος πώς αντιμετωπίζετε το ενδεχόμενο πεζοδρόμησης της παραλιακής οδού Ναυαρίνου στην Καλαμάτα; Με βάση τα διεθνή μοντέλα, ποιες επιλογές υπάρχουν για μία τέτοια παρέμβαση στο παραλιακό μέτωπο της πόλης;

Η περίπτωση της οδού Ναυαρίνου αποτελεί, δυστυχώς, ένα παράδειγμα κακής συγκοινωνιακής διαχείρισης στην πόλη. Σε ετήσια βάση ανοίγει μια συζήτηση στις αρχές του καλοκαιριού, η οποία ποτέ δεν οδηγεί κάπου, διότι δεν βασίζεται σε κυκλοφοριακά δεδομένα, επομένως δεν μπορεί να τεκμηριωθεί επιστημονικά κάποια πρόταση.
Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω κάτι. Οποιαδήποτε παρέμβαση γίνει στην οδό Ναυαρίνου θα πρέπει αφενός να βασίζεται σε κυκλοφοριακά δεδομένα, αφετέρου να είναι μέρος ενός γενικότερου σχεδιασμού. Τα κυκλοφοριακά προγράμματα είναι τα εργαλεία στα οποία απεικονίζεται η υφιστάμενη κατάσταση κυκλοφορίας και δοκιμάζονται διάφορες παρεμβάσεις, για να διερευνηθεί η επίπτωση κάθε παρέμβασης στους γύρω δρόμους και στη ευρύτερη περιοχή. Χωρίς μια κυκλοφοριακή μελέτη με πραγματικά δεδομένα και σαφείς επιπτώσεις, οποιαδήποτε πρόταση δεν μπορεί να τεκμηριωθεί και οι συνέπειές της θα είναι πλήρως ασαφείς.

- Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχουν από συγκοινωνιακής πλευράς να αντιμετωπίσουν οι σύγχρονες πόλεις;

Η συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση των περισσότερων ελληνικών πόλεων κινείται σε επίπεδα χαμηλότερα σε σύγκριση με αρκετές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Σε κάθε ελληνική πόλη, τα προβλήματα που οι πολίτες καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι κοινά. Κυκλοφοριακή συμφόρηση, έλλειψη πολιτικής στάθμευσης, χαμηλό επίπεδο οδικής ασφάλειας, χαμηλό επίπεδο εξυπηρέτησης Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, υψηλοί ατμοσφαιρικοί ρύποι και υψηλά επίπεδα θορύβου. Το αποτέλεσμα είναι η παρεμπόδιση της κινητικότητας και της προσβασιμότητας των πολιτών, η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και του περιβάλλοντος.
Οι προκλήσεις κάθε πόλης έχουν να κάνουν με την αντιμετώπιση των παραπάνω αδυναμιών, με βασικό σύμμαχο την τεχνολογία η οποία προχωρά με ταχύτατο ρυθμό και στον τομέα των μεταφορών. Τα έξυπνα συστήματα έχουν πολλά στάδια αυτοματισμού και “ευφυΐας” και αφορούν πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής. Επομένως πρέπει να αποτελέσει άμεση προτεραιότητα σε ένα μοντέλο ανάπτυξης της πόλης η αντιμετώπιση των συγκοινωνιακών προκλήσεων μέσα από ένα σύνολο πολιτικών και δράσεων, βασισμένων στη βοήθεια της τεχνολογίας, που συνδυαστικά θα πρέπει να αποσκοπούν συγχρόνως στην προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων.

- Εχετε εδώ και λίγες ημέρες αναλάβει πρόεδρος στον Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων. Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο για τον ρόλο του φορέα και τη σύνδεσή του με την κοινωνία;

Ο Σύλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων είναι ο φορέας των επιστημόνων και επαγγελματιών που ασχολούνται με το σχεδιασμό, τη λειτουργία, τη διαχείριση και την αξιολόγηση συγκοινωνιακών συστημάτων στην Ελλάδα. Εχει 44 χρόνια ύπαρξης και περισσότερα από 850 μέλη που δραστηριοποιούνται στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, καθώς και στον ακαδημαϊκό χώρο. Αποτελεί διαχρονικά βασικό φορέα διαλόγου με την Πολιτεία σε θέματα μεταφορών, και στόχος του νέου Διοικητικού Συμβουλίου είναι τα επόμενα χρόνια η συμβολή του να είναι ακόμα πιο ισχυρή.
Δεν σας κρύβω ότι η απουσία του συλλόγου από τους 19 φορείς που υπέγραψαν πρόσφατα την «Πράσινη Συμφωνία» για την ηλεκτροκίνηση με προβλημάτισε έντονα, αλλά παράλληλα αποτέλεσε ένα καμπανάκι, για να επαναπροσδιορίσουμε το ρόλο του συλλόγου στην κοινωνία. Σε αυτό το πλαίσιο, κύριος στόχος μου τα επόμενα χρόνια είναι να ενισχυθεί η εξωστρέφεια και να αναδειχθεί η συμβολή του συλλόγου στην Πολιτεία και στην κοινωνία, με ένα σχέδιο δράσης το οποίο βασίζεται σε 4 αναπτυξιακούς άξονες: την Εσωτερική Οργάνωση, την Οικονομική Αυτοδυναμία, την Επιστημονική Συνεισφορά και τις Δράσεις Διάχυσης. Είμαι πεπεισμένος ότι το σχέδιο αυτό θα αποτελέσει έναν οδικό χάρτη για τον σύλλογο και θα ενισχύσει τη θέση του ως συμβούλου της Πολιτείας.

* Ο Παναγιώτης Παπαντωνίου είναι πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων και διδάσκων στο Τμήμα Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.


NEWSLETTER