ΤΟ 1928


Για το 1927 δεν υπάρχουν πληροφορίες, όμως το καρναβάλι συνεχίζεται και έχει καθιερωθεί ως μια μεγάλη γιορτή για την πόλη και τη Μεσσηνία. Το 1928 "η Κοινότης Μεσσήνης εψήφισε πίστωσιν 3.000 δρχ. για την οργάνωσιν και εορτασμόν της Καθαράς Δευτέρας" (94).
Λίγες ημέρες πριν τις εκδηλώσεις δημοσιεύεται το πρόγραμμα (95) το οποίο δίνει ιδιαίτερη σημασία στην καύση πυροτεχνημάτων στην πλατεία η οποία θα φωτίζεται "δι’ απλέτου φωτός" καθώς πριν από λίγο καιρό στο Νησί είχε εγκατασταθεί εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Για πρώτη φορά ανακοινώνεται ότι θα γίνει ομιλία "περί υπάρξεως της κρεμάλας" αλλά δυστυχώς στη συνέχεια δεν δημοσιεύτηκε καμία πληροφορία γι’ αυτή και χάθηκε ένα πολύτιμο λαογραφικό στοιχείο.

Στις πληροφορίες για το πρόγραμμα αναφέρονται τα εξής: "Τη ευγενεί πρωτοβουλία του Κοινοτικού Συμβουλίου και των λοιπών σωματείων της πόλεως θέλει εορτασθεί εφέτος όσον ένεστι μεγαλοπρεπέστερον και ευθυμότερον η κατ’ έτος εορταζομένη Καθαρά Δευτέρα. Η αγορά θέλει παρουσιάσει κάτι τι φαντασμαγορικόν και έκπαγλον διά του εξωραϊσμού αυτής μετά του γούστου όπερ διακρίνει ειδικόν περί τα τοιαύτα εις ον η επιτροπή ανέθετο τον ανωτέρω σκοπόν.
Το σύνθημα της τρελλής διασκεδάσεως και ευθυμίας θέλει δώση η Φιλαρμονική της πόλεώς μας παρακολουθουμένη υπό του πλήθους των πανηγυριστών  περιβαλλομένων την γραφικοτάτην Ελληνικήν στολήν με την ιστορικήν φουστανέλλαν, και υπό νέων και νεανίδων μετεμφιεσμένων και μη θέλει καταλήξει εις την πλατείαν των Αλωνίων όπου θ’ αρχίσει ο Ελληνικός χορός.
Η Επιτροπή παρακολουθούσα θ’ απονείμει χρηματικά βραβεία εις ομίλους ή άτομα άτινα με πολλήν χάριν ή με ικανήν δόσιν πνεύματος ήθελον συμβολίσει δι’ αλληγορικών παραστάσεων ποικίλα γεγονότα της αρχαίας ή σύγχρονης εποχής. Επίσης θα απονείμει βραβεία εις καλλιτεχνικάς εμφανίσεις ομίλων ή ατόμων. Αλλ’ εκείνο όπερ επιφυλάσσει εκπλήξεις είναι η συγκέντρωσις όλων των μετεμφιεσμένων και μη την εσπέραν εις την πλατείαν της πόλεως ήτις θα φωτίζεται δι’ απλέτου φωτός, οπότε θα καώσι και ποικίλα πυροτεχνήματα. Περί ώραν 2 μ.μ. θέλει εκφωνηθεί λόγος περί υπάρξεως της κρεμάλας".
Το ρεπορτάζ για τις εκδηλώσεις αυτής της χρονιάς επικεντρώνεται στη γιορταστική όψη της πόλης, στην άρτια εμφάνιση της Φιλαρμονικής και τους φουστανελλοφόρους χορευτές: "Πολλοί συμπολίται εξέδραμον επίσης εις την γείτονα Μεσσήνην, όπου η εορτή των κουλούμων, λαμβανομένης υπόψη και της οικονομικής καχεξίας των κατοίκων, διεξήχθη με αδιάπτωτον κέφι και ευθυμίαν.
Η αγορά της γείτονος Μεσσήνης καθώς και οι κεντρικώτεροι οδοί της είχον εστολισθή καταλλήλως χάρις εις τας δραστηρίους ενεργείας του Κοινοτικού Συμβουλίου, ολόκληρος δε η πόλις παρουσίαζε πράγματι μίαν εορτάσιμον όψιν.
Το σύνθημα της διασκεδάσεως έδωσε πρώτη η Φιλαρμονική Μεσσήνης, θαυμασθείσα υφ’ όλων διά την αρτίαν από πάσης απόψεως εμφάνισίν της.

Οι φουστανελλοφόροι

Μετά τούτο ομάς Νησιωτών περιβεβλημένων την γραφικοτάτην Ελληνικήν στολήν την ιστορικήν φουστανέλλαν, εχόρευσεν εις την πλατείαν των Αλωνίων διάφορους Ελληνικούς χορούς υπό τα χειροκροτήματα των πανηγυριστών, αποσπάσασα τα συγχαρητήρια όλων.
Γενικώς η εν Μεσσήνη εορτή των κουλούμων διεξήχθη με κέφι, κατά πολύ ζωηρότερον της των Καλαμών, παραταθείσα μέχρι των μεταμεσονυκτίων ωρών.
Οι εις Μεσσήνην εκδραμόντες συμπολίται, επέστρεψαν ενταύθα με τας καλυτέρας των εντυπώσεων" (96).

ΤΟ 1929

Το 1929 αναγγέλλονται (97) εντυπωσιακός γιορτασμός και για πρώτη φορά χρηματικά βραβεία σε χορευτικές ομάδες ανδρών και γυναικών καθώς και στην καλύτερη μεταμφίεση. Το ηλεκτρικό ρεύμα έχει μπει για τα καλά στο φωτισμό της πόλης καθώς επρόκειτο "άπασα η πόλις να φωταγωγηθεί με πολυχρώμους γιρλάντας". Το πρόγραμμα τα έχει όλα: Καρνάβαλο (ο οποίος μπαίνει στην πόλη από την Καπετάν Κρόμπα, τότε Τριπόλεως), χορευτικές ομάδες, κρεμάλα και πυροτεχνήματα. Και το τρένο θα περιμένει τη λήξη των εκδηλώσεων: "Πρωτοβουλία και μερίμνη Κοινότητος και Ομοσπονδίας Επαγγελματιών, η Καθαρά Δευτέρα εν Μεσσήνη θέλει εορτασθή υπέρ ποτέ ευθύμως. Την έναρξιν της εορτής θέλει κηρύξει ο καρνάβαλος εισελαύνων εις την πόλιν εφ’ άρματος περί ώραν 10 π.μ. εκ της οδού Τριπόλεως συνοδευόμενος υπό πολυμελούς επιτελείου μετεμφιεσμένων τυγχάνων της σχετικής υποδοχής και δίδων ούτω το σύνθημα της γενικής ευθυμίας. Εντεύθεν άρχεται ο πανζουρλισμός και η τρελλή διασκέδασις. Ανδρες και γυναίκες, ενήλικοι και ανήλικοι θέλουσι ριφθεί εις το τρελλό γλέντι. Ομάδες ευσταλών φουστανελλοφόρων ως και κυριών και νεανίδων ενδεδυμένων με Ελληνικάς αμφιέσεις θέλουσι επιδείξει εις τα κυριώτερα μέρη της πόλεως διαφόρους Ελληνικούς χορούς τη συνοδεία πανηγυρικών οργάνων. Η πόλις άπασα σημαιοστολισμένη με πολυχρώμους σημαίας, σμύρνα και αψίδας εις τα κεντρικώτερα μέρη θέλει παρουσιάση θέαμα εκτάκτως πανηγυρικόν. Η ιστορική κρεμάλα θέλει και εφέτος θριαμβεύσει. Το εσπέρας άπασα η πόλις θα φωταγωγηθεί με πολυχρώμους γιρλάντας την δε λήξιν της εορτής θα σημάνουν διάφορα πυροτεχνήματα τα οποία θα καώσι εις την πλατείαν. Η τελευταία αμαξοστοιχία θα αναχωρήσει εκτάκτως περί την 9 1/2 μεταμεσημβρινήν προς ευκολίαν των πανηγυριστών.
Κατά την διάρκειαν της εορτής ελλανόδικος επιτροπή θέλει απονείμει βραβεία ως κάτωθι:
1. Εις τον πρώτον όμιλον αποτελούμενον από 8 τουλάχιστον φουστανελλοφόρους δρ. 500.
2. Εις τον δεύτερον όμιλον αποτελούμενον από 6 τουλάχιστον φουστανελλοφόρους δρ. 300.
3. Εις τον τρίτον όμιλον αποτελούμενον από 5 τουλάχιστον φουστανελλοφόρους δρ. 200.
4. Εις τον πρώτον όμιλον αποτελούμενον από 10 τουλάχιστον γυναίκας με ελληνικάς αμφιέσεις δρ. 300.
5. Εις τον δεύτερον όμιλον αποτελούμενον από 8 τουλάχιστον γυναίκας με ελληνικάς αμφιέσεις δρ. 200.
6. Εις τον τρίτον όμιλον αποτελούμενον από 6 τουλάχιστον γυναίκας με ελληνικάς αμφιέσεις δρ. 100.
7. Εις τον μετεμφιεσμένον εκείνον ο οποίος θα συμβολίση ευφυέστερον κάτι της συγχρόνου εποχής δρ. 400.
Η Οργανωτική Επιτροπή".

Σε επόμενο δημοσίευμα πληροφορούμαστε ότι επικεφαλής των φουστανελλοφόρων θα είναι "ο αρειμάνιος Σαούλος" (Μιχαλόπουλος) και των μασκαράδων ο Δασκαρόλης (του οποίου το μικρό όνομα δεν αναφέρεται σωστά): "Η Καθαρά Δευτέρα θα εορτασθεί αύριον εις την γείτονα Μεσσήνην με όλην την παλαιάν αίγλην. Μασκαράτες και φουστανελλοφόροι θα παρελάσουν προ του κοινού και ο Καρνάβαλος θα εισέλθει εν όλη του τη μεγαλοπρεπεία στην πόλιν σκορπίζων την χαράν και το κέφι. Επί κεφαλής των φουστανελλοφόρων θα είναι ο αρειμάνιος Σαούλος και των μασκαράδων ο υποσκάζων Δ. Δασκαρόλης. Προβλέπεται γενική έφοδος και των Καλαματιανών... μασκαράδων" (98).
Την πρώτη ημέρα η "Σημαία" δίνει μια πρώτη γεύση από το καρναβάλι (99): "Οι περισσότεροι Καλαματιανοί μετέβησαν εις Μεσσήνην, όπου γίνεται αληθινά ελληνική διασκέδασις.
Αι αμαξοστοιχίαι ήταν κατάφορτοι από Καλαματιανούς, μεταβαίνοντες εις Μεσσήνην όπως απολαύσουν το θέαμα των υπέροχων παρελάσεων. Και πραγματικώς δεν ηπατήθησαν, οι Νησιώται διατηρούν ακόμη την τέχνην να φορούν την Ελληνικήν ενδυμασίαν κατά τρόπον απαράμιλλον. Τέτοια κορμοστασιά και τέτοια λεβεντιά δεν απαντάται εις κανένα μέρος της Ελλάδος. Εκ παραλλήλου λειτούργησεν και η ιστορική κρεμάλα από την οποίαν δεν εγλύτωσαν όσοι διήλθον από το ιστορικό Λιμοχώρι. Κυρίως εκρεμάσθησαν όσοι είχον... πυρετούς διαλείποντας. Λέγεται ότι με την κρεμάλα εξαφανίζεται η κρυαδόκαψα. Γενικώς η Μεσσήνη παρουσίασε θέαμα φαντασμαγορικόν".
Επανέρχεται όμως αναλυτικά με ονόματα χορευτών από το Νησί αλλά και από την Αρκαδία, ενώ αυτή τη χρονιά ο Ξενοφώντας Βακαλόπουλος κερδίζει το πρώτο βραβείο μεταμφίεσης ντυμένος "Μις Μεσσήνη" (100): "Περί την 4ην απογευματινήν ώραν η κίνησις έχει φθάσει εις το ζενίθ, η δε κριτική επιτροπή η μέλλουσα ν’ απονείμει τα βραβεία ανέρχεται εις τον ξενοδοχείον του κ. Χρόνη και από του εξώστου αναμένει την παρέλασιν των φουστανελλοφόρων και διαφόρων μετεμφιεσμένων. Πρώτοι καταφθάνουν οι αθάνατοι φουστανελλοφόροι μας υπό τους κ. κ. Γ. Μιχαλόπουλον και Π. Ανδριανόπουλον, οίτινες προκαλούν τον θαυμασμόν του κόσμου και χορεύουν ρυθμικώς τους ελληνικούς χορούς υπό τους ήχους του νταουλιού και τις πίπιζας. Είτα προσέρχεται οκταμελής όμιλος Αρκάδων φουστανελλοφόρων αποτελούμενος εκ των κ. κ. Ιω. Βαρβέρη, Ευάγ. Βάγια, Παν. Βάγγου. Δημ. Ανδριανόπουλου, Νικ. Βασιλόπουλου, Κ. Σεβδαλή, Σπ. Μαλιφούκου και Φωτ. Καρμιραέλου, η θέα των οποίων προκαλεί ακράτητον ενθουσιασμόν [...] Εις αμφοτέρας τας ομάδας απενεμήθησαν το πρώτον και δεύτερον βραβείον. Είτα εμφανίζεται άλλη φουστανελλοφόρων υπό τους κ κ. Δασκαρόλην, Λαμπράκην κλπ. [...] Και εις τούτους απενεμήθη το δεύτερον βραβείον [...] Το λαϊκόν πνεύμα μη φεισθέν ουδενός εξεδηλώθη σπινθηροβόλον. Λίαν επιτυχημένες μασκαράτες εκυκλοφόρουν αρκεταί. Ενα νούμερο, μια γελοιοποίησις των Μις που εφέτος είχε μεγάλη επιτυχία στην κίνηση της Καθαράς Δευτέρας, ήτο η "Μις Μεσσήνη" του περίφημου Ξένου. Ούτος επιβαίνων αυτοκινήτου παρίστανε την "Μις Μεσσήνη" (την μορφήν) μιάς γυναικός αδυνάτου, βαμμένης ουκ ολίγον, πλην όμως τελείου τύπου καλλονής... Η εμφάνισις αύτη προκαλεί χαράν και ευθυμίαν και τας ζωηράς εκδηλώσεις του κόσμου διά την επίκαιρον επιτυχίαν. Ούτως έλαβε τα πρώτα βραβεία μεταμφιέσεως. Ιδιαιτέρας ωσαύτως προσοχής έτυχε μια αρκούδα με τις τομάρες της…".
Την εποχή εκείνη οι δημοσιογράφοι της Καλαμάτας κυκλοφορούσαν τον σατιρικό "Καρνάβαλο" (101) στον οποίο περίοπτη θέση ασφαλώς κατέχει το Νησιώτικο καρναβάλι.
Ορισμένες από τις αναφορές του:
- Συμβουλαί και ευχαί: "Εις τους Νησιώτας, να κρεμάσουν τους Καλαματιανούς και κατόπιν να κρεμασθούν".
- Καρναβαλική επιθεώρησις: Τι βλέπω και τι δεν βλέπω

Ανθρώπους
Αρνάκι του γάλακτος
Οψάρια
Λιανά
Κίνησιν εμπορικήν
Μεσσηνίους μη καφενιζομένους, Καλαμάτα χωρίς κολοκύθια, Μεσσηνίαν χωρίς φραγκόσυκα, Μάνην χωρίς λούπινα, Νησίον χωρίς Λιμοχώρι και... κρεμάλαν, Μελιγαλά χωρίς φιλοσόφους, Οιχαλίαν χωρίς ποιητάς, Διαβολίτσι χωρίς ποντικούς, Ασλάναγα χωρίς κομμουνιστάς, Θουρίαν χωρίς πολιτικομανείς.
- Ραδιοτηλεγραφήματα - Εκδοσις εκατοστή - Τραγωδία εις Νησίον - Εθραύσθη η κιθάρα του Σούλη - Λιποθυμίαι, αποβολαί, γαμβροί.
Νησίον – (Διά του ραδιοφώνου). Μεγάλη συμφορά έπληξεν επίλεκτον μέλος της κοινωνίας μας. Η κιθάρα του περίφημου Σούλη την οποίαν εμπνευσθείς υπό κουμπάρου του Καλαματιανού "Απόλλωνος" μουσηγέτου ηγάπησεν τόσον περιπαθώς και εις τόσον προχωρημένην ηλικίαν, εθραύσθη τεμαχισθείσα υπό αγνώστων κακούργων, οι οποίοι ως προέκυψεν εκ της ανακρίσεως είχον προσωπικάς διαφοράς μαζί της. Διετάχθη τριήμερον πένθος εις την κωμόπολιν. Ο ατυχής Σούλης εν απογνώσει τελεία διατελών, επειράθη να θέση τέρμα εις την ζωήν του διά κρεμάλας. Κατόπιν όμως ωριμωτέρας σκέψεως απεφάσισε να το πράξη αύριον  δημοσία εις το συνηθισμένον μέρος. Το γεγονός γνωσθέν εις τας γειτονικάς κοινότητας συνετάραξε τους κατοίκους της. Ελιποθύμησαν 1.300 κυρίαι και έπαθον αποβολήν 1.100 κορίτσια. Εζητήθη η αποστολή γαμβρών προς αναπλήρωσιν της απωλείας.
Μεσσήνη (Επείγον). Κρεμάλα εστήθη. Θα λειτουργήση καθ’ όλην την Καθαράν Δευτέραν. Αποστείλατε δημοτικούς, κοινοτικούς άρχοντας ολοκλήρου Νομού, φορολογουμένους αντιπροσώπους λαού ίνα κρεμασθούν εν πομπή και παρατάξει. Αν η κρεμάλα δεν αρέσει, έχομεν εν αφθονία άλλα εξοντωτικά μέσα. Πρέπει έδαφος καθαρισθή κατά καθαράν εβδομάδα.
Και μια διαφήμιση: Μετά τα μακαρόνια διά να διορθώσετε το στομάχι σας πρέπει να φάτε εληές, χαβιάρια και ταραμά Τσερπέ εις εκλεκτήν ποιότητα και λογικάς τιμάς. Πωλούμεν με λογικάς τιμάς.

(94) "Σημαία" 19/2/58 - Το χρονικό της "Σημαίας" - Προ 30 ετών
(95) "Σημαία" 27/2/28
(96) "Σημαία" 29/2/1928
(97) "Σημαία" 16/3/29
(98) "Σημαία" 8/3/59 - Το χρονικό της "Σημαίας" - Προ 30 ετών

(99) "Σημαία" 20/3/29
(100) "Σημαία" 25/2/68 - Αναδημοσίευση αποσπάσματος από "Σημαία" 21/3/29
(101) "Καρνάβαλος" - Σατιρική έκδοση των Καλαματιανών δημοσιογράφων - 17 Μαρτίου 1929 / Προσφορά του φίλου Χρήστου Ρέππα