Σάββατο, 11 Μαϊος 2013 08:13

Πέτρος Παπασαραντόπουλος - δημοσιογράφος, συγγραφέας: "Κρίση αξιών, ιδεών και αυτογνωσίας"

Πέτρος Παπασαραντόπουλος - δημοσιογράφος, συγγραφέας: "Κρίση αξιών,  ιδεών και αυτογνωσίας"

"Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι κρίση αξιών, ιδεών και αυτογνωσίας. Εάν δεν κατανοήσουμε ότι για τα προβλήματα της χώρας δεν φταίνε οι «άλλοι», αλλά ότι κι εμείς οι ίδιοι έχουμε μεγάλο μερίδιο ευθύνης, τότε είναι αδύνατο να ξεπεράσουμε την κρίση". Αυτό τονίζει ο Καλαματιανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Πέτρος Παπαπασαραντόπουλος, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην "Ε" . 


Συνέντευξη στον 
Θανάση Λαγό
  

Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του «Μύθοι και στερεότυπα της ελληνικής κρίσης», που θα γίνει σήμερα Σάββατο στις 7.30 το απόγευμα, στην αίθουσα εκδηλώσεων της "Ε" (Γεωργούλη 26 - Καλαμάτα), ο κ. Παπασαραντόπουλος μας μιλά για τις αιτίες και τις συνέπειες της κρίσης. Αναφερόμενος στο λαϊκισμό λέει χαρακτηριστικά: «Εχω υποστηρίξει ότι ο λαϊκισμός είναι η δικτατορία της αμάθειας. Αυτή η ευκολία να μετατρέπεις πολύπλοκα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα σε ασπρόμαυρες αφηγήσεις, είναι βολική τόσο για τους δημαγωγούς πολιτικούς όσο και για τον "λαό"». 

Οσο για το... Bing Bang της Χρυσής Αυγής, ο κ. Παπασαραντόπουλος σημειώνει μεταξύ άλλων: «Τα περιστατικά πολιτικής βίας δημιούργησαν μια μεγάλη πολιτική ευκαιρία για τη Χρυσή Αυγή. Παρότι τα περιστατικά αυτά είχαν στις περισσότερες περιπτώσεις προέλθει από τη ριζοσπαστική και κινηματική Αριστερά, η Ακροδεξιά στην εξτρεμιστική της μορφή καρπώθηκε ένα πολύ σημαντικό μέρος από τα οφέλη». 

 

 

- Στο βιβλίο «Μύθοι και στερεότυπα της ελληνικής κρίσης» αναλύετε την κυρίαρχη ιδεολογία από το 1974 έως σήμερα. Ποια είναι τα στοιχεία που τη συγκροτούν; 

«Υποστηρίζω ότι η κυρίαρχη ιδεολογία της μεταπολίτευσης συμπυκνώνεται σε ένα καταστροφικό τρίπτυχο: Στην επικράτηση ενός ακραίου συντεχνιασμού και αντικοινωνικού ατομικισμού, στην απαξίωση της εργασίας ως κοινωνικής αξίας, και στην επίρριψη όλων των ευθυνών για τα όποια δεινά της χώρας στους "επίβουλους" ξένους.

Αυτή η ιδεολογική αποσκευή μάς εμπόδισε να αντιμετωπίσουμε νηφάλια και ψύχραιμα την κρίση. Αντίθετα, λειτούργησε ως προνομιακός βιότοπος για να εμφανιστούν ανορθολογικά στερεότυπα, αδιανόητες θεωρίες συνωμοσίας, και να επικρατήσει ένας ακραίος λαϊκισμός. Ο λαϊκισμός και η απαξίωση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας ευνόησαν την άνοδο του πολιτικού εξτρεμισμού και την εμφάνιση της Χρυσής Αυγής».

 

- Γιατί ο λαϊκισμός κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή;

«Δυστυχώς ο λαϊκισμός έχει πολύ βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Πολύ πριν εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα, ήταν σε πλήρη άνθηση στη χώρα μας, από τα τέλη της δεκαετίας του ’70. Έχω υποστηρίξει ότι ο λαϊκισμός είναι η δικτατορία της αμάθειας. Αυτή η ευκολία να μετατρέπεις πολύπλοκα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα σε ασπρόμαυρες αφηγήσεις, είναι βολική τόσο για τους δημαγωγούς πολιτικούς όσο και για τον "λαό".

Προσοχή όμως. Στις ημέρες μας, ο λαϊκισμός δεν συνιστά πλέον ελληνική πρωτοτυπία. Συναντάται σε όλο και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα της κρίσης, αυτό που είναι διαφορετικό είναι η δοσολογία του, πολύ έντονη, και η πολυχρωμία του, φαιοκόκκινη».

 

- Ποιους βολεύει ο λαϊκισμός και η μετάθεση των ευθυνών στους ξένους;

«Βολεύει, κατ’ αρχήν, εκείνους τους πολιτικούς που επιλέγουν τη δημαγωγία ως όχημα επικοινωνίας με τον "λαό". Σκόπιμα τοποθετώ τη λέξη "λαός" σε εισαγωγικά, επειδή πιστεύω ότι δεν υπάρχει ενιαίος και ομοούσιος λαός, εξ ορισμού καλός, όπως υποστηρίζουν οι λαϊκιστές. Αντίθετα, οι σύγχρονες κοινωνίες συγκροτούνται από κοινωνικές ομάδες με αντιτιθέμενα συμφέροντα και επιδιώξεις, που πρέπει να βρουν έναν τρόπο συνύπαρξης, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και τελεσφόρους συγκερασμούς.

Βολεύει, επίσης, όσους αρκούνται να βλέπουν την πραγματικότητα με παρωπίδες: Εμείς, ο "λαός", είμαστε οι καλοί· για όσα μας συμβαίνουν φταίνε οι κακοί πολιτικοί και οι ξένοι. Η μετατροπή μιας πρωτοφανούς και περίπλοκης κρίσης σε κακόγουστη αφήγηση με καλούς καουμπόηδες και κακούς Ινδιάνους είναι, κατά βάθος, η απόδειξη μιας σοβαρής διανοητικής νωθρότητας. Αρνούμαστε να σκεφτούμε σύνθετα. Βολευόμαστε με τις απλοϊκές εξηγήσεις».

 

- Διαπιστώνετε ότι οι περισσότερες κοινωνίες, και πολύ περισσότερο η ελληνική, δεν λειτουργούν με βάση τον ορθολογισμό. Γιατί κυριαρχεί ο ανορθολογισμός σε μια εποχή που οι πολίτες έχουν πρόσβαση στη γνώση όσο ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη Ιστορία;

«Τόσο στην επιστημονική κοινότητα όσο και στα σοβαρά μέσα ενημέρωσης γίνεται μια παθιασμένη συζήτηση για το ερώτημα που μου θέσατε. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες αλλά, δυστυχώς, όχι στην Ελλάδα. 

Προσωπικά πιστεύω ότι σε κάθε χώρα η εξήγηση είναι διαφορετική, βασισμένη στην ιστορική της διαδρομή, παρότι μπορούν να βρεθούν ομοιότητες και αναλογίες. Για την Ελλάδα, η σημαντικότερη αιτία, κατά την άποψή μου, είναι η απουσία μιας συγκροτημένης αστικής τάξης που θα επέβαλλε τη λειτουργία όλων μας στο πλαίσιο ενός κοινωνικού συμβολαίου. Κοινωνικό συμβόλαιο σημαίνει δικαιώματα, υποχρεώσεις και κυρώσεις σε περίπτωση που δεν εκπληρώνει κάποιος τις υποχρεώσεις του απέναντι στην κοινωνία. Στην Ελλάδα αναγνωρίζουμε μόνο τα δικαιώματα. Υποχρεώσεις και κυρώσεις είναι άγνωστες λέξεις.

Αυτό έχει οδηγήσει τα άτομα σε προνεωτερικές, δηλαδή ανορθολογικές, συμπεριφορές. Μας ενδιαφέρει μόνο το στενά νοούμενο συμφέρον μας και αγνοούμε ότι οι κοινωνίες συγκροτούνται στη βάση του γενικού συμφέροντος».   

 

- Ενα από τα κεφάλαια του βιβλίου σας έχει τίτλο «Το όνειρο που έγινε εφιάλτης: Φοιτητική συμμετοχή και άσυλο». Γενικότερα, πώς «το όνειρο» της μεταπολίτευσης «έγινε εφιάλτης» της χρεοκοπίας; 

«Είμαι κατά της ισοπεδωτικής αντίληψης για την περίοδο της μεταπολίτευσης, για την 4η Ελληνική Δημοκρατία. Συνολικά κρινόμενη, είναι η ευτυχέστερη περίοδος από την εποχή της Ανεξαρτησίας. Ομως, εξέθρεψε ακραία φαινόμενα, που δεν μας επέτρεψαν και δεν μας επιτρέπουν να αντιμετωπίσουμε την κρίση με όρους ορθολογισμού. Εχω υποστηρίξει ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι κρίση αξιών, ιδεών και αυτογνωσίας. Εάν δεν κατανοήσουμε ότι για τα προβλήματα της χώρας δεν φταίνε οι "άλλοι", αλλά ότι και εμείς οι ίδιοι έχουμε μεγάλο μερίδιο ευθύνης, τότε είναι αδύνατο να ξεπεράσουμε την κρίση. Μας λείπει η αυτογνωσία και, δυστυχώς, ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας πιστεύει ότι μπορούμε να γυρίσουμε, με έναν μαγικό τρόπο, στις "παλιές καλές ημέρες". 

Γι’ αυτό τον λόγο και εμπιστεύεται φαιοκόκκινους δημαγωγούς και έχει κατασκευάσει έναν "φαντασιακό δαίμονα": το μνημόνιο, που ευθύνεται για όλα τα δεινά της χώρας. Αντί να κατανοήσουμε τις δικές μας ευθύνες, βρήκαμε έναν αποδιοπομπαίο τράγο και μια κολυμβήθρα του Σιλωάμ για ένα αντιπαραγωγικό και παρασιτικό μοντέλο ανάπτυξης, που εμείς επιλέξαμε».

 

- Το 2011 αριστεροί εξτρεμιστές διέκοψαν στη Θεσσαλονίκη την παρουσίαση του βιβλίου σας «Πολιτικό Τραβέρσο στην Υστερη Μεταπολίτευση». Πώς αισθανθήκατε; 

«Περιγράφω στο βιβλίο μου "Μύθοι και Στερεότυπα της Ελληνικής Κρίσης" τα συναισθήματά μου. Για μένα ήταν ένα καμπανάκι κινδύνου. Εδειξε ότι η κουλτούρα της βίας είχε αρχίσει να εξαπλώνεται στην ελληνική κοινωνία. Το είδαμε λίγο αργότερα με τις κινητοποιήσεις των "Αγανακτισμένων" και με την κοινωνική αποδοχή της βίας. Ο "λαός" θεώρησε ότι έχει δικαίωμα να αυτοδικεί, να ξηλώνει πεζοδρόμια, να καίει το κέντρο της Αθήνας. Και μετά ήλθε η Χρυσή Αυγή και ο ναζισμός». 

 

- Οι αριστεροί εξτρεμιστές απειλούν τη δημοκρατία ή απλώς άνοιξαν με τη βία το δρόμο στη Χρυσή Αυγή;

«Οι εξτρεμιστές, αριστεροί και δεξιοί, το δηλώνουν με σαφήνεια: Είναι εχθροί της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Θέλουν να την καταλύσουν, και θεωρούν την πολιτική βία ως αναπόσπαστο στοιχείο των πολιτικών τους επιδιώξεων. Αρα δεν έχει καμία σημασία εάν δηλώνουν αριστεροί ή δεξιοί. Δεν υπάρχει καλή και κακή βία. Η πολιτική βία είναι εχθρός της δημοκρατίας, από όπου και εάν προέρχεται.

Επιπρόσθετα, οι εξτρεμιστές της Αριστεράς, που μονοπώλησαν την πολιτική βία από τη μεταπολίτευση και μετά, δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι με τη δράση τους άνοιξαν τον δρόμο στη βία της ακροδεξιάς. 

Η φιλελεύθερη δημοκρατία έχει δικαίωμα και υποχρέωση να υπερασπιστεί την ύπαρξή της και να αντιδράσει στον φαιοκόκκινο εξτρεμισμό». 

 

 

Λεπέν και Τσάβες

 

- Ο ΣΥΡΙΖΑ εξακολουθεί να φλερτάρει με τη εξτρεμιστική Αριστερά ή μήπως έχει πατήσει και με τα δύο πόδια στη βάρκα του λαϊκισμού με στόχο την εξουσία;

«Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι εξτρεμιστικό κόμμα. Αντίθετα, είναι ένα λαϊκιστικό κόμμα που στοχεύει στην εξουσία και που έχει υποστεί μια βαθύτατη ιδεολογική μετάλλαξη τα τελευταία χρόνια. Η ιδεολογία της ριζοσπαστικής Αριστεράς, με σημείο αναφοράς την εργατική τάξη, έχει μετασχηματιστεί σε λαϊκισμό με όχημα τον "λαό". Ο λαϊκισμός ως ιδεολογία είναι αβαθής. Είναι ένα άδειο μπουκάλι. Μπορεί κανείς να τον γεμίσει είτε με αριστερό είτε με δεξιό περιεχόμενο. Εάν διαβάσει κανείς τις διακηρύξεις δύο επιφανών λαϊκιστών, του ακροδεξιού Λεπέν και του ακροαριστερού Τσάβες, εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ότι, πέρα από τη ρητορεία, ο τρόπος σκέψης είναι ο ίδιος: καλοί και κακοί, αναζήτηση εχθρών, μυθοποίηση του "λαού", αυτόκλητη εκπροσώπηση από τον ηγέτη.

Το μεγάλο λάθος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι, για λόγους καιροσκοπικούς, φλερτάρισε συστηματικά με την εξτρεμιστική Αριστερά, αρνούμενος να αποκηρύξει την πολιτική βία. Οσο συντηρεί αυτή την αντίφαση και δεν ξεκαθαρίζει τη στάση του, θα είναι καθηλωμένος σε εκλογικά ποσοστά που δεν του επιτρέπουν να αισιοδοξεί».   

 

 

 

- Η ΔΗΜΑΡ γιατί τάσσεται εναντίον όλων των μεταρρυθμίσεων; Υπέκυψε στη γοητεία του λαϊκισμού ή της εξουσίας;

«Προσωπικά προέρχομαι από τη διανοητική παράδοση της ανανεωτικής Αριστεράς και είναι φυσιολογικό να αντιμετωπίζω τη ΔΗΜΑΡ με συμπάθεια. Εχει κάνει πολλά βήματα στην κατεύθυνση της μετεξέλιξής της σε ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, με κορυφαίο τη συμμετοχή της στην παρούσα τρικομματική κυβέρνηση.

Παράλληλα, είναι εμφανής η ατολμία της σε πολλά θέματα μεταρρυθμίσεων. Είναι δέσμια ενός παρελθόντος, όταν η ύπαρξή της βασιζόταν στην εύκολη και ανέξοδη καταγγελία. Ομως σήμερα, στην Ελλάδα της κρίσης, η ΔΗΜΑΡ βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Ή θα υιοθετήσει ένα τολμηρό πρόγραμμα ή δεν έχει λόγο ύπαρξης.

Γνωρίζοντας την ανθρωπογεωγραφία του χώρου, έχω μια συγκρατημένη αισιοδοξία».

 

- Σχολιάζοντας την ομιλία του Αντώνη Σαμαρά που είχε εκφωνήσει το 2011 στη διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης, γράφετε: «Η Νέα Δημοκρατία και ο Αντώνης Σαμαράς, έχοντας προεξοφλήσει τη χρεοκοπία της Ελλάδας και την έξοδο από το ευρώ, προετοιμάζουν τη νέα εθνικοπατριωτική αφήγηση για την Ελλάδα της δραχμής». Εκτιμάτε ότι ο κ. Σαμαράς άλλαξε στάση και θέλει την Ελλάδα στο ευρώ ή ότι απλώς προετοιμάζει την Ελλάδα της δραχμής αφήνοντας ανέγγιχτες τις δομές της παρακμής;

«Η περίπτωση Σαμαρά είναι σίγουρο ότι θα απασχολήσει για πολλά χρόνια τους πολιτικούς επιστήμονες. Δύο μήνες μετά την εμπρηστική ομιλία του στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 2011, έκανε μια ριζική στροφή συμμετέχοντας στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Εγκατέλειψε την αδιέξοδη αντιμνημονιακή ρητορική και το φλερτ με τη δραχμή και προσχώρησε στον πολιτικό ρεαλισμό. Από τα απόνερα αυτής της στροφής προέκυψαν οι Ανεξάρτητοι Ελληνες και, σε μεγάλο βαθμό, η Χρυσή Αυγή. 

Πιστεύω ότι έχει αντιληφθεί το μέγεθος της λανθασμένης στάσης που κράτησε έως τον Νοέμβριο του 2011. Τα μέχρι τώρα δείγματα γραφής του ως πρωθυπουργού είναι θετικά, συνολικά κρινόμενα. Απομένει να δούμε τη συνέχεια». 

 

- Ενώ πολλοί έχουν εστιάσει την προσοχή τους μόνο στην άνοδο της Χρυσής Αυγής, εσείς πολύ σωστά έχετε προσεγγίσει και το "φαινόμενο Ανεξάρτητοι Ελληνες". Υπάρχει ενδεχόμενο να δούμε στο μέλλον τους Ανεξάρτητους Ελληνες στην κυβέρνηση ως εταίρους, όπως είδαμε τον ΛΑΟΣ;

«Οι Ανεξάρτητοι Ελληνες είναι ένα εθνικολαϊκιστικό κόμμα, με θολά ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Δεν αποκλείεται, εάν επιβιώσουν εκλογικά, να συμμετάσχουν σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Δεν είναι ακόμη ευκρινές εάν πρόκειται για κόμμα-πομφόλυγα (flash party) ή για κόμμα που θα εξαφανιστεί, όπως η Πολιτική Ανοιξη και πολλά άλλα.

Εύχομαι και ελπίζω η συντηρητική παράταξη να μπορέσει να ενσωματώσει ξανά στους κόλπους της τους ψηφοφόρους των Ανεξάρτητων Ελλήνων. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να γίνει μια σοβαρή ιδεολογική προσπάθεια, που δεν είναι ακόμα -τουλάχιστον σε εμένα- ορατή». 

 

 

ΠΑΣΟΚ: 

Με ποιους θα πάει

και ποιους θ' αφήσει

 

- Αφού σας ρώτησα για τα άλλα κόμματα, θα σας ρωτήσω και για το ΠΑΣΟΚ. Το πάλαι ποτέ πανίσχυρο κόμμα γιατί γνώρισε τη συντριβή στις προηγούμενες εκλογές;

«Το ΠΑΣΟΚ, από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του, είχε στους κόλπους του δύο διαφορετικούς κόσμους: τους λαϊκιστές του βαθέος ΠΑΣΟΚ και εκείνους που ήταν εγγύτερα στους προβληματισμούς της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Οι τελευταίοι ήταν πάντα μειοψηφικοί, με μικρό διάλειμμα την περίοδο Σημίτη. Μπορούσε όμως και λειτουργούσε πολυσυλλεκτικά.

Η ανάληψη της ηγεσίας του κόμματος και της πρωθυπουργίας από τον Γιώργο Παπανδρέου, με τις εκκεντρικές μεταμοντέρνες πολιτικές ιδέες του, λειτούργησε διαλυτικά για το ΠΑΣΟΚ. Ο Γιώργος Παπανδρέου υπονόμευε ο ίδιος, ιδεολογικά, τις πολιτικές του επιλογές. Ετσι ήταν αναπόφευκτο το λαϊκιστικό τμήμα του ΠΑΣΟΚ να μετακομίσει στον ΣΥΡΙΖΑ. 

Το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε ένα βαρύ τίμημα, για λάθος λόγους. Η νέα ηγεσία του πρέπει να διαλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει, εγκαταλείποντας την αμφισημία του πολιτικού της λόγου».

 

- Στο βιβλίο σας τονίζετε ότι η άνοδος της Ακροδεξιάς βρήκε απροετοίμαστη την ελληνική κοινωνία. Τι πυροδότησε το Bing Bang της Χρυσής Αυγής; 

«Οι κοινωνικές ρίζες του φαινομένου της Χρυσής Αυγής είναι πολύ βαθύτερες απ’ ό,τι μπορούμε να φανταστούμε. Η κρίση στην Ελλάδα δεν είναι απλώς οικονομική. Είναι μια πολύπλευρη κρίση, οικονομική, πολιτική, κοινωνική και ανθρωπολογική, με την οικονομική διάσταση να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Στο πλαίσιο αυτής της ολόπλευρης κρίσης δημιουργείται κοινωνική ζήτηση για ακροδεξιές πολιτικές. Πολιτική δυσαρέσκεια, έντονο μεταναστευτικό πρόβλημα, ξενοφοβία, αναδυόμενος ρατσισμός, ανασφάλεια, ανομία, "χαμένοι" της κρίσης.

Σε αυτό το πλαίσιο, σε αυτόν τον ευνοϊκό βιότοπο, δύο παράμετροι ήταν κρίσιμες για την εκλογική επιτυχία της Χρυσής Αυγής. Η πρώτη ήταν η πόλωση της ελληνικής πολιτικής ζωής την τελευταία διετία γύρω από το δίλημμα μνημόνιο - αντιμνημόνιο. Η λέξη μνημόνιο έγινε συνώνυμο του απόλυτου κακού.

Η δεύτερη παράμετρος, με έντονα πολιτισμικά χαρακτηριστικά, ήταν μια νέα "πολιτική κουλτούρα" που εμφανίστηκε στην Ελλάδα της κρίσης. Πρόκειται για την κοινωνική αποδοχή και νομιμοποίηση της κουλτούρας της βίας. Φαινόμενο που ανάγεται στις παθολογίες της μεταπολιτευτικής πολιτικοποίησης και που απέκτησε πλειοψηφικά χαρακτηριστικά στην Ελλάδα της κρίσης.

Ετσι διαμορφώθηκαν νοοτροπίες και συμπεριφορές βαθύτατα αντιδημοκρατικές, με κορύφωση τις κρεμάλες στην πλατεία Συντάγματος στις κινητοποιήσεις των «Αγανακτισμένων» το καλοκαίρι του 2011.

Τα περιστατικά πολιτικής βίας δημιούργησαν μια μεγάλη πολιτική ευκαιρία για τη Χρυσή Αυγή. Παρότι τα περιστατικά αυτά είχαν στις περισσότερες περιπτώσεις προέλθει από τη ριζοσπαστική και κινηματική Αριστερά, η Ακροδεξιά στην εξτρεμιστική της μορφή καρπώθηκε ένα πολύ σημαντικό μέρος από τα οφέλη.

Δεν είναι τυχαίο ότι το χαστούκι Κασιδιάρη στην Κανέλλη εκτίναξε τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής, που είχαν αρχίσει να φθίνουν μετά την πρώτη εκλογική αναμέτρηση του Μαΐου του 2012».

 

- Οι "Αγανακτισμένοι" τελικώς αγανάκτησαν επειδή είδαν ότι γκρεμίζεται το πελατειακό κράτος, λόγω έλλειψης νέων δανεικών;

«Στο βιβλίο μου περιλαμβάνεται ένα μεγάλο κεφάλαιο για τους "Αγανακτισμένους". Συνοπτικά, η θέση μου είναι ότι η ιδεολογική και πολιτική λειτουργία τους ήταν βαθύτατα αντιδημοκρατική και αντιδραστική. Απαξίωσαν τους θεσμούς και εγκολπώθηκαν την πολιτική βία στο όνομα της διατήρησης των κεκτημένων.

Γνωρίζω ότι αυτή η θέση μου είναι ελάχιστα δημοφιλής. Προτιμώ όμως να προσπαθώ να είμαι χρήσιμος και όχι αρεστός». 

 

 

Μιντιακός λαϊκισμός

- Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης λαϊκίζουν για να κερδίσουν αναγνωσιμότητα και τηλεθέαση, ή εξυπηρετούν τα συμφέροντα που δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα;

Τα Μέσα Ενημέρωσης έχουν τεράστιες ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση με τον λαϊκισμό που διαχέουν καθημερινά στον "κοινό νου". Πιστεύω ότι αυτό γίνεται κυρίως για λόγους τηλεθέασης ή αναγνωσιμότητας. 

Ο μιντιακός λαϊκισμός είναι ένα ευρύτατα διαδεδομένο φαινόμενο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι σχέσεις τους με τα συμφέροντα είναι δεδομένες, αλλά πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να μη διολισθήσουμε σε θεωρίες συνωμοσίας που είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στην Ελλάδα». 

 

- Το Διαδίκτυο μπορεί να αλλάξει το τοπίο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης;

«Το έχει ήδη αλλάξει. Το ερώτημα στο οποίο κανείς δεν έχει απάντηση είναι εάν τα παραδοσιακά μέσα, ιδίως οι εφημερίδες, εντέλει θα επιβιώσουν συνυπάρχοντας με το Διαδίκτυο ή θα εξαφανιστούν». 

 

- Είστε αισιόδοξος για το μέλλον ή πιστεύετε ότι θα είναι μακρύ το τούνελ της παρακμής, επειδή ηγεμονεύουν οι ανορθόδοξες ιδέες; 

«Δεν είμαι αισιόδοξος. Παρότι τα πρόσφατα μακροοικονομικά στοιχεία είναι θετικά, παραμένει μια μεγάλη υστέρηση σε επίπεδο νοοτροπιών και συμπεριφορών. Χωρίς μια νέα αυτογνωσία, χωρίς ένα νέο σύστημα ιδεών, χωρίς μια νέα συνείδηση του εαυτού μας, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε.

Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ιστορία δεν εξελίσσεται γραμμικά. Πολλές φορές, τυχαία γεγονότα αλλάζουν τη ροή της. Ισως κάτι παρόμοιο να συμβεί και στην Ελλάδα, και να γίνουμε μια χώρα σύγχρονη, μια χώρα ευρωπαϊκή».

 


 

Ο Πέτρος Παπασαραντόπουλος γεννήθηκε το 1955 στην Καλαμάτα.

Χημικός μηχανικός της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μέλος του Κεντρικού Συμβουλίου του «Ρήγα Φεραίου» και της συντακτικής επιτροπής του «Θούριου» στη μεταπολίτευση του 1974, αντιπρόεδρος του πρώτου μεταδικτατορικού Κεντρικού Συμβουλίου της ΦΕΑΠΘ και μέλος του Κ.Σ. της ΕΦΕΕ την ίδια περίοδο. Εργάστηκε ως δημοσιογράφος στις εφημερίδες «Αυγή», «Εγνατία», «Θεσσαλονίκη» και στο περιοδικό «Αντί».

Ιδρυτής του εκδοτικού οίκου «Παρατηρητής», διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού της Θεσσαλονίκης Ράδιο Παρατηρητής και του λογοτεχνικού περιοδικού «Παρατηρητής». Υπεύθυνος εκδόσεων στον εκδοτικό οίκο «Επίκεντρο».

Ιδρυτικό μέλος του Κέντρου για τη Δημοκρατία και τη Συμφιλίωση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη (Center for Democracy and Reconciliation in Southeast Europe, CDRSEE) και γενικός γραμματέας της Ενωσης για τη Δημοκρατία στα Βαλκάνια.

Διευθυντής σύνταξης στο περιοδικό «Balkan Horizons».

Εχει μεταφράσει το βιβλίο του Λούτσιο Κολέτι «Για το νεαρό Μαρξ» (εκδόσεις «Οδυσσέας» 1977), έχει επιμεληθεί τον συλλογικό τόμο «ΠΑΣΟΚ και εξουσία» (εκδόσεις «Παρατηρητής» 1980), και το «Λεωνίδας Κύρκος εκ Βαθέων» (εκδόσεις «Επίκεντρο» 2009). 

Εγραψε το «Πολιτικό Τραβέρσο στην Υστερη Μεταπολίτευση» (εκδόσεις «Επίκεντρο» 2010).

 


 

Το βιβλίο «Μύθοι και Στερεότυπα της Ελληνικής Κρίσης» θα παρουσιάσουν οι Ρούλα Γεωργακοπούλου (δημοσιογράφος «Τα Νέα»)

Ηλίας Κανέλλης (δημοσιογράφος εφ. «Τα Νέα», εκδότης «The Books Journal»), Γιάννης Μπολέτης (καθηγητής Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών) και ο ίδιος ο συγγραφέας, Πέτρος Παπασαραντόπουλος.

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο δημοσιογράφος της «Ε» Θανάσης Λαγός.