Κυριακή, 30 Ιανουαρίου 2022 08:13

Η Μαρία Καραγιάννη στην «Ε» για το νέο της βιβλίο «Η ευχή»: «Φόρος τιμής στη γυναίκα, στη μητρότητα και στις υπέρτατες ανθρώπινες αξίες»

Η Μαρία Καραγιάννη στην «Ε» για το νέο της βιβλίο «Η ευχή»: «Φόρος τιμής στη γυναίκα, στη μητρότητα και στις υπέρτατες ανθρώπινες αξίες»

Συνέντευξη στη Γιούλα Σαρδέλη

Μαθημένη στα… δύσκολα η συγγραφέας Μαρία Καραγιάννη, καταπιάνεται με πολλά “δύσβατα” θέματα για ακόμη μια φορά και προσφέρει έτσι στον αναγνώστη την ευκαιρία να “χαθεί” σε μια μακρινή χώρα και να… στροβιλιστεί στους καταιγιστικούς ρυθμούς των ηρώων της… “Η Ευχή” είναι το τελευταίο έργο της Μεσσήνιας δημιουργού και σκοπό έχει να μας δείξει τα άκρα στα οποία φτάνει ο άνθρωπος όταν κληθεί να ζήσει σε καταστάσεις που τον προκαλούν να βγει από τα όριά του.

 

- Γιατί επιλέχθηκε ένας τόπος τόσο μακρινός όπως είναι το Μπουένος Αϊρες ως σκηνικό του βιβλίου αυτού;

Για τα βιβλία μου επιλέγω χώρες που η ιστορία τους τις βαραίνει. Μετά “Τη σκιά της σιωπής” που διαδραματίζεται στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, “Το σπίτι των γλάρων” που μας γυρίζει πίσω στα χρόνια του Ψυχρού πολέμου στην Ιταλία, “Η Ευχή” έρχεται να μας μεταφέρει στο σύγχρονο Μπουένος Αιρες, όπου κάτω από τις φωτεινές μαρκίζες των λεωφόρων του απλώνεται ένα ολόκληρο θέατρο σκιών βαθιά ριζωμένο στα χρόνια της πιο απάνθρωπης δικτατορίας – ολοκληρώνοντας έτσι έναν κύκλο μυθιστορημάτων που υφαίνονται στον καμβά την νεότερης παγκόσμιας ιστορίας. Ωστόσο, πρωταγωνιστής δεν είναι μόνο η ιστορία. Είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τόσο από την πλευρά της εξουσίας όσο κι από άτομο σε άτομο, είναι οι ταξικές ανισότητας, οι απώλειες που πονούν. Οι έρωτες οι αληθινοί, αλλά και εκείνοι που καταστρέφουν τις ψυχές. Η θυσία της αγάπης, της πραγματικής αγάπης.     

 

- Φαίνεται πως όσο περνούν τα χρόνια, σας απασχολεί όλο και περισσότερο η θέση της γυναίκας μέσα σε μια ιστορία. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Εχει να κάνει κατά βάση με τη θεματολογία. Στην “Ευχή” η έμφυλη βία, οι λανθάνουσες ερωτικές σχέσεις -με τις καταστροφικές συνέπειες που αυτές επιφέρουν στην ψυχή και στη ζωή των θυμάτων βίας- πρωταγωνιστούν, με τον αναγνώστη να παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τα σημάδια, την κλιμάκωση της βίας, μέσα από την οποία το ιδεατό μεταστρέφεται σε φρικτό. Ενα φαινόμενο που δυστυχώς στις μέρες μας έχει μουδιάσει την ελληνική κοινωνία. Στην “Ευχή”, που για μένα αποτελεί έναν φόρο τιμής στη γυναίκα, στη μητρότητα και στις υπέρτατες ανθρώπινες αξίες, κατάφερα να θίξω πολλά θέματα: γονεϊκά πρότυπα, ψυχική ασθένεια, έμφυλη βία και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκρούονται με την αλήθεια και τον έρωτα.

Η Ισαβέλλα Μορένο, η κεντρική ηρωίδα, είναι μια νέα γυναίκα ταπεινής καταγωγής που λειτουργεί ως σύμβολο, σηματοδοτώντας καθέναν από εμάς και μας γυρνά πίσω στα χρόνια της δικής μας αθωότητας. Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία της Ισαβέλλας, η οποία για περισσότερα από 15 χρόνια ζει αυτοεξόριστη στην Υδρα, στιγματισμένη από οδυνηρές αναμνήσεις κι από έναν ανέφικτο έρωτα. Η αναδρομή της στο παρελθόν ξεκινά τη στιγμή που εγκαταλείπει τη μικρή πόλη του Σαν Μαρτίν των Ανδεων και το ασφυκτικό οικογενειακό περιβάλλον, και μετακομίζει στο Μπουένος Αιρες, όπου εντάσσεται στην Ομοσπονδιακή Αστυνομία της πόλης. Η Ισαβέλλα ήθελε να ανακαλύψει τον κόσμο, να αγαπήσει και να αγαπηθεί απόλυτα, ολοκληρωτικά, μόνο που δεν ήξερε πως ο κόσμος μέσα στον οποίο γεννήθηκε και οι σκιές του θα την καταδίωκαν. Είναι αδύνατο να μην αγαπήσεις την Ισαβέλλα, να μην συμπάσχεις μαζί της. Θύμα του παρελθόντος, της μοίρας, της ιστορίας, θα ερωτευτεί τον λάθος άνθρωπο και θα κάνει το ένα λάθος μετά το άλλο για να ανακαλύψει την αλήθεια και θα κληθεί -δίχως να φταίει- να πληρώσει το τίμημα.

 

- Φαίνεται πως αυτό το τίμημα θα είναι βαρύ…

Μια ακολουθία βίαιων γεγονότων κι αποκαλύψεων, καθώς και η απόφασή της να εξιχνιάσει μια μυστηριώδη υπόθεση διπλής δολοφονίας 23 χρόνια πίσω στο χρόνο, θα απειλήσουν την ίδια της τη ζωή και θα τη φέρουν αντιμέτωπη με ένα ηθικό δίλημμα και μια αγωνιώδη πάλη για την ανακάλυψη μιας αλήθειας χαμένης στα χρόνια της πιο απάνθρωπης δικτατορίας. Και τότε, θα συνειδητοποιήσει αυτό που λένε: πως στην Αργεντινή αν δεν ξέρεις τα πάντα για τον άλλον, είναι σαν να μην ξέρεις τίποτα. Η “Ευχή” είναι ένα ευρηματικό, πολυδιάστατο μυθιστόρημα, σκληρό και τρυφερό την ίδια στιγμή. Γεμάτο ανατροπές, έντονο σασπένς και αντικρουόμενα συναισθήματα και απευθύνεται σε απαιτητικούς αναγνώστες -που όπως κι εγώ- αξιώνουν πολλά περισσότερα από ένα βιβλίο πέραν της απόλαυσης της ανάγνωσης.

 

- Υπάρχει μια αίσθηση από το βιβλίο ότι ενώ οι ήρωες επηρεάζονται πολύ από τα συναισθήματα τους, κάτι δεν τους αφήνει να τα ακολουθήσουν απόλυτα. Πώς το σχολιάζετε αυτό;

Τα βιβλία δεν είναι παρά ένας καθρέφτης, μια προσομοίωση της ίδιας της ζωής. Στον σκληρό κόσμο των ενηλίκων, οι άνθρωποι στιγματιζόμαστε από το παρελθόν μας. Οι αναμνήσεις που θάβονται στη σιωπή είναι εκείνες που μας καταδιώκουν για πάντα κι έρχονται την κρίσιμη στιγμή στην επιφάνεια σαν παλίρροια, αναδεύοντας μαζί επιθυμίες και θύμησες παλαιότερων εμπειριών. Στην τελική ανάλυση, η γνώση δεν μας κάνει πάντα πιο σοφούς, μας κάνει και περισσότερο δειλούς. Οπως ακριβώς λοιπόν συμβαίνει στην πραγματική ζωή, έτσι και στο βιβλίο, οι ήρωες για να κερδίσουν την πρόκληση της ευτυχίας καλούνται πρώτα να ξεπεράσουν τους φόβους, τις επιφυλάξεις, τους ίδιους τους τούς περιορισμούς, αν και δεν τα καταφέρνουν πάντα. 

 

- Τι είδους έρευνα ή μελέτη χρειάστηκε προκειμένου να τοποθετήσετε το βιβλίο σας στο σκηνικό μιας δικτατορίας τόσο μακρινής;

Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν να μελετήσω την Αργεντινή, τη χώρα που επέλεξα να τοποθετήσω την ιστορία. Το βιβλίο εξελίσσεται ταυτόχρονα σε δύο χρόνους, σε δύο εποχές. Αυτή της πρόσφατης οικονομικής κατάρρευσης της χώρας και αυτή της μακρινής εποχής της δικτατορίας του Βιντέλα, μιας εξαιρετικά ταραγμένης περιόδου που έφερε τη σφραγίδα της μαύρης τρομοκρατίας και της πολιτικής διαφθοράς. Ο λόγος που επιλέγω τα βιβλία μου να ακουμπούν σε αληθινά γεγονότα, είναι για να δίνω τη δυνατότητα στον αναγνώστη να κάνει και τη δική του προσωπική αναζήτηση και να διευρύνει τους ορίζοντές του, ψάχνοντας για την αλήθεια που κρύβεται μέσα στο μύθο. Είναι αλήθεια πως ήταν ένα δύσκολο και ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρον εγχείρημα, που απαιτούσε εκ μέρους μου εκτεταμένη έρευνα και μελέτη, έτσι ώστε να μπορέσω να συναισθανθώ το κλίμα της κάθε εποχής και ταυτόχρονα να επιλέξω τα γεγονότα εκείνα που θα αποτελέσουν μέρος της ιστορίας. Της ιστορίας μου. Οπως ακριβώς συνέβη και με «Το σπίτι των γλάρων» και «Στη σκιά της σιωπής», έτσι και στην «Ευχή», η εξουσία και οι μηχανισμοί που τη συντηρούν μπαίνουν στο στόχαστρο της πένας, όπου το παρόν και το παρελθόν, ο μύθος κι η ιστορία συγχωνεύονται για να συνθέσουν παραδόξως την πιο όμορφη και φρικτή ερωτική ιστορία που θα μπορούσε κανείς να ευχηθεί.       

 

- Κοινά ή διαφορές; Τι παρατηρήσατε σε σχέση με τα ιστορικά δεδομένα του δικού μας τόπου όπως τα γνωρίζατε μέχρι τώρα;

Ολα τα ολοκληρωτικά καθεστώτα χρησιμοποιούν τους ίδιους μηχανισμούς επιβολής. Τη βία, τη μισαλλοδοξία και το φόβο. Ωστόσο το παράδειγμα της Αργεντινής αποτελεί μία από τις πλέον απάνθρωπες και στυγερές δικτατορίες, αφήνοντας πίσω μια χώρα σε απόλυτη κατάρρευση. Τριάντα χιλιάδες αγνοούμενους. Πεντακόσια μωρά που κλάπηκαν ως λάφυρα ενός διεστραμμένου καθεστώτος. Και στον αντίποδα, τον ασίγαστο αγώνα των “Μητέρων” και των “Γιαγιάδων” της Πλατείας του Μαΐου, των εμβληματικών εκείνων γυναικών που για περισσότερο από 30 χρόνια αναζητούσαν τα ίχνη των χαμένων παιδιών και εγγονιών τους και που με τίμημα ακόμα και την ίδια τους τη ζωή κατόρθωσαν να καθίσουν στο εδώλιο τους δυνάστες, για να δικαστούν για τα εγκλήματά τους κατά της ανθρωπότητας.

 

- Η ενασχόλησή σας, η δουλειά σας σε ένα χώρο σκληρό, αυτόν της Αστυνομίας, έχει επηρεάσει καθόλου τους ήρωές σας; Επηρεάζεστε από τα περιστατικά που έχετε συναντήσει όλα αυτά τα χρόνια;

Η ιδιότητά μου ως αστυνομικού επηρεάζει αναμφισβήτητα τη συγγραφέα και αντίστροφα, καθώς και τα δύο αποτελούν εκφάνσεις της ίδιας μου της ύπαρξης. Σε αυτήν την συνύπαρξη η συγγραφέας βοηθά την αστυνόμο να βλέπει, να νιώθει και να αφουγκράζεται την ανθρώπινη φύση διαφορετικά, ψάχνοντας την αλήθεια πίσω από τις προθέσεις, πέρα από τα προφανή, κι η αστυνόμος βοηθά τη συγγραφέα να χτίζει και να λύνει μυστήρια με έναν τρόπο που δεν επιδέχονται αμφισβήτηση, έχοντας ως παρακαταθήκη μια ανεξάντλητη δεξαμενή εμπειριών και ψυχολογικών προφίλ ανθρώπων που συνάντησα στην εικοσάχρονη μέχρι σήμερα σταδιοδρομία μου στις τάξεις της Αστυνομίας.

 

- Υπάρχουν σχέδια για επόμενο βιβλίο;

Εκτιμώ πως σύντομα ένα νέο λογοτεχνικό ταξίδι θα ξεκινήσει. Ενα ψυχολογικό – διπλωματικό θρίλερ που διαδραματίζεται σε μια χώρα μυστηριακή, άγνωστη και ανεξερεύνητη ακόμα στο ευρύ κοινό, τελεί εν αναμονή. Προσεχώς…

 

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις “Πηγή”.