Στον μαγικό κόσμο της ποίησης μας ταξιδεύει η Μεσσήνια δημιουργός Σοφία Πόταρη, μέσα από τους στίχους και τα τρία βιβλία της. Η ίδια “κλέβει” από την ομορφιά της φύσης και τη μετασχηματίζει σε λέξεις. Εμπνέεται από τα συναισθήματα και τις ανάγκες των ανθρώπων, μπολιάζοντας τη γραφή της με ευαισθησία και χρώμα. Κάθε έργο της είναι διαφορετικό και αξίζει κανείς να το ανακαλύψει.

- Πώς συνδυάστηκαν οι σπουδές σας στα Παιδαγωγικά και αργότερα στη Θεολογία; Ηταν συνειδητή η επιλογή ή τα έφερε έτσι η ζωή ώστε να κάνετε και τα δύο;

Ηταν τόσο συνειδητή, όσο μπορεί να είναι επιλογή ο ερχομός μας στον κόσμο και το φευγιό μας από αυτόν. Και συνήθως, μέσα σε αυτή την συνθήκη, ζούμε και αποχωρούμε από σκηνής δίχως η ομορφιά μας να θαμπώσει κανέναν και τίποτα.

- Πότε ξεκίνησε η σχέση σας με την ποίηση;

Υποθέτω, εκεί γύρω στα 6, παρακολουθώντας την γίδα μας να βυζαίνει τα κατσικάκια της ξαπλωμένη στο χορτάρι. Ολα τα ρητά και τα άρρητα του θαύματος που εκτυλισσόταν μπροστά στα μάτια μου, μου γέννησαν την ανείπωτα βαθιά επιθυμία να γίνω μέρος του. Ετσι, απομέρισα ένα από τα κατσικάκια και πήρα την θέση του βυζαίνοντας την γίδα. Θυμάμαι ακόμα την μυρουδιά του μαστού της, την αγαλλίαση που ένιωθα λειτουργώντας συντονισμένη στον μυστικό παλμό της φύσεως. Εζησα μια συγκινητική ευτυχία.

- Εχετε γράψει 3 βιβλία μέχρι τώρα. Αυτά γράφτηκαν από νεαρή ηλικία ή είναι αποτέλεσμα των τελευταίων ετών;

Πολύ πριν ξεκινήσω να γράφω, είχαν ήδη εγγραφεί στην ψυχή μου θαύματα και μυστήρια, σημάδια και προμηνύματα. Τα τρία αυτά βιβλία, καθώς και το τέταρτο που ετοιμάζω τώρα, προέκυψαν ως φυσική απόρροια όλων αυτών των εγγραφών και των πόθων στην πορεία της ζωής μου, που, σαν τον σπόρο που καταλήγει να δώσει καρπό, γύρεψαν να εκφρασθούν.

- Τα θέματα που σας δίνουν την έμπνευση για να πιάσετε το μολύβι ποια είναι συνήθως;

Ο ουρανός και η γη, οι αστέρες και το χώμα, η αυγή και η νύχτα. Η γήινη και η ουράνια ύπαρξή μας. Ο έρωτας κι ο θάνατος. Η ζωή.

- Τι σχέση έχετε με τη φύση και την παράδοση; Φαίνεται από τα ποιήματά σας ότι σας απασχολούν ιδιαίτερα.

Η φύση είναι το σημείο αναφοράς που επιτρέπει να συλλαμβάνουμε καθολικές αλήθειες, να αντιλαμβανόμαστε το άπειρο σε όλα τα πράγματα. Στην παιδική και νεανική μου ηλικία, τότε που οι άνθρωποι είμαστε αθώοι και δεκτικοί στα θαύματα, ευλογήθηκα  να ζήσω μέσα στην ομορφιά και στην μαγεία της. Ο κυκλικός χρόνος της φύσεως με την γέννηση, τον θάνατο και την αναγέννηση στερέωσαν μέσα μου την εμπιστοσύνη στην κοσμική τάξη. Η εμπιστοσύνη αυτή καθορίζει και την σχέση με την παράδοση που εγγράφεται ως αυθεντικότητα στον τόπο και στον χρόνο.

- Να σταθούμε και λίγο στο θέμα της γλώσσας, σε πολλά σημεία η γλώσσα που χρησιμοποιείτε κρατάει ένα παραδοσιακό ύφος, ένα λεξιλόγιο από το παρελθόν;

Μέσα από τον πλούτο της διαχρονίας της γλώσσας ο ποιητής αξιοποιεί τις λέξεις που νιώθει ότι εξυπηρετούν στην εντέλεια αυτό που πασχίζει να προσφέρει. Αγαπώ πολύ το δημοτικό τραγούδι, θαυμάζω κι αναγαλλιάζω με την δονούμενη γλώσσα μας. Γράφοντας ποίηση αναδεύονται μέσα μου λέξεις, τις οποίες άκουγα πολύ μικρή από τους παλαιούς ή λέξεις, που ποτέ δεν μεταχειρίστηκα και με ένα μυστήριο τρόπο αναβλύζουν εκ των ένδον. Από πού ξεφανερώνονται όλα αυτά, αν όχι από την γλώσσα που αίμα παλαιό διατρέχει τις φλέβες μας; Τι υπέροχο να μπορείς να κινείσαι με τόση χάρη, ευελιξία κι ελευθερία μέσα σε αυτήν την φλογερή θάλασσα που σε ορίζει!

- Τι ρόλο έπαιξε στη δημιουργικότητά σας το γεγονός ότι κατάγεστε από ένα όμορφο χωριό της Μεσσηνίας;

Η ψυχή ενός τόπου είναι οι άνθρωποί του. Εγώ είμαι το χωριό μου, οι άνθρωποί του, τα χαλάσματά του, τα κοπάδια του, οι ελιές του, τα νερά του, τα βουνά του, οι νεκροί στο νεκροταφείο του.

- Eνα ποίημά σας φιλοξενήθηκε πρόσφατα και στην έκθεση του Ιδρύματος Κατακουζηνού στην Αθήνα. Σχεδιάζετε για το επόμενο διάστημα κάποια καινούργια εκδήλωση, παρουσίαση ή έκδοση;

Πρόκειται για συλλογικό έργο και σημαντικό εγχείρημα του Ιδρύματος και προσωπικά της κ. Σοφίας Πελοποννησίου-Βασιλάκου, μουσειολόγου-επιμελήτριας, αναφορικά με την ανεστιότητα από τα χρόνια του Τρωικού πολέμου μέχρι και σήμερα. Είναι τιμή για εμένα η συμμετοχή μου αυτή και την ευχαριστώ. Η έκδοση πλαισιώνει την ομώνυμη έκθεση αποτελώντας ταυτόχρονα παρακαταθήκη για το μέλλον.

Αυτή την περίοδο ετοιμάζω το επόμενο βιβλίο μου.

- Που ζείτε πλέον; Στη Θεσσαλονίκη ή έχετε επιστρέψει στη Μεσσηνία; Πώς είναι η καθημερινότητά σας;

Ζω στην Θεσσαλονίκη και ασχολούμαι με την διαχείριση της αδημονίας μου για αναχώρηση. Διακαής πόθος, η επιστροφή στο χωριό και η ζωή δίπλα στο ποτάμι. Η καθημερινότητά μου είναι, επί της ουσίας, συνεχής προσπάθεια για εξασφάλιση χρόνου και ησυχίας, ώστε να μπορώ να είμαι σε επαφή με το νερό, τα πετούμενα, τα ζωντανά και τα φυτά. Η επαφή μαζί τους μου προσφέρει ισορροπία κι εξυπηρετεί την ανάγκη μου να μπαίνω στην καρδιά των απλών πραγμάτων.

- Στο βιβλίο σας “Ασφόδελοι και κυπάρισσοι” το ύφος μπορεί να χαρακτηριστεί κάπως πένθιμο, θλιβερό. Εξάλλου γίνατε σαφής ότι πρόκειται για θρηνητική ποίηση. Αυτή η σχέση που έχετε με τον θάνατο, με την μετέπειτα κατάσταση, σχετίζεται και με τις σπουδές σας στην θεολογική σχολή;

Το έργο αυτό γεννήθηκε μέσα από την συγκίνηση που προκαλεί η τραγικότητα του θανάτου. Το απόλυτο, το μη αναστρέψιμο, η αναπόφευκτη μοίρα. Το ύφος είναι πένθιμο και θλιβερό, όπως λέτε, όμως ο θάνατος και η νύχτα προσφέρονται μέσα από μια αισιόδοξη προοπτική ενδοκοσμικής αθανασίας. Επηρεάστηκα βαθιά από την εργασία μου στο Κοιμητήριο, εκεί όπου καταλαβαίνει κανείς πολύ καλά πως ο θάνατος ου δώρων ερά. Και μέσα εκεί, η Θεολογία κι ό,τι γνώριζα σε επίπεδο θεωρίας σαρκώθηκαν σε σώμα στιβαρό. Κυρίως, όμως, εδώ μιλά η διαχρονία της καταγωγής μου.

- Στο άλλο σας βιβλίο “Δηλητήριο σε μέλι”, θα έλεγε κανείς ότι ο αναγνώστης μπορεί να διακρίνει περισσότερες νότες αισιοδοξίας για την ζωή. Αν ναι, πού οφείλεται αυτή η μεταστροφή;

Το “Δηλητήριο σε μέλι” είναι προγενέστερο των “Ασφόδελων”. Σε αυτό, υπάρχω όπως η πεταλούδα, που περιφέρεται από άνθος σε άνθος απολαμβάνοντας την ζωή δίχως να φοβάται, επειδή υπάρχει μέσα σε ένα είδος προστατευτικής άγνοιας. Υπάρχουν όμως και σκιρτήματα παραπονεμένης θλίψεως, αυτής που γεννά ο έρωτας, σαν τα προμαντέματα που δεν μπορούμε να τα ορίσουμε καθαρά. Τα ποιήματα του έργου είναι τα χαρωπά πετάγματα μιας ξέγνοιαστης πεταλούδας που δεν γνωρίζει πως στην συνέχεια “σε ανόσιο ράμφος θα σπαράξει”.

- Θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για την πνευματική σχέση και την αγάπη που έχετε για την ποιήτρια Σαπφώ;

Η Σαπφώ η Ερεσία / της Σαπφούς η τέχνη η θαυμασία / τη Σαπφοί σφοδρώς ποθώ ομοιάζειν / την Σαπφώ αθάνατην καλώ / ω! Σαπφοί, αιωνίως σε υμνώ!

- Στην ποιητική συλλογή με τίτλο “Θελκτήρια έρωτος” προφανώς το ύφος είναι προσανατολισμένο στο ζήτημα του έρωτα. Τα ποιήματα είναι πολύ πιο μικρά, έχουν άλλη μορφή, άλλο στήσιμο, αλλιώτικη δομή. Πάλι δείχνετε ένα διαφορετικό -ποιητικά- πρόσωπο και σε αυτό το έργο. Είναι πιο ώριμη προσπάθεια;

Το έργο αυτό περιλαμβάνει ποιήματα που υμνούν τον ερωτισμό και το πάθος μέσα από την πρόκληση και την πρόσκληση του θηλυκού προς το αρσενικό. Η ηδονική θηλυκότητα φλέγεται και ξεσπά, πότε συγκεκαλυμμένα, πότε με πάθος απροκάλυπτο, πάντα όμως με γνώση και τόλμη βακχική, διεκδικώντας το ακριβότερο των επάθλων, τον έρωτα του εραστή. Τελετουργικά, φίλτρα, γητειές κι επικλήσεις ευνοούν την απολαυστική ερωτική πράξη. Είναι ποιήματα μικρά, ποιήματα αναπνοές. Αν πρόκειται για πιο ώριμη προσπάθεια; Θα πω μόνον ότι το ποίημα αποφασίζει τον τρόπο για να γεννηθεί και να προσφερθεί.

Βιογραφικά στοιχεία: Η ποιήτρια Σοφία Πόταρη γεννήθηκε στην Καλαμάτα και μεγάλωσε στο χωριό Γιάννιτσα (Ελαιοχώρι) στις παρυφές του Ταϋγέτου. Είναι απόφοιτος του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Αγωγής και του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη.

Εργογραφία, επικοινωνία: “Δηλητήριο σε μέλι” Εκδόσεις “Νησίδες” 2016, “Ασφόδελοι και κυπάρισσοι” Εκδόσεις “Οστρια” 2017, “Θελκτήρια έρωτος” Εκδόσεις “Κουκούτσι” 2020.

https://sofiapotari.blogspot.com, Facebook: Σοφία Ταϋγέτη Πόταρη & Σοφία Πόταρη, Instagram: sofiapotari.