Στον ρόλο του παππού εμφανίζεται ο Τάσος Χαλκιάς, ενώ μαζί του συμμετέχουν οι Κρατερός Κατσούλης, Μαριλού Κατσαφάδου, Δήμητρα Στογιάννη, Ηρώ Πεκτέση και Αρης Αντωνόπουλος.
Πρόκειται για μια παράσταση κατάλληλη για παιδιά άνω των 14 ετών και διάρκειας 100 λεπτών που έχει πολλά να πει και να προσφέρει στο κοινό. Για να καταλάβουμε καλύτερα τους ρόλους, την πλοκή και την εξέλιξη των χαρακτήρων στην παράσταση, ζητήσαμε από τον παραγωγό και σκηνοθέτη Χρήστο Τριπόδη να μας μιλήσει για το έργο και τους χαρακτήρες.
«Ολοι οι χαρακτήρες είναι γνώριμοι, τους συναντάμε στον κοινωνικό περίγυρο»
Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου
Πώς προσεγγίσατε την κωμική φύση του έργου και πώς καταφέρατε να ισορροπήσετε το χιούμορ με τα βαθύτερα μηνύματα της υπόθεσης;
Το έργο είναι μια κατεξοχήν μεγάλη κωμική επιτυχία της Δήμητρας Παπαδοπούλου. Πρωτοπαρουσιάστηκε το 1997 με τεράστια επιτυχία και επαναλήφθηκε το 2012 στο θέατρο ΗΒΗ με τον Κώστα Βουτσά στον ρόλο του παππού. Στη δική μας παραγωγή, ο Τάσος Χαλκιάς ερμηνεύει τον ρόλο του παππού, με το έργο να έχει προσαρμοστεί στις σύγχρονες συνθήκες. Είναι ένα σημαντικό έργο της Δήμητρας Παπαδοπούλου που πιστεύω ότι θα παραμείνει ως ένα από τα πιο κλασικά νεοελληνικά έργα, ανάμεσα σε κλασικά έργα όπως αυτά των Σακελλάριου και Τσιφόρου. Προσπαθώ οι ηθοποιοί να προσεγγίζουν την κωμωδία με ρεαλιστικό τρόπο. Αποφεύγουμε τις υπερβολές, τις έντονες φωνές και την καρικατούρα, εστιάζοντας στην αποτύπωση κανονικών ανθρώπων. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε μια συνηθισμένη ελληνική οικογένεια, όπου οι παρεξηγήσεις προκύπτουν φυσικά μέσα από ερωτικές, πολιτικές ή άλλες καταστάσεις της καθημερινής ζωής.
Πώς επηρεάζει η παρουσία του παππού, ενός χαρακτήρα με άνοια, τη δυναμική της οικογένειας και την κατεύθυνση της πλοκής;
Ο παππούς είναι ο καταλύτης για όλα όσα συμβαίνουν. Εχει μεγαλώσει τις τρεις αδελφές σαν να είναι πατέρας και μητέρα τους, και είναι πάντα εκεί για αυτές, προσφέροντάς τους καθοδήγηση για τη ζωή τους. Πάσχει από άνοια και είναι παλιός αριστερός με έντονες ανησυχίες. Μέσα από την παρουσία του, προσπαθεί να διδάξει στις εγγονές του πώς να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες της ζωής, τους έρωτες, τις καταθλίψεις, τα αδιέξοδα και τα όνειρά τους. Εμπνέει τον φίλο της μιας από τις αδελφές, το Χάρη, και μαζί ιδρύουν το κόμμα "Ψάξου", το οποίο όπως λέει και μέσα στο κείμενο, δεν είναι ούτε αριστερά ούτε δεξιά, είναι πέρα από όλα αυτά, ένα κίνημα πολιτικό, το οποίο θα εκφράσει τις νέες γενιές, αυτό που δεν μπορεί δεν μπορούν να εκφράσουν τα κόμματα που υπάρχουν τώρα στην εξουσία. Ο παππούς, με τις αντάρτικες ρίζες του, είναι ένας σύγχρονος επαναστάτης, που εκφράζεται μέσα από τη μουσική του, τραγουδάει Pink Floyd κομμάτια όπως το "Breaking the Wall", τραγουδάει το "Μπέλα Τσάο" και αποτελεί το κεντρικό σημείο αναφοράς στο έργο. Γι' αυτό το λόγο το έργο ονομάζεται "Ο παππούς έχει πίεση".
Ο χαρακτήρας του Χάρη και το πολιτικό κίνημα "Ψάξου" προσθέτουν μια κοινωνική διάσταση στην εξέλιξη. Πώς διαμορφώσατε αυτό το στοιχείο μέσα στην παράσταση;
Και κοινωνική και πολιτική διάσταση. Μην φανταστείτε ότι θα δείτε μία παράσταση η οποία θα κάνει μία τομή στα πολιτικά θέματα της Ελλάδος. Ολα όσα συμβαίνουν σε αυτή την οικογένεια λειτουργούν ως αφορμές για να εξερευνήσουμε τις ανθρώπινες σχέσεις, τα συναισθήματα, τον έρωτα, την αγάπη, την οικογένεια και την πολιτική σκέψη. Είναι ένα εξαιρετικά σύγχρονο έργο που θίγει ζητήματα όπως η θέση της γυναίκας στην κοινωνία και το αν μπορεί μια γυναίκα να μεγαλώσει μόνη της ένα παιδί στον κόσμο που ζούμε σήμερα. Είναι ιδιαίτερα πρωτοποριακό, καθώς η Δήμητρα Παπαδοπούλου το έγραψε πριν από 30 χρόνια, το 1997. Φανταστείτε πόσο επίκαιρο παραμένει το 2024.
Η Πόπη, αν και αρχικά φαίνεται ως η πιο παρεξηγημένη μορφή -μια αναρχική, ένα φρικιό που αλλάζει τους άντρες σαν τα πουκάμισα και περιπλανιέται στα Εξάρχεια- είναι στην πραγματικότητα ο πιο φυσιολογικός χαρακτήρας του έργου. Αναζητά τον αληθινό έρωτα, την αγάπη και έναν σύντροφο που θα της προσφέρει στήριγμα, χωρίς απαραίτητα να επιδιώκει τη δημιουργία οικογένειας. Αυτή την ανάγκη για αληθινή σύνδεση την εκπληρώνει ο μπάτσος, τον οποίο υποδύεται ο Κρατερός Κατσούλης. Με την αθωότητα και την αγνότητα που τον διακρίνει, ομολογεί ότι ποτέ δεν ήθελε να καταλήξει να δέρνει κόσμο για 900 ευρώ μικτά, αλλά ονειρευόταν να μάθει βιολί, εκφράζοντας έτσι την αίσθηση εκμετάλλευσης που βιώνει.
Ποιος είναι ο ρόλος της Μαρίας και της Φώφης στην υπόθεση;
Η Μαρία εκφράζει την κεντρική αγωνία που διατρέχει όλα τα έργα της Παπαδοπούλου: "Εγώ πότε θα γίνω μάνα;". Είναι μια σύγχρονη, δυναμική γυναίκα, καριερίστα, με δική της επιχείρηση, που αγωνίζεται να αποκτήσει παιδί με κάθε δυνατό τρόπο, είτε μέσω τεχνικών μεθόδων είτε φυσικά. Ο απόλυτος στόχος της είναι να κάνει παιδί. Η άλλη αδερφή, η Φώφη, είναι παντρεμένη με έναν παράγοντα του αθλητισμού, αλλά ζει μια εξαιρετικά καταπιεσμένη ζωή, τόσο από την παιδική της ηλικία όσο και ως γυναίκα. Έχει πολλές εμμονές και ζει διαρκώς με την αίσθηση ότι είναι άρρωστη. Παίρνει χάπια για τον πονοκέφαλο, για το στομάχι και για να ηρεμήσει, φτάνοντας στο σημείο να δημιουργεί κοκτέιλ χαπιών, τα οποία αναμειγνύει με χυμούς. Το ένα χάπι τη διατηρεί σε καταστολή, το άλλο την κρατά σε εγρήγορση όταν πέφτει πολύ, και όταν ανεβαίνει υπερβολικά, παίρνει άλλο για να την κατεβάσει ξανά.
Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στη σκηνοθεσία αυτής της παράστασης, ειδικά σε σύγκριση με τις προηγούμενες αναβιώσεις του έργου;
Βασιστήκαμε δραματουργικά και σκηνοθετικά στην απόφαση να μην κυνηγήσουμε την κωμωδία ως αυτοσκοπό, ούτε να επιδιώξουμε κωμικές καταστάσεις μόνο για να προκαλέσουμε γέλιο στο κοινό. Αντί για τα κλασικά κωμικά κλισέ, δημιουργήσαμε μια παράσταση που είναι άκρως ρεαλιστική. Στο παίξιμο των ηθοποιών δεν υπάρχει ίχνος ψεύτικου, μόνο αλήθεια. Οι χαρακτήρες είναι ανθρώπινοι, κανονικοί, και όχι καρικατούρες, όπως συχνά βλέπουμε στις ελληνικές κωμωδίες, δεν υπάρχουν υπερβολές -όπου είναι η καρικατούρα της γυναίκας, η καρικατούρα του άντρα του ωραίου, η καρικατούρα του άσχημου. Ολοι οι χαρακτήρες είναι γνώριμοι, καθημερινοί, και αντικατοπτρίζουν πρόσωπα που ζούμε και συναντάμε στον κοινωνικό μας περίγυρο. Αυτή η αλήθεια των χαρακτήρων είναι, πιστεύω, και η μεγάλη επιτυχία της παράστασης. Είναι μια παράσταση που έχει πολλά να πει και να προσφέρει στο κοινό. Επίσης να αναφέρουμε ότι η παράσταση είναι κατάλληλη για παιδιά άνω των 14 ετών.
Τι θα ακολουθήσει καλλιτεχνικά μετά την περιοδεία;
Η παράσταση "Ο παππούς έχει πίεση" συνεχίζεται το χειμώνα στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», παράλληλα με τη "Βότκα μολότοφ". Προετοιμάζουμε επίσης τη "Μουλάν", η οποία πραγματοποίησε μια μικρή περιοδεία το καλοκαίρι και θα παρουσιαστεί στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Παράλληλα, ετοιμάζουμε ξανά το μουσικό παραμύθι "Ο Πέτρος και ο λύκος" του Σεργκέι Προκόφιεφ, με τον Ιωάννη Απέργη στον ρόλο του αφηγητή και ζωντανή ορχήστρα επί σκηνής. Πρόκειται για μια πολύ αξιόλογη παιδική παράσταση, η οποία είχε παρουσιαστεί πριν από δύο χρόνια και θα επαναληφθεί φέτος λόγω της μεγάλης ζήτησης.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Ενας παππούς, τρεις εξωφρενικές εγγονές, ένας «μπάτσος», ένας ιδεολόγος νεαρός, ένας «φόνος» και ένα ρομαντικό δείπνο με φακές οδηγούν μια θεότρελη ελληνική οικογένεια σε ξεκαρδιστικές καταστάσεις. Τρεις αδελφές σε σημείο καμπής στη ζωή τους, η αναρχική Πόπη, που «πέφτει» στον έρωτα ενός «μπάτσου», η φοβισμένη Φώφη, που κηρύσσει την προσωπική της επανάσταση και θέτει νέους όρους και κανόνες στη ζωή της και, η καριερίστα Μαρία, που έχει στόχο να γίνει επιτέλους μάνα, μπλέκονται σε ανεξέλεγκτες παρεξηγήσεις. Συνδετικός κρίκος όλων, ο αριστερός και με άνοια παππούς, ο οποίος γίνεται η ιδεολογική έμπνευση για την ίδρυση του νέου πολιτικού κινήματος, με το όνομα «Ψάξου». Το κίνημα που δημιουργήθηκε από τον Χάρη, τον σύντροφο της Μαρίας, φιλοδοξεί να γίνει η φωνή της νεότερης γενιάς των Ελλήνων. Ο θρυλικός «παππούς» της Δήμητρας Παπαδοπούλου, μετά την επιτυχία του το 1997 και το 2012, επανέρχεται δυναμικά για να μας προσφέρει χαρά και γέλιο στα βράδια μας, με περισσότερη «πίεση» από ποτέ.
ΣΗΜΕΙΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Παγκοσμίως, η κωμωδία είναι ένα είδος προς εξαφάνιση. Παντού μαθαίνω πως οι παραγωγοί «κωμωδία ψάχνουν και κωμωδία δεν βρίσκουν»... Είναι μια εποχή που στο θέαμα περισσεύει το δράμα, ο πόνος, η βία, οι ψυχικές παθήσεις και η «σπλατεριά». Γιατί; Γιατί η κωμωδία προϋποθέτει μεγαλοψυχία, που σημαίνει δεν παίρνω τον εαυτό μου σοβαρά, που σημαίνει ξέρω τη μηδαμινότητά μου, ακόμα και την ασημαντότητα του προβλήματός μου και έχω το σθένος να μπορώ να αποστασιοποιηθώ και να γελάσω μαζί του.
Η κωμωδία είναι απλησίαστη πια γιατί δεν μπορεί να ανταγωνιστεί το δράμα που μπορεί εύκολα να κινήσει συναισθήματα με εύκολους τρόπους όπως θανατικά, αρρώστιες, αίματα, βίαιες εκρήξεις και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Σπάζοντας ένα κεφάλι π.χ. ή ξεκοιλιάζοντας κάποιον και με την αναβάθμιση της εικόνας και τον πλούτο των εφέ, ξεσηκώνονται εύκολα άφθονα συναισθήματα και συγκινήσεις ενώ το γέλιο είναι ένας πολύ πιο δύσκολος μηχανισμός να παραχθεί και να κινήσει έντονα συναισθήματα. Για όλα αυτά και άλλα τόσα που για την οικονομία της κουβέντας σταματάω εδώ, η κωμωδία παραμένει είδος προς εξαφάνιση, είδος προς μουσείο.
Πάντα όμως εγώ θα παλεύω για αυτό το είδος γιατί είναι το μόνο είδος που εκτιμάει η ψυχή μου.
Ο παππούς έχει πίεση είναι το πρώτο θεατρικό μου έργο που γράφτηκε σε μία δύσκολη για μένα εποχή αλλά που περίσσευε η αγάπη για τους ανθρώπους. Το σίγουρο είναι πως για να κάνεις κωμωδία πρέπει πάνω απ' όλα να αγαπάς τους ανθρώπους και να μην θες να τους λερώσεις με καμιά σου τοξίνη και να ψάχνεις από το περίσσευμά σου να δώσεις χαρά. Και μέχρι σήμερα, ευτυχώς πάρα πολύς κόσμος γέλασε με αυτό το έργο. Κανένα άλλο συναίσθημα δεν θέλω να μοιράζομαι μαζί σας. Ελπίζω να έχω πάντα τη δύναμη οι δυσκολίες να μπορούν να με κρατάνε σ' αυτήν την αλχημιστική διαδικασία της κωμωδίας. Νομίζω ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο δώρο από αυτό το είδος. Καλή διασκέδαση από μια παλιά δική μου εποχή που έγινε γέλιο και που ελπίζω αυτή η παράσταση να το καταφέρει για μια άλλη μια φορά.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Δήμητρα Παπαδοπούλου. Σκηνοθεσία: Χρήστος Τριπόδης. Σκηνικά: Μαρία Φιλίππου. Κοστούμια: Ελένη Μπλέτσα. Βοηθός Σκηνοθέτη: Αντώνης Αντωνάκος. Βοηθός Σκηνογράφου: Κατερίνα Σβορώνου. Creative Agency: GRID FOX. Παραγωγή: Χρήστος Τριπόδης - «Μέθεξις». Παίζουν αλφαβητικά: Άρης Αντωνόπουλος, Μαριλού Κατσαφάδου, Κρατερός Κατσούλης, Ηρώ Πεκτέση, Δήμητρα Στογιάννη. Τα εισιτήρια κοστίζουν 20 ευρώ. Ειδική τιμή εισιτηρίου για ΑμεΑ, ανέργους, φοιτητές, πολύτεκνους, άνω των 65: 18€ Προπώληση γίνεται στο more.com.
