Η έκθεση αποβλέπει να θίξει και να φανερώσει πώς ο μίτος των εικόνων καθώς ξετυλίγεται και απλώνεται, φέρνει κοντά, αποκαλύπτει και δένει τις γεωγραφικές, φυσικές και κοινωνικές συνθήκες (περιβάλλον) στις οποίες έζησαν και ζουν οι άνθρωποι των δύο συγκεκριμένων μεσογειακών τόπων, γειτονικών και παρόμοιων και πώς αυτές οι υπόγειες σχέσεις σύνδεσης αποτυπώνονται στα χαρακτηριστικά τους μέσω της συμπτωματικής αλλά όχι τυχαίας φωτογραφικής επιλογής. Εκτίθενται αναλογικές φωτογραφίες, διαιρεμένες σε 2 ενότητες: Ανθρωποι, Τοπίο. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει αναλάβει η Τζένη Λυκουρέζου.

Η έκθεση φιλοξενείται στον χώρο τέχνης Α49, Αναγνωσταρά 49, στην Καλαμάτα και θα διαρκέσει έως τις 31 Μαΐου, με παράλληλες εκδηλώσεις καθ’ όλη τη διάρκειά της.

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Τι σας οδήγησε αρχικά στον κόσμο της φωτογραφίας;

ΤΖ.Λ.: Καθαρή περιέργεια με οδήγησε στο πρώτο σεμινάριο φωτογραφίας. Σκεφτόμουν τη φωτογραφία θεάτρου. Σύντομα αποδείχτηκε απλά μια σκέψη. Δεν έκανα μεγάλα όνειρα.

Α.Ζ: Η ανακάλυψη της πραγματικότητας και το πέρασμά της στον θεατή μέσω της φωτογραφίας με ενδιέφερε από το 1979 έως και σήμερα.

Ποιοι καλλιτέχνες αποτέλεσαν έμπνευσή σας, μεγαλώνοντας;

ΤΖ.Λ.: Τους μεγάλους φωτογράφους τους ανακάλυψα βήμα-βήμα. Με τον καιρό τούς μελέτησα. Είδα εκθέσεις καλλιτεχνών στο εξωτερικό – όχι μόνο φωτογράφων. Έβλεπα ζωγραφική στην Αθήνα ως φοιτήτρια, και θέατρο. Οι πρώτες εικόνες που έφτιαχνα ήταν στο μυαλό την ώρα της παράστασης και όταν διάβαζα. Θαύμασα και θαυμάζω το έργο ορισμένων δημιουργών, αλλά μέχρι εκεί. Δεν θέλησα να επηρεαστώ. Δεν αντιγράφω. Η έμπνευση έρχεται από τα βιώματα∙ ή θα την ζήσεις ή όχι. Εκείνον που θαύμασα, όταν μεγάλωσα και άρχισα να συνειδητοποιώ τη σημασία και την επίδραση του περιβάλλοντός μου, ήταν ο πατέρας μου: η αφοσίωσή του στα διαβάσματα, τα βιβλία, τα γραπτά του, τις επιλογές του.

ΤΖ.Λ.: Οι επιρροές μου ήταν κατά το πλείστον από τον χώρο του κινηματογράφου. Μεγάλοι σκηνοθέτες και διευθυντές φωτογραφίας ήταν οι πρώτοι που με επηρέασαν στη σύνθεση του κάδρου, την τονικότητα, τη θέση της κάμερας κατά τη φωτογραφική γραφή.

Τι θέματα είδε ο επισκέπτης στους πίνακές σας, στην πρώτη σας έκθεση;

ΤΖ.Λ.: Εχω κάνει κι άλλα θέματα από την Ιταλία. Ετσι ξεκίνησα, το πρωτόλειό μου. Οταν αποφάσισα να ασχολούμαι μόνο με τη φωτογραφία, κι αφού κάθισα πάλι στα θρανία, το πρώτο θέμα της επανεμφάνισής μου είχε τον τίτλο «Μέρες Μουσείου». Παρουσιάστηκε στην Αθήνα, στην Ιταλία στο πλαίσιο της Νεοελληνικής Εβδομάδας στο Parco Archeologico di Archeoderi στην Καλαβρία το 2011, εδώ στο Πνευματικό Κέντρο παλιότερα, και πάλι στην Αθήνα πριν δύο χρόνια. Οι φωτογραφίες είναι από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Πώς γεννήθηκε η ιδέα της έκθεσης «Καλαβρία-Μάνη, Εγγύς Κόσμος»; Τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτή η έκθεση;

ΤΖ.Λ.: Πρέπει να πούμε το βασικότερο γι’ αυτή την έκθεση, κ. Δρακουλάκου. Είναι το αποτέλεσμα της δουλειάς δύο φωτογράφων, εμένα και του Ανδρέα Ζαχαράτου. Εγώ έχω φωτογραφήσει την Καλαβρία, εκείνος τη Μάνη, σε χρόνους διαφορετικούς και όταν δεν γνωριζόμασταν. Η φωτογραφική αντίληψη και η οπτική προσέγγισή μας ως προς αυτούς τους τόπους ήταν όμως πολύ κοντινή, όπως το περιβάλλον, η νοοτροπία και οι συμπεριφορές των ανθρώπων συγγενεύουν∙ τα πρόσωπα, τα φωτογραφημένα πρόσωπα, μοιάζουν, λες κι έχουν κοινή καταγωγή. Επίσης, είχαμε φωτογραφήσει και οι δύο με φιλμ.

Η έκθεση περιλαμβάνει μαυρόασπρες και έγχρωμες φωτογραφίες, διαιρεμένες σε δύο ενότητες: Ανθρωποι, Τοπίο. Οι έγχρωμες είναι δικές μου, οι μαυρόασπρες του Ανδρ. Ζαχαράτου. Αυτό που «πετύχαμε» είναι πως τις δέσαμε σε ενιαία παρουσίαση, ώστε δεν μπορεί εύκολα ο θεατής να διακρίνει τον δημιουργό της κάθε φωτογραφίας χωρίς διευκρινίσεις.

Πέρα από τις φωτογραφίες που εκτίθενται, ποιες άλλες εμπειρίες και εκφάνσεις της τέχνης ή της κουλτούρας των δύο περιοχών θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν οι επισκέπτες μέσα από τις παράλληλες εκδηλώσεις της έκθεσης;

ΤΖ.Λ.: Η Χριστίνα Πετροπούλου, κοινωνική ανθρωπολόγος, θα δώσει διάλεξη στις 26 Απριλίου στις 7 μ.μ., στον χώρο που γίνεται η έκθεση, στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων, με τίτλο «Οι Ελληνόφωνοι πέρα από τον μύθο» και θα αναφερθεί στη γκρεκάνικη γλώσσα και την εμπειρία της από τη διαμονή της στο Γκαλιτσανό και τη ζωή κοντά στους ντόπιους κατά τη διάρκεια της έρευνάς της, η οποία έγινε βιβλίο. Ο δε δημοσιογράφος Θανάσης Παντές θα μιλήσει για τη Μάνη του χθες και του σήμερα, στις 24 Μαΐου επίσης στον Χώρο Α49, στις 7 μ.μ.

-Πώς προσεγγίσατε φωτογραφικά τις δύο θεματικές ενότητες: «Ανθρωποι» και «Τοπίο»;

ΤΖ.Λ.: Επανερχόμενοι και οι δύο στις περιοχές του ενδιαφέροντός μας, πλησιάσαμε τους ανθρώπους με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Επικοινωνούσαμε και φωτογραφίζαμε. Και τη φύση την ερευνήσαμε όσο ήταν δυνατό, και παρόμοια εστιάσαμε σε ό,τι ιδιαίτερα χαρακτήριζε τον κάθε τόπο.

Μιλήστε μας λίγο για τις προκλήσεις και τα οφέλη της αναλογικής φωτογραφίας στη σύγχρονη εποχή...

Α.Ζ: Η αναλογική φωτογραφία είναι η βάση της σκέψης και της φωτογραφικής έκφρασης. Είναι κάτι χειροπιαστό, χημικά μεταμορφωμένο, που σε βάζει να σκεφτείς πώς θα πλησιάσεις το θέμα σου. Συνθέτεις εικόνες που δεν μπορείς να τις δεις άμεσα, κρατώντας το μυστήριο της φωτογραφικής δημιουργίας ενεργό.

Πόσο σημαντική ήταν η συμβολή των τοπικών φορέων, όπως η Φ.Ο.ΚΑΛ. και ο Σύλλογος Γυναικών Μάνης, στην υλοποίηση της έκθεσης;

ΤΖ.Λ.: Οι τοπικοί φορείς πάντα είναι σημαντικοί. Διευκολύνουν την ενημέρωση, τη συνάντηση και τη γνωριμία των εκθετών με το ευρύτερο κοινό του τόπου.

Πιστεύετε πως η φωτογραφία μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα πολιτισμικής ενσυναίσθησης;

ΤΖ.Λ.: Το φωτογραφικό έργο, βασισμένο στην υποκειμενικότητα, οφείλει να υπονοεί ή εύγλωττα να δηλώνει τη σπουδαιότητα της πολιτισμικής ενσυναίσθησης: την κατανόηση των άλλων, την αποδοχή, την αναγνώριση της συνύπαρξης εθνικοτήτων και πολιτισμών. Δεν είναι μόνο οι ομοιότητες που μας ενώνουν σημαντικές. Οι διαφορές, η πολυμορφία, η πολυπολιτισμικότητα καθορίζουν τον Κόσμο, του δίνουν υπόσταση. Κι εμείς ως φωτογράφοι θέλουμε να είμαστε πολίτες-μέλη της παγκόσμιας κοινωνίας.

Ποια είναι η προσωπική σας σχέση με τη Μάνη και πώς αυτή επηρέασε την εικαστική σας προσέγγιση;

Α.Ζ: Επισκέφτηκα τη Λακωνική Μάνη για τις ανάγκες μιας κινηματογραφικής ταινίας στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Θαύμασα το ιδιόμορφο τοπίο, τους Μανιάτες, το ανελέητο φως, ώστε έβαλα στον εαυτό μου την πρόκληση να γυρίσω και να δημιουργήσω ένα φωτογραφικό θέμα.

Τι θα θέλατε να νιώσει ή να σκεφτεί ο επισκέπτης βγαίνοντας από την έκθεση;

Α.Ζ: Κύριος άξονας των φωτογραφιών είναι ο άνθρωπος στις αυθεντικές του εκδηλώσεις, στον βιωμένο χώρο του. Ο άνθρωπος που αγαπά, μισεί, γελά, κλαίει, υποφέρει, αγωνίζεται, ελπίζει. Θα θέλαμε μέσω των φωτογραφιών να κάνουμε τον επισκέπτη-θεατή κοινωνό και συμμέτοχο στην ιδέα μας.

ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Σάββατο 26 Απριλίου, 7 μ.μ.- 9 μ.μ.

«Οι Ελληνόφωνοι της Καλαβρίας πέρα από τον μύθο»

Διάλεξη της Χριστίνας Πετροπούλου, 

Φιλολόγου και Κοινωνικής Ανθρωπολόγου, Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σάββατο 17 Μαΐου, 7 μ.μ.- 9 μ.μ.

«Φόρμα, format, φως, σύνθεση»

Συζήτηση με τον Ανδρέα Ζαχαράτο για την αναλογική φωτογραφία

Σάββατο 24 Μαΐου, 7 μ.μ.- 9 μ.μ.

«Η Μάνη του χθες, μια διαρκής ανακάλυψη του σήμερα»

Ομιλία του Θανάση Παντέ, δημοσιογράφου, συγγραφέα

Σάββατο 31 Μαΐου, 7 μ.μ.- 9 μ.μ.

«Δυάδα και κοινό θέμα στη φωτογραφική δημιουργία» 

Εισήγηση και αναφορές από την Τζένη Λυκουρέζου, φωτογράφο/επιμελήτρια/αρθρογράφο.   

INFO
Διάρκεια έκθεσης:  11 Απριλίου – 31 Μαΐου.
Ωρες λειτουργίας έκθεσης: Δευτέρα - Παρασκευή 11 π.μ. έως 2 μ.μ. και 6 μ.μ. έως 9 μ.μ., Σάββατο 11 π.μ.  έως 2 μ.μ., Κυριακή και αργίες κλειστά.