Συνέντευξη στον Τάσο Ανδρικόπουλο
Είχαν προηγηθεί “Η Δίκη των Έξι” και το “Χωρίς στέμμα - η Αβασίλευτη του Μεσοπολέμου”, με τον συγγραφέα και καθηγητή Πανεπιστημίου κ. Διαμαντόπουλο να εξηγεί μιλώντας στην “Ε” πως τα δύο προηγούμενα έργα ήταν πιο «συνολικά», με την έννοια πως μελέτησαν όλες τις διαστάσεις αρκετών πτυχών και υποπεριόδων των βενιζελικών χρόνων.
«Ο “Πλαστουργός Ιστορίας” αντίθετα, αφενός μεν πηγαίνει σε πολύ μεγαλύτερο βάθος, αφετέρου δε, είναι πολύ περισσότερο προσωποκεντρικό έργο. Εξετάζει συχνά μέσα από πηγές ανέκδοτες και πρωτοδημοσιευόμενες, όλες τις πτυχές της προσωπικότητας, της δράσης, του τρόπου λειτουργίας σε εσωτερικό και διεθνές επίπεδο, των στοχεύσεων, των μεθόδων, των προταγμάτων, των σταθερών, κυρίως δε των κολοσσιαίων αντιφάσεων, οι οποίες υπέρ κάθε τι άλλο, χαρακτήριζαν τον μεγάλο Κρητικό (που υπήρξε άλλοτε ειρηνιστής και άλλοτε πολεμοκάπηλος, άλλοτε κοινωνικά προοδευτικός και άλλοτε αντιδραστικός, βασιλόφρων και δημοκρατικός κατά τις περιστάσεις σε βαθμό που να θέλει να «προστατεύσει» τη δημοκρατία διά της δικτατορίας, κοκ).
Θέλησα λοιπόν να περιγράψω, να αναλύσω και στο μέτρο του δυνατού να ερμηνεύσω τις αντιφάσεις της τεράστιας αυτής πολιτικής προσωπικότητας -που εν πολλοίς αντανακλούν και την αντιφατική φύση της Πολιτικής- χωρίς δαιμονολογικές προσεγγίσεις αλλά και χωρίς ωραιοποιήσεις» ανέφερε, εκφράζοντας τον φόβο του για την εθνική αυτογνωσία, ως προς την ανεπάρκειά της. Για τον χαρακτηρισμό “πλαστουργός ιστορίας”, ο ίδιος διευκρίνισε πως η έννοια αυτή έχει και το αρνητικό περιεχόμενο του πλαστογράφου, άρα αυτού που αλλοίωσε προς ίδιο όφελος την ανάγνωση των ιστορικών γεγονότων, ενδεχομένως χρησιμοποιών την απαράμιλλη γοητεία του.
«Ωστόσο εγώ, εν προκειμένω, τη νοηματοδοτώ θετικά. Αναφέρομαι σε αυτόν που -όσα και αν υπήρξαν τα τεράστια λάθη του, οι υπερριψοκίνδυνες επιλογές και οι δημοκρατικές εκπτώσεις του- αφενός μεν πέτυχε τη μεγέθυνση της Ελλάδας με την υψηλής διακινδύνευσης επιλογή η χώρα να συμμετάσχει στην αντιοθωμανική συμμαχία των χριστιανικών λαών των Βαλκανίων, χωρίς προσυμφωνία για την κατανομή των εδαφών που θα αποσπώντο από την Τουρκία… Αφετέρου, διασφάλισε την οριστική αγκυροβόληση της χώρας στο δυτικό στρατόπεδο, τους θεσμούς και τις αξίες του» σημείωσε.
ΜΙΑ ΑΡΚΕΤΑ ΣΚΟΤΕΙΝΗ «ΑΝΑΓΝΩΣΗ» ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ
Για το αν υπάρχουν σημεία στα οποία διαφοροποιείται από την κυρίαρχη ιστοριογραφική προσέγγιση για τον Βενιζέλο, ο Θανάσης Διαμαντόπουλος διευκρίνισε πως «προσφέρει» σε πάρα πολλά σημεία μια αρκετά σκοτεινή, οπωσδήποτε δε κόντρα στην κυρίαρχη, «ανάγνωση» της προσωπικότητας του Χανιώτη πολιτικού. «Στην προσέγγιση αυτή καταλήγω, πρώτον μεν, αξιοποιώντας ανέκδοτες έως σήμερα πηγές, επιστολές, τηλεγραφήματά του κ.ο.κ., που για πρώτη φορά φέρνω στη δημοσιότητα. Δεύτερον, αντιμετωπίζοντάς τον ως γήινο και όχι ως κάτι ιερόν. Τέλος, τρίτον, μη συγκαλύπτοντας καταστάσεις όπως κάνουν κάποιοι -όχι όλοι είναι αλήθεια- βενιζελόφιλοι ιστορικοί. Ο πιο γνωστός εκ των οποίων, για παράδειγμα, ο πρόεδρος του «Ιδρύματος Μελετών Ε. Βενιζέλος», (συγ)καλύπτει τη φοβερή σφαγή αμάχων στην Απείρανθο, παιδιών, εγκύων γυναικών κ.λπ. (ενώ ο Βενιζέλος είχε τηλεγραφήσει στον επικεφαλής αξιωματικό του κράτους της Θεσσαλονίκης «μη φεισθήτε ουδενός»…) με τη φράση “κατά την κατάληψη της Νάξου υπήρξαν συγκρούσεις και θάνατοι”» επισήμανε.
Σε ερώτηση για το πώς θεωρεί ότι θα αντιδρούσε ο ίδιος ο Βενιζέλος στις σημερινές πολιτικές και γεωπολιτικές προκλήσεις, ο κ. Διαμαντόπουλος απάντησε τα ακόλουθα: «Ποιος απ’ όλους τους Βενιζέλους; Αυτός που το 1913 έκανε τα πάντα για να αποφευχθεί πόλεμος με τη Βουλγαρία ή εκείνος ο οποίος, έναντι επισφαλών και απροσδιόριστων ανταλλαγμάτων, της προσέφερε το 1914 Καβάλα, Σέρρες και Δράμα, προκειμένου η χώρα να γίνει δεκτή ως πολεμικός εταίρος από την Αντάντ; Ο Βενιζέλος που το 1924 προσπάθησε παντί τρόπω να εμποδίσει την οιονεί πραξικοπηματική μετάβαση στη Δημοκρατία ή εκείνος που το 1935 προσπάθησε να την «προστατεύσει» διά της εγκαθίδρυσης σχεδόν ολοκληρωτικού καθεστώτος; Δεν υπήρχε «ένας» Βενιζέλος, παρά κάποιες διεθνοπολιτικές σταθερές του, όπως ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι ενταγμένη στα πλαίσια ευρύτερων συμμαχιών. Οπωσδήποτε, όμως, έχοντας συνεργαστεί και συνδιαλλαγεί με πολιτικούς όπως ο Άσκουιθ, ο Λόυντ Τζορτζ, ο Κλεμανσώ, ο Τσώρτιλ κ.λπ. δεν ξέρω αν θα μπορούσε να αντιληφθεί τη δομή του εγκεφάλου του Τραμπ (εκτός αν τον προετοίμασε σχετικά η σύντομη, μετά το 1928, συνεργασία του με τον Μουσολίνι…)».
Ως προς το φως που ρίχνει το βιβλίο στον άνθρωπο-Βενιζέλο και αν τον συγκίνησε κάτι κατά τη συγγραφή, ο ίδιος σχολίασε πως με εξαίρεση ίσως την πρώτη σύζυγό του, τη Μαρία Κατελούζου, ο Βενιζέλος ουδέποτε έδειξε τρυφερότητα για κάποιον άνθρωπο (ίσως μόνο ευγνωμοσύνη για τον Λόυντ Τζορτζ, στον οποίον μετά το 1928 το ελληνικό κράτος προσέφερε, "λόγω ευγνωμοσύνης" μια αργομισθία). «Αυτό που με συγκίνησε, λοιπόν, υπήρξε η προς αυτόν στάση δύο ανθρώπων… Του Εμμανουήλ Ρέπουλη και της Παρασκευούλας Μπλουμ. Η τελευταία, όταν μετά το 1911 δεν βρήκε ξανά ανταπόκριση κοντά του, δήλωσε: "εμένα γάμο μου υποσχέθηκε ο κύριος Βενιζέλος, όχι ο πρωθυπουργός Βενιζέλος". Στο τέλος της ζωής της -παρά την ανέχειά της και το ότι θα μπορούσε να τις αξιοποιήσει οικονομικά- έκαψε τις ερωτικές επιστολές του "Εθνάρχη", ώστε κανείς να μην μπορεί να αντλήσει από αυτές κάτι αρνητικό για τον μεγάλο έρωτά της» συμπλήρωσε.
«ΜΕ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΕΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΑΚΥΒΕΡΝΗΣΙΑΣ»
Τέλος, κληθείς να κάνει ένα σχόλιο για την πολιτική κατάσταση της χώρας σήμερα, ο Θανάσης Διαμαντόπουλος δήλωσε πως σε ένα φοβερό διεθνές περιβάλλον που από πολλές πλευρές θυμίζει τις δεκαετίες του 1920 και 1930, τον τρομοκρατεί η προοπτική ακυβερνησίας στον τόπο μας. «Πολλώ μάλλον που ο μόνος ο οποίος θα μπορούσε να προβάλει ως όαση πολιτικής σταθερότητας, δηλαδή ο σημερινός πρωθυπουργός, έχει από ίδια λάθη υπονομεύσει σημαντικά το πολιτικό του κεφάλαιο» κατέληξε.
Για το βιβλίο θα μιλήσει ο Άγγελος Συρίγος, Βουλευτής Α΄ Αθηνών, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ο Θανάσης Χρήστου, Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών της Σχολής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Πολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και ο συγγραφέας. Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας, Στάθης Αναστασόπουλος και η Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Καλαμάτας και Αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Καλαμάτας Πιπίνα Κουμάντου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί από τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη και το Δήμο Καλαμάτας, με την υποστήριξη του βιβλιοπωλείου Βιβλιόπολις και των Εκδόσεων Πατάκη.
