Η Σοφία Βέμπο, η «τραγουδίστρια της νίκης», παραμένει έως σήμερα ένα από τα πιο φωτεινά σύμβολα του ελληνικού 20ού αιώνα. Στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο ύψωσε με τη φωνή της το ηθικό των στρατιωτών και των πολιτών, χαρίζοντας κουράγιο μέσα από τις νότες και τον λόγο. Όμως το έργο της δεν εξαντλείται σε εκείνη την ηρωική περίοδο· η καλλιτεχνική της δραστηριότητα ξεπερνά τα στενά όρια της ιστορίας και εκτείνεται σε μια φαρέτρα που αριθμεί πάνω από οκτακόσια ηχογραφημένα τραγούδια – και αμέτρητα άλλα που έμειναν έξω από το στούντιο, αλλά σημάδεψαν τις μνήμες όσων τα άκουσαν ζωντανά.

Η παράσταση επιχειρεί να φωτίσει όλο το εύρος της διαδρομής της Σοφίας Βέμπο· μια διαδρομή που δεν ορίζεται μόνο από τα τραγούδια της αντίστασης, αλλά και από τις ερμηνείες της στον έρωτα, στη νοσταλγία, στην καθημερινότητα ενός λαού που βρήκε στη φωνή της παρηγοριά και ταυτότητα. Ο Δαυίδ Ναχμίας και η ξεχωριστή Μαρία Κανελλοπούλου ζωντανεύουν ένα ρεπερτόριο που σφράγισε την ελληνική ψυχή και συνεχίζει να συγκινεί κάθε γενιά, ενώ στο αφιέρωμα συμμετέχει φιλικά ο Γιώργος Αδαμόπουλος στο μπουζούκι.

Στην παράσταση υπάρχουν σημεία που ενθαρρύνουν τον διάλογο για σύγχρονα κοινωνικά θέματα. Οπως σημειώνει ο Δαυίδ Ναχμίας, «Κάθε τραγούδι απ’ αυτά που διάλεξε η Βέμπο, αλλά κι απ’ αυτά που την διάλεξαν, μιλάει για ελευθερία, έρωτα και αξιοπρέπεια – κι αυτά είναι ζητήματα που δεν γερνάνε ποτέ. Μέσα από εκείνα, ο διάλογος συνεχίζεται σιωπηλά, αλλά δυνατά». Μια βραδιά–φόρος τιμής στη γυναίκα που μετέτρεψε το τραγούδι σε όπλο και την τέχνη σε εθνικό χρέος, αναδεικνύοντας συγχρόνως την ανεπανάληπτη καλλιτεχνική της κληρονομιά. Είναι μια παράσταση τραγουδιού… Μην τη χάσετε.

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με τη μουσική και ειδικά με το πιάνο;
Η μουσική βρισκόταν πάντα στον αέρα που ανέπνεα από μικρός… σαν ήχος που προϋπήρχε της σιωπής. Το πιάνο έγινε ο τρόπος ν’ αγγίξω αυτή τη σιωπή, να της δώσω μορφή και ρυθμό. Με γνώριζε η μουσική πριν να την μάθω κι έτσι ακολούθησα απλά την ειμαρμένη μου.

Στην πορεία σας έχετε ασχοληθεί με τη διάσωση “ξεχασμένων” τραγουδιών. Ποιο τραγούδι ή φωνή θεωρήσατε ότι έπρεπε επειγόντως να επανέλθει στη μνήμη του κοινού;
Κάθε τραγούδι που κινδύνευε να χαθεί μιλούσε για έναν τρόπο ζωής που δεν πρέπει να ξεχαστεί. Ισως πιο έντονα ένιωσα την ανάγκη να ξανακουστεί η ευγένεια του Φώτη Πολυμέρη, η καλοσύνη στην πρόθεση του Νίκου Γούναρη και ο ηρωισμός στη φωνή της Σοφίας Βέμπο. Δεν υπάρχει ωστόσο κανείς και τίποτα που να μην αξίζει κάτι εκείνο τον καιρό.

Στην περίπτωση της Σοφίας Βέμπο, ποιο στοιχείο του χαρακτήρα ή της πορείας της θέλετε να φωτίσετε μέσα από αυτό το αφιέρωμα; Υπάρχουν κομμάτια που προτιμήσατε να μην συμπεριλάβετε; Αν ναι γιατί;
Θέλω να φανεί η δύναμή της πέρα από το σύμβολο. Η Βέμπο δεν ήταν απλώς “φωνή του πολέμου”, αλλά μια γυναίκα που πάλεψε με πάθος και αξιοπρέπεια για ό,τι πίστευε. Κάποια τραγούδια σίγουρα θα έμεναν έξω μιας και χωράνε μόνο 25 σε μία παράσταση και η Βέμπο τραγούδησε 811 στη δισκογραφία και αρκετά περισσότερα που δεν ηχογραφήθηκαν. Αυτό που ήταν όμως η ίδια, είναι έκδηλο σε κάθε της επιλογή.

Πώς γίνεται η διαδικασία επιλογής τραγουδιών για μία παράσταση αφιερωμένη σε μια μεγάλη προσωπικότητα; Βάσει στίχων, μελωδίας, ιστορικού πλαισίου ή προσωπικών σας συναισθημάτων;
Είναι ένας συνδυασμός όλων αυτών. Κάθε τραγούδι πρέπει να κουμπώνει σαν κομμάτι σε ένα μουσικό πορτρέτο. Διαλέγω με το αυτί του μουσικού, αλλά και με το ένστικτο του αφηγητή. Για την παράστασή μας στις 26/10 όμως σε αυτό τον υπέροχο χώρο… την Ορχήστρα, θα παρουσιάσουμε ως επί το πλείστον τα τραγούδια που γίναν γνωστά και τα τραγούδησε ο κόσμος. Είναι μία παράσταση τραγουδιού.

Στη συναυλία που ετοιμάζετε, ερμηνεύει η Μαρία Κανελλοπούλου και συμμετέχει ο Γιώργος Αδαμόπουλος στο μπουζούκι. Πώς διαμορφώνεται η “χημεία” επί σκηνής, όταν συνυπάρχουν η φωνή, το πιάνο και το παραδοσιακό όργανο;
Η “χημεία” δεν σχεδιάζεται, γεννιέται από τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη. Η φωνή της Μαρίας, το πιάνο και το μπουζούκι του Γιώργου μιλάνε διαφορετικές διαλέκτους της ίδιας γλώσσας. Εκεί αρχίζει η μαγεία. Η Μαρία Κανελλοπούλου είναι μία σπουδαία ερμηνεύτρια που διαχειρίζεται τη Βέμπο όπως λίγοι μπορούν σήμερα. Ο Γιώργος με τον ευγενικό ήχο του, θα πλαισιώσει κάποια τραγούδια του δεύτερου μισού της καριέρας της Βέμπο, μεταξύ των οποίων κι ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι.

Πώς διαχειρίζεστε την ανταπόκριση των ακροατών -ιδιαίτερα των νεότερων-  που μπορεί να μην γνωρίζουν καθόλου τη Βέμπο ή “ελαφρό τραγούδι” παλιότερων δεκαετιών;
Δεν προσπαθώ να τους διδάξω, αλλά να τους συγκινήσω. Αν νιώσουν, έστω για λίγο, ότι αυτά τα τραγούδια λένε κάτι και σε εκείνους, τότε το παρελθόν έχει ξαναγεννηθεί. Οι νέοι πρέπει να αισθανθούν την επιθυμία να πλησιάσουν… αν πας να τους πλησιάσεις φεύγουν.

Η Ορχήστρα Χώρος Πολιτισμού στην Αρχαία Μεσσήνη θα φιλοξενήσει την παράσταση. Πώς βιώνει το κοινό της περιφέρειας τέτοιες παραστάσεις; Διαφέρει η ανταπόκριση από εκείνη των μεγάλων πόλεων;
Στην περιφέρεια οι άνθρωποι ακούν με την καρδιά. Δεν υπάρχει η κούραση της συνήθειας. Εκεί η μουσική γίνεται γεγονός, όχι απλώς έξοδος. Όσες φορές είχα την μεγάλη χαρά να φιλοξενηθώ απ’ αυτούς τους εξαιρετικούς και πολυτάλαντους οικοδεσπότες, τον Γιώργο και τη Σταυρούλα, πήρα μαζί μου φεύγοντας μία ανάμνηση ανεξίτηλη… μιας και οι ίδιοι αποτελούν ανάμνηση μιας άλλης, χαμένης ανθρώπινης εποχής.

Τι θα θέλατε να δουν, να αισθανθούν ή να σκεφτούν οι θεατές στο τέλος της βραδιάς; Ποιο αποτύπωμα ελπίζετε ότι θα μείνει στη μνήμη τους;
Θα ήθελα να νιώσουν αυτή την αίσθηση τρυφερότητας και θαυμασμού για μια εποχή που αγαπούσε βαθιά τον άνθρωπο κι ως εκ τούτου παρήγαγε ομορφιά. Να διαρκέσει και μετά την παρέλευσή τους.

Ως δημοσιογράφος και πιανίστας, βλέπετε διαφορές ή κοινά σημεία ανάμεσα στην τέχνη της μουσικής και της αφήγησης;
Και οι δύο τέχνες χρειάζονται ρυθμό, σιωπή και αλήθεια. Η μουσική αφηγείται χωρίς λόγια, η δημοσιογραφία ψάχνει τις νότες πίσω από τα γεγονότα. Ολα συναιρούνται στη ζωή αν νοιάζεσαι.

Υπάρχουν σημεία στην παράσταση που ενθαρρύνουν τον διάλογο για σύγχρονα κοινωνικά θέματα;
Ναι, κάθε τραγούδι απ’ αυτά που διάλεξε η Βέμπο αλλά κι απ’ αυτά που την διάλεξαν, μιλάει για ελευθερία, έρωτα και αξιοπρέπεια και αυτά είναι ζητήματα που δεν γερνάνε ποτέ. Μέσα από εκείνα, ο διάλογος συνεχίζεται σιωπηλά, αλλά δυνατά. Μη χάσετε αυτή την παράσταση.

Η ώρα προσέλευσης έχει οριστεί στις 8 μ.μ. Η προπώληση των εισιτηρίων γίνεται στο κατάστημα «Στο κύμα», επί της οδού Ναυαρίνου 167, στην Καλαμάτα, από τις 8 π.μ. έως τις 5 μ.μ. Σημειώνεται ότι υπάρχει περιορισμένος αριθμός θέσεων, γι’ αυτό συνιστάται η έγκαιρη προμήθεια εισιτηρίων. Για πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν στο 6974184883.