Η Βέρα Κρούσκα παραδέχεται λοιπόν ότι υπήρξε «ένα τυχερό κορίτσι»· ξεκαθαρίζει όμως ότι οι επιλογές της και η στάση της καθόρισαν εξίσου την πορεία της: Απέφυγε τη σαχλαμάρα όπως ο διάολος το λιβάνι, ενώ επίσης αντιστάθηκε με κάθε τρόπο στις Σειρήνες. Φέτος, αναμετρήθηκε με έναν ακόμα ρόλο-πρόκληση κι ένα έργο που βουτάει βαθιά στη φρίκη του Εμφύλιου: «Πού 'ναι η μάνα σου μωρή;» λέγεται η παράσταση, η οποία βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της Δήμητρας Σ. Πέτρουλα και θα τη δούμε την ερχόμενη εβδομάδα και στην Καλαμάτα.
- Μας φέρνετε στην Καλαμάτα τη θεατρική απόδοση μιας σπαρακτικής μαρτυρίας από τον Εμφύλιο. Τι κινεί μέσα σας αυτό το έργο και πώς το προσεγγίζετε;
«Νομίζω ότι μέσα σε όλους μας τα ίδια πράγματα συμβαίνουν, και σε αυτούς που παρακολουθούν το έργο και σ' εμένα που το παίζω. Είναι ένα έργο επίκαιρο όσο ποτέ. Και αναγκαίο για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, για την άρνηση της λήθης σε μια εποχή που οι ιδεολογικοί απόγονοι των Χιτών επιδιώκουν μια παραχάραξη της Ιστορίας. Είναι καταρχήν το πρώτο έργο που γίνεται για τον Εμφύλιο, δεν έχει ξαναγίνει άλλο απ’ όσο ξέρουμε. Η Δήμητρα Πέτρουλα το έγραψε σαν μνημόσυνο για τους σκοτωμένους, σαν ένα σιωπηλό μοιρολόι, σαν ένα κλάμα που όμως στάζει απ’ την ψυχή της ελπίδα. Είναι ένα σπαρακτικό βιβλίο και το προσεγγίσαμε με πολύ μεγάλη αγάπη. Εγώ δεν το αντιμετώπισα σαν ένα ρόλο, το αντιμετώπισα σαν μια κατάθεση ψυχής. Παίζοντας, εντός εισαγωγικών, καταθέτω μια αληθινή ιστορία».
- Οι εμφύλιοι πόλεμοι είναι οι πιο αδυσώπητοι καθώς μαίνονται και στο τελευταίο σπίτι, όπου υποδαυλίζονται κι από προσωπικές διαφορές. Ποιο θα μπορούσε να είναι το καθημερινό τους ανάχωμα;
«Μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να αντισταθούμε, επιστρατεύοντας την αγάπη για τον άνθρωπο και συνειδητοποιώντας το μάταιο του πολέμου. Κυρίως όμως με την αγάπη.
Με τα χρόνια έχουν εξελιχθεί άσχημα τα πράγματα, έχει κλειστεί ο καθένας στον εαυτό του... Οχι ο καθένας βέβαια, υπάρχουν πολύ μεγάλοι και σπουδαίοι άνθρωποι στο προσκήνιο.
Αν πάντως θέλουμε να αντισταθούμε, πιστεύω ότι μόνο έτσι μπορούμε, μόνο με την αγάπη, τίποτ’ άλλο».
- Η Ιστορία κυλάει μέσα από πολύπλοκες διαδικασίες· όμως τι είναι αυτό που θεωρείτε ότι κανένας λαός -συμπεριλαμβανομένου του δικού μας σήμερα- δεν πρέπει να ξεχνάει;
«Δεν πρέπει να ξεχνάει το παρελθόν του. Πρέπει να ξέρει τι συνέβη, και κυρίως να διδάσκεται από αυτό. Η Πέτρουλα έστησε ένα μνημείο στο μέρος των εκτελεσμένων, στο χωριό της, κι έχει χαράξει επάνω ένα καταπληκτικό πράγμα που λέει: "Διαβάτη, αντί για μνημόσυνο ιστόρησε την ερημιά που άφησε πίσω ο διχασμός σαν πέρασε απ’ τη Μάνη. Είθε ο δικός μας σκοτωμός και το δικό μας αίμα να γίνει για τους ζωντανούς μήνυμα συμφιλίωσης και προσταγή ενότητας, ομόνοιας και ειρήνης. Να μην ρημάξει η Ελλάδα μας όπως ρήμαξε η Μάνη". Δεν είναι καταπληκτικό; Τα λέει όλα».
- Και η ιστορία του καθενός μας είναι συχνά αρκετά περίπλοκη. Πώς θα αποτιμούσατε, έως τώρα, τη δική σας;
«Κατάφερα νομίζω -και εξακολουθώ να προσπαθώ- να μεγαλώνω μαθαίνοντας. Νιώθω να διδάσκομαι από τα σημαντικά πράγματα που γνωρίζω, που διαβάζω, που ασπάζομαι. Και προσπαθώ ν’ αφήσω μια καλή αύρα πίσω μου όταν θα φύγω. Αυτό θα ήθελα.
Μέχρι τώρα πιστεύω ότι δεν έχω πάει και πολύ κόντρα σε αυτά που επέλεξα ως αξίες στη ζωή μου - και χαίρομαι γιατί πολλά από αυτά τα έκανα με μεγάλη δυσκολία, με φοβερές Σειρήνες απέναντι... καθώς βγήκα πολύ νωρίς σ’ αυτή τη δουλειά. Κοντραρίστηκα με αυτές τις Σειρήνες και νομίζω ότι μεγαλώνοντας κατάφερα ν’ αναγνωρίζω τα ουσιώδη πράγματα και την αξία των ανθρώπων. Και συνεχώς προσπαθώ -γιατί ο άνθρωπος είναι ατελής- να διορθώνω καταστάσεις και στοιχεία δικά μου, καθημερινά».
- Είστε μια πολυφωτογραφημένη πρωταγωνίστρια, με μια ομορφιά που άλλοτε υπήρξε διαβατήριο κι άλλοτε τροχοπέδη. Σήμερα, πώς θα ορίζατε τη γοητεία;
«Ενας άνθρωπος μόνο αν είναι σημαντικός μπορεί να είναι γοητευτικός - και σημαντικός σημαίνει πολλά πράγματα. Τα εσωτερικά τοπία πολλές φορές καθρεφτίζονται στο πρόσωπό μας, κι αυτά είναι τα πιο σημαντικά. Τα εξωτερικά είναι στοιχεία που βεβαίως αποτελούν ένα ατού, πολλές φορές, αλλά πολλές φορές επίσης σου βάζουν -όπως είπατε πολύ σωστά- τροχοπέδη στο δρόμο σου. Τυχαίνει δηλαδή να σε αντιμετωπίζουν λίγο "ελαφριά" οι άνθρωποι.
Το θέμα είναι τι επιλέγεις εσύ ο ίδιος να βάζεις ως προτεραιότητα στην καθημερινότητά σου. Αυτό αντανακλάται και στη συμπεριφορά σου. Ενας άνθρωπος γοητευτικός είναι συμπεριφορά, λόγος, επιλογές... αυτά τον κάνουν γοητευτικό, αυτά τον κάνουν σημαντικό. Θα έλεγα σημαντικό, κυρίως, και λιγότερο γοητευτικό. Η γοητεία είναι πράγμα της στιγμής, η σημαντικότητα όμως αφήνει κάτι παραπάνω»
- Ποιο είναι το πιο σημαντικό ή γοητευτικό στοιχείο που βρίσκετε στη δουλειά σας;
«Μέσα από το επάγγελμα του ηθοποιού, μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε πολλούς χαρακτήρες. Αν και μιλώντας για "επάγγελμα" θα ανοίξω εδώ μια παρένθεση - γιατί θέλω να πιστεύω ότι ενώ είμαι επαγγελματίας, ζω δηλαδή από αυτή τη δουλειά, κατάφερα να παραμείνω και λίγο ερασιτέχνης, μειώνοντας και τις προσωπικές μου ανάγκες για να κρατάω μια "φρεσκάδα" σε αυτό που κάνω. Δεν βάζω ρότα δηλαδή, του τύπου "επαγγελματίας είμαι, πρέπει να ζήσω, άρα κάνω το οτιδήποτε". Εχω αντιδράσει πολλές φορές, έχω πια σκληραγωγηθεί... Κατάγομαι και από τη Μάνη, ξέρετε, οι γονείς μου είναι από τη Λακωνία. Νιώθω λοιπόν και λίγο παραπάνω σκληραγωγημένη, παρότι δεν μεγάλωσα εκεί.
Σε κάθε περίπτωση, για να ερμηνεύσεις ένα ρόλο πρέπει να τον διαλύσεις και να τον συνθέσεις πάλι. Που σημαίνει ότι μέσα από τις λέξεις ή τα συμβάντα ενός έργου, μαθαίνεις τι συμβαίνει στην ψυχολογία ενός ανθρώπου. Αυτό σου δίνει την ευκαιρία ν’ ανοίξεις τους ορίζοντές και να μην κλείνεσαι στον δικό σου κόσμο. Οσοι καλλιτέχνες κλείνονται στον εαυτό τους και έχουν εγωπάθεια, κατά τη γνώμη μου είναι λάθος ερμηνευμένη η δουλειά τους - ή έχουν αφήσει το εγώ τους να σκεπάσει τα πάντα.
Στον ηθοποιό δεν υπάρχει "εγώ", παρότι η ίδια η δουλειά από τη φύση της σε βάζει να ζητάς την προσοχή την ώρα που παίζεις. Το κύριο είναι να το διακονείς αυτό που κάνεις, να το μοιράζεσαι. Να το καταλαβαίνεις πρώτα εσύ ο ίδιος και να προσπαθείς να το μεταδώσεις στο κοινό, μέσα από μια σιωπηρή "συνομιλία" μαζί του κατά τη διάρκεια της παράστασης, εάν μιλάμε για το θέατρο - το οποίο, ακριβώς επειδή είναι ζωντανό, ίσως να το αγαπάμε περισσότερο».
- Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα συστατικά μιας ποιοτικής παραγωγής; Με ποια κριτήρια συνηθίζετε να επιλέγετε τις δουλειές σας στο θέατρο, την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο;
«Στον κινηματογράφο πολύ λίγα πράγματα έχω κάνει, απλώς έγινα πιο γνωστή από αυτά, και πιο γρήγορα. Εγινα γνωστή στα 18 μου χρόνια από το σινεμά, αλλά τα σημαντικά πράγματα τα έχω κάνει κυρίως στο θέατρο. Μετράω βέβαια και κάποιες νεότερες ταινίες, όπως π.χ. η "Χρυσομαλλούσα" ή το "Αίμα των αγαλμάτων"... αλλά και κάποιες δουλειές παλαιότερες στην τηλεόραση, με βάση την ελληνική λογοτεχνία.
Οπως είπα και πριν, θεωρώ πολύ σημαντικό το επάγγελμα του ηθοποιού - μάλιστα αγαπώ πολύ και την κωμωδία, όλα τα είδη... Αυτό που δεν αντέχω, όμως, είναι η σαχλαμάρα! Η σαχλαμάρα είναι μια έννοια την οποία έχω αποφύγει πολύ στη ζωή μου, και στην καθημερινότητά μου και στο λόγο μου. Δεν παριστάνω τη δήθεν μορφωμένη ή την αποστασιοποιημένη, όχι, καθόλου - αλλά δεν μπορώ και το τίποτα, το κενό.
Πάντα προσπαθούσα να δω ένα έργο στο σύνολό του, εξέταζα κατά πόσο μου άρεσε, και μόνο έτσι δεχόμουν ή ανεχόμουν το ρόλο που μου πρόσφεραν. Νομίζω ότι υπήρξα αρκετά τυχερό κορίτσι - και επίσης έδωσα αρκετά νωρίς το στίγμα μου. Γιατί δεν γίνονται ερήμην μας τα πράγματα, τα καθοδηγούμε κιόλας με έναν τρόπο: με τον τρόπο που επιλέγουμε κάτι, με τον τρόπο και μόνο που στεκόμαστε απέναντί του, με τον τρόπο που περνάμε τη σιωπή... Ετσι είχα σαν αποτέλεσμα τη γενναιόδωρη προσφορά κάποιων σημαντικών ρόλων σ’ αυτή τη δουλειά».
- Τα πρώτα σας καλλιτεχνικά βήματα πάντως ήταν χορευτικά...
«Ναι, έτσι ξεκίνησα, από τα 14 χρόνια μου. Σπούδαζα χορό, αλλά απώτερος σκοπός ήταν το θέατρο. Τότε δεν σε δέχονταν στη δραματική σχολή, έπρεπε να έχεις τελειώσει πρώτα το σχολείο για να μπεις, αλλά εγώ έδωσα εξετάσεις στα ταλέντα στα 15 μου και πήρα από την ειδική επιτροπή την άδεια να ξεκινήσω νωρίτερα. Ο χορός ήταν λοιπόν η πρώτη αφετηρία - και θέλω να σας πω ότι είναι εξαιρετικό πράγμα να ξέρει χορό ο ηθοποιός... να ξέρει δηλαδή το σώμα του. Γιατί ο κάθε ρόλος έχει τη δική του κίνηση, τη δική του στάση, τη δική του θέση. Ο ηθοποιός δεν είναι ποτέ ο ίδιος άνθρωπος επάνω στη σκηνή. Πρέπει κάθε φορά να είναι αυτός που παίζει κι αυτό που θέλει να καταδείξει».
- Η Καλαμάτα είναι περήφανη για το Διεθνές της Φεστιβάλ Χορού που φέτος, σε δύσκολες συνθήκες, συμπληρώνει 22 χρόνια. Τι θα του ευχόσασταν;
«Εύχομαι να συνεχίσει μ’ αυτόν τον τρόπο που έχει πορευτεί! Με αυτές τις επιλογές και με αυτό το αποτέλεσμα, που έχει μεγάλη αναγνώριση διεθνώς. Η Καλαμάτα είναι ίσως από τις λίγες πόλεις στην Ελλάδα που, ακόμα και σε αυτές τις άσχημες συνθήκες στις οποίες βρισκόμαστε τα τελευταία 6 χρόνια τώρα, προσπαθεί για το καλύτερο. Είμαι πολύ χαρούμενη και πολύ περήφανη για την Καλαμάτα!».
- Ποια είναι τα δικά σας σχέδιά σας για τους ερχόμενους μήνες, αλλά και για την επόμενη σεζόν;
«Προς το παρόν θα τελειώσουμε τις φετινές παραστάσεις μας: Μετά την Καλαμάτα θα πάμε και στην Πάτρα για 2 παραστάσεις, κι έπειτα στα τέλη Μαΐου θα ολοκληρώσουμε το φετινό πρόγραμμα. Ομως θα επαναλάβουμε την παράσταση αυτή και του χρόνου, γιατί ήταν πολύ μεγάλη φέτος η ανταπόκριση του κόσμου. Αυτό ήταν μεγάλη πληρωμή για εμάς - και δεν εννοώ χρηματική, εννοώ ψυχική πληρωμή. Ηταν μεγάλη πολύ μεγάλη η χαρά μας. Λίγο πριν πέσει η αυλαία στην Αθήνα, αναγκαστήκαμε να βάλουμε και έκτακτη παράσταση και μας ζητούσαν κι άλλη - και είπαμε, παιδιά, θα το παίξουμε και του χρόνου.
Τους επόμενους μήνες λοιπόν θα ξεκουραστώ λίγο, γιατί όπως θα δείτε κι εσείς, πρόκειται για μια πολύ δύσκολη παράσταση. Θα την αφήσω λίγο στην άκρη, για 3-4 μήνες, και μετά θα ξεκινήσουμε πάλι τις παραστάσεις στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και ίσως σε ορισμένες πόλεις ακόμα.
Αυτά προς το παρόν. Αλλωστε δεν μπορούμε να κάνουμε εύκολα σχέδια αυτό τον καιρό... και το τραγικό είναι ότι δεν μπορούν να κάνουν σχέδια ούτε τα νέα παιδιά, που είναι πολύ σημαντικό. Πρέπει όμως να αντιδράσουμε σ' αυτό το κλίμα. Να γίνουμε λίγο πιο χαρούμενοι, πιο αισιόδοξοι - και θα δούμε τι θα γίνει».
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20 - ΣΑΒΒΑΤΟ 21 ΜΑΪΟΥ
«Που 'ναι η μάνα σου μωρή;»
9 μ.μ. στο ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας, στο πλαίσιο του
Φεστιβάλ «Θεατρικοί Βηματισμοί» στην Καλαμάτα
Από το ομώνυμο βιβλίο της Δήμητρας Σ. Πέτρουλα, σε θεατρική διασκευή της Σοφίας Αδαμίδου. Σκηνοθεσία Ενκε Φεζολλάρι. Ερμηνεύει η Βέρα Κρούσκα. Παίζουν ακόμη η Αγάπη Παπαθανασιάδου και η Ορνέλλα Λούτη. Γενική είσοδος: 12 ευρώ. Φοιτητικό - Ανέργων: 10 ευρώ.
Κερδίστε προσκλήσεις για τις παραστάσεις του θεατρικού φεστιβάλ στο eleftheriaonline.gr
