Αποκαλύπτει ότι ο ίδιος ο όμιλος Libra, που έχει ήδη τοποθετήσει πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην Ελλάδα, κυρίως στους τομείς της ενέργειας και του τουρισμού, αλλά και σε πρωτοβουλίες κοινωνικής υπευθυνότητας και φιλανθρωπίας, εξετάζει και νέες επενδύσεις στη χώρα μας. «Μείνετε συντονισμένοι», λέει χαρακτηριστικά, ενώ εκφράζει επίσης την πεποίθηση ότι σε δέκα χρόνια από σήμερα η εικόνα της Ελλάδας θα είναι εντελώς διαφορετική και οι Έλληνες που έχουν μεταναστεύσει σε διάφορες περιοχές ανά την υφήλιο θα αρχίσουν να επιστρέφουν: «Το βλέπουμε αυτό και στη δική μας επιχείρηση, οι Έλληνες που είχαν φύγει από τη χώρα (λόγω της κρίσης), άρχισαν τώρα να θέλουν να επιστρέψουν στην Ελλάδα».
Κατά τον κ. Λογοθέτη, η Ελλάδα -της οποίας το υπ' αριθμόν ένα αγαθό είναι, όπως λέει, οι άνθρωποι και η οποία διαθέτει το ισχυρότερο, ίσως, brand στον τουρισμό παγκοσμίως- «προφανώς έχει μπροστά της ένα συναρπαστικό μέλλον». Ερωτηθείς ποιον ρόλο πιστεύει ότι μπορούν να διαδραματίσουν η αισιοδοξία και η επιμονή στη μεταμνημονιακή πορεία της Ελλάδας απαντά: «Η αισιοδοξία θεωρώ πως είναι το κρίσιμο στοιχείο για το μέλλον της Ελλάδας. Αν θεωρείς ότι θα πετύχεις, θα πετύχεις. Αν θεωρείς ότι θα αποτύχεις, θα αποτύχεις. Η επιμονή είναι επίσης απολύτως απαραίτητη: αν δεν πετύχεις την πρώτη φορά, προσπάθησε ξανά. Συνέχισε να προσπαθείς μέχρι να νικήσεις. Και θα νικήσεις. Η αισιοδοξία και η επιμονή είναι κρίσιμες, είτε μιλάμε γενικά είτε για χώρες».
Τι θα έλεγε σε έναν νεαρό Έλληνα ή μία νεαρή Ελληνίδα, που έχουν απογοητευτεί από την πολυετή κρίση; «Θα τους έλεγα πως θεωρώ ότι καλύτερες μέρες είναι μπροστά, ότι καμιά κρίση δεν διαρκεί για πάντα, θα τους έλεγα να εργαστούν σκληρά, όπως έτσι και αλλιώς ήδη κάνουν οι Έλληνες, ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, η χώρα θα ανακάμψει και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομία θα βελτιωθεί» υπογραμμίζει.
Συναντήσαμε τον κ. Λογοθέτη στους Δελφούς, με την ευκαιρία του 4ου Οικονομικού Φόρουμ, που πραγματοποιήθηκε στον «ομφαλό της γης», στις 28 Φεβρουαρίου ώς 3 Μαρτίου. Σε ένα κατάμεστο χώρο, με χιλιάδες συνέδρους από ολόκληρο τον κόσμο, συζητήσαμε για περίπου 15 λεπτά με τον άνθρωπο που μαζί με τον Μάθιου Σουίφτ (Matthew A. Swift), ίδρυσε τη σύνοδο «Concordia Summit», που επιδιώκει να δημιουργήσει κοινωνικό αντίκτυπο, «πυροδοτώντας» συνεργασίες μεταξύ δημόσιων - ιδιωτικών φορέων σε επείγοντα, παγκόσμια θέματα. Μεταξύ άλλων, στις διασκέψεις της έχουν συμμετάσχει ο Μπιλ Κλίντον, ο Τζορτζ Μπους και η Κριστίν Λαγκάρντ.
Για τον Nicholas M. Logothetis η ενασχόληση με τις επιχειρήσεις ξεκίνησε από το γυμνάσιο, όταν ο ίδιος και ο Matthew A. Swift, μαθητές ακόμη στο Salisbury School στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ, δημιούργησαν μία επιχείρηση με σνακ για μετά το σχολείο. Με κεφάλαιο εκκίνησης 5.000 δολάρια η επιχείρηση των δύο γυμνασιόπαιδων πέτυχε έσοδα 350.000 δολαρίων εντός διετίας! Ο Nicholas αργότερα παρακολούθησε το Elliott School of International Affairs στο George Washington University. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου εργάστηκε στα Fox News Channel, British Sky Broadcasting, Bryan Cave LLP, Husch Blackwell Sanders και τη News Corporation.
Το δε Libra Group, που ανήκει εξ ολοκλήρου στην οικογένεια Λογοθέτη, επικεντρώνεται σε έξι βασικούς τομείς: αεροπορία, ενέργεια, φιλοξενία, ακίνητα, ναυτιλία και διαφοροποιημένες επενδύσεις. Με βάση στοιχεία από την ιστοσελίδα του ομίλου, η Lease Corporation International (LCI), επιχείρηση χρηματοδοτικής μίσθωσης αεροσκαφών κι ελικοπτέρων του Libra Group, που τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της εξελίχθηκε στον μεγαλύτερο ιδιώτη εκμισθωτή αεροσκαφών στον κόσμο, έχει αποκτήσει αεροπλάνα αξίας περίπου 6 δισ. δολ. από την έναρξή της. Η δε ναυτιλιακή εταιρεία του ομίλου, η Lomar, αγόρασε περισσότερα από 125 σκάφη έναντι 2 δισ. δολ., συμπεριλαμβανομένων παραγγελιών για περίπου 25 ολοκαίνουργια πλοία χαμηλής κατανάλωσης καυσίμων (το 2014, ως μέρος της ανανέωσης του στόλου της, η εταιρεία πούλησε ολόκληρο τον υπεράκτιο στόλο της και σήμερα έχει υπό τη σκέπη της 80 πλοία). Τα δε οικιστικά και εμπορικά ακίνητα του ομίλου ανά τον κόσμο περιλαμβάνουν ιδιοκτησίες άνω των 5,8 εκατομμυρίων τετραγωνικών ποδιών μόνο στην Αμερική, αναπτυγμένες ή υπό ανάπτυξη, ενώ οι επιχειρήσεις στον τομέα της ενέργειας, που ξεκίνησαν με ηλιακά και αιολικά πάρκα στη Μεσόγειο, έχουν πλέον επεκταθεί σε χαρτοφυλάκιο δεκάδων έργων.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Nicholas M. Logothetis στην Αλεξάνδρα Γούτα και το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ-ΜΠΕ), με την ευκαιρία του 4ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, ακολουθεί:
ΕΡ. Όπως συνήθως συμβαίνει μετά από μια μεγάλη κρίση, η επίσημη έξοδος της Ελλάδας από τα μνημόνια συνιστά μια μεγάλη ευκαιρία για να κινηθεί η χώρα προς τα εμπρός. Θα μπορούσαν η αισιοδοξία και η επιμονή να λειτουργήσουν σαν κινητήρια δύναμη για την ελληνική οικονομία και κοινωνία αυτή τη στιγμή;
ΑΠ. Σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία να μιλήσω για αυτό, γιατί πιστεύω ότι η αισιοδοξία είναι το κρίσιμο στοιχείο για τη μελλοντική επιτυχία στην Ελλάδα και νομίζω ότι είναι κι αυτό που έβγαλε τη χώρα από μερικές πολύ δύσκολες στιγμές στο παρελθόν. Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα εδώ ακόμη, αλλά μπορείς πλέον να δεις μια διαφορά στους ανθρώπους, (μια διαφορά) στις απόψεις, που θα βοηθήσει την Ελλάδα να έχει ένα πιο φωτεινό μέλλον, τώρα που η μεγάλη απειλή της αποχώρησης από την Ευρώπη και την ευρωζώνη έχει παρέλθει. Για εμένα προσωπικά, ως επιχειρηματία και ως άτομο, η αισιοδοξία είναι ίσως το νούμερο ένα "κλειδί" γα την επιτυχία. Αν θεωρείς ότι θα πετύχεις, θα πετύχεις, αν θεωρείς ότι θα αποτύχεις, θα αποτύχεις. Οι άνθρωποι της Ελλάδας είναι το "νούμερο ένα" αγαθό της και νομίζω ότι η αισιοδοξία αρχίζει να επιστρέφει. Η επιμονή είναι επίσης απολύτως σημαντική. Αν δεν νικήσεις την πρώτη φορά, προσπάθησε ξανά, αν δεν νικήσεις τη δεύτερη, προσπάθησε ξανά, συνέχισε να προσπαθείς μέχρι να νικήσεις και θα νικήσεις. Η αισιοδοξία και η επιμονή μαζί, είναι κρίσιμες για την επιτυχία, είτε μιλάμε γενικά είτε για μια χώρα.
ΕΡ. Πώς φαντάζεστε το μέλλον της Ελλάδας στα επόμενα, ας πούμε, δέκα χρόνια; Ποια θα λέγατε ότι είναι τα κυρίαρχα θετικά στοιχεία και ποιες οι βασικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας;
ΑΠ. Η Ελλάδα έχει προφανώς ένα συναρπαστικό μέλλον. Υπέφερε όσο λίγες χώρες. Η απώλεια του 25% της οικονομίας (στη διάρκεια της κρίσης), ο καταστροφικός κοινωνικός αντίκτυπος... Θεωρώ όμως ότι σε δέκα χρόνια από σήμερα, οι άνθρωποι θα βλέπουν μια πολύ διαφορετική Ελλάδα. Ο πληθυσμός, θεωρώ, θα αρχίσει να επιστρέφει (στην Ελλάδα) από όλον τον κόσμο, το βλέπουμε αυτό και στη δική μας επιχείρηση, καθώς οι Έλληνες που έφυγαν, άρχισαν τώρα να θέλουν να επιστρέψουν... Να πω ξανά ότι πιστεύω πως το μεγαλύτερο θετικό (στοιχείο) για την Ελλάδα είναι οι άνθρωποι, η στάση τους, η σκληρή δουλειά. Στα πράγματα που θα έλεγα ότι πρέπει να προσεχτούν, θα συμπεριλάμβανα τη γραφειοκρατία και την τάση που ίσως υπάρχει για πεσιμισμό. Αυτό δεν βοηθάει ποτέ. Το παρελθόν είναι παρελθόν.
ΕΡ. Ως επιχειρηματίας και ο ίδιος -έχετε τον τίτλο του εκτελεστικού μέλους του διοικητικού συμβουλίου στον όμιλο Libra- τι θα θέλατε να δείτε να γίνεται για να επενδύσετε τα κεφάλαιά σας στην Ελλάδα και σε ποιους τομείς πιστεύετε ότι παρουσιάζεται η καλύτερη προοπτική για αποδοτικές επενδύσεις;
ΑΠ. Δεν σταματήσαμε ποτέ να επενδύουμε στην Ελλάδα, έχουμε ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο επενδύσεων εδώ, κυρίως στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας -αιολικής και ηλιακής- καθώς και στον κλάδο των ξενοδοχείων και της φιλοξενίας. Έχουμε 29 ξενοδοχεία που λειτουργούν στην Ελλάδα και αναζητούμε περισσότερα... Η ενέργεια και η φιλοξενία είναι οι δύο κλάδοι με τους οποίους ενθουσιάζονται (επενδυτικά) πολλοί άνθρωποι εδώ στην Ελλάδα κι είναι σημαντικό να χτίζει κάποιος πάνω σε ό,τι είναι συναρπαστικό για τους διεθνείς επενδυτές, είναι όμως επίσης σημαντικό να αναπτύσσονται νέες αγορές και βιομηχανίες. Αν ρωτήσεις οποιονδήποτε «πού θέλεις να επενδύσεις στην Ελλάδα;», όλοι θα σου πουν στην ενέργεια και τη φιλοξενία. Υπάρχουν όμως και άλλοι τομείς (με προοπτική): βιοτεχνολογία, τεχνολογία, πολλά ακόμη διαφορετικά πράγματα. Θα έλεγα πως καθώς κοιτάζουμε να επενδύσουμε περαιτέρω στην Ελλάδα, οτιδήποτε μπορεί να γίνει για να κάνει ευκολότερη αυτή τη διαδικασία για τους διεθνείς επενδυτές είναι ευπρόσδεκτο...
ΕΡ. Εξετάζει ο όμιλος συγκεκριμένες νέες επενδύσεις στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή;
ΑΠ. Ναι, υπάρχουν (επενδύσεις που εξετάζουμε)! Αυτό που θα μπορούσα να πω είναι ότι πραγματικά κοιτάζουμε να χτίσουμε πάνω στις επιχειρήσεις μας στον χώρο της ενέργειας και του τουρισμού. Θα γίνουν λοιπόν και άλλες ανακοινώσεις σε αυτή την «κονίστρα», οπότε μείνετε συντονισμένοι για περισσότερα (γελάει)! Οι επενδύσεις του Libra Group στην Ελλάδα ανέρχονται σε πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στη διάρκεια των ετών. Διατηρούμε ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα σε αρκετούς επιχειρηματικούς τομείς και έχουμε αναλάβει μείζονες οικονομικές δεσμεύσεις απέναντι σε σειρά πρωτοβουλιών κοινωνικής υπευθυνότητας και φιλανθρωπίας στην Ελλάδα.
ΕΡ. Αναφέρατε ότι είναι ευπρόσδεκτο οτιδήποτε κάνει ευκολότερη τη διαδικασία για τους διεθνείς επενδυτές. Σε ποιους τομείς θα λέγατε ότι επείγει να εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις;
ΑΠ. Βρίσκουμε ότι η Ελλάδα δεν είναι δύσκολος τόπος για να κάνει κάποιος δουλειές σε πολλά πεδία και νομίζω ότι την τελευταία δεκαετία υπήρξε μια ώθηση ώστε να γίνει ευκολότερο για τους ανθρώπους (τους επενδυτές) να έρθουν εδώ. Εννοώ, δέχομαι κάθε μέρα ερωτήσεις -ζω στη Νέα Υόρκη- από ανθρώπους που θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα και δεν έχουν εμπειρία εδώ και περίμεναν στα μετόπισθεν να δουν τι θα συμβεί με το θέμα του ευρώ. Τώρα που αυτό έχει ουσιαστικά διευθετηθεί, επιθυμούν να έρθουν. Δεν είμαι σε θέση να προτείνω μεταρρυθμίσεις, δεν είμαι ειδικός σε αυτό, αλλά η Ελλάδα είναι «back in business» θεωρώ και πλέον το βλέπουμε αυτό στις επαφές μας με ανθρώπους ανά τον κόσμο.
ΕΡ. Πιστεύετε ότι το «brand» της Ελλάδας έχει αρχίσει να ισχυροποιείται ξανά στη μεταμνημονιακή εποχή; Και τι θεωρείτε ότι πρέπει να αντιπροσωπεύει στις αγορές το brand «Ελλάδα» στη νέα εποχή;
ΑΠ. Tο brand της Ελλάδας στον τουρισμό ίσως είναι το ισχυρότερο του κόσμου. Πιθανώς να υπάρχουν δύο ακόμη που μπορούν να το ανταγωνιστούν, αλλά ο καθένας στον κόσμο θέλει να έρθει στην Ελλάδα και το βλέπω αυτό καθημερινά και μάλιστα πολλές φορές την ημέρα. Άρα, δεν υπάρχει κάτι να γίνει εδώ (σε ό,τι αφορά το brand της Ελλάδας στον τουρισμό), γιατί η χώρα θα ...φροντίσει μόνη της τον εαυτό της, αφού είναι μια από τις ομορφότερες χώρες του κόσμου... Θεωρώ όμως ότι πρέπει να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτό, να δημιουργήσουμε την υποδομή, τα ξενοδοχεία που θα καλωσορίζουν οποιονδήποτε θέλει να έρθει εδώ.
Όσον αφορά το brand της χώρας γενικά (όχι μόνο στον τουρισμό), αυτό αμαυρώθηκε εξαιρετικά άδικα στις δύσκολες στιγμές, ότι δήθεν οι άνθρωποι στην Ελλάδα είναι τεμπέληδες, κι αυτό δεν ήταν ακριβές, ήταν λάθος και προσβλητικό...Πιστεύω ότι αυτό έχει αλλάξει τώρα και ότι οι άνθρωποι θα το συνειδητοποιήσουν καθώς ο χρόνος περνά, αλλά το μόνο πράγμα που μπορεί να αλλάξει πλήρως τη γνώμη των ανθρώπων είναι η ανάκαμψη...
ΕΡ.Τι θα λέγατε σε έναν νεαρό Έλληνα ή μια νεαρή Ελληνίδα, που θα ερχόταν σε εσάς απογοητευμένος/η, προκειμένου να του/της δώσετε κουράγιο για να σχεδιάσει ένα καλύτερο μέλλον και να παλέψει για αυτό;
ΑΠ. Θα τους έλεγα να διατηρήσουν την αισιοδοξία τους, ότι πιστεύω πως οι καλύτερες μέρες είναι μπροστά, ότι τίποτα δεν κρατάει για πάντα, καμία κρίση δεν διαρκεί για πάντα, να εργαστούν σκληρά, όπως έτσι και αλλιώς ήδη κάνουν οι Έλληνες, εργάζονται απίστευτα σκληρά, να μη χάνουν την ελπίδα, θα τους έλεγα ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, η χώρα θα ανακάμψει και ότι η οικονομία θα βελτιωθεί, δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτό.
ΕΡ. Προφανώς η ισορροπία μεταξύ κέρδους και θετικού κοινωνικού αντίκτυπου είναι πλέον απαραίτητη σήμερα και στην Ελλάδα, σε κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα και εταιρεία. Πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ);
ΑΠ. Με τον ρόλο μου ως πρόεδρος της Concordia, που είναι ένας οργανισμός που προωθεί τις ΣΔΙΤ, θεωρώ ότι αυτό είναι ένα μεγάλο πεδίο, στο οποίο η Ελλάδα μπορεί να αριστεύσει. Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις εκεί έξω, που θέλουν να έρθουν μέσα και να επωφεληθούν από την ασφάλεια ενός συνεταιρισμού με την κυβέρνηση, δεδομένου ότι η κυβέρνηση είναι η πιο ισχυρή οντότητα σε κάθε κράτος. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις μπορεί να είναι αργές και γραφειοκρατικές, οπότε θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα να γίνει ηγέτιδα στις ΣΔΙΤ και να αντλήσει παραδείγματα από όλον τον κόσμο, σχετικά με το τι δούλεψε και τι δεν δούλεψε σε άλλες χώρες και να εφαρμόσει τις καλές πρακτικές καθώς η χώρα ανακάμπτει.
ΕΡ. Η Ελλάδα και η Ευρώπη, αλλά σε άλλο επίπεδο και οι ΗΠΑ, αντιμετωπίζουν σήμερα την πρόκληση πρωτοφανών προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών και της ανάγκης να ενσωματώσουν ομαλά όλους αυτούς τους ανθρώπους στις εσωτερικές οικονομίες και την κοινωνία. Πώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν οι ΣΔΙΤ προς αυτή την κατεύθυνση;
ΑΠ. Αυτή είναι μια ευαίσθητη «περιοχή», τόσο για τις ΗΠΑ, με τη συζήτηση γύρω από το Τείχος, όσο και στην Ευρώπη με τις ροές των προσφύγων. Οι ΣΔΙΤ δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη συνεργασία επιχειρήσεων και κυβερνήσεων, αλλά και με τη συνεργασία κυβερνήσεων και φιλανθρωπικών οργανισμών και νομίζω ότι πολλές φορές αυτός είναι ο πλέον αποδοτικός τρόπος (συνεργασίας). Γνωρίζω ότι η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν σε εξέλιξη τέτοιες συνεργασίες και νομίζω ότι η συνέχιση και επαύξησή τους είναι πολύ σημαντικές...
