Σάββατο, 13 Μαϊος 2017 11:17

Ιδεολογική διπολικότητα

Ιδεολογική διπολικότητα

Η έννοια της Αριστεράς δεν ερμηνεύεται κατ’ αποκλειστικότητα από κομματικούς μηχανισμούς και δεν αναλύεται στα όρια που επιβάλλει η απολυτότητα μιας ιδεολογίας. Εμπεριέχει στον συνθετικό της ιστό, την απαράμιλλη στάση ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της διαδρομής της ύπαρξης.

Ως εκ τούτου είναι κάτι περισσότερο από μια τοπική ή χρονική αναφορά στο διάβα των αιώνων. Δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός, ότι οι μεγάλες προσωπικότητες του αριστερού προσδιορισμού απέφευγαν τον φανατισμό, την έπαρση και την ξερολατρία. Η πειθώ, η προσέγγιση, η επιχειρηματολογία, το τεκμήριο και κυρίως η δύναμη της γνώσης, αποτελούσαν τα εχέγγυα της ατομικής και συλλογικής καταξίωσής τους. Αντίθετα, η απαξίωση και ο δογματισμός, σε συνδυασμό με το αγενές «σπορ» της διαρκούς στηλίτευσης προσώπων ή πράξεων, χρωμάτιζε ανέκαθεν τις φυσιογνωμίες εκείνες, των οποίων η προβεβλημένη τυπολατρία δημιουργούσε υπόνοιες περί του αντιθέτου. Ενα από τα βασικά και ουσιώδη συστατικά της Αριστεράς, απαιτείται να είναι οι «κακές» της σχέσεις με την εξουσία. Αλλως αναφερόμαστε σε εκμαγεία πολιτικών πεποιθήσεων και κίβδηλων εξαγγελιών. Εξ αρχής, εξ ορισμού και εκ πεποιθήσεως δεν συνάδει αριστερή συνείδηση με πλουτοκρατικά αποτυπώματα στην ιστορική περπατησιά του ανθρώπου. 

 

ΔΙΠΟΛΙΚΟΤΗΤΑ

Επίσης, στην περίπτωση που ο χαμαιλεοντισμός καθίσταται εντέχνως ως υποδεέστερη απεικόνιση των πεπραγμένων της ζωής ενός ατόμου, έναντι της κονκάρδας του με το σφυροδρέπανο στο πέτο, ή του μπερέ του με τον Τσε, έρχεται η Ρόζα Λούξεμπουργκ να αποδομήσει με την παρακάτω φράση της τον εκάστοτε πολιτικό σουρεαλισμό: «Στην αστική κοινωνία ο ρόλος της Αριστεράς είναι ο ρόλος του κόμματος αντιπολίτευσης. Σε κόμμα εξουσίας επιτρέπεται να υψωθεί μόνο πάνω στα ερείπια του αστικού κράτους». Πώς όμως θα μπορούσε να ερειπωθεί το αστικό κράτος εν έτει 2017 με το έμψυχο υλικό του πλανήτη ελεγχόμενο ακόμα και ως προς την ανάσα του μέσω της νέας τεχνολογίας και των υπαρχουσών συσχετισμών δύναμης; Οταν το καπιταλιστικό τερατούργημα με ορυμαγδό επιθέσεων στο νου, το σώμα, την ιστορία, έχει διασφαλίσει την επιβίωσή του με υπερασπιστές και χειροκροτητές τα ίδια του τα θύματα; Τα αστικά κοινοβούλια και ο φασισμός είναι τα δύο χαρτιά που διαθέτει στα χέρια του ο καπιταλιστικός Μινώταυρος, ποντάροντας πάντα εκ του ασφαλούς πότε στη μια περίπτωση και πότε στην άλλη, ανάλογα με την «διπολικότητα» της παγκόσμιας συγκυρίας. 

 

ΤΑ ΠΙΟΝΙΑ 

Ετσι λοιπόν εξαναγκάζεται ένας λαός, επί παραδείγματι ο γαλλικός, να υποστηρίζει μια επίφαση δημοκρατίας, αναθέτοντας στον Εμμανυέλ Μακρόν την τύχη του. Δηλαδή σε μια ορντινάντσα τραπεζιτών με φαιδρό ιδεολογικό περίβλημα και μηδενικό πολιτικό εμβαδόν. Λογικό αυτό, καθώς η εκπρόσωπος του φασισμού Μαρίν Λε Πεν υποδαυλίζει ανατριχιαστικές σκέψεις για το μέλλον του. Πώς όμως θα κατορθώσει ένα ενεργούμενο της καπιταλιστικής αναλγησίας, όπως ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος της Γαλλίας να φρενάρει την άνοδο της φασιστικής λαίλαπας που κατακλύζει την ευρωπαϊκή ήπειρο; Πόσες άλλες σταγόνες λήθης θα επιτρέψει να ρίξουν στο ποτήρι της η Ευρωπαϊκή Αριστερά; Είναι ανίκανη ή υποκρίνεται πως αγνοεί, ότι η χρόνια και εκτεταμένη λιτότητα επιφέρει εξαθλίωση, οικονομική, κοινωνική, πολιτική, ψυχολογική, υπαρξιακή, με οδυνηρό αποτέλεσμα τη γιγάντωση του φασισμού; Ιδού τα δύο «χρησιμότερα» πιόνια του καπιταλισμού: Τα επιδεικνύει το ίδιο το σύστημα με κομπορρημοσύνη στη γαλλική σκακιέρα. Το αστικό κοινοβούλιο μιας ψευδεπίγραφης δημοκρατίας απ’ τη μια και η επελαύνουσα θηριώδης Ακροδεξιά απ’ την άλλη. Το μήνυμα είναι σαφές: Ή μασάτε «δημοκρατικά» την επιπλέον λιτότητα και τον περιορισμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ή σας την βάζουμε αμάσητη στο στόμα με τα μυώδη μπράτσα των μισθοφόρων της Μαρίν. 

 

ΔΑΙΜΟΝΟΠΟΙΗΣΗ 

Και η Αριστερά; Είναι μήπως μειοψηφία στην Ευρώπη; Σίγουρα όχι. Τότε γιατί παρακολουθεί τα τεκταινόμενα ως τέταρτος διαιτητής σ’ ένα γήπεδο που βράζει; Σε τι την εξυπηρετεί να εμφανίζεται απλώς ως η δύναμη της διαφωνίας και όχι της ανατροπής; Μία από τις δαιδαλώδεις πρακτικές της, είναι η κατά τόπους, διαφορετική αντιμετώπιση των ευρωπαϊκών πολιτικών γεγονότων. Σιωπά όταν η Πολωνία και άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, απαγορεύουν σήμερα κάθε λέξη, εικόνα, φράση, που σχετίζεται με το παρελθόν τους. Ευνοεί μήπως την Ευρωπαϊκή Αριστερά η κομμουνιστική δαιμονοποίηση; Αυτονόητον είναι πως η αντίθεση στην όποια δαιμονοποίηση, δεν υιοθετεί αβρόχοις ποσί το παρελθόν του δαιμονοποιημένου. Αλλά προβληματίζει που οι κραυγές της ήταν μικρότερες του αναμενομένου στο ουκρανικό έγκλημα, όταν η Ακροδεξιά της Ουκρανίας κατέστη ρυθμιστής των εκεί πολιτικών εξελίξεων. Φαίνεται όμως πως οι Γάλλοι είναι άλλης ποιότητας λαός. Αλίμονο να μπουν στο ίδιο καζάνι με τους πρώην Γιουγκοσλάβους που βομβαρδίστηκαν με γαλλικά αεροπλάνα του ΝΑΤΟ. Μια τέτοια Ευρωπαϊκή Αριστερά, απλώς παρατείνει για λίγο ακόμα, τον χρόνο αναμονής του φασισμού προ των πυλών της πλειοψηφίας. 

 

ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑ

Και βέβαια το παρδαλό φαινόμενο να εμφανιστεί ως σωτήρια λύση η Κεντροαριστερά, από μόνο του αποτελεί το καλύτερο σενάριο για θεατρική επιθεώρηση στο Δελφινάριο. Μια γνήσια Αριστερά δεν θα «επέτρεπε» τον συγχρωτισμό με υβριδικά πολιτικά ενεργούμενα. Η προσπάθεια να καταργηθούν οι διαφορές και να ομοιοχρωματιστούν οι κοινωνικές επιλογές, επιφέρει μόνο τραύματα στην πνευματική και υλική υπόσταση του αριστερού ανθρώπου. Αριστερά που φλερτάρει το Κέντρο και αντίστροφα, μπορεί να αυτοαποκαλείται Κεντροαριστερά, αλλά όσον αφορά στα της χώρας μας, παραπέμπει στην αποτυχημένη διακυβέρνηση του Κώστα Σημίτη. Ενός πολιτικού που στα δύσκολα την κοπάνησε παραδίδοντας το δαχτυλίδι της διαδοχής, για να απαλλαγεί απ’ το βάρος των ευθυνών του. Χρηματιστηριακές φούσκες, σκάνδαλο εξοπλιστικών προγραμμάτων, πλαστά στοιχεία για την είσοδό μας στο ευρώ, Goldman Sachs, Ολυμπιακοί Αγώνες ανυπολόγιστων εξόδων, «μαύρα» ταμεία της Siemens, Ιμια, παράδοση Οτσαλάν στους Τούρκους με «εμπλοκή» στην υπόθεση και της Ελλάδας, εξυπηρέτηση των «συμμάχων» μας για βομβαρδισμούς στην Γιουγκοσλαβία, ημιαπασχόληση, υπερκοστολόγηση δημοσίων έργων και μια σειρά άλλων «επιτευγμάτων», είναι τα εξαιρετικά αποτελέσματα του κεντροαριστερού εγχειρήματος που προσφάτως αναζωπυρώνεται ως λύση σωτηρίας σε Ελλάδα και Ευρώπη. 

 

ΟΙΚΤΡΟΙ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΙ 

Φαντασθείτε ότι στο παιχνίδι του πολιτικού εκμαυλισμού επανέρχεται και ο εγκληματίας πολέμου, Τόνυ Μπλερ, που παραδέχτηκε κυνικά ότι «στήθηκε» ο πόλεμος του Ιράκ, άνευ επιβαρυντικών στοιχείων σε βάρος του Σαντάμ Χουσεΐν. Τέτοιου επιπέδου «μπουμπούκια» συναθροίζονται στην περιβόητη Λέσχη της Κεντροαριστεράς. Οι άνθρωποι αυτοί διαπιστώνουν πως έχουν πολλά κοινά με τους νεοφιλελεύθερους καθότι οι ιδεολογικές συγχωνεύσεις δίνουν και παίρνουν. Πότε όμως ανθίζουν κεντροαριστερές συμμαχίες ή κεντροδεξιά παραληρήματα; Όταν η ακραιφνής Αριστερά νίπτει τας χείρας της. Ισως η σπουδαιότερη διδαχή που μπορεί να μας δώσει η αποτυχημένη Ευρωπαϊκή Αριστερά, στην ημεδαπή, είναι η εξής: Οι οικτροί πολιτικοί συμβιβασμοί, με μαθηματική ακρίβεια οδηγούν και στην πολιτική απαξίωση, σε σημείο που ακόμα και ο νεοφιλελεύθερος Κυριάκος Μητσοτάκης να λησμονεί πως το δικό του κόμμα κυβερνούσε όταν ο δωροθέτης Χριστοφοράκος αναχώρησε ως κύριος από την Ελλάδα του Ψυχάρη και των offshore εταιρειών. Οι ευθύνες όμως ανήκουν στην Αριστερά, για το γεγονός ότι τα κόμματα που κυβέρνησαν απ’ την Μεταπολίτευση κι εντεύθεν, έχουν το θράσος να πλησιάζουν στο βήμα του Κοινοβουλίου. Ανθρωποι που ξεχνούσαν να διαβάσουν μνημόνια ή έπρεπε να τα εφεύρουν αν δεν υπήρξαν, ασκούν κριτική και δημιουργούν πολιτικά κινήματα κομμωτηρίου. 

 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΗΘΟΥΣ

Επόμενο είναι όμως να συμβαίνει αυτό. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πλέον αποτελεί ανέκδοτο που δυστυχώς δεν γελάει κανείς. Απλό παράδειγμα του ήθους της: Η σφαγή του Μπατακλάν και του Σαρλί Εμπντό, έβγαλε όλους τους ευρωαριστερούς πολιτικούς στο δρόμο να φωνάζουν - άλλωστε έτσι έπρεπε - «είμαστε όλοι Γάλλοι». Οταν όμως κατερρίφθη το ρωσικό αεροπλάνο στην Αίγυπτο με 224 επιβαίνοντες, κανείς δεν φώναξε «είμαστε όλοι Ρώσοι». Ούτε ψέλλισε κανείς Ευρωπαίος «είμαστε όλοι Τούρκοι» όταν έγινε η σφαγή στο κλαμπ Reina. Το αίμα σαφώς και έχει τις δικές του πολιτικές αποχρώσεις. Μια Αριστερά λοιπόν που λειτουργεί υπό τον φόβο μη στενοχωρήσει την Μέρκελ και κατ’ επέκτασιν τους εντολείς της, δεν μπορεί να έχει μέλλον. 

Εν κατακλείδι: Η Αριστερά δεν καταγγέλλει απλώς το άδικο, εφαρμόζει το δίκαιο και αναλαμβάνει το κόστος. Αλλά τι να πεις, όταν στη χώρα μας απαιτείται ο κρατούμενος να υπογράψει δήλωση μετανοίας για να πάρει την άδεια που δικαιούται, επειδή αντιδρούν οι «σύμμαχοί μας»; Αναντίρρητα και διαφωνώ με την Αριστερά της κουμπούρας και των εκτελέσεων. Άλλωστε έχω αρθρογραφήσει επ’ αυτού πολλάκις, διατυπώνοντας την αντίθεσή μου στην λογική της κουκούλας και του σαρανταπενταριού. Είναι όμως άλλο η ποινή και άλλο η εκδίκηση. Οπως είναι άλλο η Αριστερά του δρόμου απ’ την Αριστερά του τρόμου. Ο Χατζιδάκις έλεγε: «Εγώ περιέχω και τον αριστερό. Ο αριστερός όμως δεν με περιέχει». Μήπως ήρθε η ώρα να ορίσουμε ως αριστερό, τον γενναίο, τον δίκαιο και τον ελεύθερο… 

 

Του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου

Συγγραφέα - δημοσιογράφου