Ο Ασκληπιός αποτελούσε τον αρχαίο θεό της Ιατρικής και της Υγείας ενώ θεωρείται η μυθική μορφή από που ξεκινά η σύγχρονη Ιατρική. Η λατρεία του Ασκληπιού, είτε ως θεού είτε ως θεοποιημένου ήρωα, είχε σαν βάση την αποδοχή ότι ήταν ένας υπηρέτης της Φύσης, που ακολουθούσε τη θέλησή της. Υπήρξε από τους πλέον αγαπητούς θεούς των αρχαίων Ελλήνων στον οποίο απευθύνονταν για να τους ανακουφίσει από τους πόνους και τις ασθένειες, και η θεϊκή του υπόσταση οφείλεται στο γεγονός ότι ήταν γιος του Θεού Απόλλωνα. Η μητέρα του ήταν μια κοινή θνητή, η Κορωνίδα, που ενώ κυοφορούσε τον Ασκληπιό ως καρπό του έρωτά της με το Απόλλωνα, επειδή δεν της ήταν και πολύ πιστός, παντρεύτηκε ένα θνητό τον Ισχύ. Ο Απόλλωνας ενημερώθηκε από έναν κόρακα που μέχρι τότε ήταν πτηνό λευκού χρώματος και από την οργή του τον καταράστηκε να γίνει για πάντα μαύρος, ενώ σκότωσε τον Ισχύ και έδωσε εντολή στην δίδυμη αδελφή του θεά Αρτεμη να σκοτώσει με τα βέλη της την Κορωνίδα. Κατά την καύση του νεκρού σώματος της Κορωνίδας, ο Απόλλων έβγαλε τον γιο του Ασκληπιό μέσα από την διάπυρη μήτρα της μητέρας του. Ηταν μια γέννηση γεμάτη πόνο, θυσία και θάνατο, και για το λόγο αυτό θα έφερνε την θεραπεία και την «ανάσταση» της ζωής μέσα από την ίαση στους ανθρώπους.
Ο Ασκληπιός παντρεύτηκε την Ηπιόνη και φέρεται να έχει πολλά παιδιά με προσωποποιημένες τις ιδιότητες της ιατρικής όπως η Ιασώ, η Υγεία, η Πανάκεια, αλλά και τους γιατρούς Μαχάονα και Ποδαλείριο που αναφέρονται να συμμετέχουν στον Τρωικό πόλεμο. Επειδή η φήμη του Ασκληπιού ήταν μεγάλη, πολλές πόλεις διεκδίκησαν τον τίτλο της γενέτειρας του λόγω των παραλλαγών της μυθολογίας. Οι πόλεις αυτές είναι η Επίδαυρος, τα Τρίκαλα, η Αγιά, αλλά και η Αρχαία Οιχαλία στην Μεσσηνία.
Η αδιαφορία και η ολιγωρία των άλλων περιοχών έχει δώσει το δικαίωμα στο Δήμο Τρικάλων να αυτοανακηρυχθεί η πατρίδα του Ασκληπιού. Εντούτοις στην Ιλιάδα διαβάζουμε στη ραψωδία Β΄ και στους στίχους 729-733 ότι οι 2 γιοι του Ασκληπιού συμμετείχαν στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας ως γιατροί αλλά και με 30 καράβια από τις πόλεις Τρίκκη, Ιθώμη και Οιχαλία: «Oἵ δ’εἶχον Τρίκκην καί Ἰθώμην κλωμακόεσαν οἵ τ’ἒχον Οἰχαλίαν πόλιν Εὐρύτου Οἰχαλιῆος τῶν αὖθ’ἡγείσθην Ἀσκληπιοῦ δύο παῖδε ἰητῆρ’ἀγαθώ Ποδαλείριος ἠδέ Μαχάων τοῖς δέ τριήκοντα γλαφυραί νέες ἐστιχόωντο» - δηλ. και όσοι της Τρίκκης κάτοικοι και της τραχιάς Ιθώμης κι όσοι της χώρας κάτοικοι του Ευρύτου Οιχαλίας, είχαν τριάντα βαθουλά καράβια και αρχηγοί τους ήσαν ο Ποδαλείριος κι ο αδελφός Μαχάων ιατροί καλοί, του Ασκληπιού δυο τέκνα δοξασμένα».
Επειδή η Θεσσαλία και η Επίδαυρος έριζαν για την γεωγραφική θέση των πόλεων Τρίκκη, Ιθώμη και Οιχαλία ήρθε ο μεγάλος αρχαίος περιηγητής και γεωγράφος Παυσανίας (2ος π.Χ. αιώνας), που στην Ελλάδος Περιήγησις, Μεσσηνιακά, ΙΙΙ,2, παραθέτει ότι τα παραπάνω αναφερόμενα στην Ιλιάδα για την συμμετοχή των γιων του Ασκληπιού και τις πόλεις τους στον Τρωικό πόλεμο, δεν αφορούν την Τρίκκη Θεσσαλίας, αλλά τις μεσσηνιακές πόλεις Τρίκκη, Ιθώμη και Οιχαλία. Διερωτάται λοιπόν κανείς γιατί η Μεσσηνία, που έχει πλέον καθιερωθεί ως ένας άριστος και ιδεατός τουριστικός προορισμός, να μην αναδειχθεί και να καθιερωθεί και ως ένας εθνικός πυλώνας του ιατρικού τουρισμού, εφόσον η αρχαία της κληρονομιά ως πατρίδα του Ασκληπιού το απαιτεί και στηρίζει.
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥΣ
Η Πολιτεία της Φλόριντα στις ΗΠΑ ελκύει τουρίστες από όλον τον κόσμο ως ένας πολυδιαφημισμένος τουριστικός παράδεισος, αλλά οι εφαρμογές σύγχρονων και καινοτόμων τεχνολογιών στις υγειονομικές της δομές, η ευρεία χρήση της τηλεϊατρικής, των ποιοτικών υποδομών και της συνεργασίας με αναγνωρισμένα κέντρα έδωσαν ώθηση στην ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού που συνεισφέρει στην εθνική οικονομία των ΗΠΑ με 6 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσια βάση. Παράλληλα, οι επενδύσεις στην υγεία εκτός από έσοδα, προσφέρουν στους κατοίκους του Μαϊάμι και των άλλων περιοχών στην Φλόριντα πολύ υψηλού επιπέδου υγειονομικές υπηρεσίες. Η γεωγραφική θέση του Μαϊάμι που βρίσκεται πλησιέστερα στην Λατινική Αμερική, αλλά και το ήπιο της κλίμα τους χειμερινούς μήνες, το αναδεικνύουν ως ταξιδιωτικό προορισμό και η δημιουργία νέων δομών είναι διαρκής. Οι ασθενείς μπορούν να συνδυάσουν τις θεραπείες τους με διακοπές αλλά ακόμα και με κρουαζιέρες στην Καραϊβική.
Η Μεσσηνία έχει πολύ περισσότερα χαρακτηριστικά υποδοχής ασθενών, εφόσον διαθέτει το γλυκό μεσογειακό κλίμα το μεγαλύτερο διάστημα του έτους και την γεωγραφική θέση της που προσπελάζεται άνετα και με ασφάλεια από όλη την Ελλάδα αλλά ακόμα και με μικρής διάρκειας πτήσεων από την Ευρώπη, την Κύπρο, την Μέση Ανατολή και από τις Χώρες και τα Εμιράτα του Αραβικού Κόλπου. Μπορεί να συνδυασθεί όχι μόνο με διακοπές, αλλά και με κρουαζιέρες ή επισκέψεις στα μοναδικούς ιστορικούς και αρχαιολογικούς χώρους της Μεσσηνίας και της Πελοποννήσου, που αποτελούν μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη διαθέτει ξενοδοχειακές υποδομές υψηλότατου επιπέδου που μπορούν να προσελκύσουν τον απαιτητικό τουρισμό, ενώ οι περγαμηνές και οι γνώσεις των Ελλήνων επιστημόνων υγείας είναι υψηλοτάτου επιπέδου, όπως έχουν «αξιολογηθεί» διεθνώς με την φυγή των υγειονομικών μας στο εξωτερικό λόγω της οικονομικής κρίσης:
Οπως δηλώνουν οι χώρες υποδοχής τους, η κατάρτισή τους και η αφοσίωσή τους στο ιερό καθήκον προσέφεραν σημαντικά στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στους πολίτες τους.
ΤΕΡΠΝΑ ΚΑΙ ΩΦΕΛΙΜΑ ΜΕ ΠΟΛΥ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟ ΚΟΣΤΟΣ
Η ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού ίσως αποτελεί ένα εργαλείο που θα κάνει ελκυστική για αυτούς την επιστροφή τους στην πατρίδα. Το χαμηλότερο κόστος των ιατρικών πράξεων παρέχει έναν δυνατό ανταγωνιστικό χαρακτήρα στην επιτυχία του ιατρικού τουρισμού στην Ελλάδα γιατί για παράδειγμα ένα οδοντικό εμφύτευμα στις ΗΠΑ κοστίζει 3.500-7.000 δολάρια ενώ στην Ελλάδα λιγότερα πολλές φορές από 1.000. Επομένως με τα χρήματα που θα κόστιζε η τοποθέτηση ενός μόνο εμφυτεύματος στις ΗΠΑ, ο ασθενής καλύπτει και τις ολιγοήμερες διακοπές του στην Ελλάδα και ειδικότερα στην πανέμορφη μας Μεσσηνία.
Ας αναλογιστούμε τον αριθμό των ασθενών που θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν με υπηρεσίες εξωσωματικής γονιμοποίησης στο ειδυλλιακό τοπίο της Μεσσηνίας, τις οφθαλμιατρικές επεμβάσεις που μάλιστα οι περισσότερες από αυτές δεν απαιτούν και νοσηλεία σε νοσοκομείο, όπως ο καταρράκτης, οι επεμβάσεις κοσμητικής (πλαστικής) χειρουργικής και αισθητικής δερματολογίας, η φυσική αποκατάσταση χρονίως πασχόντων ασθενών αλλά και η ιαματική ιατρική με τις θερμές πηγές και την θαλασσοθεραπεία.
Τέλος, για μια ποικιλία διαγνωστικών εξετάσεων (όπως π.χ. κολονοσκοπήσεις) αλλά έως και πολύ εξειδικευμένων θεραπευτικών καρδιοχειρουργικών και νευροχειρουργικών επεμβάσεων θα μπορεί να επιλέγεται η Ελλάδα λόγω χαμηλότερου κόστους σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
ΑΥΣΤΗΡΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ
Θα πρέπει όμως να θεσπιστούν κανόνες παροχής ποιοτικών και ασφαλών ιατρικών υπηρεσιών στον ασθενή τουρίστα, καθώς και να περιγραφεί λεπτομερώς η απαιτούμενη εκπαίδευση των εμπλεκομένων φορέων.
Θα πρέπει να διασφαλιστεί το επιστημονικό κύρος, η θέσπιση των όρων πιστοποίησης των παρόχων υπηρεσιών ιατρικού τουρισμού και να εκκινήσουν οι κατάλληλες στρατηγικές για να αναδειχθεί η Ελλάδα ως πρότυπο προορισμό ιατρικού τουρισμού.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η επιτυχία του εγχειρήματος αναμένεται σίγουρη, γιατί η χώρα μας διαθέτει τα τουριστικά θέλγητρα, αποτελώντας παράλληλα έναν ιδεώδη γεωγραφικό προορισμό. Η είσοδος της Ελλάδας στην διεθνή αγορά ιατρικού τουρισμού και η μετατροπή του σε ισχυρή και προσοδοφόρα υπηρεσία για τη χώρα με τη δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα από την προβολή του ισχυρά καταρτισμένου Έλληνα ιατρού, αλλά και των ανταγωνιστικών τιμών, θα ενεργοποιήσει έναν αναξιοποίητο μέχρι σήμερα προσοδοφόρο τομέα. Η Μεσσηνία έχει τις δυνατότητες και τη δυναμική, και μένει να αναδειχθούν όχι μόνο οι περιβαλλοντικοί της θησαυροί, αλλά να καταγραφούν και οι δυνατότητές της ώστε να πιστοποιηθεί ως ένας Ιατρικός προορισμός.
Στο Ινστιτούτο Ερευνών του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου όπου υπηρετώ ως γενικός γραμματέας, έχει συσταθεί ο Τομέας του Ιατρικού Τουρισμού που ετοιμάζει τον εθνικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού στην πατρίδα μας, όπου η Μεσσηνία προσδοκώ να αποτελέσει μια ξεχωριστή και σημαντική πρόταση.
* Επίκουρος καθηγητής Παθολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, γενικός γραμματέας του Ινστιτούτου Επιστημονικών Ερευνών του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου
