Ζούμε σε μια εποχή με κυρίαρχο το αίσθημα της ανασφάλειας σε παγκόσμιο, εθνικό αλλά και τοπικό επίπεδο. Στην Καλαμάτα της κρίσης δεν σπανίζουν τα ειδεχθή εγκλήματα, ενώ η συχνότητα κλοπών και ληστειών θέτει σε δοκιμασία την αξιοπρεπή επιβίωση πολλών συμπολιτών μας στις παραμελημένες γειτονιές και στα χωριά. Μάστιγα συνιστούν όμως και τα τροχαία ατυχήματα, θανατηφόρα και μη, που έχουν μετατραπεί σε τραγική καθημερινότητα. Ευθύνεται άραγε η απουσία συντονισμού και πόρων ή, κυρίως, βούλησης και στρατηγικής; Ας ξεκινήσουμε από τα αυτονόητα.
Μια στρατηγική ασφάλειας με θεσμικό και κοινωνικό υπόβαθρο
Για την υιοθέτηση και εφαρμογή ενός συνεκτικού μοντέλου ασφάλειας με απτά αποτελέσματα, απαιτείται η μετεξέλιξη και πλήρης ενεργοποίηση υφιστάμενων θεσμικών εργαλείων αλλά και η υλοποίηση νέων, τολμηρών πρωτοβουλιών εκ μέρους του δήμου. Ειδικότερα, τα προτεινόμενα μέτρα συνίστανται:
- στη μετατροπή του υφιστάμενου Τοπικού Συμβουλίου Πρόληψης Παραβατικότητας σε πραγματικό Δημοτικό Συμβούλιο Ασφαλείας με τη συμμετοχή, στο υψηλότερο επίπεδο, εκπροσώπων της εισαγγελικής αρχής (πλην της δημοτικής και της αστυνομικής) αλλά και της εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων. Εντός του Συμβουλίου θα λειτουργεί συντονιστική επιτροπή με μέλη το Δήμαρχο, τον Αστυνομικό Διευθυντή και τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών, που θα εποπτεύουν σε εβδομαδιαία βάση την εφαρμογή των αποφάσεών του.
- στη διαμόρφωση, κατόπιν ευρύτατης διαβούλευσης με τους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία, ολοκληρωμένου Σχεδίου Πρόληψης και Αντιμετώπισης Παραβατικότητας με κατάλληλη επιστημονική τεκμηρίωση, συγκεκριμένους, μετρήσιμους στόχους (ετήσιους, τριμηνιαίους και μηνιαίους) και έμφαση σε δράσεις πρόληψης. Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να οριστεί, με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, ένας Συντονιστής Ασφάλειας σε κάθε γειτονιά και χωριό, που θα εποπτεύει την εφαρμογή των αντεγκληματικών δράσεων. Επιπλέον, πρέπει να εξεταστεί η σύσταση στα χωριά και τις γειτονιές Ομάδων Πολιτών για την Πρόληψη της Εγκληματικότητας, με κατάλληλη εκπαίδευση και υπό τις οδηγίες της Αστυνομίας, οι οποίες θα τη βοηθούν, με κάθε πρόσφορο τρόπο, στο έργο της. Παράλληλα, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε εκπαιδευτικές και ενημερωτικές δράσεις με προτεραιότητα στις προβληματικές περιοχές και κοινωνικές ομάδες. Απαιτείται, τέλος, αποτελεσματικός συντονισμός με τις όμορες δημοτικές αρχές, την Περιφέρεια και τους αναγνωρισμένους επιστημονικούς φορείς.
- στην υιοθέτηση μιας Δημοτικής Στρατηγικής Οδικής Ασφάλειας, συμβατής με τις εθνικές προτεραιότητες και τις καλές πρακτικές διεθνώς. Εν προκειμένω, θα προτάσσονται εκπαιδευτικές δραστηριότητες, για να επιτευχθεί βαθμιαία αλλαγή νοοτροπίας σε σχέση με την οδική συμπεριφορά, αλλά και άμεσες προληπτικές ενέργειες, όπως η εγκατάσταση συστήματος στοχευμένης ηλεκτρονικής επιτήρησης στα επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου, η τοποθέτηση μέσων επιβράδυνσης των οχημάτων στις προβληματικές διασταυρώσεις και η βελτίωση της αστυνόμευσης με συντονισμό ΕΛ.ΑΣ-Δημοτικής Αστυνομίας. Συναφώς, εγκαταστάσεις όπως το Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής, πρέπει να αξιοποιηθούν περαιτέρω.
Μια πόλη-προστάτις των πολιτών της
Με πρωταγωνιστή το δήμο και ενεργό εμπλοκή όλων των αρμοδίων φορέων, η Καλαμάτα μπορεί να κερδίσει το στοίχημα της ασφάλειας για όλους με έμφαση στην πρόληψη. Ετσι θα ζωντανέψουν τα χωριά και οι γειτονιές μας και θα έλθει η πολυπόθητη ανάπτυξη με αποκέντρωση. Αυτή η μικρή επανάσταση, η Επιχείρηση «Ανοιχτά Παράθυρα», μπορεί και πρέπει να πετύχει. Προϋποθέτει όμως και ανοιχτά μυαλά.
*Ο Νίκος Θεοδώρου είναι Δικηγόρος και Διδάκτωρ Δημοσίου και Ευρωπαϊκού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ludwig-Maximilians του Μονάχου.
