Ανέκαθεν οι νεοέλληνες στήναμε αερογέφυρα και συνδεόμασταν με τους αρχαίους προγόνους μας όταν ξεμέναμε από επιχειρήματα που άπτονταν της ιστορικότητάς μας. Αναλάμβανε τότε η ρητορική του γονιδίου, του κυττάρου και του αίματος, να μας βγάλει από τη δύσκολη θέση στην οποία ενδεχομένως είχαμε περιέλθει εξαιτίας της αγνωσίας μας. Αναντίρρητα, όπως συμβαίνει με όλους τους κανόνες, η εξαίρεση μιας όχι ευκαταφρόνητης μειοψηφίας τιμά τη σκέψη, τη λογική και το πανανθρώπινο ιδεώδες. Δυστυχώς, η δημοκρατία διαθέτει με τα μύρια θετικά της και ένα ισχυρό αρνητικό: Την πλειοψηφία. Αναγκαίο κακό, λόγω μη ανεύρεσης καλύτερης μεθόδου, αλλά αξίζει να επισημανθεί το ανωτέρω για την κατανόηση του κειμένου:
Αν επί παραδείγματι πρέπει να αποφασίσουν δέκα πολίτες για την τύχη της πόλης τους, και οι δύο είναι σοφοί και οι οκτώ ηλίθιοι, στη δημοκρατία τα ηνία τα αναλαμβάνουν οι ηλίθιοι. Το ίδιο ισχύει με την αντικατάσταση των επιθέτων κατά σειρά, σε έντιμους και απατεώνες. Η πόλη θα κουμαντάρεται από εκείνους που κλίνουν προς την ατιμία και την απάτη. Συνεπώς, οι περισσότεροι, από πουθενά δεν προκύπτει ότι διαθέτουν αυξημένο δείκτη ευφυΐας ή ηθικό μέγεθος, έναντι των ολίγων. Αν αυτό το μειονέκτημα του δημοκρατικού πολιτεύματος παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη ενός λαού, ευλόγως γίνεται αντιληπτό πόσο καθορίζει, προσδιορίζει και διαμορφώνει αντίληψη και συνείδηση στον ίδιο το λαό αλλά και σε έκαστον εκ των πολιτών αυτού.
ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ
Και στην περίπτωση που η αναφορά μας αγγίζει μια επιπόλαια κοινωνικοπολιτική συζήτηση καφενείου, στην οποία οι περισσότεροι εξ ημών μια έφεση την έχουμε, το πρόβλημα εκ των πραγμάτων καθίσταται αδύναμο να λάβει παλλαϊκά χαρακτηριστικά. Εκλείπει με το τελευταίο ούζο της ομήγυρης και ζαλισμένο αποξεχνιέται μεταλλασσόμενο συχνάκις σε ποδοσφαιρική αντιπαράθεση.
Τι συμβαίνει όμως όταν η «μαύρη τρύπα» της δημοκρατίας συσχετίζεται με τον ιστοριογράφο; Τον άνθρωπο, πολίτη, επιστήμονα που αναλαμβάνει να διαπαιδαγωγήσει τις παρούσες αλλά και μελλοντικές γενιές;
Ποιο αντίδοτο μπορεί να δοθεί στην ηλιθιότητα ή την ανέντιμη στάση εκείνου που αθροίζει και καταγράφει ιστορικά γεγονότα για να τα απιθώσει στην ποδιά της αιωνιότητας;
Ποια δημοκρατική διαδικασία δύναται να αποστερήσει από έναν εξωνημένο, αργυρώνητο ιστοριογράφο, την κίβδηλη πέννα του; Ποια αντισώματα διαθέτει το δημοκρατικό πολίτευμα έτσι ώστε να αποτρέψει έναν διαμορφωτή γνώμης να χρησιμοποιήσει το μελάνι του από λεκτικό ρυάκι, σε ποταμό αίματος;
Το βασικότερο ερώτημα που οφείλουμε να θέσουμε στους εαυτούς μας, που άπτεται της ιστοριογραφίας και κατ’ επέκτασιν της ιστορίας, είναι το κάτωθι: Ο,τι διδαχθήκαμε ή ό,τι πρόκειται να διδαχθούμε έχει υποστεί την βάσανο της εγκυρότητας και της αποδεικτικής πρακτικής;
Στην περίπτωση που «την ιστορία», κατά την πασίγνωστη ρήση του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, «την γράφουν οι νικητές», τότε, τι σόι αλήθεια αποδελτιώνεται στις αποθήκες του μέλλοντος;
ΠΑΡΑΧΑΡΑΞΗ
Την εποχή που ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ισχυριζόταν: «Ολόκληρη η ιστορία του κόσμου μπορεί να συνοψισθεί στο γεγονός ότι όταν ένα έθνος είναι δυνατό, δεν είναι δίκαιο, και όταν θέλει να είναι δίκαιο δεν είναι πια δυνατό» κατά κύριο λόγο συμπεριλάμβανε και την ιστορία που περιτύλιγε το δικό του έθνος. Το αμπαλάζ ήξερε πως δεν αντιπροσώπευε την αλήθεια, αλλά την παραμυθία με την οποία αποκοίμιζε τόσο τον δικό του λαό όσο και τους άλλους.
Τα σχολικά εγχειρίδια των βαλκανικών χωρών, όλα μα όλα, εμπεριέχουν αλυτρωτικές επιδιώξεις, είτε οφθαλμοφανείς με την πρώτη ανάγνωση είτε κεκαλυμμένες. Πού οφείλεται αυτό; Μα φυσικά στους τυχάρπαστους ιστοριογράφους των χωρών τους που έναντι ωφελημάτων, ιδιοτελών σκοπών ή σοβινιστικών τάσεων, παραχαράζουν την πραγματικότητα και εμφανίζουν το θύμα ως θύτη και αντίστροφα. Αυτά βέβαια στα πλαίσια σκοπιμοτήτων των ανωτέρων τους. Ετσι λοιπόν διαθέτουμε δουλοπρεπείς καθηγητές πανεπιστημίων να διδάσκουν Ιστορία, ανάλογα με τις εντολές και τις επιταγές παραγόντων που ουδεμία σχέση έχουν με τη συγκεκριμένη επιστήμη και το αντικείμενό της.
Κατ’ επίφασιν αντικειμενικοί και ανεξάρτητοι επιστήμονες, που ανέβηκαν ταχύτατα την κλίμακα της επετηρίδας, αφού πρώτα κατήλθαν σκαλοπάτια «στοών», παρότι γνωρίζουν τι εστί Μακεδονία, υπερασπίζονται αδιάλλακτα τη θέση τους ή αντιτίθενται με φανατισμό στα επιχειρήματα των αντιπάλων τους, για να κερδίσουν αίγλη στο πολιτικό στρατόπεδο στο οποίο έχουν ενταχθεί, λειτουργώντας εν τέλει ως ορντινάντσες δήθεν πνεύματος.
ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ ΗΧΩ
Με το αζημίωτο βέβαια, γιατί «καλός πανεπιστημιακός καθηγητής» είναι ο κομματικός καθηγητής που υπηρετεί την κομματική παράταξη που τον έχει αναβαθμίσει, υπακούει στους οργανωμένους φοιτητές που τον στηρίζουν και χαϊδεύει τα ώτα του κομματικού ακροατηρίου του.
Ο διαθέτων γνώση, επίγνωση, κατάρτιση και εντιμότητα, αλλά δεν επιθυμεί την εμπλοκή του στην καμαρίλα της κομματίλας, αποτελεί μια απολιτίκ φιγούρα, έναν αποδιοπομπαίο τράγο των δεινών της χώρας του, και εκπαραθυρώνεται με συνοπτικές διαδικασίες από το σύστημα αξιών της ακαδημαϊκής και συνάμα τηλεοπτικής κοινότητας.
Διόλου τυχαίο ότι στα σχολεία των Τούρκων οι γενοκτονίες καταγράφονται ως νικηφόρα έπη, στα δε σχολεία των Ελλήνων παραλείπονται οι αθλιότητες στην Αλωση της Τροπολιτσάς.
Το αρχαίο αθάνατο πνεύμα, μέσω της αερογέφυρας που στήνουμε με το προγονικό μας παρελθόν, το επικαλούμαστε όταν αναφερόμαστε στη Μικρά Ασία και τα εδάφη της Ιωνίας. Τότε ο Θαλής ο Μιλήσιος έχει την τιμητική του ως προπάππους μας. Οταν όμως η ειλικρινής ηχώ του Κολοκοτρώνη εξακολουθεί να φτάνει στ’ αυτιά μας: «Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη» εξαιτίας των σφαγμένων κορμιών ανδρών και γυναικόπαιδων, με τους Ευρωπαίους της εποχής να μας σιχτιρίζουν για τις ανελέητες σφαγές, αμέσως λησμονούμε τους φιλοσόφους και μεταφέρουμε τη συζήτηση στους ήρωες του 1821.
Αποφεύγουμε όμως να εξιστορήσουμε τα καμώματα της εκκλησίας και τις κομπίνες των προεστών και κοτζαμπάσηδων σε βάρος των αβράκωτων Ρωμιών.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΡΟΛΟΣ
Ετσι ξεφυλλίζουμε βιαστικά τις σελίδες με την ανθελληνική ενέργεια του αντικαποδιστριακού Μιαούλη το 1831, να ανατινάξει το πανάκριβο τρικάταρτο ιστιοφόρο «Ελλάς», καμάρι του στόλου με 32 πυροβόλα, καθώς και την κορβέτα «Υδρα», δημιουργώντας ικανοποίηση στους Τούρκους και θλίψη στους επαναστατημένους Ελληνες. Παρότι παραπέμφθηκε σε δίκη, ο Καποδίστριας τού διεμήνυσε ότι αν σταματήσει εναντίον της κυβέρνησης τις εχθρικές ενέργειες: «Η κυβέρνησις είναι έτοιμη να λησμονήσει τα παρελθόντα προς χάριν αυτών». Βέβαια δύο μήνες αργότερα οι Μαυρομιχαλαίοι καθάρισαν τον πρώτο Κυβερνήτη του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Ολα αυτά και πολλά άλλα που σχετίζονται με τις έριδες και τις διχόνοιες των Ρωμιών, τα ξεπερνάμε εν τάχει, γιατί προέχει η ομόνοια και η ενδυνάμωση του εθνικού υποσυνείδητου μέσω της διαγραφής των ακροτήτων μας.
Κάπως έτσι και οι ιστοριογράφοι που ανήκαν στην πλευρά των νικητών του Εμφυλίου, ανέλαβαν να γράψουν τον εκπαιδευτικό ρόλο της Μακρονήσου στην ανάσταση του έθνους, όπως ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος: «Στο ξερονήσι αυτό εβλάστησε η Ελλάς ωραιοτέρα από κάθε φορά. Η ιστορία θα γράψει πως η στροφή της παγκοσμίου καταστάσεως εδώ άρχισε, στη Μακρόνησο». Μάλλον με τσούλα μοιάζει η ιστοριογραφία των λογής λογής νικητών, όπου κι αν αυτοί ανήκουν, αν δεν σέβονται την αλήθεια απέναντι στην επιστήμη τους.
ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ
Αλλωστε το επιβεβαιώνει και ο πνευματικός της Χαϊδελβέργης Κωνσταντίνος Τσάτσος με την δήθεν αγνωσία του: «Μακάρι όλη η Ελλάδα να ήταν μια Μακρόνησος. Ολοι στη ζωή μας πρέπει να περνάμε ένα Μακρονήσι». Μόνο που αυτός προτίμησε αργότερα το Προεδρικό Μέγαρο…
Σήμερα λοιπόν, πολλοί από τους διαφωνούντες με το όνομα των Σκοπίων σε «Βόρεια Μακεδονία», διατηρούν εκλεκτικές συγγένειες με το περιβάλλον ανθρώπων που υποστήριζαν: «Σε δέκα χρόνια ποιος θα θυμάται το όνομα Μακεδονία» και άλλα πολλά, ενώ στην παρούσα φάση κόπτονται για την ονομασία μη τυχόν απολέσουν εθνικιστικές ψήφους.
Μιλούν με θράσος για πατρίδα, οι ασπαζόμενοι από χρόνια τον νεοφιλελευθερισμό. Από πού κι ως πού ένας που υποστηρίζει το δίκαιο των αγορών αγαπά την έννοια πατρίδα; Οταν οι διεθνείς αγορές επιβάλλονται σε έθνη, κράτη και λαούς, με την ευλογία των υποχειρίων τους, που διατείνονται πως το «λιγότερο δημόσιο» και «η γιγάντωση του ιδιωτικού τομέα» θα μας σώσει, πώς εκφράζεται κατ’ αυτούς το πατριωτικό συναίσθημα; Με τον θυρεό του Χάρβαρντ ή της Οξφόρδης στα μανίκι ή την διανομή φλάιερς με τα καλύτερα βιογραφικά; Απ’ τη στιγμή που υπερασπίζεσαι τη δύναμη των αγορών και την απόλυτη ιδιωτικοποίηση, τότε δεν έχεις πατρίδα αλλά ανώνυμη εταιρεία, όπου κι αν ανήκεις, όποιος κι αν είσαι, όπως κι αν σε λένε.
ΑΝΔΡΙΑΝΤΑΣ
Καλό λοιπόν είναι, οι επιστήμονες ιστοριογράφοι και ιστορικοί, πριν αναμασήσουν «μακεδονικά ζητήματα» να αναγνωρίζουν πως, όταν κάποιες γενιές μεγαλώνουν ως Μακεδόνες μέσα σε μια Ομοσπονδία, είναι δεν είναι, στα γεράματά τους δεν μπορείς να απαιτήσεις να ονομαστούν όπως εσύ επιθυμείς.
Αν θες κάποιους να στηλιτεύσεις, κατά σειρά προηγούνται οι δικοί σου που αποδέχθηκαν επί Τίτο την ονομασία «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας» στην Ομοσπονδιακή Λαϊκή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.
Η ιστοριογραφία δεν διορθώνει λάθη. Φανερώνει και καταγράφει γεγονότα δίχως συναισθηματισμούς και ουρλιαχτά. Οι δε μελετητές και ερευνητές, θέτουν ερωτήματα, ερμηνεύουν, προβληματίζουν. Αλλά και οι έντιμοι και δημοκράτες πολίτες δεν φορούν μπλουζάκια «είμαστε όλοι Γάλλοι» όταν βομβαρδίζεται ένα μπαρ στο Παρίσι με 29 νεκρούς, ξεχνώντας ότι «είμαστε όλοι Ιρακινοί» όταν βομβαρδίζεται ένα εμπορικό κέντρο στη Βαγδάτη με 200 νεκρούς.
Οι εκπορνευμένοι ιστορικοί -πλην φωτεινών εξαιρέσεων- λησμονούν να τονίσουν στις ημερίδες τους, πως αν την ατομική βόμβα είχε ρίξει η Ρωσία, η Δύση θα της έκανε ακόμα εμπάργκο και δικαιολογημένα. Οταν όμως το μεγαλύτερο βομβιστικό έγκλημα το διαπράττει η Αμερική, τότε ο δολοφόνος Χάρι Τρούμαν αποκτά ανδριάντα στο κέντρο της Αθήνας, η δε χώρα του έχει και λόγο στα πυρηνικά των άλλων χωρών.
Οσο για το Enola Gay αποτελεί ένα υπέροχο έκθεμα για αεροδιαστημικά Μουσεία.
Τι ωραία που γράφεται η ιστορία κατά το δοκούν...
