Κυριακή, 28 Αυγούστου 2022 17:58

Η γλώσσα μας

Γράφτηκε από τον
Η γλώσσα μας

Του Γιάννη Α. Μπίρη

Ένας από τους επιφανέστερους άνδρες της Ρώμης κι ο κορυφαίος από τους ρήτορες της αρχαιότητας μετά τον Δημοσθένη, ήταν ο Marcus Tullius Cicero, ο «επι το ελληνικότερον» Κικέρων. Γεννήθηκε το 106 π.Χ. και σπούδασε στη Ρώμη και την Αθήνα.

Στην Αθήνα παρακολούθησε μαθήματα από τους μεγαλύτερους ρητόρες και φιλοσόφους της εποχής του. Ασχολήθηκε με την πολιτική στη Ρώμη και το 63 π.Χ. έφτασε στο αξίωμα του υπάτου.

Είχε σημαντική συμβολή στην πολιτική ζωή και μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, διακρίθηκε ως ρήτορας με την εκφώνηση δεκατεσσάρων δριμύτατων λόγων εναντίον του Μάρκου Αντώνιου, που το επίπεδό τους, συγκρίθηκε με αυτό των «Φιλιππικών» του Δημοσθένη. 

Την αντιπαράθεσή του αυτή με τον Μάρκο Αντώνιο, την πλήρωσε με τη ζωή του το 43 π.Χ.

Ένα από τα αποφθέγματα του Κικέρωνα ήταν κι αυτό:

«Ει θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται».

(Όταν οι θεοί συζητούν, χρησιμοποιούν την Ελληνική γλώσσα).

Κι ενώ όλοι αισθανόμαστε περήφανοι για αυτό το απίστευτο εργαλείο λόγου αλλά και διανόησης, εγκαταλείπουμε την καλλιέργεια της γλώσσας μας και ανεχόμαστε την καθημερινή κακοποίησή της.

Ο χειρισμός αλλά και ο βιασμός της γλώσσας γίνεται κατάφωρος μερικές φορές όταν αυτή  χρησιμοποιείται βιαστικά στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο από αμαθείς η ημιμαθείς δημοσιογράφους ή «προσκαλεσμένους».

Και εξηγούμαι:

Βουλευτής, πτυχιούχος Νομικής και καθηγητής διεθνών σχέσεων ελληνικού πανεπιστημίου μιλώντας για την επικράτηση των Ταλιμπάν και την προσπάθεια φυγής των αντιπάλων τους διατύπωνε την άποψη ότι :

Έφυγαν «Άρων των άρων»!!!

Η έκφραση “άρον άρον”!!! έχει επιρρηματική σημασία, για κάτι που γίνεται πολύ γρήγορα, βιαστικά, εσπευσμένα.

Αυτό το Άρων των Άρων ενδεχομένως να σχετίζεται με το άρες, μάρες κλπ

(άρον: Προστακτ. Αορίστου του αίρω= ανυψώνω, σηκώνω).

Άλλο παράδειγμα:

Μετά από θεομηνίες ή φυσικές καταστροφές έρχεται και η επίθεση στη γλώσσα από τους ρεπόρτερ που συνήθως εκτίθενται και οι ίδιοι «ζωντανά» στη θεομηνία, λέγοντας:

«… οι κάτοικοι των  πληγέντων  περιοχών».

Εδώ φαίνεται η σημασία της γνώσης βασικών δομών της γλώσσας αφού η περιοχή είναι θηλυκού γένους και φυσικά και η μετοχή της θα πρέπει να είναι θηλυκού γένους επίσης. 

Πώς να κρατηθεί η γλώσσα;

Η ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων οδηγεί στην εκμάθηση της εκφοράς του λόγου και την καλλιέργεια του πνεύματος αγγίζοντας υψηλά νοήματα με λέξεις όπως η άμιλλα, το φιλότιμο, η θαλπωρή, η αγάπη, ο έρωτας.  Δηλαδή λέξεις που το νόημά τους δεν μπορεί να αποδοθεί από καμία άλλη γλώσσα.

Το νερό δεν μπορεί κανείς να το συγκρατήσει. Η Ελληνική γλώσσα ρέει μέσα στο πέρασμα των αιώνων άλλοτε ως βουερό κι άλλοτε ως ήσυχο πλωτό ποτάμι. Αυτή η αέναη ροή της γλώσσας τουλάχιστον για σαράντα αιώνες, διαχρονικά μας ενώνει.


NEWSLETTER