Δευτέρα, 24 Ιουνίου 2024 12:25

Εικόνες και αντίληψη του κόσμου

Εικόνες και αντίληψη του κόσμου

 

Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Έχουμε ποικίλες εικόνες από τη ζωή που μπορούν να αναδιατάξουν τις πνευματικές προτεραιότητες και πάνω απ΄όλα να προσδιορίσουν τις νέες στοχεύσεις ακριβώς όπως γίνεται με τα όνειρα που επαναχαράσσουν πορείες και επανανοηματοδοτούν έννοιες και εκφράσεις στο επικοινωνιακό και φαντασιακό πεδίο.

Έχουμε επαρκείς εμπειρίες από τότε που οι δρόμοι της ελευθερίας ήταν ανοιχτοί και οι ελπίδες του μυαλού για έναν άλλο κόσμο χρωμάτιζαν ευφάνταστα την καθημερινότητα. Μαζί με άλλους είμασταν - τουλάχιστον σε επίπεδο υποσχέσεων - κοντά στην επίτευξη ενός ιδεατού αφηγήματος που έπαιρνε σάρκα και οστά σαν ξημέρωνε και βράδιαζε σε διαφορετικούς αλλά περιπετειώδεις ρυθμούς.

Τα ρητά ήταν πολλαπλά και ιδιαιτέρας φύσεως, οι αποδέκτες πάμπολλοι, το ίδιο όπως και η επονομαζόμενη αντιπέρα όχθη που λετουργούσε ως θαυμαστή σαγήνη στις επιθυμίες και τις ελκυστικές αξίες για έναν κόσμο που δεν χρονομετρούσε την αδράνειά του.

Μπορεί να έγιναν λίγα, μπορεί πολλά, μπορεί να ξεπηδούσε η ανάγκη για νέες εμπειρίες και βιώματα, ο λόγος όμως ήταν πρωταρχική αξία σαν αγνάντευε κανείς τ΄αστέρια και την φωτεινότητά τους ή αναλωνόταν σε γόνιμους διαλόγους

Υπήρχαν τα μέρη και τα λημέρια, υπήρχε ο χρόνος και το εύρος του, υπήρχε η μάχη με την καθεστηκυία τάξη που δεν θα διαρκούσε πολύ., αφού η γοητεία του ανέφικτου το καθιστούσε ελκυστικό.

Όλα αυτά τα βιώσαμε όταν αλωνίζαμε τα στέκια της αναψυχής και της στημένης διασκέδασης, υπήρχε μαζί το πάθος για το διαφορετικό, το μη συμβατό αλλά πάραυτα εξουθενωτικά παροντικό και υπερθεματισμένο.

‘Όχι άδικα θα έλεγα πως όλα έμοιαζαν πανηγύρι ή θεαματική γιορτή, σύναξη για λίγους και εκλεκτούς, μια σοβαρή προσπάθεια να αυτοκυβερνηθεί η αταξία, να χωρέσουν όλοι στη δεξαμενή της  ατίθασης και αδάμαστης σκέψης. Δεν ήταν όλα όπως κάποιοι θα ισχυριστούν «σημεία των καιρών», ούτε ένα στάδιο που πρέπει να βιωθεί, όπως λένε συνήθως οι ειδήμονες της ψυχολογίας των μαζών.

Οι παλαιότερες λαοσυνάξεις είχαν τα χαρακτηριστικά μιας ισχυρής θέλησης ελαχίστων και κάποιου κρυφο-θαυμασμού των πολλών. Δεν ήταν κάποιο επτασφράγιστο μυστικό και πορεία, ήταν η διαφορετική αντίληψη των πράγματων και των καταστάσεων αρκετά πριν το χρήμα πατήσει πόδι στην ανθρώπινη  συμπεριφορά και προσδώσει αταξία στα ατομικά γούστα.

Δεν ξέρω αν πάντα γίνεται έτσι, αν δηλαδή ο άνθρωπος γερνά στο μυαλό μαζί με την ηλικία, μάλλον αντιλαμβάνομαι την όλη διαδικασία ως ερωτοτροπία με τον πνευματικό θάνατο όταν η ελπίδα στερέψει και ανατεθεί στο χρήμα η νέα χάραξη της ζωής.

Ξέρω πάντως πως ο ήλιος θα ανατείλει και πάλι, πως το φεγγάρι θα δείξει και πάλι το δρόμο, το εκτυφλωτικό αυτό φως στα περάσματα της νύχτας που διαχέει ρομαντισμό και κοσμικό διάλογο στο σύμπαν.

Οι φιλοσοφικές αναζητήσεις για την προέλευση του κόσμου, το ίδιο το αίνιγμα του κόσμου είναι στείρευτο και δυσεπίλυτο για όλους. Άλλοι ακολουθούν απλά την υποδεικνυόμενη ορατή και με γυμνό μάτι πορεία, και άλλοι μπαίνουν στον σκεπτικό λαβύρινθο γιατί καμία λογική  εξήγηση δεν τους ικανοποιεί.

Ο άνθρωπος εξάλλου δεν είναι το ένα ή το άλλο, δεν είναι επιλογή και προϋπόθεση, είναι ερώτημα που διαφεύγει όσο αναλύεται η ουσία και ο λόγος ταυτόχρονης ύπαρξης πνεύματος  και σώματος, η αφορμή για να καταφύγουμε σε μια ατέρμονη ποιητικότητα που διανθίζεται όχι από κοσμητικά επίθετα και καλολογικά στοιχεία, αλλά από εννοιολογική πολυπλοκότητα και φραστική αλληλεξάρτηση από τις θαυμαστές και γοητευτικές συνθέσεις των λέξεων.

Ίσως για αυτό το λόγο χώρισαν τον κόσμο σε κατηγορίες, ίσως επέλεξαν να στρέψουν τη μάζα σε πιο απλά πράγματα για να αποστερήσουν την ομορφιά του κοινού προβληματισμού που θέτει νέες μορφές  αντίληψης και κατανόησης των πραγμάτων.

Μας λείπει η διερεύνηση των αποριών, η κοσμική αλληλουχία των εικόνων της φαντασίας, η αναζήτηση και όχι απαραίτητα η ρητή διαλεύκανση των μυστικών της ζωής, το διαρκές ταξίδι για την ανεύρεση νοήματος σε τούτη τη γοητευτική  και ποικίλης έμπνευσης οχλοβοή.

Άλλοι επιλέγουν την γνώριμη βατή οδό και άλλοι τα δύσβατα μονοπάτια που χάνονται στο πέρασμα των χρόνων. Άλλοι βολεύονται με παλάτια στην άμμο όταν εκλείπει η δημιουργία και άλλοι διανοίγουν εκ νέου έστω και με δυσκολία τα περάσματα.

Για πολλούς ελλοχεύει η συνήθεια του να κάνουν τα ίδια πράγματα. Για άλλους αρκεί και μόνο η περιπέτεια και το ταξίδι της ενορατικής φαντασίας. Εικόνες εδώ – εικόνες και εκεί. Διαφορετική αντίληψη και λόγος ύπαρξης πριν ακόμη βυθιστούμε και πάλι στο μηδέν. Σχετικό βέβαια και αυτό ή ακατανόητο για πολλούς που δεν παύουν να προσεύχονται στους ναούς και από την πλευρά τους ίσως έχουν δίκιο.

Γιατί αν η ζωή ήταν το ένα και όχι το άλλο, αυτό και όχι εκείνο  δεν θα υπήρχε διερεύνηση προς τη δημιουργία.

Αν οι εικόνες είχαν μια και μόνη δυναμική δεν θα υπήρχε η επανανοηματοδότηση της ζωής μετά από κάποια επιτυχία ή αποτυχία.

Γιατί οι εικόνες και η αντίληψη του κόσμου μας κρατάνε πάντα ζωντανούς. Και αυτό ανεξαρτήτως οπτικής και κοσμοθεωρίας.