Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου 2025 19:22

Διαδικτυακή πλατφόρμα X: Αποχωρήσεις χιλιάδων χρηστών λόγω βίας, παραπληροφόρησης και συνομωσιολογίας

Διαδικτυακή πλατφόρμα X: Αποχωρήσεις χιλιάδων χρηστών λόγω βίας, παραπληροφόρησης και συνομωσιολογίας

 

Του Φίλιππου Ζάχαρη

Παγκόσμια γίνεται η ανησυχία για την διαδικτυακή πλατφόρμα X του Elon Musk,  και χιλιάδες χρήστες αποχωρούν με την απεγγραφή τους από ένα δίκτυο που έχει υιοθετήσει ακροδεξιά κατεύθυνση κάνοντας σημαία τη βία, τις ομοφοβικές προκαταλήψεις και αντιλήψεις αλλά και ευρέως  την συνωμοσιολογία και την παραπληροφόρηση. Η κατάσταση αλλάζει μέρα με την ημέρα και θα κορυφωθεί, όπως αναμένεται, την ημέρα ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τράμπ.

Η πλατφόρμα X λοιπόν μπαίνει στο στόχαστρο επιστημονικών φορέων, Πανεπιστημίων μιας και στην πλατφόρμα αυτή διαδίδονται ήδη παραπλανητικές ειδήσεις, νέα με ακροδεξιό περιεχόμενο και λειτουργεί ολοένα και περισσότερο με ψεύτικα προφίλ.

Ας δούμε τι γίνεται ακριβώς και τι διαστάσεις παίρνει η διαμαρτυρία.     

Όπως αναφέρεται σε μεγάλα ειδησιογραφία δίκτυα στις αναλύσεις τους για το Χ, το μίσος, ο θυμός, η παραπληροφόρηση, η προπαγάνδα και τα ψέματα εξαπλώνονται ολοένα και περισσότερο - και σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτα. 

Η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, (πρώην Twitter) και νυν ιδιοκτησία του Elon Musk, του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη, αποκαλείται μάλιστα χαρακτηριστικά ως «ψηφιακός λασπολόγος».

Το X, όπως αναφέρεται, «είναι γεμάτο ταραξίες, ψεύτικα προφίλ και ταραχοποιούς. «Η πλατφόρμα έχει πλέον ουσιαστικά κατακλυστεί από ανθρώπους που διαδίδουν παραπληροφόρηση και μίσος», εξηγεί ο Axel Bruns, καθηγητής Έρευνας Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Queensland στην Αυστραλία.

Το Χ διευκολύνει τους αυτούς που μισούν. Οι ομάδες συντονισμού, αναφέρει, οι οποίες επί των ημερών του Twitter έπαιρναν στοχευμένα μέτρα κατά της παιδικής πορνογραφίας, για παράδειγμα, έχουν αποδεκατιστεί από τις μαζικές απολύσεις του Musk μετά την εξαγορά - «και είναι ζήτημα αν εξακολουθούν να υπάρχουν καθόλου».

 

Ρητορική μίσους

Ο Bruns αναφέρει ένα άλλο πρόβλημα: με την εισαγωγή του αγοραζόμενου «τικ επαλήθευσης», οποιοσδήποτε διαχειριστής λογαριασμού μπορεί να παρουσιαστεί ως υποτιθέμενη αυθεντία. Μη επαληθευμένα. «Επιπλέον, αυτοί οι «επαληθευμένοι» λογαριασμοί ευνοούνται και από τους αλγόριθμους που συνθέτουν τις ροές και τα αποτελέσματα αναζήτησης».

Και αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται: «Οι αναζητήσεις σε τρέχοντα θέματα δεν οδηγούν πλέον σε πραγματικά ενημερωτικό περιεχόμενο, αλλά κυρίως σε ανεπιθύμητη αλληλογραφία και παραπληροφόρηση».

Η ΕΕ έχει ήδη επικρίνει την ανεξέλεγκτη εξάπλωση του μίσους. Η ευρωπαϊκή πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) υποχρεώνει τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες να λαμβάνουν συνεπή και ταχεία μέτρα κατά της ρητορικής μίσους. Το κάνει αυτό η Χ; Αμφίβολο. Γι' αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έστειλε έναν κατάλογο ερωτήσεων. Ο λόγος ήταν τα στοιχεία για την εξάπλωση των εκκλήσεων για βία και των ψευδών ειδήσεων μετά την τρομοκρατία της Χαμάς.

 

Μαζικές αποχωρήσεις στην Γερμανία

Οι αντιδράσεις λοιπόν κατά του Χ πληθαίνουν στην Γερμανία. Το ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, το Πανεπιστήμιο του Münster, το Πανεπιστήμιο RWTH στο Aachen και δεκάδες άλλα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα πανεπιστήμια της Γερμανίας αποχωρούν από το X. Διαμαρτύρονται για την αυξανόμενη ριζοσπαστικοποίηση του λόγου στην πλατφόρμα.

Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την αυξανόμενη ριζοσπαστικοποίηση του λόγου στο X, περισσότερα από 60 γερμανικά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Ο λόγος που επικαλέστηκαν ήταν ότι ο προσανατολισμός της πλατφόρμας έρχεται σε αντίθεση με τις θεμελιώδεις αξίες των πανεπιστημίων, όπως ο κοσμοπολιτισμός και η επιστημονική ακεραιότητα.

Ο ίδιος ο Elon Musk, ιδιοκτήτης της X, προσέβαλε Γερμανούς πολιτικούς και τους κάλεσε να ψηφίσουν το ακροδεξιό AfD.

 

Αλγοριθμική ενίσχυση του δεξιού λαϊκίστικου περιεχομένου

Οι αλλαγές στην πλατφόρμα X - από την αλγοριθμική ενίσχυση του δεξιού λαϊκίστικού περιεχομένου έως τον περιορισμό της εμβέλειας άλλου περιεχομένου - καθιστούσαν την περαιτέρω χρήση αδικαιολόγητη για τους εμπλεκόμενους οργανισμούς, ειπώθηκε χαρακτηριστικά.

Η απόσυρση των οργανισμών τονίζει «τη δέσμευσή τους στην επικοινωνία με βάση τα γεγονότα και κατά των αντιδημοκρατικών δυνάμεων. Οι αξίες που προωθούν την ποικιλομορφία, την ελευθερία και την επιστήμη δεν είναι πλέον παρούσες στην πλατφόρμα».

Ιδρύματα που έχουν ήδη διακόψει τη λειτουργία του Χ υποστήριξαν επίσης την πρωτοβουλία. Πολλά από αυτά μπορούν πλέον να βρεθούν σε άλλες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως το Bluesky και το Mastodon.

 

Παγκόσμιο δίκτυο δεξιών λαϊκιστών;

Η απόφαση που ανακοινώθηκε τώρα φέρεται να επηρεάζει μόνο τους λογαριασμούς Χ των εμπλεκόμενων φορέων και όχι την επικοινωνία τους μέσω άλλων καναλιών κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, η εξέλιξη των άλλων πλατφορμών και των αλγορίθμων τους θα συνεχίσει να παρακολουθείται στενά.

Το υπόβαθρο είναι ότι η Meta Group ανακοίνωσε τώρα επίσης ότι θα διακόψει τους ελέγχους γεγονότων σε πλατφόρμες όπως το Facebook και το Instagram στις ΗΠΑ.

Η πρωτοβουλία για την κοινή εκστρατεία προήλθε από το Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ. Στους υπογράφοντες του «#WissXit» περιλαμβάνονται ορισμένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα πανεπιστήμια της Γερμανίας, καθώς και ορισμένα από την Αυστρία.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, τα Πανεπιστήμια της Χαϊδελβέργης και του Μύνστερ, το Πανεπιστήμιο RWTH Aachen, το Γερμανικό Αθλητικό Πανεπιστήμιο της Κολωνίας και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Viadrina Frankfurt (Oder).

 

Αντιδράσεις και από την Γαλλία

Στη Γαλλία, μια εφαρμογή με την ονομασία «HelloQuitteX» διευκολύνει τη μετάβαση από το X σε μια νέα πλατφόρμα, επιτρέποντας παράλληλα στις υπάρχουσες επαφές των χρηστών να παραμείνουν στο σύστημα. Σύμφωνα με τους προγραμματιστές της, έχει ήδη εξαγάγει 7,8 εκατομμύρια επαφές και σχεδιάζει μια συλλογική αλλαγή τη Δευτέρα, την ημέρα ανάληψης των καθηκόντων του Τραμπ.

Το τελευταίο κύμα αποχώρησης  από το X συνεχίζει να αυξάνεται: στη Γαλλία, περίπου 80 μη κυβερνητικές οργανώσεις και συνδικάτα αποχαιρέτησαν από κοινού την πλατφόρμα Η X έχει καταστεί «μια σημαντική απειλή για την ελευθερία της έκφρασης και τη δημοκρατία», τονίζουν οι οργανώσεις σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Le Monde» την Τετάρτη.

Στους υπογράφοντες περιλαμβάνονται η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η Greenpeace - France και η οργάνωση βοήθειας Emmaus.

Επισημαίνουν την έλλειψη μετριασμού των αναρτήσεων και τους αλγόριθμους που είναι υπεύθυνοι για το ποιες αναρτήσεις εμφανίζονται στους χρήστες. «Αυτά ενθαρρύνουν τη διάδοση περιεχομένου μίσους, θεωριών συνωμοσίας και σκεπτικισμού για το κλίμα», συνεχίζει το άρθρο.

Οι οργανώσεις καλούν τους υποστηρικτές τους να εγκαταλείψουν επίσης το X και να στραφούν σε άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες, όπως το Bluesky ή το Mastodon.

Λίγο πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι ανακοινώνουν την αποχώρησή τους από το X.

Αναμένεται λοιπόν και πολλές άλλες αποχωρήσεις, ηχηρές ή μη. Γιατί η πλατφόρμα X έχει πάρει πλέον άλλο χαρακτήρα.