Με αφορμή το πρόσφατο άρθρο του Ηλία Μπιτσάνη στη στήλη του «Επί Τάπητος» στην εφημερίδα “Ελευθερία” της Δευτέρας 19 Μαΐου 2025, θα ήθελα να συνεισφέρω στον δημόσιο διάλογο σχετικά με το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο (ΠΧΠ) της Περιφέρειας Πελοποννήσου και τη σημασία των στρατηγικών υποδομών για την ανάπτυξη της Μεσσηνίας.
Διαφορετικές οπτικές για τις στρατηγικές υποδομές
Στο δημόσιο διάλογο παρατηρούνται διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με την αξιοποίηση των υφιστάμενων μεταφορικών υποδομών της περιοχής μας. Επιτρέψτε μου να καταθέσω ορισμένες σκέψεις,
Ο στρατηγικός ρόλος του λιμανιού της Καλαμάτας
Το ΠΧΠ Πελοποννήσου αναγνωρίζει τον εθνικό χαρακτήρα του λιμανιού της Καλαμάτας ως νότιας πύλης της ηπειρωτικής Ελλάδας στη Μεσόγειο. Το λιμάνι αποτελεί ένα ζωντανό περιουσιακό στοιχείο με σημαντικές δυνατότητες για το μέλλον όχι μόνο της Καλαμάτας αλλά ολόκληρης της Ελλάδας, εφόσον αξιοποιηθεί με στρατηγικό όραμα.
1. Η αξία των συνδυασμένων μεταφορών
Οι συνδυασμένες μεταφορές (λιμάνι, σιδηρόδρομος, αεροδρόμιο, οδικοί άξονες) αποτελούν θεμελιώδες συστατικό κάθε σύγχρονης αναπτυξιακής στρατηγικής παγκοσμίως. Η καινοτομία
στις τεχνολογίες logistics προσφέρει τη δυνατότητα στο λιμάνι της Καλαμάτας, σε συνδυασμό με τις γραμμές του τραίνου και την κατάλληλη αξιοποίησή τους, να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες του εμπορίου και των μεταφορών.
2. Η επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου
Στο λιμάνι καταλήγουν οι σιδηροδρομικές γραμμές του τραίνου της Πελοποννήσου που δυστυχώς σταμάτησε να λειτουργεί. Η επαναλειτουργία του σιδηροδρόμου αποτελεί αναπτυξιακή αναγκαιότητα και όχι νοσταλγική αναφορά στο παρελθόν. Οι σιδηροδρομικές μεταφορές είναι πλέον στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών για βιώσιμες μεταφορές και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
3. Ισορροπημένη ανάπτυξη έναντι μονοκαλλιέργειας
Είναι σημαντικό να επιδιώξουμε την ισορροπημένη ανάπτυξη όλων των τομέων της οικονομίας, αντί της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού. Η μονοδιάστατη ανάπτυξη δημιουργεί σοβαρή
ευπάθεια στην τοπική οικονομία, όπως άλλωστε αποδείχθηκε και κατά την περίοδο της πανδημίας.
4. Αξιοποίηση της χερσαίας ζώνης του λιμανιού
Χρειάζεται ισορροπημένος σχεδιασμός για τη χερσαία ζώνη του λιμανιού που να συνδυάζει τον εμπορικό χαρακτήρα με τις τουριστικές χρήσεις. Η αποθηκευτική ικανότητα είναι κρίσιμη για τη
λειτουργία ενός εμπορικού λιμανιού και οι υφιστάμενες υποδομές θα πρέπει να αξιοποιηθούν με γνώμονα τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Ιστορική ευθύνη και στρατηγικές υποδομές
Το να υποστηρίζεις έργα στρατηγικής υποδομής είναι θέμα ευθύνης απέναντι στην ιστορία αυτού του τόπου. Μεγάλοι πολιτικοί με όραμα έβλεπαν πολλά χρόνια μπροστά και μας προίκισαν με σημαντικά αναπτυξιακά εργαλεία όπως είναι το λιμάνι, ο σιδηρόδρομος, οι οδικοί άξονες και το αεροδρόμιο. Τώρα, εάν εμείς δεν είχαμε τα προσόντα να τα αξιοποιήσουμε στο έπακρο, αυτό είναι "άλλου παπά ευαγγέλιο" και δεν μειώνει την αξία των υποδομών αυτών.
Η σημασία του Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου
Το νέο εγκεκριμένο Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο της Περιφέρειας Πελοποννήσου αποτελεί ένα ουσιαστικό αναπτυξιακό εργαλείο γιατί,
* αναγνωρίζει την εθνική σημασία του λιμανιού της Καλαμάτας
* προωθεί τη διασύνδεση των μεταφορικών υποδομών (Σιδηρόδρομος, Λιμάνι, Οδικούς άξονες, Αεροδρόμιο)
* υποστηρίζει την ισόρροπη ανάπτυξη όλων των τομέων της οικονομίας
* ενισχύει το μητροπολιτικό ρόλο της Καλαμάτας
* θέτει το πλαίσιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής
Το γεγονός ότι το ΠΧΠ καθυστέρησε να εγκριθεί δεν μειώνει την αξία του, ιδιαίτερα όσον αφορά τις αναφορές του στις στρατηγικές υποδομές μας.
Συμπέρασμα
Το μέλλον της Μεσσηνίας και της Πελοποννήσου δεν μπορεί να βασίζεται σε πρόχειρες και αποσπασματικές παρεμβάσεις που εξυπηρετούν βραχυπρόθεσμα συμφέροντα. Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο όραμα και στρατηγικό σχεδιασμό που αξιοποιεί όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής.
Οι στρατηγικές υποδομές που διαθέτουμε δεν είναι «πεθαμένες» όπως κάποιοι υποστηρίζουν - είναι περιουσιακά στοιχεία που έχουν στοιχίσει εκατομμύρια στον ελληνικό λαό και που, αν χαθούν, δεν πρόκειται ποτέ να αντικατασταθούν. Εάν δεν τις είχαμε, θα φωνάζαμε να γίνουν. Τώρα που τις έχουμε, οφείλουμε να τις αξιοποιήσουμε.
Τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι σημαντικά, αλλά δεν αρκούν από μόνα τους για την ουσιαστική ανάπτυξη που χρειάζεται ο τόπος μας. Η πραγματική ανάπτυξη συνδέεται άρρηκτα με τη δημιουργία μόνιμων θέσεων απασχόλησης και την ισόρροπη ανάπτυξη όλων των τομέων της οικονομίας.
