Ξαφνικά, κατά τη διάρκεια του αγώνα Κύπρος - Ελλάδα, στον όμιλο του Ευρωμπάσκετ που έγινε πρόσφατα στη Λεμεσσό, ακούστηκε ένα αυθόρμητο σύνθημα: «Ελλάδα μου για σένα θα το λέω, με δυνατή ελληνική ψυχή, θέλω να μάθουνε σε όλο τον κόσμο, ότι η Κύπρος είναι ελληνική»! Δεν ήταν μια εθνικιστική κορώνα, δεν ήταν μια οπαδική κραυγή των «πελαργών». Ήταν η αλήθεια. Μια επίσκεψη στο μουσείο της πόλης είναι αρκετή για να σε βεβαιώσει ότι ιστορικά και πολιτιστικά η Κύπρος έχει άρρηκτους δεσμούς με την Ελλάδα.
Ο Akhenaten ήταν ο δέκατος φαραώ της δέκατης όγδοης αιγυπτιακής δυναστείας (περίπου 1353–1336 π.Χ.). Αρχικά ονομαζόταν Amenhotep IV. Άλλαξε το όνομά του σε Akhenaten, επειδή θέλοντας να περιορίσει τη δύναμη του ιερατείου του Άμωνα στις Θήβες, προχώρησε στην αναγέννηση της «ηλιακής λατρείας» του θεού Ρα. Η μόνη επίσημη θρησκεία της Αιγύπτου έγινε αυτή του Ατέν, δηλαδή του ηλιακού δίσκου που δίνει το φως της ημέρας. Ο νεωτεριστής φαραώ, περί το 1346 π.Χ., ίδρυσε την ομώνυμή του πόλη στη Μέση Αίγυπτο, στην ανατολική όχθη του Νείλου, 312 χλμ. νότια του σημερινού Καΐρου και μετέφερε εκεί από τις Θήβες, την πρωτεύουσα του κράτους του. Ήταν πανίσχυρος και οι γειτονικοί λαοί προσπαθούσαν να κερδίσουν την εύνοιά του.
Τα ερείπια αυτής της πόλης βρίσκονται σήμερα στην πεδιάδα Τελ-Ελ-Αμάρνα. (Τελ = ερείπια). Οι επιγραφές που βρέθηκαν εκεί σε πήλινες πινακίδες, είναι όλες γραμμένες σε βαβυλωνο-ασσυριακή σφηνοειδή γραφή. Από αυτές αντλούνται πολλές πληροφορίες για τους λαούς της Μεσοποταμίας και την Κύπρο. Στις πήλινες πινακίδες, περιλαμβάνονται και οκτώ επιστολές, ενός άγνωστου σήμερα βασιλιά της Αλασίας προς τον φαραώ Akhenaten. Το όνομα Αλασία αφορά την Κύπρο, κάτι που ενισχύεται και από μια επιγραφή «ΑΠΟΛ(Λ)ΩΝι ΤΩι ΑΛΑΣΙΩΤΑι» που βρέθηκε στο νησί, σε βάθρο ανδριάντα, αφιερωμένου στον θεό «Απόλλωνα, τον Αλασιώτα». Ιστορικά το νησί, εκτός από το όνομα Αλασία, νωρίτερα είχε και άλλα ονόματα. Ιατνάνα, Χέθιμα, Κιττίμ ενώ στα αιγυπτιακά μνημεία φέρεται με το όνομα Asebi. Η Κύπρος είναι επίσης γνωστή ως το Νησί της Αφροδίτης, αφού κατά την Ελληνική Μυθολογία η θεά Αφροδίτη γεννήθηκε από τον αφρό, κοντά στην «Πέτρα του Ρωμιού», στις ακτές της Πάφου.
Ο άγνωστος βασιλιάς της Αλασίας στην αλληλογραφία του με τον φαραώ Akhenaten, δηλώνοντας υποτέλεια τον προσφωνεί «αδελφό» του και στέλνει στην Αίγυπτο μια ποσότητα χαλκού ζητώντας του ως αντάλλαγμα προστασία από τις επιδρομές των πειρατών της Λυκίας (Λούκκι) αλλά και των πολεμικών ομάδων των Υκσώς που μόλις είχαν εκδιωχθεί από την Αίγυπτο. Του τονίζει δε ότι η παραγωγή χαλκού στο νησί είναι μικρή, εξαιτίας των πειρατικών επιδρομών αλλά και των θεομηνιών που αποδεκάτιζαν τον λαό του.
Στην Κύπρο, είχε αρχίσει η εξόρυξη χαλκού ακόμα και πριν από το 2000 π.Χ. Οι Αχαιοί, κυρίως έμποροι που εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο δεν ασχολήθηκαν μόνο με το εμπόριο του χαλκού. Δημιούργησαν εκεί τη βάση τους και εμπορεύονταν με τις κοντινές περιοχές. Είχαν μαζί τους και τεχνίτες για την κατασκευή εμπορευμάτων επί τόπου αφού η θαλάσσια μεταφορά τους από την Πελοπόννησο, συνεπαγόταν αρκετούς κινδύνους με απώλειες και ζημιές.
Η πληθώρα μυκηναϊκών ευρημάτων αλλά και αντικειμένων που κατασκευάστηκαν στην Κύπρο αποδεικνύει την επίδραση των Αχαιών στην εξέλιξη του νησιού. Η ευμάρεια, τουλάχιστον των εμπόρων, την ύστερη εποχή του Χαλκού φαίνεται και από τα μυκηναϊκά αγγεία, τα χρυσά κοσμήματα, τα τεχνουργήματα από αλάβαστρο και φαγεντιανή, τους σκαραβαίους κ.α., που βρέθηκαν εκεί.
Μετά τη λήξη του Τρωικού Πολέμου, αρκετοί Αχαιοί πολεμιστές εγκαταστάθηκαν μαζικά στην Κύπρο. Ο Τεύκρος ο Τελαμώνιος, αδελφός του Αίαντα, ίδρυσε τη Σαλαμίνα, ο Αγαπήνωρ από την Αρκαδία τη Νέα Πάφο, ο Χαλκάνωρ το Ιδάλιο, ο Πράξανδρος από τη Λακωνία τη Λάπηθο, ο Χύτρος την πόλη των Χύτρων, τη σημερινή Κυθρέα, ο Δημοφών την Αίπεια, ο Ακάμας την Ακαμαντίδα κ.α. Πολλές ακόμα πόλεις, όπως η Κερύνεια, οι Δύμες, η Ασίνη και το Κούριο πήραν το όνομά τους από τους Αχαιούς αποίκους τους. Στο τέλος της εποχής του Χαλκού, (1150 - 1050 π.Χ.), ισχυροί σεισμοί προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στην Κύπρο. Η Έγκωμη εγκαταλείφθηκε ενώ κάποιες άλλες πόλεις, όπως το Κίτιον και η Παλαίπαφος ανοικοδομήθηκαν. Οι Αχαιοί άποικοι που συνέχιζαν να φτάνουν στο νησί, οικοδόμησαν καινούργιες πόλεις, όπως την Αμαθούντα.
Το όνομα Κύπρος πρωτοεμφανίστηκε στα ομηρικά Έπη. Στην Ιλιάδα, η Κύπρος αναφέρεται κατά την ετοιμασία του Αγαμέμνονα για τη μάχη, όταν φορά τον βασιλικό θώρακά του:
… δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνε,
20. τόν ποτέ οἱ Κινύρης δῶκε ξεινήϊον εἶναι.
πεύθετο γὰρ Κύπρον δὲ μέγα κλέος οὕνεκ᾽ Ἀχαιοὶ
ἐς Τροίην νήεσσιν ἀναπλεύσεσθαι ἔμελλον·
τοὔνεκά οἱ τὸν δῶκε χαριζόμενος βασιλῆϊ…..
(…. κι ύστερα γύρω από το στήθος του πέρασε τον θώρακά του,
που του έστειλε κάποτε ο Κινύρας, ως δώρο φίλιας κι αγάπης.
είχε φτάσει στην Κύπρο το μεγάλο νέο, ότι οι Αργίτες
σε λίγο με τα πλεούμενα τους θ᾿ απέπλεαν για την Τροία ·
και γι᾿ αυτό του χάρισε τον θώρακα, τιμώντας τον ως βασιλιά ….)
Ο Κινύρας ήταν ιερέας της Αφροδίτης και βασιλιάς της Πάφου. Φυσικά πολλές αναφορές για την Κύπρο υπάρχουν και στην ομηρική Οδύσσεια αλλά και σε όλη την κατοπινή ελληνική γραμματεία.