Η πρόσφατη συζήτηση για το μέλλον του σιδηροδρομικού δικτύου της Πελοποννήσου φέρνει στο προσκήνιο ένα μεγάλο δίλημμα: επαναλειτουργία ενός παρωχημένου και κοστοβόρου σιδηροδρόμου ή μετατροπή της γραμμής σε μια εμβληματική ποδηλατική διαδρομή μήκους 244 χιλιομέτρων, που θα ενώνει την Κόρινθο με την Καλαμάτα;
Η πραγματικότητα του σιδηροδρόμου
Η επαναλειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου προϋποθέτει τεράστιες επενδύσεις σε υποδομές, τροχαίο υλικό και συντήρηση. Το δίκτυο αυτό εγκαταλείφθηκε εδώ και χρόνια λόγω χαμηλής ζήτησης, αδυναμίας βιώσιμης λειτουργίας και του υψηλού κόστους έναντι του οδικού δικτύου που εξυπηρετεί ήδη τους κατοίκους και τους επισκέπτες.
Στην ουσία, τα επιχειρήματα υπέρ της επιστροφής του τρένου στηρίζονται κυρίως σε νοσταλγία πρώην εργαζομένων του ΟΣΕ και σε συλλόγους φίλων του σιδηροδρόμου, παρά σε αντικειμενικά δεδομένα. Η κοινωνία δεν χρειάζεται συναισθηματικές κορώνες, αλλά μια νηφάλια αξιολόγηση του τι έχει πραγματική αξία σήμερα.
Μια νηφάλια προσέγγιση
Αντί να καλλιεργείται μια εικόνα “ξεσηκωμού”, θα ήταν πολύ πιο χρήσιμο να πραγματοποιηθεί ένα ανοιχτό ερωτηματολόγιο που να απευθύνεται κυρίως στους νέους:
• Πώς βλέπουν αυτοί την προοπτική μιας τέτοιας επένδυσης;
• Θα χρησιμοποιούσαν πραγματικά το τρένο με τους χρόνους μεταφοράς που είχε;
• Ή θα προτιμούσαν μια ποδηλατική διαδρομή που θα συνδέει τουρισμό, αθλητισμό και βιώσιμη κινητικότητα;
Τα οφέλη του ποδηλατόδρομου
Αντίθετα, η μετατροπή της γραμμής σε ποδηλατική διαδρομή μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό μοχλό βιώσιμης ανάπτυξης:
• Τουριστική έλξη: Μια τέτοια διαδρομή θα φέρει στην Πελοπόννησο χιλιάδες ποδηλάτες από όλο τον κόσμο, συνδέοντάς την με τον διεθνή χάρτη του ποδηλατικού τουρισμού.
• Τοπική οικονομία: Μικρές επιχειρήσεις φιλοξενίας, εστίασης και εναλλακτικών δραστηριοτήτων θα βρουν νέα πνοή.
• Περιβάλλον & υγεία: Ο ποδηλατόδρομος προάγει την ήπια μετακίνηση, τον αθλητισμό και την ευεξία, χωρίς περιβαλλοντική επιβάρυνση.
• Κοινωνική συνοχή: Η διαδρομή μπορεί να λειτουργήσει ως ενωτικός άξονας που θα φέρει κοντά μικρές κοινότητες, πολιτιστικά μνημεία και φυσικά τοπία.
Διεθνείς επιτυχίες
Το μοντέλο δεν είναι καινούργιο. Σε πολλές χώρες η μετατροπή παλιών σιδηροδρομικών γραμμών σε ποδηλατόδρομους έχει ήδη αποδώσει καρπούς:
• Ισπανία: Το πρόγραμμα Vías Verdes αξιοποίησε πάνω από 3.200 χλμ. ανενεργών γραμμών, δημιουργώντας έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς άξονες της χώρας.
• Γαλλία: Οι Voies Vertes αποτελούν σημείο αναφοράς για τον ήπιο τουρισμό, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο.
• Ιταλία: Η διαδρομή Ciclovia Alpe Adria Radweg βραβεύτηκε διεθνώς ως η καλύτερη ποδηλατική διαδρομή, δίνοντας ώθηση σε ολόκληρες περιφέρειες.
• Γερμανία: Οι Bahntrassenradwege έχουν μετατρέψει εκατοντάδες χιλιόμετρα εγκαταλελειμμένων γραμμών σε ζωντανά κύτταρα τουρισμού και τοπικής ανάπτυξης.
Μια επένδυση στο μέλλον
Η Πελοπόννησος έχει την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσει σε ένα έργο που θα συνδυάζει τον πολιτισμό, τη φύση και τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Ο ποδηλατόδρομος Κόρινθος–Καλαμάτα δεν είναι απλώς μια εναλλακτική στη θέση του τρένου. Είναι ένα σύμβολο αλλαγής: από τη στασιμότητα στην καινοτομία, από το χθες στο αύριο.
Η επιλογή είναι μπροστά μας. Και το μέλλον, όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία, είναι ξεκάθαρα… πάνω σε δύο τροχούς.
