Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ένα νέο, διευρυμένο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης διακίνησης ναρκωτικών και της συναφούς εγκληματικότητας, το οποίο εστιάζει τόσο στην καταστολή όσο και στην πρόληψη.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, ο Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Μάγκνους Μπρούνερ προειδοποίησε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα «κρίσιμο σημείο» όσον αφορά την εξάπλωση των ναρκωτικών και τις συνέπειές τους στην ασφάλεια και τη δημόσια τάξη.
Σύμφωνα με τον Επίτροπο, πολλές μεγάλες και μεσαίες πόλεις σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφουν σημαντική αύξηση της βίας που σχετίζεται με το οργανωμένο έγκλημα, τις συμμορίες και τα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών.
Η αυξανόμενη διαθεσιμότητα τόσο παραδοσιακών όσο και συνθετικών ουσιών δημιουργεί επιπλέον προκλήσεις για τις αρχές επιβολής του νόμου και τους φορείς υγείας.
Ενισχυμένη αξιοποίηση της Frontex για τον εντοπισμό διακίνησης
Κεντρικός άξονας του νέου σχεδίου είναι η ενίσχυση του ρόλου της Frontex, της ευρωπαϊκής υπηρεσίας συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής, στον εντοπισμό και την αποτροπή λαθρεμπορίου ναρκωτικών στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Η Κομισιόν προτείνει:
• Εκτεταμένη χρήση drones και άλλων εναέριων μέσων επιτήρησης για την ανίχνευση ύποπτων διαδρομών και την παρακολούθηση θαλάσσιων και χερσαίων οδών.
• Ενίσχυση της συλλογής και αξιοποίησης πληροφοριών, ώστε οι εθνικές αρχές να μπορούν να ανταποκρίνονται ταχύτερα σε ύποπτες μετακινήσεις φορτίων.
• Καλύτερο συντονισμό με τα τελωνεία των κρατών-μελών, ιδιαίτερα σε λιμάνια με αυξημένη κίνηση εμπορευματοκιβωτίων.
Η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών από τη Frontex αναμένεται να βοηθήσει στον εντοπισμό νέων διαδρομών διακίνησης που συχνά αλλάζουν ως αντίδραση στα μέτρα ασφαλείας.
Η Europol κατά του διαδικτυακού εμπορίου ναρκωτικών
Παράλληλα, η Europol θα ενισχύσει τον ρόλο της στην παρακολούθηση και εξάρθρωση παράνομων δραστηριοτήτων στο σκοτεινό διαδίκτυο (dark web) και σε κρυπτογραφημένες πλατφόρμες ανταλλαγής μηνυμάτων, όπου το εμπόριο ναρκωτικών έχει γνωρίσει ταχεία ανάπτυξη.
Η υπηρεσία θα προσφέρει:
• Τεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη στις εθνικές αστυνομίες.
• Ανάλυση μεγάλων όγκων δεδομένων για τον εντοπισμό δικτύων και ιχνηλάτηση ψηφιακών συναλλαγών.
• Συγχρονισμένες επιχειρήσεις μεταξύ κρατών-μελών σε περιπτώσεις διεθνικών κυκλωμάτων.
• Έγκαιρη ανίχνευση ναρκωτικών τάσεων από την EUDA
Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για τα Ναρκωτικά (EUDA) θα αποκτήσει ενισχυμένες αρμοδιότητες.
Προβλέπεται:
• Δημιουργία ενιαίας ευρωπαϊκής βάσης δεδομένων για την καταγραφή νέων ψυχοδραστικών ουσιών.
• Ταχύτερη αξιολόγηση κινδύνων και άμεση αποστολή προειδοποιήσεων στα κράτη-μέλη.
• Υποστήριξη προγραμμάτων πρόληψης, θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης ατόμων με εξαρτήσεις.
Η υπηρεσία θα λειτουργεί ως έγκαιρος προειδοποιητικός μηχανισμός ώστε να αποφεύγεται η ταχεία διάδοση νέων ουσιών, ιδιαίτερα συνθετικών, που παράγονται με μικρές χημικές παραλλαγές για να παρακαμφθούν οι υφιστάμενοι νόμοι.
Η Ευρώπη ενέτεινε τη μάχη κατά των ναρκωτικών το 2025
Η Europol και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τα Ναρκωτικά προειδοποιούν ότι το 2025 η Ευρώπη βρέθηκε συνολικά αντιμέτωπη με μια από τις πιο δυναμικές και πολύπλοκες παράνομες αγορές ναρκωτικών των τελευταίων ετών.
Η διαθεσιμότητα ουσιών παραμένει υψηλή, ενώ η κοκαΐνη και τα συνθετικά ναρκωτικά σημειώνουν κατακόρυφη άνοδο.
Οι αρχές έχουν καταγράψει ρεκόρ κατασχέσεων σε κοκαΐνη, καθώς τα διεθνή καρτέλ αξιοποιούν νέα δίκτυα και λιμάνια, ενώ οι συνθετικές ουσίες — από αμφεταμίνες μέχρι νέες “designer drugs” — παράγονται πλέον και σε ευρωπαϊκό έδαφος, σε οργανωμένα εργαστήρια που δύσκολα εντοπίζονται.
Η Europol δίνει προτεραιότητα σε επιχειρήσεις κατά των συνθετικών ναρκωτικών και στην αποδόμηση διασυνοριακών κυκλωμάτων, με αυξημένη συνεργασία μεταξύ αστυνομικών και τελωνειακών υπηρεσιών.
Παράλληλα, οι ειδικοί τονίζουν ότι η καταστολή πρέπει να συνοδεύεται από πολιτικές πρόληψης και υγειονομικής φροντίδας, καθώς οι νέες ουσίες αυξάνουν τον κίνδυνο υπερδοσολογιών και απρόβλεπτων παρενεργειών.
Το 2025 χαρακτηρίζεται ως “κομβική χρονιά”, με την Ευρώπη να καλείται να αντιμετωπίσει μια συνεχώς μεταβαλλόμενη αγορά που απαιτεί ταυτόχρονα ισχυρή αστυνόμευση και σύγχρονες πολιτικές δημόσιας υγείας.
Frontex: Ενισχυμένος ρόλος στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών το 2025
Η Frontex, από την πλευρά της, ενέτεινε τη δράση της καθόλη την διάρκεια του 2025 στη μάχη κατά της διακίνησης ναρκωτικών στα ευρωπαϊκά σύνορα, με έμφαση στη θάλασσα και στα μεγάλα αεροδρόμια.
Στο επίκεντρο βρέθηκε η συνεργασία της με το MAOC-N, που έχει ήδη αποδώσει σημαντικά αποτελέσματα: σε πρόσφατη επιχείρηση ανοιχτά της Μεσογείου, οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες παρακολούθησαν σχεδόν 1.000 ύποπτα πλοία, καταλήγοντας σε κατασχέσεις άνω των 3,3 τόνων κοκαΐνης και δεκάδες συλλήψεις.
Στον αέρα, κοινές επιχειρήσεις με τελωνεία και αστυνομικές αρχές οδήγησαν σε πολλαπλές συλλήψεις και κατασχέσεις ναρκωτικών σε 61 αεροδρόμια. Η υπηρεσία αξιοποιεί πλέον εξελιγμένα συστήματα επιτήρησης και ανάλυσης κινδύνου, που της επιτρέπουν να εντοπίζει ύποπτες μετακινήσεις πολύ πιο γρήγορα.
Παρά τα θετικά αποτελέσματα, η Frontex αναγνωρίζει ότι τα δίκτυα διακίνησης ανανεώνουν συνεχώς τις μεθόδους τους.
Από «σκοτεινά» φορτία σε εμπορικά πλοία μέχρι μικρά ταχύπλοα που κινούνται εκτός συμβατικών ροών, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια αγορά που δεν σταματά να εξελίσσεται.
Το 2025, η Frontex κλήθηκε να παίξει καθοριστικό ρόλο: να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα και ταυτόχρονα να συμβάλει στον περιορισμό ενός εγκλήματος που έχει πλέον ξεκάθαρα διεθνή διάσταση.
