1. Ποιο είναι το πρόβλημα;

Το πρόβλημα με το ασφαλιστικό σύστημα είναι ότι σήμερα οι απασχολούμενοι στην Ελλάδα είναι μόνο τρία εκατομμύρια, ενώ οι μη απασχολούμενοι, επτά. (3 εκ. συνταξιούχοι,  2 εκ άνεργοι κ.λπ.). Αυτό σημαίνει ότι εισφορές καταβάλλουν, θεωρητικά τουλάχιστον, μόνο οι απασχολούμενοι, ενώ επωφελούνται (δηλαδή λαμβάνουν συντάξεις, επιδόματα, εισφορές υπέρ τρίτων, υγειονομική ασφάλιση) όλοι, απασχολούμενοι και μη.

2. Πώς δημιουργήθηκε;

Επί σαράντα έτη δίδονταν απλόχερα συντάξεις, εφάπαξ και επιδόματα σε ανθρώπους ηλικίας ακόμη και 40 ετών (υπολογίζεται ότι το 1/3 των σημερινών συνταξιούχων είναι πρόωρα συνταξιοδοτηθέντες) ή με δεκαπέντε έτη εργασίας ή και άνευ εργασίας (πλασματικά, συντάξεις «μαϊμούδες» κ.λπ.), ενώ ταυτόχρονα τα μέτρα κατά της «μαύρης εργασίας» και της εισφοροδιαφυγής ήταν ελλιπή. Προσθέστε σε αυτούς τους λόγους, το κλείσιμο χιλιάδων επιχειρήσεων κατά τα 6-7 χρόνια της κρίσης καθώς και το ότι, όταν ένας εργαζόμενος με μισθό π.χ. 100€ έβγαινε στη σύνταξη, εισέπραττε πλέον μηνιαίως 110€ και θα έχετε την πλήρη εικόνα της διάλυσης. Διαχρονικά, τα ελλείμματα των ασφαλιστικών ταμείων που προέκυπταν, τα κάλυπτε το κράτος. Ετσι φτάσαμε στο σημείο η κρατική επιχορήγηση των συντάξεων την περίοδο 2000-2014 να ανέλθει (στοιχεία από το ΣΕΛΠΕ) γύρω στα 200 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή στο 70% του χρέους της χώρας μας.

3. Είναι απαραίτητη η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού; 

Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού είναι αδήριτη ανάγκη. Είναι προφανές ότι κανένα σύστημα δεν μπορεί να είναι βιώσιμο, όσο συνεχίζει να παράγει ελλείμματα. Και αργά ή γρήγορα θα καταρρεύσει. Συνεπώς οι κινητοποιήσεις κατά του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου δεν άγονται από την επιθυμία να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν. Ολοι επιθυμούμε να αλλάξει. 

4. Τι προβλέπει το Μνημόνιο 3;

Το «Μνημόνιο 3» προβλέπει: ενοποίηση όλων των ταμείων (κύριων, επικουρικών και του ΟΓΑ) σε ένα, καταβολή εισφορών αναλόγων με το εισόδημα, ενσωμάτωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης με τους φόρους και είσπραξή τους από τη φορολογική διοίκηση, εξοικονόμηση  2,25 δις ευρώ από το ασφαλιστικό σύστημα, εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις (το ποσό της επικουρικής θα αυξομειώνεται ανάλογα με το εάν έχουν πληρώσει όλοι τις εισφορές τους ή όχι). Για το τελευταίο δίνεται η δυνατότητα εξεύρεσης ισοδυνάμων. Το Μνημόνιο δηλαδή προβλέπει το πλαίσιο, εντός του οποίου θα κινηθεί η κυβέρνηση, που έχει την δυνατότητα να εφαρμόσει τη δική της πολιτική και να ψηφίσει τους δικούς της νόμους, ώστε να εξυγιάνει το ασφαλιστικό σύστημα.

5. Τι προβλέπει το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση;

Θεσμοθετείται η ενοποίηση όλων των ταμείων σε ένα με τίτλο: Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), συνδέονται οι ασφαλιστικές εισφορές με το εισόδημα και προβλέπονται τεράστιες ασφαλιστικές επιβαρύνσεις, που για τους δικηγόρους ανέρχονται στο 38,45% του εισοδήματός τους, (σε συνδυασμό με τις φορολογικές επιβαρύνσεις, τις διάφορες εισφορές και τα τέλη επιτηδεύματος κλπ προσεγγίζει το 75%) χωρίς να προβλέπονται εξαιρέσεις για τους νεοεισερχόμενους, ενώ παράλληλα καταργείται η συμμετοχή του κράτους στην απονομή των συντάξεων του ΟΓΑ. 

Παράδειγμα για δικηγόρο με τζίρο 20.000€: Εξοδα γραφείου: 4.000€, εισφορές τετραπλοτύπων 3.999€ ήτοι καθαρό εισόδημα 12.001€. Ο δικηγόρος αυτός θα πληρώνει: 3.120€ φόρο εισοδήματος, 650€ τέλος επιτηδεύματος, 120€ εισφορά αλληλεγγύης, 4.134€ ασφαλιστικές εισφορές, 120€ εισφορά υπέρ ΟΑΕΔ, προκαταβολή φόρου 100% ήτοι σύνολο: 11.264€. Υπόλοιπο για την  ετήσια διαβίωσή του: 737€.

Παράδειγμα για αγρότη με εισόδημα 10.000€: ασφαλιστικές εισφορές: 2.745€, φόρος εισοδήματος: 2.600€, προκαταβολή φόρου εισοδήματος 100% ήτοι 2.600€. Σύνολο 7.945€. Υπόλοιπο για διαβίωση: 2.055€. Αυτό για τους αγρότες ισοδυναμεί με αύξηση των εισφορών τους σε ποσοστό 62%.

6. Γιατί αντιδρούν ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες;

Το νομοσχέδιο Κατρούγκαλου, κυριολεκτικά γκρεμίζει την κοινωνική ασφάλιση και στραγγαλίζει την πραγματική οικονομία. Δεν δίνει λύση στο πρόβλημα του ασφαλιστικού, αλλά απλώς διαχειρίζεται βραχυπρόθεσμα τη «μαύρη τρύπα» εισφορών - παροχών, που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης του 2015. Ας μην ξεχνάμε ότι στο τέλος του 2014 τα ασφαλιστικά ταμεία παρουσίαζαν πλεόνασμα 600 εκατ. ευρώ, αποτέλεσμα των δρακόντειων νόμων της κυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ κατά της «μαύρης εργασίας» και της εισφοροδιαφυγής, τους οποίους όμως η παρούσα κυβέρνηση κατήργησε. Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο αγγίζει τα όρια της παραβίασης των συνταγματικών κανόνων προστασίας της ιδιωτικής περιουσίας. Δεν αντιδρούμε στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού αλλά στην δήμευση των εισοδημάτων μας, μέσω υπέρμετρων εισφορών και φόρων. Οι  δικηγόροι που θα αποχωρήσουν, υπό το βάρος των υποχρεώσεων, υπολογίζονται αρχικά σε 5.000 στην Αθήνα μόνο. Αντιλαμβάνεστε πόσο δυσχερής θα καταστεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τον απλό πολίτη;  

7. Υπάρχει καλύτερη λύση;

Φυσικά και υπάρχει και ονομάζεται φιλελεύθερη οικονομία. Ασφαλιστικό σύστημα  =  εισφορές  = δουλειές = ανάπτυξη της ιδιωτικής οικονομίας = χαμηλή και σταθερή φορολογία, μικρές εισφορές, αυστηροί κρατικοί έλεγχοι για τον εντοπισμό των παραβατών. 

Με τους ανέργους να ανέρχονται σε 2 εκατ., δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί το διαλυμένο ασφαλιστικό. Για σκεφτείτε όμως τι θα γινόταν εάν έμπαιναν άμεσα σε αυτό 200.000 νέοι ασφαλισμένοι. Μόνο η επένδυση στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, που καθυστερεί αδικαιολόγητα, προβλέπει 50.000 νέες θέσεις εργασίας. Η επένδυση στις Σκουριές προέβλεπε 1.000 νέες προσλήψεις και τελικά αναστέλλει τη λειτουργία της και εξαναγκάζεται σε απολύσεις. Σε 60.000 υπολογίζονται οι επιχειρήσεις που μετακόμισαν σε γειτονικές χώρες, που έχουν χαμηλότερους φόρους και μικρότερες ασφαλιστικές εισφορές. Για σκεφτείτε εάν κατορθώναμε να αποκρατικοποιήσουμε και αξιοποιήσουμε την περιουσία των ασφαλιστικών ταμείων, με πόσα  χρήματα θα ενισχύονταν; Αν καταφέρναμε να υλοποιήσουμε τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για να πάρει μπροστά η ιδιωτική οικονομία; Αν απαλλάσσαμε την οικονομία από τα βαρίδια της κρατικοδίαιτης επιχειρηματικότητας των λίγων; 

Συμπερασματικά λοιπόν, το καλύτερο θα ήταν να αποσυρθεί προσωρινά το νομοσχέδιο, να ακολουθήσουν γενναίες μεταρρυθμίσεις που θα φέρουν νέες επενδύσεις, θα τονώσουν την οικονομία, θα ενισχύσουν το ενεργητικό των ταμείων και θα επιτρέψουν σε όλους τους εργαζόμενους, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, να προσαρμοστούν ήπια στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις του ασφαλιστικού μας συστήματος.  

Της Πιπίνας Π. Κουμάντου

Δικηγόρου