Δευτέρα, 04 Ιουλίου 2016 19:23

"Επενδύοντας στην ακαδημαϊκή τεχνογνωσία. Ο απολογισμός μιας πενταετίας"

Γράφτηκε από την
"Επενδύοντας στην ακαδημαϊκή τεχνογνωσία. Ο απολογισμός μιας πενταετίας"

Σκέψεις του Νίκου Ζαχαριά προέδρου του Τμήματος Ιστορίας - Αρχαιολογίας της Σχολής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Καλαμάτα, με αφορμή το πρόσφατο Παγκόσμιο Συνέδριο Αρχαιομετρίας που φιλοξενήθηκε στην Καλαμάτα.

Η χώρα μέσα από διεθνείς κλυδωνισμούς και εθνικά μνημόνια προσπαθεί να επανακαθορίσει τους στόχους της σε κάθε επίπεδο και αυτό είναι φανερό σε κάθε οικονομικό τομέα και κάθε κοινωνική δομή. Στον ακαδημαϊκό χώρο ο μετασχηματισμός είναι τεράστιος για τα εθνικά δεδομένα. Μέσα σε μια πενταετία ο χώρος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αξιολογήθηκε 2 φορές από διεθνείς επιτροπές  (2013-2014 και 2015-2016), αύξησε κατά 30% την εθνική (ΕΣΠΑ) και ευρωπαϊκή απορρόφηση κονδυλίων, βελτίωσε σημαντικά την παρουσία ελληνικών ΑΕΙ στις διεθνείς κατατάξεις και όλα αυτά εν μέσω μείωσης της δημόσιας χρηματοδότησής τους κατά 60% σε σχέση με τους προϋπολογισμούς των ετών 2009-2010 και 2016-2017.

Αλλά να πάμε στα του οίκου μας. Τι σήμαινε αυτή η πενταετία για μας, για το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου γενικότερα αλλά και ειδικότερα για την Σχολή της Καλαμάτας; Ηταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα από διοικητικής πλευράς αφού ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2010 με την πρώτη εκλεγμένη πρυτανική αρχή και συνεχίζεται τώρα με την δεύτερη, γεγονός που σηματοδοτεί το αυτοδιοίκητο, την σταδιακή εμπλοκή μελών του σε θέσης ευθύνης, την απόκτηση διοικητικής εμπειρίας αλλά και πιο απλά την δυνατότητα τα όποια οράματα της κοινότητάς του να μπορούν να βρίσκουν τον δρόμο τους και να υλοποιούνται. Ουσιαστικά, μέσα στην πενταετία, τόσο ο σχεδιασμός όσο και η ευθύνη ήρθε σταδιακά στα χέρια της κοινότητάς του. Και φαίνεται ότι το Πελοποννήσου όχι απλά επιβίωσε αλλά έκανε ακόμη πιο αισθητή την παρουσία του σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ως τα πλέον χαρακτηριστικά του γνωρίσματα είναι η εξειδίκευσή του στα υπολογιστικά συστήματα αφού το πρόγραμμα των ακαδημαϊκών τηλεδιασκέψεων του υπουργείου Παιδείας είναι κατασκευασμένο σε μεγάλο βαθμό από το ίδρυμα, η εμπιστοσύνη που δείχνει η ελληνική οικογένεια όταν επιλέγει τμήματα του Πελοποννήσου για τις προπτυχιακές σπουδές των παιδιών της, τα 2 αγγλόφωνα μεταπτυχιακά του που είναι μοναδικά σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο, κ.ά. 

Το ένα από τα 2 αγγλόφωνα μεταπτυχιακά του είναι αυτό της Καλαμάτας που το διοργανώνει η Αρχαιομετρία και φέτος ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο του. Είχαμε μόλις 2 αλλοδαπούς που το παρακολούθησαν, σε σύνολο 18 φοιτητών, αλλά ακόμη και τόσοι, συν άλλοι 2 Αμερικανοί υποψήφιοι διδάκτορες που φιλοξενούσε όλη την χρονιά το εργαστήριο, είναι αριθμοί πολύ σημαντικοί γιατί αφενός μπολιάζουν τους Έλληνες συναδέρφους τους με το διαφορετικό αφετέρου δείχνουν ότι αρχίζει να είναι ακαδημαϊκός προορισμός η Καλαμάτα. Την επόμενη χρονιά που ξεκινάει, πιστεύουμε θα αυξηθεί και άλλο το ποσοστό από το εξωτερικό. Το καταλαβαίνουμε όλοι ότι χρειάζεται χρόνος, συστηματική, μεθοδική και ποιοτική δουλειά για να κερδίζεις και να απολαμβάνεις την εμπιστοσύνη σε κάθε πεδίο. 

Πριν από σχεδόν ένα χρόνο είχα δηλώσει ότι η Καλαμάτα δεν θα γίνει πραγματικά μεγάλη και σύγχρονη πόλη αν δεν έχει και ένα διεθνώς αναγνωρισμένο Πανεπιστήμιο. Η Καλαμάτα αναγνωρίζεται ως σύγχρονη πόλη με γρήγορους ρυθμούς γιατί έχει τον συνδυασμό του κατάλληλου πληθυσμιακά μεγέθους και των υποδομών. Σε αυτό το γενικότερο σχεδιασμό έχει καίρια θέση και το Πανεπιστήμιό της. Πρέπει να είναι καθιερωμένο στην εθνική συνείδηση και τουλάχιστον αναγνωρίσιμο διεθνώς. Πιθανότατα δεν θα γίνει γνωστό για την έρευνα στην νανοτεχνολογία, αλλά μπορεί να γίνει για τα υπολογιστικά συστήματα, τις κοινωνικές επιστήμες, την αρχαιολογία, ιστορικές, φιλολογικές σπουδές κ. ά. Και επιτρέψτε μου να πω ότι στην Αρχαιομετρία το έχει κερδίσει το στοίχημα. Αν ανατρέξετε σε μια συνέντευξη που είχαμε κάνει μαζί νομίζω το 2011 είχαμε μιλήσει για 2 στοιχήματα, τον εξοπλισμό  του Εργαστηρίου Αρχαιομετρίας με τα πλέον σύγχρονα μηχανήματα το οποίο έγινε πραγματικότητα 2 χρόνια μετά και την ίδρυση αγγλόφωνου μεταπτυχιακού το οποίο υλοποιήθηκε και αυτό τον Οκτώβριο του 2015. Υπήρχε και ένα τρίτο όνειρο για το οποίο δεν τολμούσα να σας μιλήσω τότε γιατί φαίνονταν ακατόρθωτο, αυτό της φιλοξενίας του παγκόσμιου συμποσίου του κλάδου το οποίο τελικά έλαβε χώρα τον περασμένο Μάιο ξεπερνώντας όχι μόνο τα όνειρά μας αλλά και τις προβλέψεις των συνέδρων. 

Εδώ θα ήθελα να σταθώ λίγο και να τονίσω ότι η υλοποίησή του έγινε από μια μικρή ομάδα, κυρίως τους διδακτορικούς ερευνητές της αρχαιομετρίας, οι οποίοι ξεκινήσαν ως 4 μαζί με εμένα το 2014 που μου ανατέθηκε η διοργάνωση και στην πορεία φτάσαμε ως ομάδα τους 8 και ήταν οι Θόδωρος Παπαζαφειρόπουλος, Ελένη Παλαμάρα, Γιώργος Μαλαπέρδας, Ευαγγελία Κυριαζή, Σύλια Βαλάντου, η Βάγια Παναγιωτίδη και η Μαρία Κυλάφη. Επρεπε να βλέπατε την διαρκή έκπληξη των συνέδρων που δεν πίστευαν ότι ουσιαστικά είναι μια ομάδα που το υλοποιεί και όχι μια εταιρεία. Θυμάμαι τις συναντήσεις της ομάδας κάθε Πέμπτη απόγευμα, που ο καθένας έπρεπε να δείξει την πορεία των εργασιών που του είχαν ανατεθεί. Την ανησυχία, τα πειράγματα, το βάρος που αισθανόταν ιδιαίτερα οι νεότεροι όταν αναλογίζονταν το μέγεθος του εγχειρήματος. Νομίζω ακόμη δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει τι έγινε. Τους το λέω ότι μετά από 20, 30 χρόνια, όχι μόνο θα λέτε ότι ήμουνα εκεί αλλά και ότι το διοργανώσατε. Είχαμε την στήριξη και τη θετική ενέργεια του Δήμου, της Περιφέρειας, του Υπουργείου Πολιτισμού και ως μεγάλο χορηγό το Ιδρυμα Γεώργιου και Βικτωρίας Καρέλια, με το οποίο ίδρυμα προσδοκούμε μια ακόμη πιο συστηματική συνεργασία για την ενίσχυση δράσεων εξωστρέφειας, υποτροφιών και ερευνητικών προγραμμάτων. 

Επανερχόμενος στην έννοια της ερευνητικής ομάδας, θέλω να τονίσω ότι επενδύουμε στην διαρκή εξέλιξή της, την τεχνογνωσίας της και την ενδυνάμωσή της σε κάθε επίπεδο.  Από τον σχεδιασμό της έρευνας, την υλοποίησή της, την συγγραφή δημοσιεύσεων, την υποστήριξη του μεταπτυχιακού, τις δράσεις διάχυσης. Και αυτή η ομάδα διαρκώς μεγαλώνει με νέους ανθρώπους και με μόνη απαίτησή μου να έχουν εντοπιότητα ή απλά να επιλέξουν να μείνουν στην Καλαμάτα, γιατί έρευνα και προγραμματισμός της από απόσταση δεν γίνεται. Τουλάχιστον σε θεματικές που εμπλέκουν εργαστηριακές υποδομές. Ετσι εκτιμώ ότι διευρύνονται τα πεδία που μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο, δημιουργώντας μια παρακαταθήκη και μια κουλτούρα χτισμένη εκ των έσω. Μην απορήσετε εάν σας πω ότι ο επόμενος στόχος είναι τόσο η ερευνητική μας ομάδα όσο και το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό όταν συγκρίνονται με τα αντίστοιχα των βρετανικών και αμερικάνικων πανεπιστημίων να μας επιλέγουν έναντι αυτών.  

Να είμαστε καλά και να ξανακάνουμε τον απολογισμό μας σε λιγότερο από 5 χρόνια και θα δείτε πόσα σημαντικά έχουμε να ζήσουμε. Ας ευχηθούμε καλή ξεκούραση, δουλεύοντας παράλληλα όλη η ομάδα μέχρι τα μέσα Αυγούστου, αλλά δεν έχουμε παράπονο αφού μπορούμε να έχουμε τα μπάνια μας και το αίσθημα του μοναδικού ελληνικού καλοκαιριού. Ενα ακόμη πλεονέκτημα στο ζήτημα "σπουδές και τόπος  προορισμού", που ανέφερα πιο πριν. 

Καλό καλοκαίρι!


NEWSLETTER