Αρκετοί καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για νέες αυταπάτες. Οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται ότι, αν από την αρχή της κρίσης το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του επιδείκνυε σοβαρότητα και υπευθυνότητα, σήμερα θα ήμασταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Υπάρχουν, τέλος, και αυτοί που συνεχίζουν να πιστεύουν σε μύθους και να δίνουν υποτιθέμενες μάχες με διάφορους ανεμόμυλους.
Ο ανορθολογισμός δεν έχει φυσικά ηττηθεί ακόμα, μιας και η συνωμοσιολογία και οι εύκολες λύσεις πάντα έχουν ακροατήριο. Ο άνθρωπος έχει ανάγκη να πιστεύει κάπου και να ελπίζει, κι αυτό πάντα το εκμεταλλεύονται προνομιακά οι έμποροι της αυταπάτης. Η σκληρή πραγματικότητα και η αλήθεια των γεγονότων όμως δεν αφήνουν ατελείωτα περιθώρια στους επικοινωνιακούς και άλλους χειρισμούς. Η οικονομία έχει τη δική της αδυσώπητη αλήθεια κι έχει φτάσει η ώρα του λογαριασμού. Με τη λήξη της θερινή σεζόν μπαίνουμε αναγκαστικά σε μια νέα οικονομική -και ως εκ τούτου πολιτική- πραγματικότητα. Κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει πού θα οδηγήσει αυτή, αλλά όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά.
Μέσα στο πολιτικό περιβάλλον της διαμόρφωσης νέων ισορροπιών στην κοινωνία, διεξάγεται ένας ακήρυχτος πόλεμος σε όλα τα επίπεδα. Οι πρόθυμοι να πουλήσουν εκδουλεύσεις σε νέα και παλαιά αφεντικά σηκώνουν σκόνη στοχοποιώντας πρόσωπα και διαστρεβλώνοντας γεγονότα. Οι ανύπαρκτοι, νέας και παλιάς κοπής, θωρούν ότι έφτασε η στιγμή που θα εκμεταλλευτούν την αναταραχή για να γίνουν κάποιοι. Γίνεται, με δύο λόγια, μια εργώδης προσπάθεια για να στηθεί ένα νέο σύστημα, γιατί κάποιοι θεωρούν ότι τα πράγματα μπορούν να πάνε κάπου μόνο μέσα από κυκλώματα και συστήματα επηρεασμού της κοινής γνώμης... Ξεχνούν βέβαια πως, αν όλα ήταν αποκλειστικά θέμα συστήματος, το παλιό δεν θα άφηνε ποτέ τη θέση του στο όποιο καινούργιο. Είναι προφανές λοιπόν ότι κάνουν λάθος, αλλά αναμφίβολα στήνουν ένα ωραίο άλλοθι ώστε να διηγούνται με υπερηφάνεια στο μέλλον ότι έδωσαν τη μάχη κι έχασαν από... υπέρτερες συστημικές δυνάμεις!
Η αλήθεια είναι όμως πως η πραγματικότητα είναι ξεροκέφαλη, δεν καταλαβαίνει από φαντασιώσεις, και στέλνει σταθερά το λογαριασμό στους πλέον αδύναμους. Βέβαια οι περισσότεροι πολίτες έχουν πλέον αντιληφθεί τόσο ότι υπάρχει αδυναμία να αντιμετωπιστούν κεντρικά τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν τη ζωή τους, όσο και ότι γίνεται προσπάθεια να οικοδομηθεί ένα σύστημα επικοινωνιακής διαχείρισης αυτής της αποτυχίας.
Το να λες, για παράδειγμα, ότι δεν προχωράς τους δρόμους της Μεσσηνίας γιατί δεν βρήκες μελέτες... ή γιατί ως έργα έχουν υψηλό οικονομικό κόστος... είναι πολύ εύκολο σε πρώτη φάση. Οταν μάλιστα με διάφορους «πρόθυμους» σπρώχνεις και καμιά θεωρία συνωμοσίας, για δήθεν συμφέροντα και άλλες ευκολοχώνευτες ιστορίες, πετυχαίνεις σίγουρα μια πρόσκαιρη επικοινωνιακή νίκη. Αλλά όταν περάσει λίγο ο χρόνος κι ο άλλος πάει και καταβάλει στο ταμείο τον ΕΝΦΙΑ που οπωσδήποτε θα καταργούσες... αρχίζει να το βλέπει αλλιώς. Οταν μάλιστα αποκαλυφθεί με στοιχεία ότι και μελέτες υπήρχαν και χρηματοδοτικά εργαλεία για τους δρόμους, αλλά δεν τους προχώρησες είτε γιατί υπηρετείς μικρά ή μεγάλα συμφέροντα είτε γιατί είσαι δέσμιος ιδεοληψιών ή απλώς ανίκανος, τότε η επικοινωνιακή νίκη της πρώτης σου περιόδου μετατρέπεται σε συμφορά.
Η διαρκής διαστρέβλωση της πραγματικότητας με αλλεπάλληλα ψέματα δεν οδηγεί πολύ μακριά. Το ψέμα έχει πάντα κοντά ποδάρια και δεν μπορεί να αναπαραχθεί επί μακρόν. Ολα τα παραμύθια κάποια στιγμή τελειώνουν. Τους κακούς δράκους του παραμυθιού ακόμα και τα μικρά παιδιά μετά από λίγο διάστημα σταματούν να τους φοβούνται. Οι πολίτες, μετά το τέλος της διαρκούς αυταπάτης, μπροστά στο ταμείο της σκληρής πραγματικότητας, αντιλαμβάνονται ότι όχι μόνο δεν υπάρχουν οι δράκοι από τη μια κι οι λαμπεροί πρίγκιπες του παραμυθιού από την άλλη, αλλά και ότι το συγκεκριμένο παραμύθι έχει μεταβληθεί σε πραγματικό εφιάλτη.
Οι επόμενες ημέρες αποτελούν για όλους μας μια ευκαιρία για ανάπαυλα και περισυλλογή. Ας ελπίσουμε ότι θα βοηθήσουν στο να αντιμετωπίσουμε με μεγαλύτερη σοβαρότητα και λογική αυτά που έχουμε μπροστά μας.
panagopg@gmail.com
