Παράταση στην παράταση και τροποποίηση στην τροποποίηση, δεν ξέρουμε ακόμα ούτε πότε θα τελειώσει αλλά ούτε και το συνολικό του κόστος. Μία πεζοδρόμηση ενός δρόμου μερικών δεκάδων μέτρων στην Καλαμάτα έχει καταντήσει «γιοφύρι της Αρτας» ταλαιπωρώντας πολίτες και επαγγελματίες της περιοχής. Τα δύο αυτά έργα είναι απολύτως ενδεικτικά από την τρέχουσα επικαιρότητα και αποτελούν τον διαχρονικό κανόνα στην παραγωγή δημοσίων έργων στη χώρα.
Μεγάλη συζήτηση γίνεται τις τελευταίες ημέρες και για τη μελέτη δύο άλλων μεγάλων έργων, του δρόμου Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη και των αντιπλημμυρικών της Καλαμάτας. Στο οδικό έργο οι μελετητές προτάσσουν τη μείωση του κόστους, ενώ αντίθετα στο αντιπλημμυρικό κινούνται μεγαλεπήβολα επιλέγοντας ιδιαίτερα ακριβές λύσεις. Το πώς και το γιατί προφανώς και θα έχει κάποια εξήγηση, αλλά δεν είναι του παρόντος - δείχνει όμως τα διαφορετικά μέτρα και σταθμά που ακολουθούνται κατά περίπτωση στη φάση σύνταξης των μελετών.
Οι μελέτες των δημοσίων έργων είναι άμεσα συνδεδεμένες με την πορεία κατασκευής τους. Ολο το σύστημα παραγωγής δημοσίων έργων, μελέτη, επίβλεψη, κατασκευή, νοσεί και αυτό είναι μία διαχρονική διαπίστωση η οποία θα έπρεπε να έχει κινητοποιήσει το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Αντί όμως να γίνει μία ειλικρινής συζήτηση προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι παθογένειες, έχει επιλεγεί ο δρόμος των ανέξοδων καταγγελιών περί συμφερόντων και διαπλοκής. Δεν πιστεύουμε όμως ότι υπάρχει κάποιος με το φωτοστέφανο του ηθικού έναντι των υπολοίπων· αντίθετα θεωρούμε ότι τα πάντα είναι ζήτημα διαδικασιών και τήρησής τους. Δεν υπάρχουν δηλαδή οι αδιάφθοροι οι οποίοι κάνουν έντιμες επιλογές και οι ανέντιμοι που… σφάζουν τα πάντα στο γόνατο. Αυτά τα απλοϊκά σχήματα περί καλού και κακού, διεφθαρμένου και αδιάφθορου, είναι μόνο για όσους δεν αντιλαμβάνονται την πολυσύνθετη πραγματικότητα. Τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με προσωπικές στρατηγικές, αλλά με θέσπιση μόνιμων και αυστηρών κανόνων και διαδικασιών.
Το σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων έχει γίνει αποδεκτό όχι γιατί είναι το καλύτερο, αλλά γιατί είναι το αντικειμενικότερο δυνατό σε ένα σύστημα εκπαίδευσης το οποίο έχει σοβαρά προβλήματα. Ενα αντίστοιχο αντικειμενικό σύστημα, το οποίο μπορεί να μην είναι το καλύτερο δυνατό αλλά θα έχει τα εχέγγυα της αποτελεσματικότητας και της διαφάνειας, χρειάζεται η χώρα και στην παραγωγή των δημοσίων έργων. Ενα σύστημα που θα αξιολογεί με ενιαία κριτήρια την αναγκαιότητα ενός έργου, θα εξετάζει τη μελέτη του και θα παρακολουθεί την κατασκευή του με κανόνες και μετρήσιμα αποτελέσματα. Ενα σύστημα που θα αποβάλλει τον κακό μελετητή, τον αδιάφορο επιβλέποντα και τον ανεπαρκή κατασκευαστή. Οσο αυτό αποτελεί ζητούμενο, η χώρα και η περιοχή δεν θα αποκτήσουν τις αναγκαίες για την ανάπτυξή τους υποδομές.
Μπαίνουμε σε μία εβδομάδα ιδιαίτερα κρίσιμη για ένα μεγάλο οδικό έργο του νομού, το δρόμο Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος- Μεθώνη. Ο τρόπος με τον οποίον έχουν χειριστεί διαχρονικά το ζήτημα της χάραξής του τοπικοί παράγοντες και κυβερνήσεις είναι απολύτως ενδεικτικός του πώς βαλτώνουν και τελικά χάνουν την αξία τους τα δημόσια έργα στη χώρα. Το ζήτημα, για παράδειγμα, δεν είναι μόνο το πόσο κοστίζει ένα έργο, αλλά και το πολλαπλασιαστικό αναπτυξιακό του αποτύπωμα. Σε κάθε περίπτωση, το από πού θα περάσει ένας δρόμος δεν μπορεί να είναι δουλειά του ενός ή του άλλου βουλευτή, του ενός ή του άλλου κόμματος.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε φτάσει να έχουμε μία ολοκληρωμένη μελέτη και μία υπό διαμόρφωση, και ο καθένας να υπερασπίζεται την άποψη και το δίκιο των επιχειρημάτων του φωτίζοντας όποια πλευρά επιθυμεί. Το να συνεννοηθούν οι τοπικοί παράγοντες για το τι ακριβώς θα γίνει είναι πλέον αδύνατον, μιας και έχει διαμορφωθεί ένα απολύτως πολεμικό κλίμα. Η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός θα πρέπει να αποφασίσουν γνωρίζοντας ότι πρέπει κάποιους να «αδειάσουν». Σε αυτές τις περιπτώσεις οι αποφάσεις αναβάλλονται και τα πάντα οδηγούνται προς τα πίσω μέχρι να πέσουν οι τόνοι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε καθυστερήσεις. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά ο αρμόδιος υπουργός δεν θα ακολουθήσει την πεπατημένη και θα πάρει την απόφαση και το κόστος που αυτή θα έχει. Για να συμβεί αυτό, χρειάζεται να ρίξει ο καθένας το ειδικό του βάρος ζητώντας να τελειώνει η εκκρεμότητα.
