Στις γεωτρήσεις της θάλασσας «παίζονται» πολύ μεγάλα συμφέροντα. Σε χώρες που δεν τις ενδιαφέρει ιδιαίτερα η αξιοποίηση της θάλασσάς τους, το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη διαδικασία αδειοδότησης, είναι πολύ πιο χαλαρό σε σχέση με αυτό που θα ισχύσει για την Ελλάδα, για την οποία η θάλασσά της είναι υψίστης σημασίας καθώς συνδέεται άμεσα με τον τουρισμό και τις ιχθυοκαλλιέργειες.
Οι ερευνητικές γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ περιορισμένες σε αριθμό, μόλις 170, ενώ στη γειτονική Αλβανία ο αριθμός ανέρχεται σε 2500, σε σχέση με το τι συμβαίνει ίσως και σε παγκόσμια κλίμακα. Από την ερευνητική γεώτρηση βέβαια μέχρι τη γεώτρηση εξόρυξης υπάρχει έτσι κι αλλιώς μεγάλη απόσταση να διανυθεί. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα επιστημονικά στοιχεία (γεωλογικά & σεισμικά δεδομένα) εκείνα τα οποία κρίνονται ενθαρρυντικά για την ύπαρξη κοιτάσματος, εξασφαλίζουν ένα ποσοστό μόλις 10-15% επιτυχίας του κοιτάσματος.
Ένα σημαντικό στοιχείο για την προσέλκυση και την αποδοχή από την τοπική κοινωνία είναι το 5% των εσόδων, που αναμένονται από την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων σε Κατάκολο & Πατραϊκό και θα πηγαίνει στις τοπικές κοινωνίες μέσω της ΠΔΕ, ενώ το 20% των εσόδων θα διοχετεύεται στο Πράσινο Ταμείο για την υλοποίηση έργων προστασίας του περιβάλλοντος στις περιοχές που εντοπίζονται τα κοιτάσματα.
Η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων προσεγγίζεται σήμερα μέσω της διαδικασίας open door ενώ κατά το παρελθόν είχε εφαρμοστεί ο γύρος παραχωρήσεων με οικόπεδα και οι αναθέσεις. Η open door διαδικασία δηλ. η διαδικασία της ανοιχτής πρόσκλησης αφορά σε τρία οικόπεδα (Κατάκολο, Πατραϊκός, Ιωάννινα) τα οποία είχαν δοθεί κατά το παρελθόν αν και στη συνέχεια επιστράφηκαν, με αποτέλεσμα η διαδικασία για αυτά να προχωρήσει γρήγορα και χωρίς καθυστερήσεις.
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που σύμφωνα με πληροφορίες του Υφυπουργού ΥΠΕΚΑ κυρίου Μανιάτη, αναμένεται να δοθούν σε δημόσια διαβούλευση προς το τέλος Μαρτίου 2012 ενώ μέχρι το καλοκαίρι θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κατάθεσης προσφορών για σεισμικές έρευνες (σε πρώτη φάση) και προσφορών για την παραχώρηση (σε δεύτερη φάση). Εδώ αναμένονται και οι σημαντικότερες τριβές αν αναλογισθούμε ότι η ευρύτερη περιοχή προσελκύει εκατοντάδες επιβατηγά πλοία με χιλιάδες τουρίστες και έχει ήδη γίνει το θέρετρο της Ευρώπης με πολύ σημαντικό και ποιοτικό τουρισμό.
Ο Υφυπουργός βέβαια δηλώνει ότι η Ελλάδα θα ήθελε να ακολουθήσει το μοντέλο της Νορβηγίας και να διοχετεύσει τα έσοδα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην επίλυση του ασφαλιστικού προβλήματός της, μέσω της σύστασης του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που σημαίνει ότι προσπαθεί να χρυσώσει το «χάπι». Αυτό αφήνει ερωτηματικά για την ασφαλή περιβαλλοντική λειτουργία του έργου.
Σχετικά με την αξιοποίηση του φυσικού αερίου εξετάζονται δύο σενάρια. Το πρώτο συνδέεται με τη δημιουργία μονάδας ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ, σενάριο το οποίο προς το παρόν δεν κρίνεται τόσο ελπιδοφόρο καθώς η ΔΕΗ δεν έχει πάρει ξεκάθαρη θέση επί του θέματος και γιατί μια τέτοια διαδικασία θα ήταν χρονοβόρα και ακριβή. Το δεύτερο σενάριο έχει να κάνει με την κατασκευή ενός αποκεντρωμένου δικτύου διανομής με τοπικές μονάδες εκμετάλλευσης εκτός κεντρικού αγωγού, το οποίο κρίνεται πιο εύκολα και γρήγορα υλοποιήσιμο
Επίσης σε σχεδόν τελικό στάδιο βρίσκεται η σύσταση του Δ.Σ. της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, του φορέα που θα διαχειρίζεται τα δικαιώματα του Ελληνικού Δημοσίου στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει ένα Ανοιχτό Forum Υδρογονανθράκων στο οποίο συμμετέχουν διάφοροι φορείς που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τους αφορά το θέμα υδρογονάνθρακες, όπως: το Πανεπιστήμιο (Τμήματα με συναφές αντικείμενο), Επιμελητήρια (ΓΕΩΤ.Ε.Ε., Τ.Ε.Ε.), Λιμενικό κ.λπ. Υπάρχει επιπλέον μια Ηλεκτρονική Βιβλιοθήκη Στοιχείων Υδρογονανθράκων, με σκοπό τη συγκέντρωση όποιων στοιχείων μπορεί και επιθυμεί να διαθέσει κάποιος και αφορούν στο θέμα υδρογονάνθρακες. Δυστυχώς, η βιβλιοθήκη αυτή παρότι υφίσταται δεν έχει ενημερωθεί τα τελευταία 15 χρόνια.
Το κρίσιμο ερώτημα που αναμένεται να αντιμετωπίσουμε στην δύσκολη κατάσταση που βιώνουμε σήμερα μέσω της αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων (είναι μια χρονοβόρα διαδικασία) είναι αφενός οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και η ασφαλής λειτουργία των έργων και αφετέρου οι εναλλακτικές λύσεις που ήδη κινούνται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς και αφορούν φιλικές προς το περιβάλλον πηγές. Προφανώς οι ΑΠΕ, δηλαδή οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που μεταξύ των άλλων δεν απαιτούν υψηλή τεχνογνωσία και έχουν σαν αποτέλεσμα να παραμένουν περισσότερα χρήματα στον τόπο μας.
