Πέμπτη, 30 Δεκεμβρίου 2021 10:44

Ηθη, έθιμα, παραδόσεις και γεύσεις της Πρωτοχρονιάς

Γράφτηκε από την

Στη Μεσσηνία, ένα από τα έθιμα είναι το σπάσιμο του ροδιού την Πρωτοχρονιά.

Όταν λοιπόν η οικογένεια επιστρέφει από την εκκλησία, ο νοικοκύρης μπαίνει πρώτος μέσα στο σπίτι, κρατώντας ένα ρόδι στο χέρι.

Στη συνέχεια ρίχνει κάτω το ρόδι για να σπάσει κάνοντας ταυτόχρονα ευχές.

Επίσης, το πρωί της Πρωτοχρονιάς, όταν τα μέλη της οικογένειας βγαίνουν από το σπίτι, πατούν πάνω σε μια μεγάλη πέτρα, την οποία έχει τοποθετήσει στο κατώφλι η νοικοκυρά από την παραμονή. Πολλοί κρεμούν ακόμα και σήμερα πάνω από την εξώπορτα τους ένα μποτσίκι, όπως λέγεται στην τοπική διάλεκτο η αγριοκρεμμύδα, που θεωρείται φυτό που φέρνει γούρι!

Το βράδυ, την ώρα της αλλαγής του χρόνου, η οικογένεια μαζεμένη γύρω από ένα τραπέζι έχει φάει το παραδοσιακό φαγητό της ημέρας, το οποίο είναι κόκορας μακαρονάδα. Οι παλιές νοικοκυρές έφτιαχναν τα μακαρόνια την ίδια μέρα και τα έβραζαν σε άφθονο νερό με λάδι, τα πασπάλιζαν με μυτζήθρα και κανέλλα και τα "έκαιγαν" με λάδι αρωματισμένο με μια φλούδα λεμονιού. Ο κόκορας μαγειρευόταν στην κατσαρόλα αργά μέχρι να μαλακώσει με όλα του τα μυρωδικά και με σάλτσα ντομάτας. Ο νοικοκύρης ευχόταν καλή χρονιά στην αρχή του δείπνου και όλοι έπιναν σε αυτό. Όταν κόντευε να αλλάξει ο χρόνος, όλα τα φώτα και οι φλόγες στο σπίτι έσβηναν, εκτός από το τζάκι και μόλις έμπαινε ο νέος χρόνος, αντάλλασαν ευχές. Αμέσως μετά, ο νοικοκύρης σταύρωνε τη βασιλόπιτα, το γλυκό της ημέρας, και ευχόταν καλή χρονιά και άρχιζε να κόβει ένα ένα τα κομμάτια με τη γνωστή σειρά "Του Χριστού, Της Παναγίας, του Αγιο-Βασίλη, του φτωχού, του σπιτιού..."

 

Μέσα της κρύβεται είτε ένα νόμισμα είτε ένα γούρι "που το έβαλε ο αγιο-Βασίλης" και όποιος το βρει είναι το τυχερό πρόσωπο της νέας χρονιάς, και συνήθως η τύχη του αυτή συνοδεύεται από ένα μποναμά, δηλαδή ένα χρηματικό ποσό ως δώρο! Μποναμάδες ή μπουναμάδες δίνονται και στα μικρά παιδιά της οικογένειας από τους μεγαλύτερους σε ηλικία, κυρίως τους άντρες. Το γλυκό της Πρωτοχρονιάς είναι οι δίπλες, που ετοιμάζονται από την παραμονή και σερβίρονται και ως γλύκισμα από τους εορτάζοντες με τα ονόματα Βασίλης ή Βασιλική!

 

Στην περιοχή της Καλαμάτας ο κόκορας κοκκινιστός ή αλλιώς «καπαμά»

συνηθίζεται ιδιαίτερα στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι

και συνοδεύεται με χοντρά μακαρόνια και τριμμένη σκληρή μυζήθρα.

 

Υλικά

1 κόκορας 2,5 κιλά περίπου, κομμένος σε μερίδες

1/2  φλιτζάνι του τσαγιού λάδι

1 τριμμένο μεγάλο κρεμμύδι

500 γραμμάρια ντοματοπολτός

1/2 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη

3 καρφάκια γαρύφαλλο

1 ξύλο κανέλα

1/2 κουταλάκι του γλυκού πιπέρι

Αλάτι

Μυζήθρα «Ο Πολύφημος»

 

Εκτέλεση

Ρίχνουμε το λάδι σε μία μεγάλη κατσαρόλα και τη βάζουμε στη φωτιά. Μόλις το λάδι ζεσταθεί αρκετά, ρίχνουμε το κρεμμύδι και το σοτάρουμε μέχρι να ροδίσει. Λίγο προτού τελειώσουμε το σοτάρισμα, ρίχνουμε στην κατσαρόλα τον κόκορα. Προσθέτουμε τη ντομάτα, τη ζάχαρη, το αλάτι, το πιπέρι και το ξύλο κανέλας και ανακατεύουμε.

Προσθέτουμε όσο νερό χρειάζεται, ώστε η σάλτσα στην κατσαρόλα μόλις που να καλύπτει τον κόκορα. Μόλις έρθει το φαγητό σε βρασμό, κλείνουμε την κατσαρόλα και χαμηλώνουμε τη φωτιά στο 1/3 της έντασης.

Βράζουμε το φαγητό για 2 ώρες περίπου. Αν η σάλτσα μας δεν έχει δέσει, βράζουμε για λίγα λεπτά επιπλέον σε δυνατή ένταση με ανοιχτό το καπάκι, ώστε να πήξει. Σερβίρουμε τον κόκορα με χοντρά μακαρόνια και τριμμένη σκληρή μυζήθρα.

 

Η σαλάτα που ταιριάζει: Το κοτόπουλο συνοδεύεται με όλων των ειδών τις πράσινες σαλάτες. Με σαλάτα από ντομάτα, αγγούρι και πιπεριά, με λάχανο, με μαρούλι ή με ωμά καρότα. Οι σάλτσες για τις σαλάτες αυτές μπορούν να περιέχουν από λαδόξιδο και μουστάρδα, μέχρι μαγιονέζα, γιαούρτι ή και διάφορα αρωματικά.