Ηδη το ρεπορτάζ πυκνώνει σε πληροφορίες και λογικά στο αμέσως επόμενο διάστημα θα επιταχυνθούν οι εξελίξεις.

Αυτές οι εκλογές θα έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, καθώς είναι προφανές πλέον ότι εκτός συγκλονιστικού απροόπτου οι αυτοδιοικητικές εκλογές θα προηγηθούν ή το πολύ θα πάνε μαζί με τις βουλευτικές. Πράγμα που σημαίνει ότι θα γίνουν με την απλή αναλογική. Θα έλεγα ότι πέραν των πολιτικών εκτιμήσεων για το χρόνο των εκλογών, μια ένδειξη είναι η πρόθεση του σημερινού δημάρχου Καλαμάτας Παναγιώτη Νίκα να συνεχίσει την πολιτική του ενασχόληση σε άλλο πεδίο. Αλλωστε ο ίδιος το έχει ξεκαθαρίσει πρακτικά και θεωρητικά από καιρό ότι δεν... μπαίνει στη διαδικασία να “μοιραστεί” την εξουσία. Τώρα θα μου πείτε ότι το ίδιο ισχύει και για την Περιφέρεια, εκεί όμως είναι “άλλος τόπος” και μπορεί να διαχειριστεί μια κατάσταση από την αρχή διαμορφωμένη σε άλλη βάση. Με δεδομένο το γεγονός που προαναφέρθηκε, είναι πολύ πιθανό να εμφανιστεί ένας μεγαλύτερος του συνήθους αριθμός υποψηφίων δημάρχων. Και είναι κάτι που ευνοούν όχι μόνο η απλή αναλογική αλλά και το σύνολο των ρυθμίσεων για τη συγκρότηση των ψηφοδελτίων. Σε αυτό το πλαίσιο θα υπάρχουν και κομματικές αντιστοιχίσεις, αλλά και συνδυασμοί “αποχρώσεων” χωρίς απευθείας αναφορές σε μηχανισμούς. Αυτό περιορίζει τις πιθανότητες εκλογής “με τη μία”, πολύ περισσότερο καθώς δεν διακρίνει κάποιος εν δυνάμει κομματικούς υποψηφίους (ή υποστηριζόμενους από κόμματα) με δυνατότητα διείσδυσης σε άλλους χώρους. Για τον απλούστατο λόγο ότι η όλη πρακτική του σημερινού (και για τρεις φορές εκλεγμένου) δημάρχου, δεν άφησε περιθώρια φυσιολογικής ανάδειξης “πρώτου” από τις γραμμές της παράταξης. Ενώ παράλληλα δυσκόλεψε σοβαρά τις κινήσεις στη θεσμική και κοινωνική αντιπολίτευση. Η απλή αναλογική δρομολογεί την αποχώρηση Νίκα, ουσιαστικά ανοίγει μια νέα εποχή.

Το “νέα εποχή” χρησιμοποιείται πολύ συχνά ακόμη και για την... παλιά. Εδώ όμως φαίνεται πως η έκφραση είναι κυριολεκτική. Κατ’ αρχήν διαφαινόμενη μετακίνηση του δημάρχου σε άλλο πολιτικό πεδίο δίνει τέλος σε ένα μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας που είχε την προσωπική σφραγίδα του Παν. Νίκα και δεν μπορεί να λειτουργήσει παρά μόνο από αυτόν. “Ο υπερσυγκεντρωτικός δημαρχοκεντρισμός” δεν είναι μόνο θέμα πολιτικής αντίληψης των πραγμάτων αλλά και προσωπικής ιδιοσυγκρασίας. Επιβλήθηκε με τη μεταφορά του μοντέλου διοίκησης της παλιάς νομαρχίας στην οποία είχε θητεία ο κ. Νίκας που θέλει τον πολιτικό προϊστάμενο και... προσωπάρχη, ο οποίος ρυθμίζει μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια την κίνηση του μηχανισμού. Και επιτεύχθηκε χάρις στο γεγονός ότι ως εργασιομανής (με την καλή έννοια) ο ίδιος κατόρθωσε να το λειτουργήσει. Τώρα τι θα κάνει αν επιλέξει Περιφέρεια και εκλεγεί με δεδομένο τον τρόπο διοίκησης από την “εξουσία Τατούλη” είναι ένα στοίχημα και για τον ίδιο. Από εκεί και ύστερα είναι προφανές ότι ο “διάδοχος”, από όποια πλευρά και αν προέρχεται θα πρέπει να στηριχθεί σε διαφορετικές αρχές διοίκησης και πολύ διαφορετική αντίληψη για τη διαχείριση των τοπικών υποθέσεων. Για να επανέλθουμε στο “νέα εποχή” θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ο σημερινός δήμαρχος είναι και ο τελευταίος μιας ευάριθμης ομάδας πολιτικών με αναφορά στην εποχή της “μεταπολίτευσης”, οι οποίοι αναδείχθηκαν σε δημόσια αξιώματα και σε θεσμούς τοπικής διοίκησης και αυτοδιοίκησης. Και ως εκ τούτου μπορεί να ανοίξουν δρόμοι για ανακατατάξεις τόσο σε υπάρχοντες σχηματισμούς, όσο και στο σύνολο των δυνάμεων που θα μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν στην αυτοδιοίκηση.

Η... εθελούσια αποστράτευση αυτών που έκλεισαν τον πολιτικό τους κύκλο δεν είναι κάτι το εύκολο, ίσως κινείται στη σφαίρα του... θαύματος. Κανένας δεν παραδέχεται εύκολα ότι μετά από πολυετή θητεία δεν έχει ούτε να προσφέρει, ούτε να κερδίσει τίποτε. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο πλείστοι όσοι αντιδρούν έντονα στην ιδέα του “περιορισμού θητειών” που θα έπρεπε να αφορά όλες τις αιρετές θέσεις. Πλην όμως ως γνωστόν “Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει”, ο πολιτικός συνδικαλισμός και η χρήση των συλλογικών οργάνων (κεντρικές ενώσεις) προς ίδιον όφελος εμποδίζει δραστικές αλλαγές. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα καθόσον τα “δώρα” του εκλογικού συστήματος κόπηκαν. Ως εκ τούτου και πολύ ψηλά θα πρέπει να πλασαριστούν οι υποψήφιοι αλλά και τα οφίτσια θα πρέπει να ξεχάσουν καθόσον θα υπάρξουν και μοιρασιές με βάση τις συμμαχίες για το σχηματισμό πλειοψηφιών αλλά και βέτο ενδεχομένως σε κάποιες περιπτώσεις. Το βέβαιο είναι πως θα υπάρξουν νέα πρόσωπα στη διοίκηση των δήμων, αλλά το εύρος της ανανέωσης θα εξαρτηθεί και από τους τελικούς πολιτικούς συσχετισμούς αλλά και από τη σύνθεση των ψηφοδελτίων. Αυτό δεν σημαίνει ασφαλώς ότι αυτομάτως θα επέλθουν αλλαγές, ούτε πως θα εκλεγούν οι καλύτεροι, ούτε πως θα αποκλεισθούν εκείνοι που νομίζουμε ότι... δεν κάνουν για τίποτε. Οι πολίτες είναι εκείνοι οι οποίοι με την ψήφο τους εκλέγουν αυτούς που θέλουν να τους διοικήσουν. Και εκείνοι που... θέλουν να διοικήσουν το πόπολο δεν είναι τίποτε περισσότερο ή λιγότερο από την “αντανάκλαση” των δυνάμεων και αντιλήψεων της κοινωνίας. Οι επόμενες εκλογές ίσως είναι και μια ευκαιρία ανάγνωσης της πραγματικότητας, άλλωστε η μεταβατικότητα της εποχής και η πολιτικοκοινωνική σύγχυση αποτυπώθηκε σε αρκετές περιπτώσεις στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση και χωρίς την απλή αναλογική.

Φυσικά και η ανανέωση των προσώπων ή ενός μέρους του πολιτικού προσωπικού από μόνη της δεν οδηγεί στην αλλαγή των πραγμάτων και μάλιστα στην αναγκαία (ανα)θεώρηση του τρόπου που αντιμετωπίζεται ο δημόσιος χώρος και η σχέση του δήμου με αυτόν. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προσωπικά επιμένω ότι εκείνοι που θα διεκδικήσουν την ψήφο των πολιτών οφείλουν να παρουσιάσουν τις σκέψεις και τις ιδέες τους για την πόλη του μέλλοντος. Την πόλη στην οποία θα ζήσουν τα σημερινά πιτσιρίκια και αυτά που θα ακολουθήσουν. Γνωρίζω πολύ καλά πως αυτό δεν είναι κάτι το απλό ή το αυτονόητο. Δεν είναι ούτε ένα έργο, ούτε ένα άθροισμα έργων. Είναι μια στόχευση για το πώς θέλουν να είναι η πόλη οι άνθρωποι που θα την ζήσουν, να την περιγράψουν και να καθορίσουν μέσα από ποιους δρόμους και ποιες παρεμβάσεις μπορεί αυτό να επιτευχθεί. Πάνω σε μια τέτοια βάση μπορούμε να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε, να ανοίξουμε μια συζήτηση. Ζήσαμε και εποχές με σχεδιασμό και εποχές με... αυτοσχεδιασμό. Και επειδή τα πράγματα πλέον είναι από κάθε άποψη οριακά, οι άνθρωποι που θα διεκδικήσουν την ψήφο μας θα πρέπει και να θέλουν και να μπορούν να διοικήσουν και να “σπρώξουν” την πόλη και το δήμο προς το μέλλον. Εκ των πραγμάτων οφείλουν να είναι ανοιχτοί στην αντίληψη για τις συνεργασίες όχι μόνο λόγω της απλής αναλογικής. Αλλά και επειδή δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί το μέλλον της πόλης και της περιοχής από επίδοξους σωτήρες αλλά με τη δύναμη της συνεργασίας. Εχουμε πολύτιμη εμπειρία από την πόλη σε δύσκολες εποχές και γνωρίζουμε πολύ καλά τη δύναμη και τη δυναμική της συνεννόησης για σημαντικές αλλαγές. Πάντα υπάρχει μια βάση συνεννόησης και συνεργασίας, αυτό ξεχάστηκε και απαξιώθηκε από ορισμένους δημοτικούς παράγοντες. Αλλά τώρα οι (όποιοι) νέοι άρχοντες οφείλουν να την ανακαλύψουν και πάλι...