Σε (σχετικά ανύποπτο) χρόνο το καλοκαίρι που πέρασε είχαμε φιλοξενήσει στο χώρο της στήλης μια φράση του γνωστού Αμερικάνου δημοσιογράφου Τόμας Φρίντμαν η οποία συμπύκνωνε την ουσία των αλλαγών την εποχή του νεοφιλελευθερισμού και της κατεδάφισης του κοινωνικού κράτους. Οπως έλεγε σε ελεύθερη μετάφραση, οι αιρετοί διαφόρων επιπέδων και μαζί με αυτούς οι δήμαρχοι "ενώ μέχρι τώρα έδιναν, από εδώ και πέρα θα παίρνουν".
Αυτή ακριβώς η διαπίστωση αποτυπώνεται στις νέες ρυθμίσεις οι οποίες αφορούν στους κοινόχρηστους χώρους, ενώ θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν και άλλες με ανάλογη κατεύθυνση. Στις διατάξεις του νέου Οικοδομικού Κανονισμού όπως προωθείται για ψήφιση, προβλέπεται ότι για να γίνει η απαλλοτρίωση ενός κοινόχρηστου χώρου θα πρέπει οι περίοικοι σε ακτίνα 250 μέτρων από το νοητό κέντρου του, να συμμετέχουν καταβάλλοντας το 70% της συνολικής αξίας.
Με τη ρύθμιση αυτή "παγώνει" ουσιαστικά η διαδικασία εξασφάλισης κοινόχρηστων χώρων, καθώς κανένας δήμαρχος δεν θα έπαιρνε εύκολα την απόφαση να επιβάλει χαράτσι για μια παιδική χαρά, μια πλατεία ή κάποια άλλη χρήση. Περιπλέκεται ακόμη περισσότερο η υπόθεση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος αφού ακόμη και χρήματα να διαθέτει ο δήμος δεν θα μπορεί να αποζημιώσει παρά μόνον το 30% της αξίας που θα εκτιμηθεί. Και βεβαίως δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα με ιδιοκτήτες οι οποίοι χάνουν μέρος του ακινήτου που ρυμοτομείται αλλά επειδή το υπόλοιπο είναι δίπλα στον κοινόχρηστο χώρο θα πρέπει να πληρώσουν με τριπλάσιο συντελεστή για... αυταποζημίωση. Επειδή τέτοιες καταστάσεις ασφαλώς θα προκαλέσουν και νέες αντιδράσεις, επιλέγεται η μέθοδος της… διασποράς του οικονομικού βάρους σε πολλούς ιδιοκτήτες καθώς υπόχρεοι θα είναι όλοι σε ακτίνα 250 μέτρων που είναι σημαντικά μεγάλη απόσταση.
Πρόκειται για ένα καραμπινάτο δείγμα των αλλαγών που κυοφορούνται και κάποια στιγμή μετά τις εκλογές θα επιταχυνθούν προσδιορίζοντας ότι στο βάθος χρόνου "τίποτε δεν θα είναι δωρεάν" και στην αυτοδιοίκηση. Αντιθέτως οι πολίτες θα επιβαρυνθούν για λειτουργίες και υπηρεσίες σε τοπικό επίπεδο ή θα κληθούν να διαλέξουν ανάμεσα σε αυτό και τη διάλυσή τους. Η φετινή δραματική περικοπή πόρων είναι ενδεικτική της κατάστασης που έχει δρομολογηθεί και θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα σε πλήρη αποδιάρθρωση της αυτοδιοίκησης τουλάχιστον όπως την έχουμε γνωρίσει.
Οι δήμοι θα παρέχουν λιγότερα ή θα ζητούν περισσότερα στα χρόνια που έρχονται και κάποια στιγμή θα συμβούν και τα δύο. Σε μια κοινωνία που γονατίζει κάτω από το βάρος της οικονομικής κρίσης, αυτή η εξέλιξη μπορεί να έχει δραματικές επιπτώσεις. Οι ψευδαισθήσεις για "λύση" δεν θα αργήσουν να σκορπίσουν και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το σύστημα έχει επιλέξει το φόβο του χειρότερου ως μέθοδο διακυβέρνησης. Σε αυτή την εξέλιξη η αυτοδιοίκηση θα βρεθεί σε πρόδηλη αδυναμία αντιμετώπισης ακόμη και θεμάτων που έχουν σχέση με τη συντήρηση των εγκαταστάσεων. Πολλοί είναι εκείνοι οι παράγοντες της αυτοδιοίκησης που δείχνουν (ή θέλουν να δείχνουν) ότι δεν καταλαβαίνουν ότι σημασία δεν έχει ποιος είναι στο τιμόνι αλλά προς τα πού πηγαίνει το πλοίο. Και δεν βλέπουν ότι βαδίζει για την ξέρα, ανεξαρτήτως καπετάνιου!
Ηλίας Μπιτσάνης
ilias.bitsanis@eleftheriaonline.gr