Με πρόθεση αγαθή πάντα και από μια σκοπιά που ισχυρίζεται ότι ο στόχος είναι “να σπρώξει” τα πράγματα και να συμβάλει σε έναν γόνιμο προβληματισμό για τις τοπικές υποθέσεις. Οι οποίες εκ των πραγμάτων επηρεάζονται από τη γενική κατάσταση της οικονομίας, αλλά έχουν και τη δική τους ιδιαιτερότητα.

Ο Νέδοντας αποτελεί εκ των πραγμάτων ένα όριο που χωρίζει δύο περιοχές. Ανατολικά εκτείνεται μια περιοχή με τουριστική “υπερδραστηριότητα” μέχρι και τη Μάνη. Σχεδόν “συμπαγώς” δομημένη με μικρές νησίδες γης προς πολεοδόμηση, η κακοποίηση του περιβάλλοντος σε πολλές περιπτώσεις είναι εμφανής με λίγες “ελκυστικές” φωλιές και πολλά δισεπίλυτα προβλήματα. Δυτικά, και μέχρι το Ριζόμυλο, εκτείνεται μια μεγάλη περιοχή που προσφέρεται για τη δημιουργία νέων οικισμών και τουριστικών εγκαταστάσεων μεγάλης δυναμικότητας. Η περιοχή αυτή χαρακτηρίζεται ως “φιλέτο” και όχι άδικα, διαθέτει μεγάλης έκτασης αμμώδεις παραλίες, αδόμητες εκτάσεις στις οποίες μπορούν να αναπτυχθούν μονάδες “υψηλού” όπως χαρακτηρίζεται τουρισμού αλλά και ζώνες κατοικίας με ξεχωριστά χαρακτηριστικά, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν αποφασιστικά βήματα στην πολεοδόμηση συγκεκριμένων παραθαλάσσιων εκτάσεων. Δυνητικά αυτή η περιοχή, τόσο για την Καλαμάτα όσο και για τη Μεσσήνη, αποτελεί το μέλλον σχετικά με τον υπό εξέταση τομέα.

Γράφω δυνητικά, καθώς η δυνατότητα και η επιθυμία δεν συμβαδίζουν πάντοτε με την πραγματικότητα και ειδικά όταν αυτή αγνοείται καθώς είναι δύσκολη και περίπλοκη. Να θυμίσω τα αεροπλάνα και τις διαρκείς πτήσεις τους όλο το χρόνο για την εκπαίδευση των πιλότων της Πολεμικής Αεροπορίας. Μια όχληση που προκαλεί τις διαμαρτυρίες των κατοίκων και η οποία θα επιδεινωθεί δραματικά με τη δημιουργία του “διεθνούς κέντρου” το οποίο έχει τεθεί σε προτεραιότητα. Να θυμίσω τη λειτουργία βιομηχανιών για τις οποίες κάθε χρόνο υπάρχουν διαμαρτυρίες, καθώς σκορπίζουν ανάλογα με τη φορά του ανέμου δυσάρεστες οσμές και νέφη. Να θυμίσω τη λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού και τις τερατολογίες που ακούγονται στην... άλλη άκρη της Καλαμάτας, όταν όπως είναι φυσικό η θάλασσα βγάζει φυσαλίδες και φυτοπλαγκτόν. Να θυμίσω ότι ο Πάμισος και ο Αρις είναι αποδέκτες υγρών αποβλήτων κάθε είδους και μεγέθους παραγωγικών μονάδων που ρυπαίνουν το θαλάσσιο περιβάλλον. Να θυμίσω ότι η χωματερή στα “Λιμενικά” ζει, βασιλεύει και... αρωματίζει την περιοχή με ρύπους και στραγγίδια.

Ολες αυτές οι υπενθυμίσεις είναι αναγκαίες, τόσο για την προσγείωση στην πραγματικότητα όσο και για την ανάγκη χάραξης πολιτικών από τους δήμους για τα θέματα αυτά. Και αναφέρομαι σε δήμους γιατί είναι στη δική τους αρμοδιότητα, αλλά και γιατί κάνουν πως δεν βλέπουν, δεν ακούν και δεν... μυρίζουν τίποτε. Η λαϊκή σοφία διδάσκει ότι στην ίδια μασχάλη δεν χωράνε πολλά καρπούζια και κάποια στιγμή θα σπάσουν. Το πρώτο ζήτημα λοιπόν που τίθεται είναι να εξετάσουν και οι δύο δήμοι την υφιστάμενη κατάσταση και να καταλήξουν σε λύσεις και προτάσεις αν και εφόσον υπάρχουν. Να αποφασίσουν ποιες είναι οι προτεραιότητες και τι θα ζητήσουν. Να σχεδιάσουν από κοινού το μέλλον της περιοχής που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί ενιαία και ανεξάρτητα από τα γεωγραφικά όρια που προσδιορίζουν ιδιοκτησίες αλλά δεν εμποδίζουν τα προβλήματα να... σπάνε τα σύνορα και να κυκλοφορούν ελεύθερα. Κάθε επιλογή φυσικά παράγει και διαφορετικό αποτέλεσμα, οι υπάρχουσες δραστηριότητες έχουν τη δική τους αξία, οι προσδοκώμενες διαφορετική, και η συνύπαρξη είναι δύσκολη όταν οι προσδοκίες είναι μεγάλες. Με την υπενθύμιση πάντα ότι η “μονοκαλλιέργεια” του τουρισμού έχει τους δικούς της κινδύνους και ότι η αγροτική παραγωγή και επεξεργασία των προϊόντων της έχουν τη δική τους αξία στην τοπική οικονομία. Αυτά ως ένα πλαίσιο προβληματισμού που μπορεί και πρέπει να διευρυνθεί έτσι ώστε να υπάρξει ένα ενιαίο ισορροπημένο σχέδιο για τις χρήσεις στην επίμαχη περιοχή και το μέλλον της. Και είναι η ώρα από την διακήρυξη των “καλών προθέσεων” να περάσουμε στις πράξεις γιατί ο χρόνος μπορεί να δημιουργήσει καταστάσεις χωρίς επιστροφή.

Από εκεί και ύστερα πάρα πολλά θα εξαρτηθούν από τη δραστηριότητα των δήμων σε ό,τι αφορά τα έργα υποδομής που θα επιτρέψουν στις δυνατότητες να ξεδιπλωθούν επί εδάφους. Για πολλά χρόνια υπήρξε μια “ακινησία” των δήμων, οι οποίοι είχαν συνδυάσει το μέλλον της περιοχής με έναν παραλιακό δρόμο από τον οποίο προσδοκούσαν “αυτόματα οφέλη” και θα κάλυπτε τη δική τους αδιαφορία για θέματα υποδομών. Τα οποία μετά τις διαφαινόμενες εξελίξεις απαιτούν προτεραιότητες και σχεδιασμό σε συνδυασμό με τα νέα δεδομένα.

Το πρώτο είναι ότι το ταχύτερο δυνατόν πρέπει να ολοκληρωθεί η πολεοδομική διαδικασία τόσο στη Δυτική Παραλία όσο και στην Μπούκα. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να το πάρουν στην πλάτη τους οι δήμοι, κάτι το οποίο δεν διακρίνουμε τουλάχιστον από τη δημόσια δραστηριότητα. Και το δεύτερο η δημιουργία ασφαλών και σύγχρονων προσβάσεων προς τις παραλιακές περιοχές, που θα παίρνουν υπόψη τους ότι εκτός από τα αυτοκίνητα υπάρχουν πεζοί και ποδήλατα. Πράγμα που σημαίνει χωριστές ζώνες ασφαλούς κυκλοφορίας και υποδομές δημόσιου χώρου με σκιά, καθιστικά και ό,τι άλλο χρειαστεί σε τέτοιες διαδρομές. Παράλληλα η σύνδεση των δύο πλευρών του Παμίσου κοντά στη θάλασσα που θα επιτρέψει την πρόσβαση από τη μια πλευρά στην άλλη. Θα πρέπει να μελετηθεί με σεβασμό στο περιβάλλον γιατί αυτό είναι σε τελευταία ανάλυση που της δίνει αξία, πράγμα που σημαίνει την πρόκριση υποδομών και μέσων που θα είναι συμβατά με αυτή την επιδίωξη. Οι εκβολές του Παμίσου αποτελούν ένα μοναδικό φυσικό τοπίο, και είναι κρίμα να παραμένει μια περιοχή “κρυφή” τόσο για ντόπιους όσο και για επισκέπτες. Και δεν είναι μόνον οι εκβολές, αλλά η ευρύτερη περιοχή τους κυρίως στη δυτική πλευρά. Εφόσον υπάρχει διάθεση συνεργασίας για ένα ζήτημα που εκ των πραγμάτων ενδιαφέρει και τις δύο πλευρές, θα πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να αναζητηθούν λύσεις σε αυτή την κατεύθυνση,

Το ζητούμενο της υπόθεσης είναι η... μαγική λέξη “συνεργασία”. Δυστυχώς το αυτονόητο γίνεται “μαγικό” όταν η λογική των (εκάστοτε) δημάρχων περιορίζει τη σκέψη στα εδαφικά όρια του δήμου. Πολύ περισσότερο όταν σε τμήματα της κοινωνίας είναι διάχυτη μια αντίληψη αντιπαλότητας. Η οποία έρχεται από παλαιά και κάθε φορά αναζητεί αφορμές αναθέρμανσης, για ασήμαντα πολλές φορές πράγματα. Θα μπορούσε βεβαίως να συμβαίνει το αντίστροφο, καθώς πλείστοι όσοι Καλαματιανοί έλκουν την καταγωγή από τη Μεσσήνη και υπήρχαν πάντα ισχυρότατοι δεσμοί. Αυτό βεβαίως είναι ένα άλλο θέμα, ιστορικής... διατριβής, και η επισήμανση αυτή δεν αποτελεί υπερβολή του γραπτού λόγου αλλά ένα πεδίο δόξης λαμπρό για όσους νέους επιστήμονες θα ήθελαν να ασχοληθούν με το θέμα.

Επιστροφή λοιπόν στην αναγκαιότητα της συνεργασίας και στα πιο διαφορετικά επίπεδα, καθώς η διοικητική διαίρεση και η εδαφική περιφέρεια αποτελούν γραφειοκρατικό κατακερματισμό του χώρου και η ζώνη του κάμπου που περιβάλλεται από τα βουνά και μέχρις αυτά αποτελεί μια χαρακτηριστική περίπτωση μικροπεριφέρειας. Με κοινά χαρακτηριστικά και δεσμούς, αλλά και την ανάγκη κοινών έργων υποδομής και πρωτοβουλιών έτσι ώστε να προωθηθεί η υπόθεση της ανάπτυξης, και μάλιστα ισόμετρα. Οταν σήμερα αυτή η περιοχή και κυρίως η “καρδιά” του κάμπου, αντί να αποτελεί ατμομηχανή ανάπτυξης, εγκαταλείπεται όλο και περισσότερο, δεν είναι δυνατόν οι δήμοι να ασχολούνται με πλακοστρώσεις και τραπεζοκαθίσματα. Υπάρχει ανάγκη για μια ολοκληρωμένη μελέτη, η οποία θα αποτυπώνει την υφιστάμενη κατάσταση σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο και θα αναζητά μέτρα και τρόπους που θα ζωντανέψει παραγωγικά ο κάμπος, και τουριστικά η απόληξή του.

Και το υστερόγραφο για τα ποτάμια: Είναι τόσο μεγάλη η αξία τους για την περιοχή, που δεν μπορεί παρά να προκαλεί απορία η απουσία πραγματικού ενδιαφέροντος. Τρία ποτάμια, που θα μπορούσαν να αποτελούν την καρδιά περιβαλλοντικών πάρκων αναψυχής τα οποία θα ενθαρρύνουν τις πλέον διαφορετικές φυσικές δραστηριότητες, σε απόσταση ελάχιστων χιλιομέτρων, είναι μια μοναδική προίκα της φύσης. Για τους ανθρώπους που ζουν στην περιοχή και για εκείνους που θα μπορούσαν να την επισκεφθούν για αναψυχή. Περισσότερα, με άλλη ευκαιρία...