Σε δραματική κατάσταση έχουν περιέλθει οι καλλιεργητές παραδοσιακών αγροτικών προϊόντων στην περιοχή της Νότιας Πελοποννήσου, γεγονός που το επόμενο διάστημα θα έχει ακόμη πιο έντονες επιπτώσεις στην οικονομία της περιοχής. Η ανησυχία είναι έκδηλη και μεγαλώνει καθώς όλα δείχνουν ότι βαίνουμε σε σημαντική περικοπή πόρων από τα Κοινοτικά ταμεία που προορίζονται για τις επιδοτήσεις, καθώς βαδίζουμε σε αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και σε σύντομο διάστημα θα είναι γνωστά και τα μέτρα πολιτικής μετά το 2013. Ενώ ταυτοχρόνως στο "άνοιγμα" της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς τις μεσογειακές χώρες και εκείνες της Λατινικής Αμερικής συνοδεύεται από σοβαρές παραχωρήσεις σε βάρος των Κοινοτικών αγροτικών προϊόντων.
Χωρίς αμφιβολία διαμορφώνεται ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον στο οποίο δυστυχώς δεν υπάρχει ελληνική απάντηση. Οι τιμές των βασικών αγροτικών προϊόντων της περιοχής (ελαιόλαδο, πορτοκάλια) βρίσκονται πλέον σε τόσο χαμηλό επίπεδο, που είναι πολλοί πλέον εκείνοι οι οποίοι το σκέφτονται αν και πώς θα συνεχίσουν την καλλιέργεια. Στα 2 περίπου ευρώ το ελαιόλαδο και σχεδόν… τσάμπα το πορτοκάλι της χυμοποίησης, μόνον ως τραγική εξέλιξη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί. Το γεγονός ότι την ίδια ώρα τα τυποποιημένα προϊόντα στα ράφια (ελαιόλαδο, χυμοί) πουλιούνται σε εξαιρετικά υψηλές τιμές, δείχνει ότι κάποιοι κερδοσκοπούν ασύστολα σε βάρος των παραγωγών. Για κάποιους όλα αυτά μπορεί να φαντάζουν κοινοτυπίες, ενώ τα "καλάθια" είναι… υψηλή πολιτική. Ομως οφείλουμε να υπενθυμίσουμε ότι τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ που είχαν ξεχυθεί για την ψήφο των αγροτών έδιναν αφειδώς υποσχέσεις για υψηλότερες τιμές και σπάσιμο των καρτέλ που κάνουν παιχνίδια στην αγορά των αγροτικών προϊόντων. Και όχι μόνον δεν έγινε τίποτε από αυτά, αλλά ακόμη και το κύκλωμα των παράνομων ελληνοποιήσεων λειτουργεί… ρολόι, όπως έδειξαν τα τελευταία δημοσιεύματα για πελοποννησιακές πατάτες προερχόμενες από την… Αίγυπτο.
Ολα αυτά που ακούμε εδώ και πολύ καιρό δεν συνιστούν αγροτική πολιτική. Πρόκειται για επαναλαμβανόμενη αερολογία που δεν έχει κανένα πρακτικό αντίκρυσμα, ούτε και πρόκειται να έχει στο μέλλον. Αγνοεί την πραγματικότητα όχι μόνον στο επίπεδο της πρωτογενούς παραγωγής, αλλά και στο επίπεδο λειτουργίας της αγοράς και του μάρκετινγκ. Υπάρχουν τεράστιας σημασίας ζητήματα τα οποία κανένας δεν ακουμπά παρά το γεγονός πως γνωρίζουν όλοι ότι σε αυτά θα κριθεί το μέλλον της αγροτικής παραγωγής.
1. Η συντεταγμένη Πολιτεία οφείλει να χαράξει πολιτική για τον πρωτογενή τομέα, να προσανατολίσει τους αγρότες στις καλλιέργειες που θεωρεί ότι μπορεί να έχουν μέλλον, να παρουσιάσει σαφές σχέδιο αναδιάρθρωσης και χρηματοδοτικά εργαλεία.
2. Κανένα σχέδιο δεν μπορεί να αλλάξει τα πράγματα στην αγροτική παραγωγή αν δεν συνοδεύεται από τον προγραμματισμό και την εκτέλεση έργων υποδομής, που είναι αναγκαία για να στηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα, σε μια περίοδο κατά την οποία όλοι μιλούν για τον κίνδυνο της ερημοποίησης και την ανάγκη ορθολογικής εκμετάλλευσης των υδάτινων πόρων.
3. Απαραίτητος όρος για οποιαδήποτε αλλαγή είναι η εξυγίανση του κυκλώματος εμπορίας που λυμαίνεται κυριολεκτικά το μόχθο των αγροτών, οι οποίοι πολλές φορές χάνουν ακόμη και τα χρήματά τους. Η περί δημοπρατηρίων αντίληψη ανά διοικητική περιφέρεια αποτελεί μια γραφειοκρατική σύλληψη και δεν μπορεί να ανταποκρίνεται στην παραγωγική πραγματικότητα.
4. Η εξάρθρωση των καρτέλ είναι ουσιώδους σημασίας για την αύξηση των τιμών παραγωγού και τη μείωση αυτών του καταναλωτή που μπορεί να έχει ως συνέπεια και την αύξηση των πωλήσεων.
5. Εξαγωγική πολιτική δεν μπορεί να ασκηθεί χωρίς "όχημα", που θα φέρει τα προϊόντα στα μεγάλα δίκτυα καταστημάτων, ούτε με εκατοντάδες εμπορικά ονόματα βασικών προϊόντων όπως το ελαιόλαδο, το οποίο όλοι… τυποποιούν αλλά ελάχιστες ποσότητες περπατούν κάτω από τέτοιους όρους. Ο κατακερματισμός της παραγωγής σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί να οδηγήσει πουθενά τα προϊόντα μας.
Τα όσα προαναφέρθηκαν είναι απλώς επισημάνσεις οι οποίες γίνονται εδώ και χρόνια. Δεν είναι πολιτική, αλλά αποτελούν προβληματισμούς που θα έπρεπε να απαντώνται στην πράξη και με έργα από εκείνους που πήραν την ψήφο των αγροτών υποσχόμενοι αγροτική πολιτική και απλώς πουλούν "φύκια για μεταξωτές κορδέλες".
Ηλίας Μπιτσάνης
belias@internet.gr