Ασφυκτικά έχουν γίνει τα πράγματα για τα οικονομικά της αυτοδιοίκησης και είναι φανερό ότι έρχονται ακόμη πιο δύσκολες ημέρες. Στο επίπεδο των θεσμοθετημένων πόρων εμφανίζονται περικοπές ανάλογες με αυτές στο σύνολο του δημόσιου τομέα, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων έχει συρρικνωθεί δραματικά και τα ευρωπαϊκά προγράμματα ελάχιστα μπορούν να συμβάλουν στις τοπικές δραστηριότητες. Ολα αυτά μαζί με μια σειρά από ειδικότερα μέτρα που έχουν να κάνουν με την απασχόληση, συνιστούν ένα "τοπικό μνημόνιο" κατά περίπτωση και φέρνουν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση την αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες.
Το μεγάλο ερώτημα ενόψει αυτής της κατάστασης είναι πώς απαντούν οι τοπικές αρχές και πώς διαχειρίζονται τη βαθιά οικονομική κρίση στην αυτοδιοίκηση. Μέχρι τώρα εκείνο που διαπιστώνει κάποιος ο οποίος παρακολουθεί την καθημερινότητα των δήμων είναι ότι οι τοπικοί άρχοντες δεν εννοούν να απαλλαγούν από νοοτροπίες του παρελθόντος, περιορίζονται σε έναν χαρτοπόλεμο ανακοινώσεων και δηλώσεων, αφήνουν τα πράγματα να κυλούν και αναγορεύουν το τυχαίο σε παράγοντα πολιτικής.
Είναι φανερό πλέον ότι θα πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία. Οι τοπικοί άρχοντες οφείλουν να προχωρήσουν σε περιστολή δαπανών, βάζοντας χέρι πρώτα στους κωδικούς για την αποζημίωση των αιρετών: Καμία αμοιβή για τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, αντιδημάρχους και προέδρους επιχειρήσεων που δεν έχουν εγκαταλείψει τη δουλειά τους για να ασκήσουν καθήκοντα (εφόσον το απαιτεί η θέση και η ενασχόληση και όχι για να σουλατσάρουν), αποζημίωση για συμμετοχή σε συνεδριάσεις μόνο για τη βενζίνη αυτών που μετακινούνται και φυσικά για οποιαδήποτε άλλη θέση ακόμη και αν ο κώδικας προβλέπει ότι μπορεί να είναι αμειβόμενη. Δεύτερο κονδύλι που παίρνει μεγάλη περικοπή αυτό των… δημοσίων σχέσεων. Οι επιχορηγήσεις πλέον πρέπει να δίνονται με το σταγονόμετρο και για δραστηριότητες που είναι απόλυτα αναγκαίες. Και φυσικά υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα με προμήθειες και άλλες δραστηριότητες που θα πρέπει να υπάρξει αυστηρότατος έλεγχος δαπανών, αξιοποίησης των διαθέσιμων μέσων αλλά συνεκτίμηση κόστους-ωφέλειας.
Από εκεί και ύστερα χρειάζεται ο προσανατολισμός των πόρων σε ενέργειες που θα έχουν και τη μεγαλύτερη απόδοση είτε πρόκειται για έργα, είτε για δραστηριότητες που ενισχύουν πραγματικά την τοπική οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι θα μπει μπροστά η κοινωνική ανάγκη και όχι το ρουσφέτι (ατομικό ή συλλογικό), η παραγωγή ουσιώδους έργου και όχι… χαντρών για τους ιθαγενείς, ανάγκη κινητοποίησης όλων των τοπικών πόρων για το καλό των πολιτών και της περιοχής.
Από εκεί και ύστερα ουσιώδες είναι το ζήτημα της είσπραξης των οφειλών που είναι σε ορισμένες περιπτώσεις τεράστια ποσά που προέκυψαν από συστηματική φοροαποφυγή ορισμένων οι οποίοι έχουν αναγορεύσει την απάτη σε… κοινωνική θεωρία και βαράνε φέσια σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και δήμους.
Εφόσον αυτά γίνουν πράξη και μπορούν να πεισθούν οι πολίτες για τη χρηστή διαχείριση, οι δήμοι οφείλουν να συγκροτήσουν ένα κίνημα αυτοδιοίκησης με ενιαίους στόχους και προτάσεις κόντρα στη λογική του μνημονίου, που θα αλλάζει ουσιωδώς το ρόλο της αυτοδιοίκησης στο νέο περιβάλλον που δημιουργεί η παγκοσμιοποιημένη ουσιαστικά οικονομική κρίση.

Ηλίας Μπιτσάνης
ilias.bitsanis@eleftherionline.gr