Τα τελευταία χρόνια ζούμε την αποδυνάμωση των αστικών κέντρων με τα πιο φιλόδοξα παιδιά να αναζητούν τα όνειρά τους στη Ευρώπη και την Αμερική, απ’ όπου κατά κανόνα δεν επιστρέφουν. Η τάση αυτή αν δεν ανακοπεί- και είναι τουλάχιστον αστείο να θεωρούν κάποιοι ότι αυτό θα γίνει με εργαλείο το ΕΣΠΑ- θα καταστήσει σύντομα την Αθήνα πρωτεύουσα χωρίς ενδοχώρα και την Ελλάδα χώρα μετρίων. Η περιφερειακή ανάπτυξη είναι έτσι μονόδρομος και προϋποθέτει ισχυρούς αποκεντρωμένους θεσμούς. Με το σχέδιο «Καλλικράτης» επιχειρήθηκε η υπηρέτηση αυτού του στόχου. Η δημιουργία δηλαδή ενός μικρότερου κεντρικού κράτους με αποκεντρωμένους θεσμούς για την ανάπτυξη (περιφερειακή αυτοδιοίκηση) και παροχή υπηρεσιών όλου του φάσματος στους πολίτες από τους νέους δήμους.
Στην πράξη όμως αποδείχτηκε ότι καλές οι προθέσεις αλλά από μόνες τους δεν αρκούν. Χρειάζεται επιμονή, διαρκής προσπάθεια με πολλαπλή στήριξη και αναγκαίες γενναίες διορθώσεις όπου παρατηρούνται αδυναμίες. Η συνέπεια και η συνέχεια πάνω σε μια μεγάλη πολιτική συμφωνίας είναι αυτά που δίνουν πνοή σε τέτοια εγχειρήματα και αυτό δυστυχώς δεν υπάρχει. Στην πράξη, τους νέους θεσμούς, αιρετή περιφέρεια και δήμους, τους διοικούν άνθρωποι που έχουν μάθει σε μια συγκεκριμένη παλαιοκομματική πολιτική λειτουργία. Το κυρίαρχο δόγμα του πολιτικού προσωπικού είναι ο «διεκδικητικός λαϊκισμός» και η εξυπηρέτηση, μέσα από τη διευθέτηση μικροσυμφερόντων, προσώπων και ισχυρών ομάδων πίεσης. Το χειρότερο, η συγκεκριμένη πολιτική λειτουργία εξακολουθεί να επιβραβεύεται από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών με αυτοκρατορικά ποσοστά στις εκλογές.
Η προώθηση αλλαγών που θα αφορά μικροδιευθετήσεις ικανοποιώντας τη μία ή την άλλη τοπική διεκδίκηση, είναι φανερό ότι δεν προσφέρει τίποτα ουσιαστικό. Αντίθετα, αναστάτωση και προβλήματα θα δημιουργηθούν, τα οποία δεν έχει ανάγκη στην παρούσα φάση κανένας. Η διαβεβαίωση του νέου αρμόδιου υπουργού ότι οι όποιες αλλαγές προωθηθούν το επόμενο διάστημα δεν θα αφορούν τα διοικητικά όρια των δήμων αποτελούν έτσι μια πολύ θετική εξέλιξη. Ο Παναγιώτης Κουρουμπλής ως παλιός πολιτικός με εμπειρία σε κόμμα εξουσίας γνωρίζει ότι το χωροταξικό είναι η πόρτα που οδηγεί στο τρελοκομείο και δεν είναι διατεθειμένους να την ανοίξει. Και πολύ σωστά πράττει γιατί αυτό που χρειάζεται στην παρούσα φάση η αυτοδιοίκηση δεν είναι ένα νέο παιχνίδι με τα κουτάκια του τοπικισμού.
Το ζήτημα είναι να δημιουργηθεί το πλαίσιο που θα απομονώνει τους ανεύθυνους και διεφθαρμένους άρχοντες και θα επιβραβεύει τους υπεύθυνους και έντιμους πολιτικούς που θα σχεδιάζουν και θα υλοποιούν. Δεν χρειαζόμαστε «αγωνιστές» που θα διεκδικούν από το κοινό κρατικό ταμείο προνομιακή μεταχείριση γιατί είναι κολλητοί ή φωνάζουν περισσότερο. Η εποχή δεν έχει ανάγκη από ρουσφετολόγους προώθησης συμφερόντων και διατήρησης ισορροπιών. Χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική τάξη ευθύνης και λογικής. Για να συμβεί αυτό πρέπει να ενισχυθεί η διαφάνεια και η οικονομική αυτονομία της αυτοδιοίκησης από το κράτος, με μεταβίβαση αρμοδιοτήτων στην θέσπιση και την είσπραξη συγκεκριμένων πόρων. Είναι δηλαδή ώριμες οι συνθήκες να περάσει η είσπραξη του φόρου ακινήτων στην αυτοδιοίκηση με την κατάργηση εννοείται ταυτόχρονα της κρατικής χρηματοδότησης από τον προϋπολογισμό. Τότε θα δούμε και ποιος είναι καλός και αποτελεσματικός δήμαρχος, ποιες προτεραιότητες θέτει, με ποιο κόστος λειτουργεί και ποιες υπηρεσίες παρέχει. Όσο δεν πραγματοποιείται η τεράστια αλλαγή της οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων θα έχουμε μια αυτοδιοίκηση υποτακτική στον εκάστοτε υπουργό και παράρτημα της κυβέρνησης.
panagopg@gmail.com
